Ο τερματισμός του ένοπλου εμφυλίου αγώνα δεν έλυσε το ελληνικό πρόβλημα.

Η άρχουσα τάξη, με αιχμή του δόρατός της το μοναρχοφασισμό, και ο ξένος παράγοντας, αν νίκησαν στρατιωτικά, δεν υπέταξαν τον ελληνικό λαό, που το φρόνημά του εξακολουθούσε να είναι ακμαίο, ούτε έλυσε τα προβλήματα που τον απασχολούσαν. Γαλήνης - Ειρήνης - Δημοκρατίας. Ανασυγκρότησης - Στέγης του πάνω από ένα εκατομμύριο προσφύγων στον τόπο τους.

Η βία για την εξουθένωση της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης συνεχίζεται αμείωτη. Το Γ΄ Ψήφισμα, ο νόμος 509, σε πλήρη δράση. Ξεθάβεται και ο 375 περί κατασκοπίας. Χιλιάδες αγωνιστές στις φυλακές και στις εξορίες. Τα μεικτά αποσπάσματα οργώνουν την ύπαιθρο, τις χαράδρες, τα φαράγγια, τις σπηλιές, τα βουνά και τα λαγκάδια, να συλλάβουν ξεκομμένους αγωνιστές του Δημοκρατικού Στρατού, καταδιωκόμενους που ζουν σε παρανομία.

Για να αποκεφαλίσει το Κίνημα, περνά από το Κολαστήριο της Μακρονήσου, με το νόμο «Οργάνωση Αναμορφωτηρίου Μακρονήσου», όλους τους πολιτικούς κρατούμενους.

Τα έκτακτα στρατοδικεία συνεχίζουν τις καταδικαστικές, θανατικές ποινές και οι αποφάσεις τους, οι περισσότερες, εκτελούνται.

Η αγανάκτηση του λαού αποκορυφώνεται. Οι οργανώσεις των συγγενών των θανατοποινιτών, των εκτελεσμένων, των φυλακισμένων, των κρατουμένων στις εξορίες, στο Μακρονήσι, με παραστάσεις, υπομνήματα, διαμαρτύρονται, διαφωτίζουν την παγκόσμια κοινή γνώμη, τις διεθνείς οργανώσεις για αμνηστία, για τα δικαιώματα του ανθρώπου, σχετικά με το όργιο αυτό της βίας, τις εκτελέσεις, το κολαστήριο της Μακρονήσου. Είναι πρωτάκουστο αυτό που γίνεται στην Ελλάδα μετά από ένα παγκόσμιο αντιφασιστικό πόλεμο και τις διακηρύξεις του ΟΗΕ.

Η Ελλάδα που έδωσε τόσα στο Συμμαχικό Αντιφασιστικό Αγώνα και απασχόλησε περί τις 12 μεραρχίες των Γερμανοτσολιάδων φασιστών, σ' όλη τη διάρκεια, ήταν η μόνη χώρα στον κόσμο που η Εθνική Αντίσταση όχι μόνο δεν αναγνωρίστηκε και δεν έβαλε τη σφραγίδα της, μετά τον πόλεμο στην πολιτική ζωή, αλλά διώχτηκε και συνεχίζεται να διώκεται. Χιλιάδες μέλη της και ηγετικά στελέχη είναι κρατούμενοι στο Κολαστήρι της Μακρονήσου και με ποινή θανάτου στις φυλακές.

Το πρόβλημα της Ελλάδας έρχεται και ξανάρχεται στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στη Γενική Συνέλευση.

Το Σοσιαλιστικό Μέτωπο των Λαϊκών Δημοκρατιών, με πρωτοστάτη τη Σοβιετική Ενωση, όπως και η παγκόσμια κοινή γνώμη πιέζει τη Δύση να σταματήσουν οι διώξεις των αγωνιστών. Να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα οι αρχές του ΟΗΕ.

Ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός κάτω απ' όλες αυτές τις πιέσεις αναπροσαρμόζει την πολιτική του. Βρίσκει διέξοδο στο «βρόχο» από τη διεθνή πίεση με προσφυγή στις εκλογές.

Ο ανακτορικός στρατάρχης Παπάγος, θριαμβευτής από τη νίκη του πάνω στο ΔΣΕ, προβάλλει σαν διεκδικητής και της πολιτικής εξουσίας.

Οι ηγέτες των παλιών δημοκρατικών κομμάτων διεκδικούν το μερτικό τους, αφού και αυτοί συνέβαλαν στην ήττα του «ΕΑΜοκομμουνισμού». Παρουσιάζονται σαν υπέρμαχοι των δημοκρατικών ελευθεριών και σκορπούν υποσχέσεις για εκπλήρωση των αρχών τους. Σκοπός τους να προσηλυτίσουν τους παλαιούς ΕΑΜίτες, τους τρομοκρατημένους.

