«Είχαμε μία εποικοδομητική και καλή αρχή. Καλύτερη απ' ό,τι αναμέναμε», δήλωσε χτες το μεσημέρι ο ειδικός απεσταλμένος του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Εσπαν Μπαρθ Αϊντε, μετά την ολοκλήρωση του πρώτου μέρους των χτεσινών εργασιών της Διάσκεψης για το Κυπριακό, που συνεχίστηκε χτες, έξι μήνες μετά την έναρξή της, το Γενάρη.

Ο Αϊντε έκρινε σκόπιμο να επισημάνει πως όλες οι πλευρές έχουν έρθει στη συνάντηση για να επιλύσουν το πρόβλημα και τόνισε ότι πρέπει «να σκεφτούμε όλοι έξω από το κουτί», δηλαδή συνολικότερα για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η προώθηση της «λύσης» διχοτόμησης της Κύπρου που είναι στα σκαριά.

Στη συνάντηση συμμετέχουν ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, και ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί. Τις «εγγυήτριες δυνάμεις» Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία εκπροσωπούν αντίστοιχα οι ΥΠΕΞ, Νίκος Κοτζιάς και Μεβλούτ Τσαβούσογλου, και ο ειδικός απεσταλμένος του βρετανικού ΥΠΕΞ, Τζόναθαν Αλαν. Επίσης, εκ μέρους της ΕΕ - που παίρνει μέρος ως «παρατηρήτρια» επειδή θεωρείται «ενδιαφερόμενο μέρος» - βρέθηκαν στην Ελβετία τόσο η ύπατη εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Φεντερίκα Μογκερίνι, όσο και ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς.

Οι εκτιμήσεις και οι διαρροές είναι άφθονες από όλες τις πλευρές, ωστόσο το μόνο βέβαιο είναι πως το παζάρι θα είναι σκληρό και πολυεπίπεδο, ενταγμένο στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που δυναμώνουν γύρω από τη μοιρασιά των πλουτοπαραγωγικών πόρων αλλά και γενικά το γεωπολιτικό συσχετισμό δύναμης.

Πάντως, είναι ενδεικτικό ότι στις δηλώσεις του ο Αϊντε ισχυρίστηκε ότι όλοι θα μείνουν στην Ελβετία «όσο χρειαστεί», με ορόσημο (προς το παρόν;) την 7η Ιούλη, τονίζοντας ότι «αρχίσαμε να αντιμετωπίζουμε τα κρίσιμα ζητήματα, δηλαδή τα θέματα Ασφάλειας και Εγγυήσεων, τα οποία αφορούν όλους τους συμμετέχοντες».

Αναφερόμενος στο «έγγραφο» που την προηγούμενη βδομάδα είχε παρουσιάσει ως «μπούσουλα» για τη συζήτηση σε Ασφάλεια - Εγγυήσεις, είπε ότι δεν έχει αποσυρθεί, αλλά δε χρησιμοποιείται (επίσημα) επειδή δε θεωρείται «κοινό». Πάντως, διάφορες διαρροές από την Ελβετία χαρακτηρίζουν το έγγραφο προϊόν «βρετανικής υπαγόρευσης», ότι δηλαδή κάλυπτε περισσότερο τα βρετανικά συμφέροντα. Στην πραγματικότητα, όλες οι δυνάμεις για λογαριασμό των αστικών τους τάξεων επιδιώκουν να προωθήσουν τα συμφέροντά τους.

Από την Τρίτη το βράδυ, με το που ολοκληρώθηκε η άφιξη των αντιπροσωπειών, ξεκίνησε ένας πυρετός διμερών και πολυμερών επαφών που μέχρι και χτες προκαλούσε διάφορες αλλαγές στα σχέδια των συνομιλιών. Το μόνο σαφές είναι πως οι διαπραγματεύσεις εκτείνονται, πέραν του νέου σχεδίου διχοτόμησης, σε πολλά άλλα θέματα, όπως οι σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ, τα Ελληνοτουρκικά, οι σχεδιασμοί για την «πάλη κατά της τρομοκρατίας» κ.τ.λ.

