Σχετικά με το νέο Νόμο - Πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, στοιχεία του οποίου ανακοινώθηκαν την περασμένη Πέμπτη από το υπουργείο Παιδείας, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:

«Ο νέος Νόμος - Πλαίσιο επιχειρεί να εφαρμόσει το σύνολο των αντιδραστικών κατευθύνσεων που χρόνια τώρα επεξεργάζονται και δρομολογούν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ - ΝΔ μαζί με την ΕΕ, προκειμένου να προσαρμόσουν την Ανώτατη Εκπαίδευση στις απαιτήσεις και τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων. Καταστροφικές θα είναι οι συνέπειες για το δικαίωμα των παιδιών των λαϊκών στρωμάτων στη μόρφωση, αλλά και για το λαό συνολικά, αφού πανεπιστήμια και έρευνα θα υπηρετούν αποκλειστικά την κερδοφορία και την ισχυροποίηση των μονοπωλίων.

Θεσμοθετεί τους 3 κύκλους σπουδών, τα μονοετή και διετή προγράμματα σπουδών, τα προγράμματα κατάρτισης - διά βίου εκμετάλλευσης. Ετσι δημιουργούν πτυχία πολλών ταχυτήτων, προορισμένα για τα παιδιά των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, ως εισιτήρια στην ανεργία και στην επανακατάρτιση. Το πτυχίο αποσυνδέεται πλήρως από το επάγγελμα. Για την πλειοψηφία των σπουδαστών προορίζονται μόνο ταχύρρυθμες καταρτίσεις, ακόμα και μονοετείς, που θα αξιολογούνται και θα πιστοποιούνται από τα μονοπώλια, με άξονα την κερδοφορία και ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου, την παραγωγή εργατικού δυναμικού με μισθούς Κίνας και Αφρικής.

Βαθαίνει η επιχειρηματική λειτουργία των ΑΕΙ, με την ολοκληρωτική παράδοση των υποδομών, της φοιτητικής μέριμνας (εστίες, λέσχες κ.λπ.) σε ιδιώτες που θα πουλούν υπηρεσίες στους φοιτητές, εξωθώντας τη φτωχή λαϊκή οικογένεια να χώσει ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, για να σπουδάσουν τα παιδιά της.

Σχολές θα ανοίγουν και θα κλείνουν, θα χρηματοδοτούνται ανάλογα με τα συμφέροντα και τους σχεδιασμούς των μεγάλων επιχειρήσεων. Η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των σχολών, οι τετραετείς εμπορικές συμφωνίες με τις επιχειρήσεις είναι το χαλί για να εισβάλουν πιο βίαια τα μονοπώλια στη δομή και στο περιεχόμενο, σε κάθε λειτουργία της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Γενικεύεται η στρατιά των συμβασιούχων διδασκόντων, των εκπαιδευτικών χαμηλών βαθμίδων που θα υπογράφουν συμβάσεις χωρίς δυνατότητα ανανέωσης. Η αξιολόγηση από τις επιχειρήσεις, με όρους ανταποδοτικότητας, θα είναι ο μοχλός για την κατάργηση της μονιμότητας, τη μείωση μισθών για το εκπαιδευτικό και λοιπό προσωπικό.

