Τετάρτη 4 Απρίλη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
«Ο ορφανός του Ζάο» στο «Αμόρε»

Η παλιά, παραδοσιακή κινέζικη δραματουργία είναι εντελώς άγνωστη στο θέατρό μας, όπως εξάλλου και η σύγχρονη (αν υπάρχει). Οι μόνες «πληροφορίες» που έχουν οι άνθρωποι του θεάτρου μας από την κινέζικη θεατρική τέχνη είναι από παραστάσεις με τις μακραίωνες παραδόσεις του θεάτρου «Νο» και του «Καμπούκι» και από μερικές άλλες παραστάσεις λίγο - πολύ δυτικοποιημένες. Ετσι, η παρουσίαση από το «Θέατρο του Νότου» στο «Αμόρε» ενός έργου του 13ου αιώνα, όπως «Ο ορφανός του Ζάο» του Ζιν Ζουν Ζιανγκ (το πρώτο έργο που μεταφράστηκε στην Ευρώπη), ήταν φυσικό να προκαλέσει ενδιαφέρον. Πρόκειται για ένα απλοϊκό μυθοπλαστικά έργο, από αυτά που προορίζονταν για λαϊκά θεάματα, με στόχο τη διδαχή του απλοϊκού κινέζικου πόπολου... Ο μύθος βασίζεται σε ένα ιστορικό γεγονός στη μεσαιωνική Κίνα, με τους σκληρά ανταγωνιζόμενους για επέκταση της εξουσίας τους φεουδάρχες. Στη δολοφονία του φεουδάρχη Ζάο από μισθοφόρους του ανταγωνιστή του Του-αν Κου, και την εντολή του τελευταίου για εξόντωση και του νεογέννητου γιου του Ζάο, ώστε ο Του-αν Κου να αρπάξει το φέουδο του Ζάο. Ο φεουδάρχης Ζάο δολοφονείται, η γυναίκα του αυτοκτονεί, αλλά ο νεογέννητος γιος της σώζεται χάρη στους καλούς ανθρώπους Τσενγκ Γινγκ και τον Κουνγκ-σουν, οι οποίοι αντέχουν ακόμα και τη σφαγή των παιδιών τους από τους ανθρώπους του Του-αν Κου, προκειμένου να σωθεί το ορφανό του Ζάο, το οποίο μεγαλώνοντας θα τιμωρήσει τον Του-αν Κου για τα εγκλήματά του. Ο Θωμάς Μοσχόπουλος (δραματουργική επεξεργασία, μετάφραση, σκηνοθεσία), κατάφερε να υπερβεί την απλοϊκότητα του κινέζικου έργου, αλλά και σεβόμενος την ιδιότυπη ερμηνευτική παράδοση του κινέζικου θεάτρου, να το στηρίξει και να το «ενδύσει» με τη δική του παράδοση, αντι-λαμβανόμενος ότι το έργο δε θα άντεχε σε καμιά - και καμιάς εποχής - δυτικότροπη ερμηνευτική «ανάγνωση» και αισθητική. Με την κινεζικής παράδοσης κινησιολογική διδασκαλία της Μάρθας Κλουκίνα, το αφαιρετικό σκηνικό και τα απλά «κινέζικα» κοστούμια της Ελλης Παπαγεωργίου, τους πολυεπίπεδους φωτισμούς του Λευτέρη Παυλόπουλου, ο σκηνοθέτης έστησε μια ενδιαφέρουσα, «φρέσκια» παράσταση, με καθοριστικότερο συντελεστή τις λιτές, αλλά και εκφραστικά ταιριαστές με το έργο, ερμηνείες των Χρήστου Λούλη, Νίκου Χατζόπουλου, Κώστα Μπερικόπουλου. Αξιόλογη ήταν και η ερμηνευτική προσπάθεια των Θάνου Τοκάκη, Ηλία Παναγιωτακόπουλου και Αννας Καλαϊτζίδου.


