Οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών της Ενωσης Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) συμφώνησαν χτες στη Μανίλα να ξεκινήσουν «διαβουλεύσεις» με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για έναν «κώδικα αγωγής» στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, που θα εμποδίσει τάχα την στρατιωτικοποίηση μίας από τις πιο νευραλγικές περιοχές του πλανήτη για τα διεθνή μονοπώλια.

Ωστόσο, η απόφαση των υπουργών για «διαβουλεύσεις» είναι φανερό πως δεν έχει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα, όπως είχε γίνει και πριν από 15 χρόνια, χωρίς απτά αποτελέσματα, με την «από κοινού συμφωνία ενός κώδικα αγωγής».

Το Βιετνάμ (που τον περασμένο Ιούλη αναγκάστηκε να σταματήσει τις γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου σε διαφιλονικούμενη περιοχή της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας, σε απόσταση 400 χλμ. από το έδαφός του, όταν το Πεκίνο το απείλησε ακόμη και με στρατιωτικά μέτρα), επισήμανε πως θα είναι «άνευ σημασίας» οποιοσδήποτε νομικά μη δεσμευτικός «κώδικας αγωγής» προκύψει από τις μελλοντικές «διαβουλεύσεις». Αλλοι εξέφρασαν «ανησυχία» για τα τεχνητά νησιά τα οποία κατασκευάζει τα τελευταία χρόνια η Κίνα στη θαλάσσια περιοχή που διεκδικεί σχεδόν ολόκληρη, ως τμήμα των δικών θαλάσσιων υδάτων, αποφεύγοντας ωστόσο να προκαλέσουν την αντίδραση του Πεκίνου.

Παράλληλα, ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι δήλωσε προχτές ότι θα ξεκινήσουν συνομιλίες και για σύμφωνο «μη επίθεσης», με στόχο την αποτροπή συγκρούσεων στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, ώστε να μην προκαλέσουν προβλήματα «έξωθεν πλευρές» (υπονοώντας τις ΗΠΑ). «Η Κίνα και η ASEAN μπορούν να συνεργαστούν για τη διατήρηση περιφερειακής ειρήνης και σταθερότητας και θα επεξεργαστούμε περιφερειακούς κανονισμούς, τους οποίους θα συμφωνήσουμε αμοιβαία ώστε να ανοίξει μπροστά μας ένα λαμπρό μέλλον σχέσεων», είπε ο Γουάνγκ.

Η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Σούζαν Θόρντον κάλεσε τις χώρες της περιοχής που έχουν διεκδικήσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα να σταματήσουν τις «προβοκατόρικες κινήσεις», μέχρι να επιτευχθεί διπλωματική λύση.

Στο περιθώριο της διάσκεψης της ASEAN, συναντήθηκαν χτες ο Φιλιππινέζος Πρόεδρος Ροντρίγκο Ντουτέρτε με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, με κεντρικά θέματα στην ατζέντα τους την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας» και της επίθεσης τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» στο Μαράουι των Νότιων Φιλιππίνων, τις δυνατότητες διμερούς και περιφερειακής συνεργασίας στους τομείς της ασφάλειας και της οικονομίας.

Ο Τίλερσον μάλιστα ανακοίνωσε συμβολικά την παροχή αμερικανικής «βοήθειας» σε μέσα αντικατασκοπείας για την καταπολέμηση των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους» στο Μαράουι, όπως την παροχή μερικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και ελαφρών αεροπλάνων τύπου Cessna.

Σε ερωτήσεις δημοσιογράφων αν κατά τη συνάντησή τους τέθηκε από τη μεριά των ΗΠΑ και θέμα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πόλεμο που έχει κηρύξει ο Ντουτέρτε κατά των λαθρεμπόρων ναρκωτικών, ο τελευταίος αντέδρασε έντονα, απαντώντας: «Ο πόλεμος τώρα είναι στο Μαράουι. Τι τον προκάλεσε αν όχι τα ναρκωτικά; Επομένως, αν θέλετε ανθρώπινα δικαιώματα, πηγαίνετε εκεί!».