Η διοίκηση των ΑΕΙ ανατίθεται με πλήρεις αρμοδιότητες στο συμβούλιο του Ιδρύματος, σε μια μικρή μερίδα καθηγητών που θα εγκρίνουν τις χρηματοδοτήσεις, τις επιχειρηματικές δράσεις των Ιδρυμάτων, θα επιλέγουν ακόμα και τον πρύτανη. Ο Νόμος - Πλαίσιο ανοίγει το δρόμο για μια ισχυρή αντιδραστική παρέμβαση και στο φοιτητικό κίνημα, στις δομές και στα συλλογικά του όργανα, καθιερώνοντας το ενιαίο ψηφοδέλτιο για την εκλογή φοιτητή στο συμβούλιο διοίκησης.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας καλεί τους σπουδαστές, τους πανεπιστημιακούς που αρνούνται να γίνουν εργολάβοι των μονοπωλίων, ιδιαίτερα τους συμβασιούχους και των χαμηλών βαθμίδων, τους εργαζόμενους στα ΑΕΙ, να αντιταχθούν στη νέα λαίλαπα στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Κανέναν δεν πρέπει να ξεγελάσει η υποκρισία της κυβέρνησης ότι "νοικοκυρεύει" την κατάσταση στην Ανώτατη Εκπαίδευση! Ο νέος Νόμος - Πλαίσιο στα ΑΕΙ είναι κομμάτι της ενιαίας σαρωτικής αντεργατικής επίθεσης, που το κεφάλαιο και οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί, η κυβέρνηση, έχουν εξαπολύσει στο έδαφος της κρίσης. Το ταξικό εργατικό κίνημα, οι μικρομεσαίοι αγρότες, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι νέοι και οι γυναίκες να απαντήσουν με οργανωμένο πολιτικοποιημένο αγώνα.

Για να είναι αποτελεσματική η πάλη για να αποκρουστούν τα αντιδραστικά μέτρα, για Ανώτατη Εκπαίδευση στην υπηρεσία του λαού και της νεολαίας, πρέπει να συνοδευτεί από ριζική αλλαγή του συσχετισμού των δυνάμεων στον ίδιο το λαό και τη νεολαία, σε βάρος των κομμάτων που υπηρετούν τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας και την ΕΕ. Για ριζικές αλλαγές στην οικονομία και την εξουσία».

Σύμφωνα με το σχέδιο που δόθηκε στη δημοσιότητα, ορίζεται ότι το ελάχιστο όριο σπουδών για την απόκτηση πτυχίου είναι τα τρία έτη, ωστόσο θα μπορούν να οργανώνονται και μονοετή ή διετή προγράμματα σπουδών, που θα οδηγούν σε «διπλώματα σύντομου κύκλου». Παράλληλα, μέσα στα ιδρύματα θα μπορούν να λειτουργούν και σχολές κατάρτισης που θα παρέχουν πολλαπλά προγράμματα και τίτλους σπουδών κατάρτισης. Βασική ακαδημαϊκή και διοικητική μονάδα των ιδρυμάτων θα είναι η σχολή - το τμήμα φαίνεται ότι καταργείται - εντός της οποίας θα λειτουργούν τα διάφορα προγράμματα σπουδών.

Μέριμνα του νέου νόμου είναι η καλύτερη οργάνωση της επιχειρηματικής λειτουργίας των ιδρυμάτων. Σ' αυτό το πλαίσιο ενοποιούνται σε ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) οι ειδικοί λογαριασμοί έρευνας (απ' όπου περνάει ο κύριος όγκος της ιδιωτικής χρηματοδότησης των ιδρυμάτων) και οι εταιρείες διαχείρισης και αξιοποίησης της περιουσίας των ιδρυμάτων. Παράλληλα, στο ίδιο ΝΠΙΔ θα ανατεθούν και υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας (εστίες, εστιατόρια, κυλικεία κ.ά.), πράγμα που σημαίνει ιδιωτικοποίηση και ανταποδοτική λειτουργία αυτών των υπηρεσιών, δηλαδή, νέα και αυξημένα χαράτσια για τους φοιτητές και τις λαϊκές οικογένειες, προκειμένου να έχουν σίτιση, στέγαση κ.ο.κ.

Επιπλέον, η ίδια η κρατική χρηματοδότηση των ιδρυμάτων θα γίνεται βάσει του αριθμού των ενεργών φοιτητών και βάσει των στόχων και των επιτευγμάτων του κάθε ιδρύματος. Οι στόχοι θα ορίζονται σε τετραετείς συμφωνίες μεταξύ ιδρυμάτων - κράτους (μπίζνες πλαν) και η κρατική χρηματοδότηση θα παίζει το ρόλο της επιβράβευσης ή τιμωρίας.