Ο βασιλιάς πηγαίνει στην Κέρκυρα και χωρίς καμιά προειδοποίηση διαλύει τη Βουλή, διορίζει υπηρεσιακό πρωθυπουργό για τη διενέργεια των εκλογών, στις 5 Μάρτη 1950.

Οι «εθνοσωτήρες» του κολαστηρίου στο έργο...

Η αναγγελία των εκλογών έφθασε και στη Μακρόνησο. Οι φαντάροι του 2ου Λόχου πάντα μας εφοδίαζαν με κάποια εφημερίδα, συνήθως «Βήμα». Εμπαινε στον «Κλωβό» μας στη χαράδρα ή απ' την αγγαρεία στα συνεργεία ή με τους μαγείρους όταν έφερναν το καζάνι. Ετσι έφθασε η είδηση των εκλογών και στο «Σύρμα».

Οι εκλογές ήταν μια δοκιμασία για όλους αυτούς που συνέλαβαν και εκτελούν αυτό το σατανικό έργο της «Εθνικής Αναμόρφωσης». Το τίμημα ήταν μεγάλο και σε ανθρώπινες ζωές, περί τους 350 δολοφονημένους στα γεγονότα του ΑΕΤΟ, πάνω από 100 τρελούς, αμέτρητους τραυματίες, σακατεμένους χιλιάδες. Τους κουβάλησαν για «αναμόρφωση». Το χρήμα που δαπανήθηκε και συνέχιζε να δαπανάται δεν υπολογίζεται.

Επρεπε να δείξουν το θετικό τους έργο. Οτι όλα αυτά είχαν εθνικό αποτέλεσμα, πέτυχαν τη μεταστροφή της συνείδησης του ανθρώπου με βία.

Οτι το «Εθνικό Αναμορφωτικό Σχολείο» πέτυχε το σκοπό του.

Γι' αυτό μόλις αναγγέλθηκε η ημερομηνία των εκλογών, άρχισε και η προετοιμασία των τροφίμων του «Εθνικού Εκπαιδευτηρίου».

Τα μαθήματα της «Εθνικής Ηθικής Αγωγής» εντάθηκαν. Η πίεση για γράμματα προς τον κοινοτάρχη, τον παπά της ενορίας, οι ομιλίες από τα μεγάφωνα στη συγκέντρωση του Τάγματος για μετάνοια και αποκήρυξη των ΕΑΜοκομμουνιστών και των συνοδοιπόρων εντείνονται. Τώρα στρέφεται κατά της Δημοκρατικής Παράταξης και της συνοδοιπόρου της, της ΕΠΕΚ.

Ενα είναι το Εθνικό Κόμμα: Το Λαϊκό Κόμμα και αυτό θα ψηφίστε, τώρα που ανανήψατε και είδατε ποιοι σας πήραν στο λαιμό τους.

Και όποιος δεν ψηφίσει Λαϊκό Κόμμα, θα πάει μ' αυτούς τους αμετανόητους ΕΑΜοβούλγαρους, ΕΑΜοκομμουνιστές, στο Σύρμα στη χαράδρα.

Οι αλφαμίτες, δευτερογραφίτες, τα καρφιά, όλοι επί ποδός. Οι λοχίες καλούσαν πολλούς και τους απειλούσαν και τους έλεγαν μετά που θα ψηφίσουν να φέρουν τα υπόλοιπα ψηφοδέλτια.

Ο Βασιλόπουλος έταζε σε υποψήφιους βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος, ανάλογα με την περιοχή, αντίστοιχες ψήφους. Σ' άλλον 200, σ' άλλον 240, 180 κλπ. Αυτά μας έλεγαν οι φαντάροι του 2ου Λόχου για να ψηφίσουμε, όπως και τις προηγούμενες μέρες στα συνεργεία, όταν κατόρθωνε κανένας φαντάρος να μας πλησιάσει.

Σαν λάβα πυρακτωμένη από ηφαίστειο χύθηκε το Σύρμα απ' τη χαράδρα της απομόνωσης κάτω στο 2ο Λόχο και φλόγισε κι άναψε τις καρδιές των καταπιεσμένων φαντάρων και ξαναθέρμανε τις παγωμένες συνειδήσεις σ' όλο το Τάγμα, που προσωρινά είχαν παγώσει.

Η είδηση «το Σύρμα κατέβηκε να ψηφίσει» διαδόθηκε από αυτί σε αυτί σε όλο το Τάγμα και λέει:

«Ψήφισε Δημοκρατική Παράταξη και αν δεν κατεβαίνει στην περιοχή που θα ψηφίσεις, ψήφισε ΕΠΕΚ και αν δεν υπάρχει ΕΠΕΚ, ττε τον πιο δημοκρατικό που κατεβαίνει».

Η επικοινωνία μας αυτή αναθάρρησε όλους μέσα στο Τάγμα. Εξάλλου η παρουσία των αντιπροσώπων όλων των κομμάτων, των εφορευτικών επιτροπών και δικαστικών αντιπροσώπων δημιουργούσαν το κατάλληλο κλίμα.

