Οι πιέσεις που υφίσταται καθημερινά το περιβάλλον στη χώρα μας αυξάνονται, όπως και οι καταστροφές. Αιτία, οι επιλογές των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων στην Ελλάδα να αφεθούν τα πάντα στους νόμους της αγοράς, όπου το μοναδικό κριτήριο είναι το κέρδος των ιδιωτών και, κυρίως, των διαπλεκόμενων μεγαλοεπιχειρηματιών. Καθημερινά, θυσιάζονται ακτές, δασικές εκτάσεις, καταπατούνται βιότοποι και αλλοιώνονται παραδοσιακοί οικισμοί. Χλωρίδα και πανίδα εξαφανίζονται με γρήγορους ρυθμούς και η ζωή των κατοίκων υποβαθμίζεται όλο και περισσότερο. Κι όσο ο συσχετισμός των πολιτικών δυνάμεων παραμένει υπέρ του δικομματισμού, τόσο θα αναμένουμε τα χειρότερα. Πέρα από την οργανωμένη πάλη των πολιτών, υπάρχει ευτυχώς ένα πλούσιο νομοθετικό πλαίσιο, στηριζόμενοι στο οποίο μπορούμε να αντιδράσουμε και να πετύχουμε τον περιορισμό των οικολογικών εγκλημάτων που διαπράττονται. Μια γεύση από σημαντικές εργασίες, πανεπιστημιακών κυρίως, σε θέματα περιβάλλοντος από νομική άποψη, σας παρουσιάζουμε σήμερα σ' ένα ειδικό αφιέρωμα της στήλης:

Αλεξιάδης Στέργιος, Η ποινική προστασία του περιβάλλοντος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1981

Ο πανεπιστημιακός Α. Σ. πραγματεύεται το παραπάνω θέμα ως πρόβλημα αντεγκληματικής πολιτικής. Στο παράρτημα του βιβλίου, μπορεί κανείς να βρει τη Διακήρυξη για το ανθρώπινο περιβάλλον των Ηνωμένων Εθνών, το 1972, και την Τελική Πράξη του Ελσίνκι, το 1975, για το περιβάλλον.

Βαβούσκος Κώστας, Γεωργικό και Δασικό Δίκαιο, εκδ. «Σάκκουλα», Θεσσαλονίκη 1985

Πλήρης ανάλυση για το Δασικό Δίκαιο: Πότε τα δάση είναι δημόσια, πότε επιτρέπεται να εκχωρούνται για διάφορες χρήσεις, τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται με την υλοτομία και τη βοσκή, προστασία δασών, αναδασώσεις κτλ.

Καλλία Αγγελική κ.ά., Το νομικό καθεστώς της προστασίας του περιβάλλοντος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1984

Συλλογή νομοθετικών κειμένων γύρω από το περιβάλλον. Αρθρα του Συντάγματος και του Αστικού Κώδικα, Νόμοι, Προεδρικά Διατάγματα και υγειονομικές διατάξεις. Υπάρχει περίληψη νομοθεσιών και κατάλογος νομοθεσίας.

Καλλία Α. κ.ά., Ελληνική και κοινοτική νομοθεσία προστασίας περιβάλλοντος 1987 - 1988, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1989

Περιγράφεται αναλυτικά η κοινοτική νομοθεσία που έχει ενσωματωθεί στην ελληνική και η κοινοτική, για την οποία δεν έχουν εκδοθεί νομοθετικές διατάξεις.

Καλλία Αγγελική, Οι υποχρεώσεις της Ελλάδας και τα δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών από την κοινοτική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1987

Τα δικαιώματα των πολιτών και των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που απορρέουν από το Κοινοτικό Δίκαιο και αυτά που συσχετίζονται με το Σύνταγμα της χώρας το Ποινικό, Αστικό και Διοικητικό Δίκαιο.