Σοβαρές αλλαγές φέρνει ο νέος νόμος και για τους φοιτητές. Εμμεσα επιχειρείται παρέμβαση στη λειτουργία του φοιτητικού κινήματος, αφού πλέον οι εκπρόσωποι των φοιτητών στα όργανα των ιδρυμάτων (συμπεριλαμβανομένου και του Συμβουλίου Διοίκησης του Ιδρύματος) θα εκλέγονται με ξεχωριστές εκλογές (όχι από τις φοιτητικές εκλογές των συλλόγων), αναγκαστικά με ενιαίο ψηφοδέλτιο και δικαίωμα ψήφου μόνο σε αυτούς που θα οριστούν ως ...ενεργοί φοιτητές.

Ορίζεται επίσης ότι οι φοιτητές πρέπει κάθε εξάμηνο να ανανεώνουν την εγγραφή τους στο ίδρυμα και αν για δυο συνεχόμενα εξάμηνα δεν την ανανεώσουν, τότε χάνουν τη φοιτητική ιδιότητα. Επίσης χάνουν τη φοιτητική ιδιότητα αν καθυστερήσουν τις σπουδές τους πέρα από δυο χρόνια μετά την κανονική διάρκεια των σπουδών. Προβλέπεται, επίσης, καθεστώς μερικής φοίτησης (με διπλάσιο χρόνο σπουδών από τον κανονικό) για φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται. Αυτό, από τη μια, αποτελεί αποδοχή της απαράδεκτης κατάστασης, ο φοιτητής να αναγκάζεται να δουλεύει παράλληλα με τις σπουδές για να τα βγάλει πέρα, και, από την άλλη, το «αποδεδειγμένα εργάζεται» αφήνει εκτός, μια σειρά φοιτητές που αναγκάζονται να δουλεύουν περιστασιακά, σε καθεστώς μαύρης εργασίας κ.ο.κ. Ως ...ανακούφιση, δε, στο κόστος σπουδών που σίγουρα θα αυξηθεί προτείνονται «φοιτητικά δάνεια», δηλαδή να δένονται χειροπόδαρα οι φοιτητές και οι οικογένειές τους στις τράπεζες για μια ζωή...

Στις αλλαγές για το εκπαιδευτικό προσωπικό προβλέπεται κατάργηση της βαθμίδας του λέκτορα και γενίκευση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων με άρση της μονιμότητας του επίκουρου καθηγητή και θεσμοθέτηση της δυνατότητας να συνάπτονται ατομικές συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου για «εντεταλμένους διδασκαλίας».

Τα ιδρύματα θα διοικούνται από Συμβούλιο Διοίκησης αποτελούμενο από 7 καθηγητές, 7 εξωτερικά μέλη και ένα φοιτητή και το Συμβούλιο θα επιλέγει τον πρύτανη που θα είναι κάτι σαν ...εκτελεστικό του όργανο.

Επίσης, το ακαδημαϊκό άσυλο βαίνει προς κατάργηση και δε θα ορίζεται πλέον χωροταξικά.

Τέλος, αναφορά γίνεται και στις συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων, αλλά φαίνεται ότι το πλαίσιο με το οποίο θα γίνουν δε θα ενταχθεί στο συγκεκριμένο Νόμο - Πλαίσιο, αλλά συστήνεται επιτροπή για να μελετήσει το θέμα και θα ακολουθήσει νέα πρόταση.

Το ρόλο του διευθυντή - μάνατζερ και τη θέση του ΠΑΜΕ για τις κρίσεις των διευθυντών περιγράφει σε ανακοίνωσή της η Πανελλαδική Γραμματεία Εκπαιδευτικών του ΠΑΜΕ. Η ανακοίνωση έχεις ως εξής:

«Ενα πλέγμα από νομοθετικές διατάξεις και μέτρα (ν.3848/2010, νέο σχολείο, νέα διοικητική δομή εκπαίδευσης, ρόλος διευθυντή και συλλόγου διδασκόντων, ενιαίο μισθολόγιο, σύνδεση αξιολόγησης με την "αποδοτικότητα", σύνδεση αξιολόγησης με ποινές και απόλυση, "Καλλικράτης" κ.ο.κ.) αναφέρονται στο νέο ρόλο του διευθυντή με έμμεσο και άμεσο τρόπο. Ολα συνηγορούν στο δεδομένο ότι ο ρόλος των διευθυντών των σχολείων αλλάζει ριζικά.