ΘΥΜΕΛΗ

Δραματουργική πολυφωνία
«Δάφνις και Χλόη: ταξίδι αναψυχής» από το «Δόλιχο»

«Δάφνις και Χλόη: ταξίδι αναψυχής»
«Δάφνις και Χλόη: ταξίδι αναψυχής»
Ο θίασος «Δόλιχος», ανέβασε στο «Πορεία» μια πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση, με τίτλο «Δάφνις και Χλόη: ταξίδι αναψυχής». Ενα πείραμα διασκευαστικής σκηνικής «ανάγνωσης» του αρχαίου μυθιστορήματος «Δάφνις και Χλόη», με βάση τη μετάφραση του Ρόδη Ρούφου και σύντομες, εκσυγχρονιστικές κειμενικές παρεμβάσεις. Μια «ανάγνωση» έμμεσα διδακτική για το σύγχρονο άνθρωπο, κάθε άλλο παρά βουκολικά γραφική, ρομαντικά μελίρρυτη και ηθικοπλαστική, αλλά ειρωνικότατα σαρκάζουσα τον τρόπο ζωής, την αποξένωσή του από τη φύση, τη χαμένη του αθωότητα, τους σαθρούς έρωτές του, την ανικανότητά του να αγαπά και να αγαπιέται, με ευρηματικά και ταυτόχρονα λιτά συμβολιστική σκηνοθεσία του Σέζαρις Κραουζίνις, απέριττο σκηνικό (ένα χαμηλό πατάρι και οκτώ κλασικίζουσες καρέκλες) και σύγχρονα κοστούμια (Βιταούτας Ναρμπούτας) και σύγχρονων ακουσμάτων μουσική (Μαρτίνας Μπιαλομπτσέκις) και ατμοσφαιρικούς φωτισμούς (Τάσος Παλαιορούτας). Το αρχαίο μυθιστόρημα αφηγείται το μεγάλωμα σε πλήρη αρμονία με τη φύση δυο παιδιών, του Δάφνι και της Χλόης, το ξύπνημα της νιότης και του - κόντρα σε όλα τα εμπόδια - εφ' όρου ζωής, έρωτά τους. Το κείμενο της διασκευής αφηγείται τη συνάντηση σε ένα εξοχικό ξενοδοχείο, στη διάρκεια γουίκ εντ, τεσσάρων (αγνώστων μεταξύ τους) ανδρογύνων. Τέσσερα ζευγάρια αστών, που βιώνουν μια συμβατική συζυγία, ρουτινιασμένοι ερωτικά, πιθανοί μοιχοί όλοι τους, υπό την επήρεια του μύθου του Δάφνι και της Χλόης, που τους διηγείται ένας γκρουμ του ξενοδοχείου, θα επανακαλύψουν, μέσα στο φυσικό περιβάλλον, την ανθρώπινη φύση τους και την ομορφιά του έρωτα και της αγάπης - μόνη σωτήρια οδό τους για τη συμβίωσή τους. Η παράσταση του Λιθουανού σκηνοθέτη υπηρετήθηκε με τις συνολικά καλές ερμηνείες των ηθοποιών: Πολυξένης Ακλίδη, Δημοσθένη Ελευθεριάδη, Εύας Κεχαγιά, Δημήτρη Κουρούμπαλη, Βασιλικής Κυπραίου, Μάρως Παπαδοπούλου, Απόστολου Πελεκάνου, με προεξάρχουσες τις ερμηνείες των Δημήτρη Τάρλοου και Μανώλη Μαυροματάκη.


ΘΥΜΕΛΗ

«Η τέχνη του κυρίου Χάαρμαν», από την «Πράξη»

