2025, The Associated Press. Al

Από το χτύπημα στην Τζαμπαλίγια

Το νέο μεγάλο κύμα αεροπορικών επιδρομών ξεκίνησε νωρίς χτες, πριν τα χαράματα, στις πόλεις Ράφα και Χαν Γιούνις, σκοτώνοντας μέσα σε λίγες ώρες πάνω από 21 ανθρώπους. Συνολικά χτες σκοτώθηκαν 50 άτομα, ενώ οι νεκροί από τον Οκτώβρη του 2023 είναι τουλάχιστον 50.399 και οι τραυματίες 114.583.

Πλάι στην κλιμάκωση των βομβαρδισμών, εντείνεται μέρα με τη μέρα η πείνα που θερίζει τους 2,3 εκατομμύρια Παλαιστίνιους της Γάζας, καθώς έχει να μπει στην περιοχή από τις 2 Μάρτη ανθρωπιστική βοήθεια σε τρόφιμα, πόσιμο νερό, φάρμακα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Χτες έκλεισαν 25 φούρνοι που λειτουργούσαν υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων του ΟΗΕ (WFP), επειδή ξέμειναν από αλεύρι.

Την κλιμάκωση των βομβαρδισμών ειδικά στο νότιο τμήμα της Γάζας ανήγγειλε χτες το βράδυ με βιντεοσκοπημένο μήνυμά του ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπ. Νετανιάχου, σημειώνοντας ότι ο στρατός στην περιοχή «ανεβάζει ταχύτητα» και εντείνει τις επιχειρήσεις, μέχρι να υποχωρήσει η Χαμάς και να παραδώσει τους υπόλοιπους Ισραηλινούς ομήρους. Εκανε δε λόγο για «διάδρομο Μοράγκ», προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «Τώρα τεμαχίζουμε τη Λωρίδα της Γάζας και αυξάνουμε την πίεση βήμα προς βήμα».

Το Φόρουμ Οικογενειών και Συγγενών Ομήρων και Αγνοουμένων στο Ισραήλ αποδοκίμασε την απόφαση του υπουργού Αμυνας για κλιμάκωση των επιχειρήσεων του ισραηλινού στρατού στη νότια Γάζα, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Αποφασίστηκε τελικά η θυσία των ομήρων για χάρη των εδαφικών κερδών; Αντί να εξασφαλιστεί με συμφωνία η απελευθέρωση των ομήρων και να τελειώσει ο πόλεμος, η ισραηλινή κυβέρνηση στέλνει περισσότερους στρατιώτες στη Γάζα για να πολεμήσουν στις ίδιες περιοχές όπου ήδη έγιναν επανειλημμένα μάχες».

Ο Ισραηλινός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ι. Μπεν Γκβιρ, που επανήλθε στο πόστο του πριν μερικές μέρες, συνέχισε τις προκλητικές επισκέψεις στον περίβολο του τεμένους Αλ Ακσα στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ, παραβιάζοντας για άλλη μια φορά το Πρωτόκολλο και τη Συμφωνία Ισραήλ - Ιορδανίας, που απαγορεύει τις επισκέψεις και προσευχές μη μουσουλμάνων στον χώρο.

Αυτήν τη φορά η εμφάνισή του προκάλεσε την έντονη αντίδραση του υπερορθόδοξου βουλευτή Μοσέ Γκαφνί (από το κόμμα United Torah Judaism), ο οποίος τόνισε ότι η επίσκεψη του Μπεν Γκβιρ εκεί συνιστά «επίθεση στην ιερότητα του πανίερου τόπου για τον εβραϊκό λαό και για το στάτους κβο της περιοχής». Η εμφάνιση του Μπεν Γκβιρ στον περίβολο του τεμένους Αλ Ακσα ενθάρρυνε τους Εβραίους εποίκους στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη να προβούν σε νέες επιθέσεις σε βάρος Παλαιστινίων αμάχων κοντά στη Ναμπλούς, τραυματίζοντας τουλάχιστον πέντε.

Τοπικός αξιωματούχος αφηγήθηκε στο τηλεοπτικό δίκτυο «Al Jazeera» ότι περίπου 300 Εβραίοι έποικοι εξαπέλυσαν επιδρομή, πυρπολώντας αγροικίες και οχήματα.

Στο μεταξύ πυκνώνουν οι αντιδράσεις απέναντι στην απόφαση του Ούγγρου πρωθυπουργού Β. Ορμπαν να προσκαλέσει τον Ισραηλινό ομόλογό του, Μπ. Νετανιάχου, στη Βουδαπέστη, παρά το διεθνές ένταλμα σύλληψης που έχει εκδώσει εναντίον του από πέρυσι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα.

Ο εκπρόσωπος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Φάντι Αλ Αμπντάλα, δήλωσε ότι δεν εναπόκειται στις χώρες - μέλη του ΔΠΔ να αποφασίσουν μονομερώς για την ορθότητα των αποφάσεων του Δικαστηρίου. Οι συμβαλλόμενες χώρες «έχουν υποχρέωση να εφαρμόσουν τις νομικές αποφάσεις».

