Το διαβάσαμε κι αυτό. «Επικράτησε η λογική», ήταν το συμπέρασμα διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης για τα αποτελέσματα της Συνόδου του Μόντρεαλ. Για άλλη μια φορά, μια τεχνοπεριβαλλοντική αντίληψη είδε το φως της δημοσιότητας και προβλήθηκε δεόντως από ορισμένα κέντρα, που θέλουν να πάρουν τα πράσινα εύσημα για λόγους εσωτερικής (αλλά και εξωτερικής) κατανάλωσης. Η ιστορία με τις ΜΚΟ έχει παραγίνει. Απονέμουν ως εισαγγελείς του περιβάλλοντος «οικολογικά πιστοποιητικά», κατά το δοκούν, και συχνότατα με το αζημίωτο (αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Από πού κι ως πού, όμως, είδαν την επικράτηση της λογικής, εκτός κι αν στο νέο μεταμοντέρνο σκηνικό έχει οριστεί διαφορετικά η λογική και δεν το αντιληφθήκαμε. Αν όχι, μην εκτίθεστε τόσο...

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε «υπερήφανη» για τα αποτελέσματα της Διάσκεψης και αναφέρθηκε σε σημαντική καμπή για τη «μάχη» κατά των κλιματικών αλλαγών. Ετσι θα καταγράψει στις περγαμηνές της, εκτός από τη συμμετοχή της στις μάχες στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, και τη μάχη εναντίον των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα.

Δηλώσεις, πιο κομψές είναι αλήθεια, έκανε και ο κ. Δήμας. Μίλησε για μακρύ δρόμο και σκληρή πραγματικότητα. Γι' αυτό που δε μίλησε, όμως, είναι γιατί είναι μακρύς ο δρόμος (και σκληρός) και κυρίως πώς θα βαδίσουμε...

Στα συν του Μόντρεαλ, η πολλών χιλιάδων διαδηλωτών πορεία, που έγινε στις 3/12 με συνθήματα καθόλου κολακευτικά για τους συνευρισκόμενους 10.000 συνέδρους και η διαμαρτυρία με τις υπογραφές 600.000 Αμερικανών ενάντια στην περιβαλλοντική πολιτική του Μπους.

Κυκλοφορεί το δέκατο τεύχος του τριμηνιαίου πολιτικού περιοδικού για την άμεση οικονομική - κοινωνική και οικολογική δημοκρατία, που εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη και διευθύνεται από μια ευρεία συντακτική επιτροπή γνωστών ονομάτων της διανόησης. Στο παρόν τεύχος μπορείτε να διαβάσετε, μεταξύ άλλων, αναλύσεις όπως: η προσέγγιση της περιεκτικής δημοκρατίας για την Παιδεία, για τις παθογένειες της σύγχρονης ζωής και τους τρόπους υπέρβασής τους και εάν το αυτοκίνητο είναι μέσο εξυπηρέτησης ή καταπίεσης. Μια πολύ καλή εκδοτική προσπάθεια, που αξίζει τη στήριξή μας.

Γρηγοριάδης Κώστας

Θεωρητικά, η συζήτηση την προηγούμενη βδομάδα έπρεπε να είναι εστιασμένη στη Διεθνή Διάσκεψη για τις κλιματικές αλλαγές, που έγινε στο παγωμένο Μόντρεαλ. Εκπρόσωποι κυβερνήσεων 180 χωρών, μεταξύ των οποίων 100 υπουργοί Περιβάλλοντος (και ...Δημοσίων Εργων) και 860 από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (με ό,τι μπορεί να νοηματοδοτεί και να σηματοδοτεί ο, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον, αμφιλεγόμενος όρος), προσπάθησαν να αξιολογήσουν τη μετά Κιότο (1997) εξέλιξη των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα και τα ...συμπαρομαρτούντα. Είναι αλήθεια ότι σε ορισμένα διεθνή πρακτορεία και δικτυακούς τόπους το ζήτημα συζητήθηκε και συζητείται μέχρι σήμερα. Στα καθ' ημάς, η θεματολογία εξαντλείται στις «αποκαλύψεις» των τηλεοπτικών μέσων χειραγώγησης και τα κουτσομπολιά με τους έρωτες και τις ενδυματολογικές προτιμήσεις των «αστέρων» του life style.

H ατζέντα της Διάσκεψης γνωστή, όπως και οι θέσεις των εκπροσώπων των κυβερνήσεων - απολογητών του συστήματος της ελεύθερης αγοράς, οι οποίοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι στην αυγή της νέας χιλιετίας είναι ακόμα πιθανά τα θαύματα. Δηλαδή, ότι μπορούν να μετατραπούν σε «πράσινες» οι επιχειρήσεις, να αλλάξει το καταναλωτικό πρότυπο, ότι θα μετατραπούν τα κράτη σε υπερασπιστές των οικολογικών ζητημάτων κι ότι οι διεθνείς οργανισμοί θα αλλάξουν ρότα και θα ξεκινήσουν να υπερασπίζονται τα συμφέροντα των αναπτυσσόμενων χωρών, όπως χαριτωμένα τις ονομάζουν, επειδή οι επιθετικοί προσδιορισμοί φτωχός, υπανάπτυκτος κ.ά. τους πέφτουν λίγο δύσπεπτοι και κακόηχοι. Εξ ου και η μεγα-κατασκευή του όρου βιώσιμη ή αειφορική ανάπτυξη, η οποία δίδει (κατ' αυτούς) λύσεις προς πάσα νόσο. Και όταν τίθεται - θεωρητικά έστω - το ερώτημα, πώς είναι δυνατό να επιτευχθούν οι έστω και αόριστα διατυπωμένες αρχές σε ζητήματα όπως, π.χ., η Ενέργεια, οι απαντήσεις εξαντλούνται σε επιχειρήματα περί κοινωνίας πολιτών και αλλαγής στάσης και συμπεριφοράς των καταναλωτών (σ.σ. όχι των πολιτών).