Αναβαθμίζεται η ευθύνη τους στο πέρασμα της κυβερνητικής πολικής και των κατευθύνσεων της ΕΕ. Ο διευθυντής μετατρέπεται σε μάνατζερ, αξιολογητή. Είναι φανερό ότι και με την ανασύνθεση των ΠΥΣΔΕ / ΠΥΣΠΕ και με τις "μελέτες περίπτωσης", δηλαδή το πλαίσιο συνέντευξης για την αξιολόγηση των διευθυντών που δόθηκε στη δημοσιότητα, το υπουργείο Παιδείας θέτει ως προϋπόθεση για την επιλογή των στελεχών εκπαίδευσης την υιοθέτηση της κυρίαρχης πολιτικής, του νέου σχολείου.

Η προκλητικότητα του πλαισίου συνέντευξης θέτει και θέμα αξιοπρέπειας τόσο για αυτούς που θα επιλέξουν όσο και για τους συναδέλφους που θα προσέλθουν για κρίση. Τα ζητήματα αυτά και οι θέσεις του ΠΑΜΕ εκφράστηκαν δημόσια και στα συνέδρια ΟΛΜΕ - ΔΟΕ (Ιούνης 2011). Η υπόθεση της αποτροπής της αντιδραστικής εξέλιξης αφορά και τη στάση των αιρετών στη διαδικασία των συνεντεύξεων, διαδικασία η οποία δεν πρέπει να νομιμοποιηθεί.

Τονίζουμε πως η θέση του ΠΑΜΕ ήταν και είναι: Δε συμμετέχουμε στη διαδικασία αξιολόγησης και σε καμιά περίπτωση οι αιρετοί που εκλέχθηκαν με τα ψηφοδέλτια που στήριξε το ΠΑΜΕ δεν γίνονται αξιολογητές. Βάζουμε παύλα (-) στη συνέντευξη. Παραβρισκόμαστε στη διαδικασία από τη σκοπιά της καλύτερης αποκάλυψης - ελέγχου - καταγγελίας. Δε βάζουμε βαθμό (ούτε άριστα σε όλους). Η θέση μας είναι: "Επιλογές στελεχών εκπαίδευσης με 100% αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια". Με επισήμανση ότι τα σημερινά μετρήσιμα, σε πολλές περιπτώσεις (με εξαίρεση το χρόνο υπηρεσίας ή ορισμένα άλλα που έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα), δεν είναι αντικειμενικά, αλλά ευθυγραμμίζονται με τη γενικότερη κυρίαρχη πολιτική. Η ακύρωση των αντιδραστικών εξελίξεων είναι υπόθεση του κινήματος και προφανώς αυτό δεν θα κριθεί μέσα στους τέσσερις τοίχους των ΠΥΣΠΕ και ΠΥΣΔΕ».

Οι νέοι διευθυντές των σχολείων της «αγοράς» θα πρέπει να είναι «ηγέτες» - μάνατζερ. Θα πρέπει να αντιλαμβάνονται πως διευθύνουν μια επιχείρηση, ενώ θα πρέπει να αποκτήσουν και «πυγμή» για την επιβολή της τάξης, ώστε να μην υπάρχουν μαθητές και εκπαιδευτικοί που θα αντιδρούν και θα διεκδικούν. Οι νέοι διευθυντές θα υποχρεωθούν να υλοποιήσουν μαζί με την κυβέρνηση όλες τις αναδιαρθρώσεις, να είναι οι εκπρόσωποι του αστικού κράτους που θα «αντιμετωπίζουν» τους αγώνες των μαθητών, θα υπερασπίζονται την αύξηση των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, τη σύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα κ.ά. Με λίγα λόγια, θα είναι το «πρόσωπο» της κυβέρνησης μέσα στο σχολείο.

