Χίλιοι και ένας πόλεμοι

Οι πιθανότητες διάχυσης του πολέμου είναι πια παρούσες. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο και οι αντιθέσεις και οι σχετικοποιήσεις, εντός της «αντιτρομοκρατικής συμμαχίας»

Κυριακή 14 Οχτώβρη 2001

Associated Press

Ο Μπλερ σε αποστολή καθησυχασμού στην Αίγυπτο
Ο πόλεμος εναντίον του Αφγανιστάν, που ήδη έχει προκαλέσει εκατοντάδες θύματα, και κυρίως ο πόλεμος κατά της «διεθνούς τρομοκρατίας» που κήρυξαν οι Αμερικανοί και συναίνεσαν οι Δυτικοί απειλεί να βάλει φωτιά καταρχήν σ' ολόκληρη την ευρύτερη του Αφγανιστάν περιοχή, όπως την περιοχή του Καυκάσου που είναι ένα πραγματικό μωσαϊκό λαών και πολιτισμών, και στη συνέχεια να κάνει τον πλανήτη παρανάλωμα φωτιάς.

«Εάν ο Οσάμα Μπιν Λάντεν εξαφανιζόταν από το χάρτη αύριο» θα τόνιζε σε κάποιες από τις πολυπληθείς του δηλώσεις ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Αρι Φλέισερ, «αυτός ο πόλεμος θα συνεχιζόταν και μετά. Γιατί ένα και μόνο πρόσωπο δεν είναι εν συνόλω αυτό για το οποίο κηρύξαμε τον πόλεμο». Ξαφνικά, οι πύραυλοι, οι βόμβες διείσδυσης και διασποράς που σφυροκοπούν το Αφγανιστάν και «στοχεύουν αποκλειστικά στρατιωτικούς στόχους», όπως διατείνονται οι Αμερικανοί αξιωματούχοι... δεν έχουν καμία σχέση με τους «πρώτους υπόπτους», αυτών που φέρονται ως «εγκέφαλοι» των τραγικών και καταστροφικών γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο υπουργός Αμυνας, Ντόναλντ Ράμσφελντ, θα αποπροσωποποιήσει ακόμη περισσότερο αυτό τον πόλεμο εν εξελίξει πια. «Αυτός ο πόλεμος είναι όπως ο ψυχρός πόλεμος» θα επισημάνει και θα συμπληρώσει ότι θα διαρκέσει «χρόνια, όχι εβδομάδες ή μήνες». Εξάλλου, όπως αποσαφηνίζει ο «στόχος δεν είναι ένα πρόσωπο».

Σήματα καπνού

Associated Press

Τα «γεράκια» με το «περιστέρι» που αποδείχνεται όλο και πιο πολύ «κουκουβάγια»...
Μέχρι σήμερα φυσικά έχει αποδειχτεί εξαιρετικά προσοδοφόρο για την αμερικανική κυβέρνηση να προσωποποιήσει αυτόν τον αγώνα της, αυτή τη «σταυροφορία της κατά της διεθνούς τρομοκρατίας». Ομως πια οι βομβαρδισμοί και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι γεγονός, η διπλωματία και οι δημόσιες σχέσεις έχουν ως ένα βαθμό οριοθετηθεί και την εβδομάδα που πέρασε ξαφνικά ακόμη και η ρητορική έχει αλλάξει. Από το «καταζητείται ζωντανός ή νεκρός», όπως αρχικά είχε επικηρύξει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση διά στόματος του ηγέτη της, Τζορτζ Ουόκερ Μπους, τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, φθάσαμε στο έγγραφο του πρέσβη των ΗΠΑ, στα Ηνωμένα Εθνη, Τζον Νεγρεπόντε, όπου εμπεριέχεται λίστα με περίπου 60 χώρες, όπου είτε υποθάλπουν είτε παρέχουν διευκολύνσεις είτε ανέχονται τη δράση των τρομοκρατικών οργανώσεων που σχετίζονται με τη διεθνή τρομοκρατία. Φυσικά, αν και όλη η υφήλιος γνωρίζει πια για τη λίστα, ουδείς δεν έχει κάποιο στοιχείο για το ποιες είναι αυτές ακριβώς οι χώρες.

