Καθώς οξύνεται η αντιπαράθεση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, η τουρκική λίρα σημειώνει νέες απώλειες σε σχέση με το δολάριο, με τη χαμηλότερη αναλογία 1 προς 6,8, ενώ συνεχίζεται η εκροή κεφαλαίου από ξένους επενδυτές, παρά τις εκκλήσεις της κυβέρνησης του Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν στους Τούρκους πολίτες να πουλήσουν στις τράπεζες ό,τι συνάλλαγμα ή χρυσό έχουν, για να συγκρατηθεί η πτώση του νομίσματος.

Στο φόντο προβλέψεων ότι η τουρκική οικονομία πιθανόν να μπει σε περίοδο χαμηλότερης ανάπτυξης ή και κρίσης, πυκνώνουν τα σενάρια και οι προτροπές για προσφυγή στο ΔΝΤ, ενώ λόγω της σύνδεσης του τραπεζικού της συστήματος με ευρωπαϊκές τράπεζες, εντείνεται η ανησυχία για επίδραση στην ΕΕ και το ευρώ.

Επί της ουσίας, η επιδείνωση της κατάστασης στην οικονομία συνδυάζεται με κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας, όπου αντανακλάται η σύγκρουση συμφερόντων σε μια σειρά από πεδία, όπως οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, οι σχέσεις στο ΝΑΤΟ μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλη του 2016, οι σχέσεις με το Ιράν (όπου το τουρκικό κεφάλαιο έχει συμφέροντα στην Ενέργεια και άλλους τομείς και αντιδρά στην απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από τη συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα) και βέβαια η προσέγγιση με τη Ρωσία στους εξοπλισμούς, στην Ενέργεια και σε άλλους τομείς.

Εξάλλου, ο Ερντογάν επικοινώνησε με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλ. Πούτιν συζητώντας για τις διμερείς σχέσεις και τις προοπτικές συνεργασίας στους τομείς της Ενέργειας (τουρκικός αγωγός, πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακουγιου) αλλά και ευρύτερα. Ωστόσο, όπως ενημέρωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντ. Πεσκόφ, δεν διατυπώθηκε αίτημα για ρωσική οικονομική βοήθεια. Επίσης, από χτες στην Αγκυρα βρίσκεται ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ, που όπως έχει ανακοινωθεί συζητάει για την τετραμερή Σύνοδο Κορυφής στην Τουρκία για τη Συρία τον ερχόμενο Σεπτέμβρη, με τη συμμετοχή των ηγετών της Ρωσίας, της Γαλλίας, της Τουρκίας και της Γερμανίας, κίνηση που σαφώς επιχειρεί να απομονώσει τις ΗΠΑ.

Η τουρκική ηγεσία μιλάει πλέον ανοιχτά για «πόλεμο κατά της Τουρκίας», ενώ και άλλα αστικά κόμματα, όπως το εθνικιστικό ΜΗP του Ντεβλέτ Μπαχτσελί και το λεγόμενο «Καλό Κόμμα» (ΙΥΙ), της Μεράλ Αξενέρ δηλώνουν στήριξη της κυβέρνησης αυτήν την κρίσιμη στιγμή αλλά ζητούν να μην υπάρχουν παρεμβάσεις της στην Κεντρική Τράπεζα. Το σοσιαλδημοκρατικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), του Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, αποδίδει την κακή κατάσταση της οικονομίας στην «ενός ανδρός αρχή του Ερντογάν» και τους χειρισμούς της.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος Ερντογάν με άρθρο του που δημοσιεύεται στις 10 Αυγούστου στη «New York Times», επικαλείται την για 60 χρόνια αρμονική συνεργασία ΗΠΑ και Τουρκίας, δύο στρατηγικών συμμάχων στο ΝΑΤΟ, θυμίζει την κοινή δράση κατά του σοσιαλισμού, τον πόλεμο στην Κορέα αλλά εκφράζει και τη δυσαρέσκειά του για τη στάση των ΗΠΑ μετά την απόπειρα πραξικοπήματος.