«Η τέχνη του κυρίου Χάαρμαν»
«Η τέχνη του κυρίου Χάαρμαν»
Το 1924, εποχή μικρής ακόμα αλλά ανησυχητικής ανόδου του Χίτλερ, η Γερμανία συνταράσσεται με την αποκάλυψη ότι βιαστής και φονιάς και των εικοσιτεσσάρων χαμένων φτωχόπαιδων στο Αννόβερο, ήταν ένας «φιλήσυχος» άνθρωπος, ο Φριτς Χάαρμαν. Χάθηκαν 24 παιδιά μέχρις ότου εντοπιστεί και συλληφθεί αυτό το τέρας. Το γεγονός αυτό ενέπνευσε έργα σημαντικών Γερμανών δημιουργών. Δημιουργών με πολιτικο-κοινωνική αντίληψη και σκέψη. Ανάμεσά τους και ο Φριτς Λανγκ, ο οποίος με την αριστουργηματική ταινία του «Μ» (ελληνικός τίτλος «Ο δράκος του Ντίσελντορφ», 1931) καυτηρίασε την αδιαφορία και ανικανότητα των κρατικών οργάνων (Αστυνομίας, δικαστικών) για προστασία των πολιτών από τα εγκληματικά και περιθωριακά στοιχεία, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο δράσης και στο μαφιόζικο περιθώριο. Για να οξύνει - μυθοπλαστικά - την κοινωνική κριτική του ο Λανγκ, αποδίδει τον ευφυή εντοπισμό και τη θανάσιμη τιμωρία του βιαστή στη μαφία. Σήμερα στην Τέχνη της «μόδας» δεν είναι η κοινωνική κριτική, αλλά η ψυχανάλυση και η παραψυχολογία. Οι ιδεολογικοκοινωνικά συγχυσμένοι ή συμβιβασμένοι δημιουργοί, βολεύονται εξηγώντας τέτοια εγκλήματα ότι οφείλονται όχι σε κοινωνικά αίτια αλλά σε ψυχολογικά προβλήματα του ατόμου. Προς αυτήν την αντίληψη γέρνει το έργο των Ρομουάλντ Κάρμακαρ - Μίχαελ Φάριν «Η τέχνη του κυρίου Χάαρμαν», που ανέβασε ο θίασος «Πράξη» στο θέατρο «Οδού Κεφαλληνίας». Πρόκειται για τη θεατρική εκδοχή της ταινίας του Ρ. Κάρμακαρ «Φριτς Χάαρμαν - Ενας διαφορετικός σίριαλ - κίλερ», σε σενάριο του Μ. Φάριν, που βασίζεται στην ψυχιατρική εξέταση του υπόδικου Φριτς Χάαρμαν, από τον ψυχίατρο Ερνστ Σούλτσε. Στο έργο αυτό ο Χάαρμαν δεν είναι ένας ύπουλος και σιχαμερός φονιάς σαν τον «Μ» του Λανγκ, αλλά ένας αφελής, ειλικρινά εξομολογητικός, έως και συμπαθητικούλης άνθρωπος, που προτίμησε τα αρσενικά από σεβασμό στη γυναικεία παρθενιά, μισεί και ταυτίζει σαν εχθρούς της Γερμανίας εβραίους και κομμουνιστές (αυτή είναι η μόνη πολιτικοκοινωνική νύξη του έργου), και δεν αντιλαμβάνεται σαν ειδεχθή τα εγκλήματά του. Η εγκληματική διαστροφή του είναι ψυχοπαθολογικό και όχι κοινωνικό φαινόμενο. Επομένως, δεν ευθύνεται η κοινωνία... Προς την αντίληψη του έργου έγειρε - αντί να την υπονομεύσει - η σκηνοθεσία της Μπέττυς Αρβανίτη. Σκηνοθεσία, που με τη συμβολή της εύγλωττης μετάφρασης (Βασίλης Πουλαντζάς), των σκοτεινών φωτισμών κυρίως (Λευτέρης Παυλόπουλος), το λιτό σκηνικό και τα αρμόζοντα κοστούμια (Θάλεια Ιστικοπούλου) και τους άξιους ηθοποιούς υπηρετεί τον ψυχαναλυτικό χαρακτήρα του έργου. Ο Χρήστος Στέργιογλου ερμήνευσε τον Χάαρμαν, όπως τον έπλασαν οι συγγραφείς, ενώ «δαιμόνιο» ταλέντο καθώς είναι, με μια διαφορετική σκηνοθετική «ανάγνωση» θα μπορούσε να υποδυθεί έναν αποτρόπαια διεστραμμένο υπάνθρωπο. Καίρια, λεπτοδουλεμένη στην απλότητά της η ερμηνεία του Γιάννη Ροζάκη (Σούλτσε). Αξιοσημείωτη είναι η βουβή υποκριτική παρουσία του Ακη Λυρή (στενογράφος).


ΘΥΜΕΛΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