Ας σημειωθεί ότι και οι 27 χώρες - μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας, έχουν υπογράψει τη συμφωνία ίδρυσης του ΔΠΔ και σύμφωνα με αυτήν απαιτείται να συλλαμβάνουν πρόσωπα που εκκρεμούν εντάλματα σύλληψής τους.

Νωρίτερα χτες ανακοινώθηκε ότι πραγματοποιήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον Αιγύπτιο Πρόεδρο Α. Φ. Σίσι και τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντ. Τραμπ, για τις προσπάθειες διαμεσολάβησης προς αποκατάσταση της ηρεμίας στην περιοχή, η οποία «θα επηρεάσει θετικά τη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα και θα βάλει τέλος στις οικονομικές απώλειες για όλες τις πλευρές». Ο Τραμπ δήλωσε ότι είχε μια «πολύ καλή» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, προσθέτοντας ότι συζήτησε με τον Σίσι «για τη Γάζα και πιθανές λύσεις, για τη στρατιωτική ετοιμότητα κ.ά.».

Νωρίτερα, ρεπορτάζ της εφημερίδας «New York Times» ανέφερε ότι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μ. Ρούμπιο ζήτησε να ελεγχθεί εξονυχιστικά η δραστηριότητα ατόμων που ζητούν βίζα σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (αμερικανικών τεχνολογικών μονοπωλίων όπως «Meta», «X» κ.λπ.), προκειμένου να απαγορευτεί η είσοδος στις ΗΠΑ για όσους ασκούν κριτική σε αυτές και στο Ισραήλ αναφορικά με τη γενοκτονία και τις θηριωδίες στη Γάζα. Η οδηγία, που εκδόθηκε σε τηλεγράφημα στις διπλωματικές αποστολές στις 25 Μάρτη, επιβάλλει στους προξενικούς αξιωματούχους να παραπέμπουν ορισμένους φοιτητές και «επισκέπτες» αιτούντες βίζα στη «μονάδα πρόληψης απάτης» για υποχρεωτικό έλεγχο στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

Προς τον Περσικό Κόλπο συνεχίζει να κατευθύνεται το δεύτερο αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ, «USS Carl Vinson», ενισχύοντας με την αρμάδα του τις δυνάμεις του έτερου αεροπλανοφόρου «USS Harry S. Truman» που πλέει στην ευρύτερη περιοχή, όπου προωθήθηκαν παράλληλα και τουλάχιστον τέσσερα αμερικανικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα Β-2 από την αμερικανο-βρετανική στρατιωτική βάση της ατόλης Ντιέγκο Γκαρσία στον Ινδικό Ωκεανό.

Οι κινήσεις αυτές, σε συνδυασμό με τις καθημερινές αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές στις περιοχές των Χούθι στην Υεμένη και τις εντεινόμενες απειλές προς την ιρανική πολιτική ηγεσία, εντάσσονται στο πλαίσιο όξυνσης της πίεσης απέναντι σε δύο από τους κυριότερους γεωπολιτικούς αντιπάλους ΗΠΑ και Ισραήλ στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Η δικαιολογία της κυβέρνησης Τραμπ, όπως την διατύπωσε χτες ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σον Παρνέλ, είναι πως με την αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής «προωθείται η περιφερειακή σταθερότητα, αποτρέπεται η επιθετικότητα και προστατεύεται η ελευθερία της ναυσιπλοΐας και της ελεύθερης ροής εμπορίου στην περιοχή».

Νωρίτερα ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ είχε επαναλάβει τις απειλές προς τους Χούθι της Υεμένης (που εκτοξεύουν πυραύλους προς αμερικανικά πολεμικά πλοία και προς το Ισραήλ μετά την επανέναρξη σφοδρών βομβαρδισμών στη Γάζα), αναφέροντας πως οι επιδρομές θα σταματήσουν μόνο όταν σταματήσουν να βάλλουν κατά αμερικανικών πλοίων. Ο ίδιος ανέφερε στην πλατφόρμα του Truth Social: «Η επιλογή για τους Χούθι είναι σαφής: Σταματήστε να χτυπάτε αμερικανικά πλοία και θα σταματήσουμε να σας χτυπάμε. Αλλιώς, μόλις αρχίσαμε. Ο πραγματικός πόνος δεν έχει έρθει ακόμη, και για τους Χούθι και για τους χορηγούς τους στο Ιράν».