Τα μηνύματα έχουν αλλάξει συλλήβδην, είναι πιο σύνθετα και συνάμα πιο ασαφή, καθώς πια τα ακροατήρια είναι πιο συγκεκριμένα και ήδη διαφοροποιημένα εκ των αρχικών τους θέσεων. Η στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών εάν και δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη ως προς τα μέσα, αλλά και την έκτασή της -χρονική και τοπική - ως προς τους στόχους της φαίνεται ότι μάλλον είναι ξεκάθαρη. Είναι η εξουσία και η κυριαρχία όπου αυτό είναι δυνατόν και εννοείται με πρώτη και καλύτερη την ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου. Και όχι μόνο...

Associated Press

Βόμβες έτοιμες να διασκορπιστούν και σε άλλες χώρες;
Αμέσως, κάποιες πρώτες διαφοροποιήσεις εκδηλώνονται. Μετά την πρώτη μέρα των βομβαρδισμών, την προηγούμενη Κυριακή, οι Βρετανοί αξιωματούχοι ανακοινώνουν ότι δε συμμετέχουν ενεργητικά σε αυτούς, αλλά παρέχουν μόνο επιμελητειακή υποστήριξη. Την ίδια στιγμή το όνομα του Ιράκ και μία πιθανή επίθεση που θα εκδηλωθεί εκ μέρους των συμμαχικών δυνάμεων, όπως αφήνουν εντέχνως να διαρρεύσει Αμερικανοί αξιωματούχοι, κυρίως ως «πρόθεση και προτροπή διεύρυνσης του πολέμου» εκ μέρους του «γερακιού» υφυπουργού Αμυνας, Πολ Γουόλφοβιτς, κάνει τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, Τζακ Στρο, να δηλώνει «ανίδεος» επί του ζητήματος, αλλά και να τονίζει ότι «δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ή υπόθεση κατά του Ιράκ».

Ενα μικρό ρήγμα εμφανίζεται να υπάρχει και εντός της αμερικανικής κυβέρνησης, εξαιτίας της μη εμφάνισης από την ημέρα της έναρξης των επιθέσεων του υπουργού Εξωτερικών, Κόλιν Πάουελ. Αναλυτές και «έγκριτα μέσα» κάνουν λόγο περί διάστασης μεταξύ των «γερακιών και των περιστεριών», όπου «περιστέρι» σε αυτή την περίπτωση, είναι η «κουκουβάγια» Κόλιν Πάουελ που δηλώνει ότι «θα είναι τρέλα μία επέκταση του πολέμου», ενώ από την άλλη όχθη του Ατλαντικού τόσο Γάλλοι, όσο και Ρώσοι αξιωματούχοι εμφανίζονται διαφοροποιημένοι, τονίζοντας ότι «θα πρέπει οι Ηνωμένες Πολιτείες να προσέξουν καλά με το θέμα των αμάχων». Ο Γάλλος πρωθυπουργός Λιονέλ Ζοσπέν είναι μάλιστα πιο αυστηρός, τονίζοντας ότι εάν οι ΗΠΑ συνεχίσουν να χτυπούν αμάχους θα πρέπει να το «ξανασκεφτούμε».

Διάχυση και...

Παράλληλα, ενσκήπτει και κόντρα μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας, καθώς κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του γαλλικού Κοινοβουλίου, βουλευτές «επιτίθενται φραστικά» κατά της Βρετανίας, τονίζοντας ότι η Βρετανία αντί να παραδίδει μαθήματα, θα έπρεπε καλύτερα να βάλει σε μία τάξη τα εσωτερικά της, «όπου οργιάζουν οι τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ είναι και η μόνη χώρα που δεν έχει κάνει τίποτα ως προς τη διερεύνηση του ξεπλύματος του μαύρου χρήματος». Ενώ και ο Γερμανός καγκελάριος, Γκέρχαρντ Σρέντερ, που βρέθηκε στην Ουάσιγκτον, αν και η χώρα του παρουσιάζεται ως «ζηλωτής», ως προς την άμεση και ενεργό συμμετοχή της στον πόλεμο, ερωτηθείς από δημοσιογράφους μετά το πέρας της συνάντησης, αποφεύγει να απαντήσει συγκεκριμένα.