Η εμπλοκή της οικολογικής διάστασης στο Αστικό Δίκαιο. Η αστική ευθύνη από ειδικούς νόμους, η αστική κάλυψη της αστικής ευθύνης από οικολογική ζημιά και η λαϊκή αγωγή, είναι μερικές από τις προσεγγίσεις του βιβλίου.

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς στα δάση, το δασικό πρόβλημα της χώρας μας και η αναγκαιότητα αλλαγής του υπάρχοντος ιδιοκτησιακού καθεστώτος.

Κίννας Γιάννης, Πυρηνική ενέργεια και παγκόσμια ευθύνη, εκδ. Σάκκουλα» Αθήνα 1987

Οι ευθύνες αρμοδιότητας στο παγκόσμιο χωριό, το δίκοπο μαχαίρι των πυρηνικών και οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας.

Νίκας Δημήτρης, Η νομική προβληματική της προστασίας του περιβάλλοντος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1985

Η ρύπανση του περιβάλλοντος ως κοινωνικό φαινόμενο, η νομική προστασία κατά τομέα, η αρχή της πρόληψης και ειδικά θέματα του Δικαίου του Περιβάλλοντος.

Παλαιολόγου Νέλλη - Ludwig Kramer, Η συνθήκη της ΕΟΚ και η προστασία του περιβάλλοντος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1992

Το βιβλίο αυτό γράφηκε πριν από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και αποτελεί ουσιαστικά μια εισαγωγή στο Κοινοτικό Δίκαιο Περιβάλλοντος και τις επιπτώσεις του στην Ελλάδα. Στο δεύτερο μέρος του περιέχει την εφαρμογή ορισμένων σημαντικών Οδηγιών στη χώρα μας.

Παπαδημητρίου Γιώργος (επιμ.), Η διείσδυση του Κοινοτικού Δικαίου Περιβάλλοντος στην Ελλάδα, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1994

Πρακτικά συνεδρίου με δεκαεφτά εισηγητές που καλύπτουν διάφορες πτυχές του θέματος.

Ρεγκάκου Ευ., Δημόσιες συμβάσεις και Κοινοτικό Δίκαιο, εκδ. «Σάκκουλα», Θεσσαλονίκη 1995

Αναλύονται λεπτομερειακά οι διαδικασίες ανάθεσης και η έννομη προστασία από αυτές σύμφωνα με το Κοινοτικό Δίκαιο. Περιγράφονται οι εθνικοί και οι υπερεθνικοί μηχανισμοί προστασίας και προσδιορίζεται ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ρέμελης Κώστας, Η προστασία του περιβάλλοντος από τις βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1989

Το συνταγματικό πλαίσιο περιβάλλοντος και βιομηχανικής δραστηριότητας, η προστασία του περιβάλλοντος ως προϋπόθεση ίδρυσης και λειτουργίας βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων σύμφωνα με το νόμο, ο διοικητικός έλεγχος και η δικαστική προστασία των πολιτών και του κοινωνικού συνόλου, είναι μερικές από τις ενότητες που προσεγγίζει ο συγγραφέας.

Οι αρμοδιότητες των ΟΤΑ σε θέματα χωροταξίας, πολεοδομίας και περιβάλλοντος, με πλήθος σημαντικές παρατηρήσεις και προτάσεις σ' ένα χώρο που μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος, που, ως γνωστό, βάλλεται πανταχόθεν.

Ρώτης Βάσσος, Ανοίγματα της νομολογίας για την προστασία του περιβάλλοντος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1984

Ο Β. Ρώττης υπήρξε αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας και είναι από τους δικαστικούς, που η παρουσία τους έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην οικολογικοποίηση της ελληνικής νομοθεσίας με σειρά νομολογιών και αποφάσεων του ΣΕ. Μαζί με τον πρόσφατα απελθόντα Μ. Δεκλερή, αποτελούν δυο λαμπρές προσωπικότητες, που συνέβαλαν απεριόριστα στον τομέα αυτό.