Χτες, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας των Υεμενιτών Χούθι ανακοίνωσε πως από τις νέες αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ σκοτώθηκαν τουλάχιστον 4 άτομα. Οπως εξήγησε, «η αμερικανική επίθεση στοχοποίησε κτίριο διαχείρισης υδάτινων πόρων στην περιοχή Μανσουρίγια του κυβερνείου Χοντέιντα». Από τις 15 Μάρτη έχουν σκοτωθεί 60 άνθρωποι. Αργά το βράδυ της Τρίτης, και οι Χούθι ανταπάντησαν στο νέο κύμα αμερικανικών επιθέσεων, βάλλοντας (για τρίτη φορά σε ένα 24ωρο) με βαλλιστικούς πυραύλους και drone πλοία της αρμάδας του αεροπλανοφόρου «USS Harry S. Truman».

Το αμερικανικό axios.com, επικαλούμενο δύο Αμερικανούς αξιωματούχους, μετέδωσε χτες πως ο Αμερικανός Πρόεδρος σκέφτεται «σοβαρά» την πρόταση του Ιράν για έμμεσες συνομιλίες σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα με μεσολαβητή το σουλτανάτο του Ομάν. Σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές, η κυβέρνηση Τραμπ ηγείται μίας «εσωτερικής συζήτησης», καθώς η κυβέρνηση είναι διχασμένη για το εάν μία συμφωνία με το Ιράν θα ήταν χάσιμο χρόνου ή όχι. Σύμφωνα πάντως με το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί κάλεσε προχτές τον επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Ραφαέλ Γκρόσι να ξεκαθαρίσει τη στάση του απέναντι στις απειλές του Τραμπ για επίθεση στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ο Αραγτσί του τόνισε πως δεδομένων των αμερικανικών απειλών η Τεχεράνη θα πρέπει «να πάρει κάθε απαραίτητο μέτρο για να προστατεύσει το πυρηνικό του πρόγραμμα». Ο γγ της ΙΑΕΑ απάντησε πως θα συζητήσει το θέμα με άλλες πλευρές ώστε να δημιουργήσει «μία κατάλληλη ατμόσφαιρα» και να επιλυθούν τα υπάρχοντα ζητήματα. Ζήτησε επίσης να επισκεφτεί το Ιράν και ο Αραγτσί έκανε αποδεκτό το αίτημά του.

Πάντως ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, βλέπει «στενά» τα περιθώρια για την επίτευξη μιας νέας συμφωνίας για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, επισημαίνοντας (σύμφωνα με ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters) πως «αν δεν επιτευχθεί νέα συμφωνία, τότε μια στρατιωτική αντιπαράθεση φαίνεται "σχεδόν αναπόφευκτη"». Υπενθύμισε δε πως πλέον «έχουμε μόνο λίγους μήνες μέχρι τη λήξη αυτής της συμφωνίας (του 2015)».

Στο μεταξύ, χτες βράδυ το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών Ματζίντ Τ. Ραβανχί είχε συνομιλίες για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Ριάμπκοφ. Σε σχετική ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών επισημαίνεται πως η χρήση στρατιωτικής βίας κατά του Ιράν και η απειλή καταφοράς πλήγματος στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις θα ήταν «παράνομες και απαράδεκτες», καθώς θα μπορούν να προκαλέσουν «μεγάλης κλίμακας και μη αναστρέψιμες συνέπειες» στη Μέση Ανατολή και διεθνώς. Προ μηνών το Κρεμλίνο είχε προσφερθεί να μεσολαβήσει μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν για την εκτόνωση της έντασης μεταξύ των δύο χωρών που προκαλείται από την κυβέρνηση Τραμπ και το Ισραήλ.

Το ίδιο διάστημα η αναπληρώτρια απεσταλμένη των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, Μόργκαν Ορτάγους, σχεδίαζε αργότερα χτες να επισκεφθεί τη Βηρυτό για να συνεχίσει την άσκηση πίεσης με απώτερο στόχο τον αφοπλισμό των μαχητών της Χεζμπολάχ.

Το επιστημονικό κέντρο έρευνας στη συνοικία Μπαρζίχ της Δαμασκού έπληξαν χτες το βράδυ ισραηλινά αεροπλάνα, καθώς και περιοχή κοντά στην πόλη Χάμα, στο πλαίσιο συχνών αεροπορικών επιδρομών σε συριακές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και υποδομές.

Σύμφωνα με πληροφορίες του αραβικού καναλιού «ShamTV», οι επιδρομές έγιναν σε επιστημονικό κέντρο που βρίσκεται στα περίχωρα της Δαμασκού, στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Χάμα και στην αεροπορική βάση Τ-4, κοντά στην Παλμύρα.

Ο ισραηλινός στρατός δεν επιβεβαίωσε άμεσα τις επιθέσεις, ωστόσο πρόσφατα παραδέχτηκε ανάλογες επιδρομές στην αεροπορική βάση Τ-4, υποστηρίζοντας ότι κατέστρεψε «στρατηγικές στρατιωτικές δυνατότητες».

Ας επισημανθεί ότι τη βάση αυτή εποφθαλμιά η Τουρκία, προκειμένου να τη μετατρέψει σε στρατόπεδο εκπαίδευσης του «νέου» στρατού της κυβέρνησης των τζιχαντιστών στη Συρία.