Με τη μορφή του «πάρε - δώσε» θα συζητηθούν άλλωστε και όλα τα κεφάλαια που αφορούν την ίδια την Κύπρο. Οπως σημείωσε και ο ίδιος ο Αϊντε, «πρέπει να έχουμε μία αλληλένδετη διαδικασία», ενώ αναφερόμενος στα δύο «τραπέζια» που θα συνυπάρχουν (ένα για την Ασφάλεια και ένα για τα «εσωτερικά» ζητήματα) αυτά «θα είναι συνεχώς ενεργά και θα παραμείνουν ανοιχτά». Αναγγέλλοντας σκληρό αλισβερίσι, υπογράμμισε πως «είναι ο τρόπος για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα».

Χτες το απόγευμα, οι εργασίες θα συνεχίζονταν με «έμφαση στο Εδαφικό και Περιουσιακό», κεφάλαια εξίσου κρίσιμα, δεδομένου ότι έχουν προεκτάσεις σε μεγάλα επενδυτικά σχέδια που «τρέχουν», την «αξιοποίηση» «φιλέτων» όπως αυτό στα Βαρώσια (περιοχή Αμμοχώστου) αλλά και περιοχών γεωστρατηγικής σημασίας, όπως οι περιοχές της Μόρφου. Επειτα αφορούν και τη χάραξη ΑΟΖ, την πρόσβαση που η κάθε «συνιστώσα πολιτεία» και οι σύμμαχοί της θα διασφαλίσουν σε κοιτάσματα αερίου.

Νωρίτερα το πρωί, προσερχόμενος στο κτίριο της συνάντησης, ο Ελληνας ΥΠΕΞ, Νίκος Κοτζιάς, είχε δηλώσει ότι «την αισιοδοξία σου πρέπει να την παλεύεις», συμπληρώνοντας ότι «θα παραμείνω εδώ γιατί μου αρέσει». Στην Αθήνα, κατά την καθιερωμένη ενημέρωση των συντακτών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, εξέφρασε την άποψη ότι οι συνομιλίες «θα συνεχιστούν σε καλό κλίμα».

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σημείωσε ότι «έχουμε πάντα καλές ιδέες και καλό πνεύμα».

Ο Βρετανός ΥΠΕΞ, Μπόρις Τζόνσον - που βρέθηκε στο Κρανς Μοντάνα αλλά χτες επέστρεψε στο Λονδίνο όπου επίκεινται οι προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης - επισήμανε ότι «με ελαστικότητα και δημιουργικότητα, υπάρχει πραγματική ευκαιρία για λύση. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι έτοιμο να προσφέρει στήριξη».

Πληροφορίες των ελληνοκυπριακών ΜΜΕ εμφάνιζαν τους περισσότερους από τους εμπλεκόμενους να συμμετέχουν στη συνάντηση με διάθεση διαπραγμάτευσης, χωρίς φυσικά αυτό να μπορεί να προκαταλάβει κάποια συγκεκριμένη κατάληξη, ειδικά με δεδομένες τις πολυεπίπεδες αντιθέσεις που επιδρούν στην προώθηση της «λύσης». Από τη μεριά βέβαια των συμφερόντων του κυπριακού λαού - και των λαών όλης της περιοχής - η βάση των συνομιλιών είναι εκ των προτέρων προσανατολισμένη στο στόχο της υπεράσπισης ισχυρών μονοπωλιακών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, τα οποία, ανεξάρτητα από το αν και πώς θα επικρατήσουν έναντι αντίπαλων σχεδιασμών, είναι αντίθετα στις λαϊκές ανάγκες για ειρήνη και προκοπή.

Είναι ενδεικτικές οι αναφορές που φαίνεται να προέταξε η κυπριακή κυβέρνηση για το «ρόλο» που η ΕΕ έχει και πρέπει να διατηρήσει στο νησί, στο πλαίσιο επισημάνσεων γενικά για τις «ευθύνες» που η συγκεκριμένη λυκοσυμμαχία καλείται να αναλάβει στην ευρύτερη περιφέρεια. Αντίστοιχα, και η Αθήνα επιμένει λεκτικά στην κατάργηση του σημερινού «συστήματος ασφάλειας», πρωτοστατώντας ωστόσο στη διαμόρφωση νέων «μηχανισμών» που συνδέει με την πορεία υλοποίησης της όποιας συμφωνίας.