Την προηγούμενη βδομάδα το υπουργείο Παιδείας έδωσε στη δημοσιότητα θέματα («Μελέτες περίπτωσης») που θα απαντήσουν οι υποψήφιοι διευθυντές. Πρόκειται για περιγραφές διαφόρων καταστάσεων που μπορεί να αντιμετωπίσουν και, προφανώς, πρέπει να απαντήσουν πώς θα τις χειριστούν. Οι απαντήσεις, βέβαια, δε δόθηκαν, αλλά οι περιγραφές αποκαλύπτουν το ρόλο που θα έχουν. Παρουσιάζουμε ορισμένες ενδεικτικές περιπτώσεις:

«O νέος Διευθυντής της σχολικής μονάδας διαπίστωσε ότι έχουν αυξηθεί τα περιστατικά βανδαλισμού σε βάρος της σχολικής περιουσίας και του διδακτηρίου την ώρα που το σχολείο δεν βρίσκεται σε λειτουργία. Σε σύσκεψη με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου κατάλαβε ότι υπεύθυνοι δεν είναι μαθητές αλλά "εξωσχολικοί". Οι εκπαιδευτικοί ανέφεραν ότι χρόνια τώρα προσπαθούν να πείσουν για να τοποθετηθούν συστήματα ασφαλείας και περίφραξης στα σχολεία, αλλά κανείς δε συμφωνεί γιατί το κόστος είναι υπερβολικό και πέραν των δυνατοτήτων των σχολικών επιτροπών». Η ...τυχαία περιγραφή θεωρεί ως «φυσιολογική» την εγκατάσταση «συστημάτων ασφαλείας» στα σχολεία και θέτει μόνο θέμα κόστους! Ο διευθυντής πρέπει να πείσει, μάλλον, τους ανωτέρους του για την αναγκαιότητα της «επένδυσης»...

«Στο Λύκειο στο οποίο είστε Διευθυντής οι μαθητές, με απόφαση της γενικής συνέλευσης, έχουν προχωρήσει στην κατάληψη του σχολείου και αποχή από τα μαθήματά τους. Από την επαφή σας με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου και από τις πληροφορίες που συγκεντρώνετε προκύπτει ότι οι καταλήψεις έχουν μάλλον "εθιμοτυπικό" χαρακτήρα, αφού οι μαθητές δεν έχουν συγκεκριμένα αιτήματα και επικαλούνται προβλήματα ήσσονος ή άνευ σημασίας για τη συνέχιση των κινητοποιήσεών τους. Προκύπτει επίσης ότι οι μαθητές υποκινούνται από συγκεκριμένες δυναμικές μειοψηφίες μαθητών και ότι για τη λήψη των αποφάσεων των μαθητών δεν έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες δημοκρατικές διαδικασίες». Ο διευθυντής πρέπει να είναι το μακρύ αυταρχικό χέρι της κυβέρνησης, που θα απαντήσει στις αποφάσεις των «δυναμικών μειοψηφιών» (έτσι ονομάζουν πάντα τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις των μαθητών οι κυβερνήσεις, πριν τις «χτυπήσουν»). Θυμάστε μήπως κάποια κυβέρνηση που θεώρησε ότι μια κατάληψη ήταν αποτέλεσμα δημοκρατικών διαδικασιών;

«Η εκπαιδευτική έρευνα τα τελευταία χρόνια μας έχει προσφέρει πολλά δεδομένα από τα οποία προκύπτει ότι το επιστημονικό μάνατζμεντ στα σχολεία είναι μια αναγκαία αλλά και σπουδαία υπόθεση. Πολλοί πιστεύουν ότι η εφαρμογή των αρχών του επιστημονικού μάνατζμεντ έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις αξίες και τους σκοπούς των δημόσιων σχολείων». Ο υποψήφιος διευθυντής μάνατζερ τι πρέπει - άραγε - να απαντήσει για το μάνατζμεντ;...