Οι ΗΠΑ σε ρόλο του κακού ανέλυσαν, με κυνικό μεν, αλλά καθαρό τρόπο, ότι δε δέχονται να υπογράψουν κανένα πρωτόκολλο για τον περιορισμό των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, γιατί κάτι τέτοιο θα κάνει κακό στην οικονομία τους. Μάλιστα, ανέφεραν ότι κάτι τέτοιο θα στοίχιζε πάνω από 40 δισ. δολάρια και σχεδόν 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Ανεξάρτητα από την ακρίβεια των στοιχείων αυτών, η θέση τους ήταν σαφής. Ο «πράσινος» Κλίντον θυμήθηκε ότι είχε δεχτεί τους περιορισμούς που έθετε το Κιότο, αλλά ξέχασε ότι, επί δικής του Προεδρίας, η Γερουσία με συντριπτική πλειοψηφία απέρριψε κάθε συζήτηση. Και, μάλιστα, στη διαδικασία αυτή είχαν πρωταγωνιστήσει πάμπολλοι βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος. Η αντιπροσωπεία των ΗΠΑ έκανε τα ναζάκια της στην αρχή με «ψευτο»αποχωρήσεις από τη Σύνοδο και επανήλθε μετά από «διπλωματικές» συζητήσεις μετά βαΐων και κλάδων.

Εντύπωση προξενεί το πώς εμφανίστηκαν τα αποτελέσματα της δεκαήμερης Συνόδου. Το ότι οι ΗΠΑ δεν αποχώρησαν, τελικά, θεωρήθηκε επιτυχία. Οπως και το γεγονός ότι ναι μεν δε δεσμεύτηκαν στον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα, αλλά θα παραμείνουν στη συζήτηση! Τόσο καλά! Η δεύτερη «επιτυχία» της Διάσκεψης είναι η αποδοχή από τις χώρες που συμφωνούν με το Πρωτόκολλο του Κιότο να συνεχιστεί και να επεκταθεί η τήρησή του μετά το 2012. Τρίτη και τελευταία «επιτυχία», η αγορά ρύπων από τις χώρες του Τρίτου Κόσμου. Πιο απλά, η δυνατότητα των αναπτυγμένων χωρών να «αγοράζουν» τη δυνατότητα ρύπανσης από χώρες, που η συμμετοχή τους στο πρόβλημα είναι μικρή, επειδή ούτε βιομηχανία έχουν, ούτε οι ρυθμοί ανάπτυξής τους είναι τέτοιοι που στην προσεχή εικοσαετία θα μετατραπούν σε χώρες - ρυπαντές. Ως αντάλλαγμα θα λάβουν σύγχρονη τεχνολογία, χωρίς κανείς να μπει στον κόπο να απαντήσει ποιος και πώς θα τη χρησιμοποιεί, όταν ο αναλφαβητισμός αγκαλιάζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους κι όταν δεν έχουν επιλύσει ακόμα σημαντικά ζητήματα, όπως το διατροφικό, η απασχόληση, ο χαμηλός μέσος όρος ζωής, η παιδική θνησιμότητα κτλ.

Είναι γνωστό και έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενα κείμενα ότι ακόμα και στην απίθανη περίπτωση να επιτυγχάνονταν οι στόχοι του Κιότο το ζήτημα με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις κλιματικές αλλαγές θα παρέμενε ανοιχτό. Απλά, θα γίνονταν κάποια βελτιωτικά βήματα. Με δεδομένο όμως ότι οι ΗΠΑ με συμμετοχή 25% στους παγκόσμιους ρύπους των αερίων - δολοφόνων αρνούνται την υπογραφή, η όλη ιστορία μοιάζει με φάρσα. Το μόνο που επιτυγχάνει είναι ένας εφησυχασμός της παγκόσμιας κοινότητας ότι οι ηγέτες «προσπαθούν» και «ενδιαφέρονται» για το περιβάλλον, ενώ, στην ουσία, η μόνη τους έγνοια είναι οι πολυεθνικές και τα κέρδη του κεφαλαίου. Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή, για να τους πάρουμε στα σοβαρά. Επιβάλλεται στη δράση και στη στόχευσή μας να συμπεριλάβουμε τα περιβαλλοντικά ζητήματα, και μάλιστα στην πρώτη γραμμή. Αν αφήσουμε τη διαχείρισή τους στους κυβερνώντες και σε διάφορους κρατικοδίαιτους (και όχι μόνο) γραφικούς (και όχι μόνο), η συνέχεια θα είναι δραματική.