Ανάμεσα σε άλλα σημειώνει ότι «αν οι ΗΠΑ δεν αρχίσουν να σέβονται την εθνική κυριαρχία της Τουρκίας και δεν αποδείξουν ότι αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το έθνος μας, η συνεργασία μας πιθανόν να κινδυνεύει. Προτού να είναι πολύ αργά, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να εγκαταλείψει τη στρεβλή άποψη ότι η σχέση μας μπορεί να είναι ασύμμετρη και να αποδεχτεί το γεγονός ότι η Τουρκία έχει εναλλακτικές». Και συμπληρώνει: «Η αποτυχία να αντιστραφεί αυτή η μονομέρεια και η έλλειψη σεβασμού θα μας αναγκάσει να ξεκινήσουμε να αναζητούμε νέους φίλους και συμμάχους».

Μάλιστα, προκλητικά ο Τούρκος Πρόεδρος αναφέρεται και στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, τονίζοντας πως «τη δεκαετία του '70, η τουρκική κυβέρνηση μπήκε στην Κύπρο για να αποτρέψει τη σφαγή των Τούρκων από τους Ελληνοκύπριους παρά τις αντιρρήσεις της Ουάσιγκτον. Η Τουρκία έχει αποδείξει αρκετές φορές ότι μπορεί μόνη της να φροντίζει τις υποθέσεις της εάν οι ΗΠΑ αρνούνται να ακούσουν».

Χτες, σε ομιλία του σε Τούρκους πρέσβεις, είπε ότι η Τουρκία δεν θα λυγίσει στην «πολιορκία των ΗΠΑ» επιχειρώντας να την αποσυνδέσει από τους δείκτες της οικονομίας και πρόσθεσε ότι η επίθεση θα ξεπεραστεί σύντομα. Χτες η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι τα ελάχιστα επιτόκια δανεισμού προς τις τράπεζες για τις εγγυήσεις έναντι των συναλλαγών σε τουρκική λίρα θα αναθεωρηθούν με βάση τον τύπο και την ωρίμανση, δίνοντας έτσι στις τράπεζες ευελιξία στη διαχείριση των εγγυήσεων.

Στο μεταξύ, η Εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης άρχισε έρευνα κατά προσώπων που ενέχονται σε πράξεις οι οποίες απειλούν την οικονομική ασφάλεια, ενώ ο υπουργός Οικονομίας της Τουρκίας, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, είπε ότι «τα θεσμικά μας όργανα θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα γίνουν συνεννοήσεις με τους παράγοντες της αγοράς».

Ο δε Τούρκος ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, προειδοποίησε: «Οι ΗΠΑ πρέπει να μάθουν ότι δεν μπορούν να επιτύχουν αποτελέσματα με κυρώσεις, απειλές και πιέσεις στην Τουρκία. Είναι αδύνατο να δεχθούμε αυτές τις κυρώσεις και απειλές. Η προσδοκία μας από τις ΗΠΑ είναι να παραμείνουμε πιστοί στην παραδοσιακή μας φιλία και τη συμμαχία μας στο ΝΑΤΟ».

Πάντως, η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, δήλωσε απαντώντας σε σχετική ερώτηση ότι «κανείς δεν έχει συμφέρον από μια αποσταθεροποίηση της οικονομίας στην Τουρκία. Αλλά πρέπει να γίνουν τα πάντα για να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας».

Χτες το βράδυ επίσης έγινε γνωστό ότι στις ΗΠΑ νομοσχέδιο βουλευτών με τροπολογία για απαγόρευση πώλησης των μαχητικών «F-35», όσο δεν απελευθερώνει το Αμερικανό πάστορα, θα υπογραφόταν και από τον Πρόεδρο Τραμπ.

Η Τουρκία εξέδωσε αιφνιδιαστικά ναυτική οδηγία (NAVTEX) για διενέργεια στρατιωτικών ασκήσεων κοντά στα οικόπεδα 5, 6, 10 της κυπριακής ΑΟΖ, όπου δραστηριοποιούνται ενεργειακοί κολοσσοί, η αμερικανική «ExxonMobil», η γαλλική «Τotal» και η ιταλική ΕΝΙ, κίνηση που δείχνει ότι η αντιπαράθεση θα κλιμακωθεί, ενώ διατυπώνονται φόβοι για πρόκληση «θερμού επεισοδίου» είτε στην κυπριακή ΑΟΖ είτε ακόμη και στο Αιγαίο.