«Στη σύγχρονη διοίκηση ο πολίτης είναι στο επίκεντρο όλων των δράσεών της. Ειδικότερα η ηλεκτρονική διακυβέρνηση απευθύνεται αποκλειστικά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις για να ικανοποιήσει τις ανάγκες τους, τόσο για τη διαβίωση, την εργασία και την επιχειρηματικότητά τους στην Ευρώπη, όσο και σαν χρήστες των διοικητικών υπηρεσιών, ως φορολογούμενοι και ως συμμέτοχοι στη δημοκρατία. Το γεγονός ότι όλες οι δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να σχεδιάζουν τις διαδικασίες τους από τη σκοπιά του χρήστη σημαίνει ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις, οι προτεραιότητες και οι προτιμήσεις κάθε μεμονωμένης κατηγορίας χρηστών. Ολα αυτά αφορούν και την εκπαίδευση, την οποία εσείς υπηρετείτε ως Διευθυντής/Διευθύντρια σχολείου». Τα πολλά λόγια σε αυτή την περίπτωση είναι περιττά. Ο διευθυντής είναι μάνατζερ μιας επιχείρησης και πρέπει να αντιμετωπίζει τους «χρήστες» των προϊόντων σαν πελάτες...

«Μόλις έχετε αναλάβει την Δ/νση ενός σχολείου και έχει προκύψει κάποιο θέμα, για το οποίο θα πρέπει να εργαστείτε το απόγευμα. Ζητάτε από έναν εκπαιδευτικό του σχολείου σας να μείνει μαζί σας για να σας βοηθήσει στην διεκπεραίωση αυτή και εκείνος αντιδρά. Μάλιστα κάποια στιγμή σας λέει: "Τόσον καιρό λειτουργούσαμε μέσα στο ωράριό μας, γιατί να αλλάξει αυτό τώρα; Αφού δεν πληρώνομαι παραπάνω γιατί να δουλέψω περισσότερο;"». Εδώ ο διευθυντής πρέπει να αντιδράσει σωστά, να υπερασπίσει την ανάγκη υπερωριών, οι οποίες είτε θα επιβληθούν, είτε θα υλοποιηθούν με το ...δελεαστικό μέτρο της σύνδεσης του μισθού με την παραγωγικότητα. Με λίγα λόγια, οι πολλοί με μειωμένους μισθούς και κάποιοι «άξιοι» εκπαιδευτικοί που θα κερδίζουν μπόνους.

«Η διεθνής εμπειρία από την ανάπτυξη συστημάτων συλλογικής εσωτερικής αξιολόγησης (αυτοαξιολόγησης) έχει υποδείξει τα σημαντικά πλεονεκτήματα αυτής της μορφής αξιολόγησης. Ως διευθυντής σχολικής μονάδας επιθυμείτε να εισάγετε τον θεσμό της αυτοαξιολόγησης. Η αντίσταση που προβάλλουν οι εκπαιδευτικοί είναι εξαιρετικά έντονη και πολλές φορές ακραία. Μόνο τρεις από τους 12 εκπαιδευτικούς που υπηρετούν στο σχολείο έχουν θετική άποψη για την αυτοαξιολόγηση». Πρόκειται για ερώτηση «sos»! Ο διευθυντής θα επιβάλλει τους κανόνες του σχολείου της «αγοράς» απέναντι σε μια «ακραία» πλειοψηφία ή όχι;

«Ο σύλλογος διδασκόντων προκειμένου να βελτιώσει τις αποδόσεις των μαθητών συζητά την δυνατότητα να κατανείμει τους μαθητές του ανάλογα με τις ακαδημαϊκές επιδόσεις τους μετά από διαγνωστικά τεστ». Εδώ υπάρχει η αντίληψη των μαθητών ή των τμημάτων πολλών ταχυτήτων και ο διευθυντής καλείται να την αξιολογήσει.