Οι πάνω από 14.000 άνθρωποι ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση διαπραγματεύεται με την Τουρκία την ένταση της καταστολής σε βάρος τους
Οι καταστάσεις που βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι προκαλούν εντάσεις, επεισόδια και αντιπαραθέσεις, όπως την περασμένη Τρίτη στο ΚΥΤ της Μόριας στη Λέσβο. Πιο συγκεκριμένα, ο καταυλισμός έχει «βουλιάξει» από 5.590 ξεριζωμένους, ενώ η χωρητικότητά του είναι για 2.330 άτομα. Δεν υπάρχει θέρμανση, πολλοί είναι αυτοί που κάνουν μπάνιο με κρύο νερό. Εκατοντάδες άνθρωποι ζουν σε σκηνές. Οταν βρέχει η βροχή που μπαίνει σε αυτές, καταστρέφει τα παπούτσια των παιδιών, με αποτέλεσμα να περπατούν ξυπόλυτα. Σε αυτές τις συνθήκες, αρκετά παιδιά εμφανίζουν αναπνευστικά προβλήματα, δερματοπάθειες και διάρροιες. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι σε υψηλά επίπεδα. Σημειώνονται αγχώδεις διαταραχές, μετατραυματικό στρες, κατάθλιψη και διαταραχές ύπνου. Πολλοί βάζουν μεγάλες πέτρες στο κάλυμμα της σκηνής, για να μη φύγει από τον δυνατό αέρα όταν φυσά. Τις βροχερές μέρες απλώνουν και ξαναπλώνουν τα ρούχα τους, αφού με το ψιλόβροχο και την υγρασία δεν στεγνώνουν. Με παλέτες και αυτοσχέδιες κατασκευές προσπαθούν να γλιτώσουν από τα νερά που τις βροχερές μέρες εισβάλλουν στις σκηνές. Σκουπίδια απλώνονται κατά μήκος του καταυλισμού, όπως και πολλά πεταμένα μπουκάλια.
Την ένταση στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης πολύ συχνά τα προκαλούν οι ίδιες οι αστυνομικές επιχειρήσεις που γίνονται εκεί. Οπως, για παράδειγμα, αυτή που έγινε την Πέμπτη στη Μόρια από τις 6.30 το πρωί μέχρι τις 3.30 το μεσημέρι, για τον εντοπισμό ξεριζωμένων από τις αρχές προς εξακρίβωση του διοικητικού καθεστώτος που διέπει την παρουσία τους στην Ελλάδα. Δηλαδή, ανθρώπων των οποίων έχει απορριφτεί το αίτημα ασύλου. Συνολικά ελέγχθηκαν 556 άτομα.
Ανάλογη κατάσταση επικρατεί στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Σάμου, το οποίο, με χωρητικότητα 700 ατόμων, «φιλοξενεί» 2.355 άτομα. Πολλοί εγκλωβισμένοι ζουν σε μικρές σκηνές μέσα και έξω από τον καταυλισμό, δεν υπάρχει ζεστό νερό για όλες τις ώρες, ενώ οι υπηρεσίες υγείας και ψυχοκοινωνικής στήριξης παρέχονται από 19 άτομα (ανάμεσά τους και οι διερμηνείς), με αποτέλεσμα το προσωπικό να μην προλαβαίνει να παρακολουθεί τα ψυχιατρικά περιστατικά. Στο ΚΥΤ της ΒΙΑΛ, όπου εγκαταβιούν 1.908 άνθρωποι σε εγκατάσταση χωρητικότητας 894 ατόμων, υπάρχουν πολλοί σκηνίτες, ενώ, όταν βρέχει, όσοι ζουν σε αυτές «κολυμπούν» στη λάσπη.
Την περασμένη Πέμπτη, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γ. Μουζάλας, επισκέφτηκε την Τουρκία, στο πλαίσιο και της αναμενόμενης εξειδίκευσης όσων έχουν εξαγγελθεί και αφορούν την αποδοχή του αιτήματος της ελληνικής κυβέρνησης από την Τουρκία, ώστε να μεταφέρονται αιτούντες άσυλο από τα νησιά σε κλειστά κέντρα στην ενδοχώρα, προκειμένου να εξετάζεται εκεί το αίτημά τους για άσυλο, χωρίς να πλήττεται η κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας. Οπως έχει δηλώσει ο υπουργός, πρόκειται για ένα αίτημα που η ελληνική κυβέρνηση έχει υποβάλει εδώ και ενάμιση χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την Τουρκία, αλλά μέχρι τώρα δεν είχε γίνει αποδεκτό.
Σύμφωνα με αυτά, «είναι πολύ πιθανόν, από την πλευρά της Τουρκίας, να άνοιξε ένα παράθυρο στο αίτημα που είχαμε υποβάλει πέντε φορές στην Ευρωπαϊκή Ενωση, να μπορούμε να μεταφέρουμε σε κλειστά κέντρα στην ενδοχώρα ανθρώπους, χωρίς να χάνονται από τη Συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας, και αν πάρουν άσυλο να μείνουν στην Ελλάδα, αν όχι να επιστραφούν στην Τουρκία». Πρόσθετε ότι τις επόμενες μέρες θα επιδιώξει η ελληνική πλευρά «να δούμε αν αυτό μπορεί να πάρει μια νομοτεχνική μορφή σε συμφωνία με την Τουρκία. Εχουμε ενημερώσει την ΕΕ». Επιπλέον, το υπουργείο εξετάζει τη «σύντμηση των διαδικασιών του ασύλου», ενώ το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μετά τις γιορτές.