Σακελλαρόπουλος Αλέξανδρος, Σκέψεις για το πρόβλημα του περιβάλλοντος από νομική σκοπιά, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1985

Γενική επισκόπηση της προστασίας του περιβάλλοντος από το Δίκαιο και κριτική θεώρηση της ελληνικής νομολογίας για το ζήτημα αυτό.

Σαμιώτης Γιώργος, Το Διεθνές Δίκαιο της άγριας ζωής, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1996

Το σύνολο των διεθνών ρυθμίσεων για την προστασία της βιολογικής ποικιλομορφίας. Στα περιεχόμενά του, επίσης, υπάρχουν οι φυσικοί χώροι της Ελλάδας με θεσμικό πλαίσιο προστασίας εσωτερικό - κοινοτικό - διεθνές και κατάλογος των σημαντικότερων διεθνών συμβάσεων για την προστασία της άγριας ζωής και της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα.

Σκουρής Β. - Τάχος Α., Η προστασία του περιβάλλοντος στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκδ. «Παρατηρητής», Θεσσαλονίκη 1988

Η νομολογία του ΣΕ για τα δάση, τις περιοχές φυσικού κάλλους, τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τη δημόσια υγεία, τις αρχαιότητες, τα διατηρητέα, το δομημένο περιβάλλον και τα αυθαίρετα.

Σιούτη Γλυκερία, Δίκαιο Περιβάλλοντος - γενικό μέρος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1993

Καλύπτει την προστασία που παρέχουν στο φυσικό περιβάλλον οι ρυθμίσεις και οι κανόνες του Δημοσίου Δικαίου. Περιλαμβάνει δυο παραρτήματα με τη βασική νομοθεσία και βιβλιογραφία στα θέματα που εξετάζει.

Σιούτη Γλυκερία, Η συνταγματική κατοχύρωση της προστασίας του περιβάλλοντος, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1985

Οι έννομες συνέπειες της συνταγματικής κατοχύρωσης του δικαιώματος επί του περιβάλλοντος.

Χαροκόπου Τζέλικα - Ευπραξία Μαρία, Ο τομέας του περιβάλλοντος στο πρωτογενές Κοινοτικό Σίκαιο και στη νομολογία του ΔΕΚ, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1993

Αναφέρεται κυρίως στην προστασία του περιβάλλοντος και στη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αλλά και στη Συνθήκη του Μάαστριχτ και το περιβάλλον.

Χατζηκωσταντίνου Κώστας, Η απειλή και η προστασία του περιβάλλοντος από τα όπλα, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1985

Ενα βιβλίο άκρως ενδιαφέρον και επίκαιρο, το οποίο μας πληροφορεί για την επίδραση των όπλων στο περιβάλλον, την προστασία του περιβάλλοντος με τις συμφωνίες ελέγχου των εξοπλισμών και του αφοπλισμού. Τώρα, αν τηρούνται, είναι μια άλλη υπόθεση.

Χριστοφιλόπουλος Δημήτρης, Αστικός σχεδιασμός - προγραμματισμός, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1990

Η έννοια και, κυρίως, η ουσία του αστικού σχεδιασμού στην Ελλάδα μοιάζει με ανέκδοτο. Τουλάχιστο για όσους ζουν στην Αθήνα. Οι θεωρητικές προσεγγίσεις, φυσικά, δεν κάνουν κακό. Αντίθετα, αφήνουν παράθυρα ελπίδας, ότι κάποτε μπορεί να γίνει κάτι.

Χριστοφιλόπουλος Δημήτρης, Το νέο θεσμικό πλαίσιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, εκδ. «Σάκκουλα», Αθήνα 1988

Σημαντικές επισημάνσεις, πλουσιότατη βιβλιογραφία και μια ολοκληρωμένη πρόταση για το τι μπορεί να γίνει. Το αν δε γίνεται, οι ευθύνες πρέπει να εκφραστούν και με την ψήφο μας, όποτε καλούμαστε στην κάλπη.