Ολα αυτά μέχρι την Πέμπτη, όπου πρώτος και καλύτερος ο Κόλιν Πάουελ αναδιπλώνεται, δηλώνοντας ότι τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί, ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Αρμιτάζ, δήλωνε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αναλάβουν δράση εναντίον χωρών όπως η Συρία και το Ιράκ, αν εκείνες δεν ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των Αμερικανών και των συμμάχων τους για συνεργασία. Ο Μπους, πάντως, μιλώντας για τη Συρία, είπε ότι η Δαμασκός έχει ήδη έρθει σε διαβουλεύσεις με την Ουάσιγκτον, εκείνο όπως που αναμένει η κυβέρνησή του είναι το αποτέλεσμα αυτών των διαβουλεύσεων. Το «μέτωπο» όμως διευρύνεται ακόμη περισσότερο, με τη λίστα με τους 22 πλέον καταζητούμενους, που «εκτός του Αφγανιστάν, μεγάλος αριθμός ζει και στο Ιράν», ενώ η Ουάσιγκτον ανοίγει και άλλα μέτωπα στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» εκτός του Αφγανιστάν και στη Νοτιοανατολική Ασία, με αναφορές σε Φιλιππίνες, Ινδονησία και Μαλαισία. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Ιντιπέντεντ», ομάδα Αμερικανών συμβούλων ήδη ετοιμάζει τις βαλίτσες της για τις Φιλιππίνες, προκειμένου να βοηθήσει την κυβέρνηση της χώρας στον πόλεμο κατά της «Αμπού Σαγιάφ» που δρα στο νότο.

... δυσοίωνα σενάρια

Ολα τα μάτια είναι πια στραμμένα σε οποιαδήποτε μουσουλμανική χώρα, και όχι μόνο προς τις αραβικές. Στη δημοσιοποίηση της απόρρητης έκθεσης της βρετανικής κυβέρνησης και ενώ ο Τόνι Μπλερ βρισκόταν στην περιοχή του Κόλπου, το ντοκουμέντο Γουάιτχολ, «Καταβάλλοντας τη Διεθνή Τρομοκρατία: Στόχοι της εκστρατείας», δίνεται έμφαση «στην αραβοϊσραηλινή σύγκρουση, το Κασμίρ και τα προβλήματα στον Καύκασο», προσδίδοντας με αυτόν τον τρόπο μία ακόμη «νομιμοποίηση» ως προς τις προοπτικές και τους στόχους αυτού του πολέμου, παρότι επισήμως ακόμη η βρετανική κυβέρνηση αγωνιά να πείσει τους πάντες ότι «το Ιράκ δεν είναι στόχος, αφού δεν έχουμε στοιχεία».

Τι μέλλει γενέσθαι; Αγνωστο. Μπορεί οι γενικότεροι στόχοι να έχουν αποσαφηνιστεί, αλλά οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και όχι πάντα «κατά το δοκούν» της Δύσης. Ειδικά, αναλογιζόμενοι την ανακοίνωση του «Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης» - συμμετέχουν όλοι «οι νεόκοποι σύμμαχοι» των ΗΠΑ, κυρίως από φόβο - όπου ενώ καταδικάζεται κάθε μορφή τρομοκρατίας, ζητούν να διαχωριστεί από το Ισλάμ και «θα είναι απαράδεκτη και καταδικαστέα οποιαδήποτε επίθεση κατά αραβικής και μουσουλμανικής χώρας». Οπως και την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στη Σαουδική Αραβία, και κυρίως στο Πακιστάν, όπου η σύγκρουση υποβόσκει και έχει άδηλο τέλος. Το Πακιστάν, που έχει και στη διάθεσή του πυρηνικά...


Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