Εμείς στο Σύρμα είχαμε πάρει την απόφαση μετά από συζήτηση: Ο πρώτος που θα πήγαινε στο Εκλογικό Τμήμα να δει αν υπάρχει παραβάν, αν υπάρχουν ψηφοδέλτια της Δημοκρατικής Παράταξης ιδιαίτερα, και μετά της ΕΠΕΚ και άλλων δημοκρατικών κομμάτων.

Ετσι κατεβήκαμε όλοι με μια καρδιά, μια γροθιά. Ξέραμε ότι θα μας έβαζαν πρώτους να ψηφίσουμε για να γλιτώνουν από την ενοχλητική παρουσία μας.

Φαίνεται πως ήθελαν κι αυτοί, δηλαδή η διοίκηση από το Επιτελείο μέχρι κάτω στους διοικητές των Ταγμάτων της Μακρονήσου, να δείξουν στους αντιπροσώπους ότι εδώ όλα γίνονται δημοκρατικά, ότι όλα έγιναν χωρίς καμιά πίεση ή ακόμα πίστευαν ότι πέτυχαν στο «Εθνοσωτήριο Εργο της Αναμορφώσεως» και την ημέρα των εκλογών υπήρχε μια ησυχία.

Εμείς ακόμα είχαμε προβλέψει να έχουμε όλοι μας ένα λευκό χαρτί σαν ψηφοδέλτιο, σε περίπτωση που δε θα υπήρχαν ψηφοδέλτια της Δημ. Παράταξης και αυτό συστήσαμε και στους στρατιώτες του Τάγματος.

Φαίνεται πως και οι αντιπρόσωποι των κομμάτων, οι εφορευτικές επιτροπές, ίσως και οι δικαστικοί αντιπρόσωποι να έκαναν σωστά τη δουλιά τους, αφού όπως μάθαμε πολλούς απ' αυτούς τους ταλαιπώρησαν για να φθάσουν στη Μακρόνησο.

Αφού ψηφίσαμε, ανεβήκαμε στον Κλωβό μας στη χαράδρα και περιμέναμε τα αποτελέσματα.

Στις εκλογές δεν πήρε μέρος ο Κλωβός των γυναικών, γιατί τότε οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου.

Την άλλη μέρα ο διοικητής του ΑΕΤΟ, ο Βασιλόπουλος, τράβαγε τα μαλλιά του. Εγινε ρεζίλι σ' όλους τους υποψήφιους του Λαϊκού Κόμματος που είχε δώσει υποσχέσεις για ψήφους.

Το «Εθνοσωτήριο Εργο» που τόσο διαφημίστηκε από το Επιτελείο, πολιτικούς, πρεσβευτές ξένων χωρών, πρυτάνεις, ακαδημαϊκούς, καθηγητές ανωτάτων ιδρυμάτων σαν Εθνική Κολυμβήθρα και ξοδεύτηκαν εκατομμύρια, τινάχτηκε στον αέρα. Καταδικάστηκε από το σύνολο των στρατιωτικών και πολιτικών κρατουμένων. Ακόμα και στρατιώτες των Λόχων διοίκησης ψήφισαν δημοκρατικά κόμματα. Η Δημοκρατική Παράταξη και η ΕΠΕΚ πήραν 70% και πάνω. Ο Βενιζέλος περί το 15%. Βέβαια ο Κλωβός του ΑΕΤΟ των αμετανόητων ψήφισε Δημοκρατική Παράταξη όπως και οι πολιτικοί κρατούμενοι στο ΒΕΤΟ.

Για να δει ο αναγνώστης πόσο βαθιά ριζωμένα ήταν τα ιδανικά του ΕΑΜ, το κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενό του, στον ελληνικό λαό και που μόλις έβρισκε ευκαιρία δημοκρατικής έκφρασης τα εκδήλωνε, καταδικάζοντας τη βία, το μοναρχοφασισμό και τους συνεργάτες του, αναφέρω:

Το Λαϊκό Κόμμα, στις εκλογές της βίας και νοθείας του 1946 πήρε 55,12% των ψήφων, ενώ στις εκλογές της 5ης του Μάρτη του 1950 με ελάχιστες ελευθερίες πήρε 18,25%. Μαζί με όλες τις ομάδες που το είχαν ενισχύσει, στα 1950, έφθασε μόλις το 29,85%.

Το Κόμμα των Φιλελευθέρων Σοφούλης - Βενιζέλος, το 1946 πήρε το 25%, ενώ το 1950, το Κόμμα των Φιλελευθέρων με τον Βενιζέλο πήρε 16,85%.

Η Αριστερά παρ' όλη τη μυστική και φανερή τρομοκρατία σε όλη την ύπαιθρο, στα αστικά κέντρα είχε μια συσπείρωση των δυνάμεών της. Ετσι κατέρρευσε το παραμύθι του 9,3 που παρουσίασαν οι διεθνείς παρατηρητές στις εκλογές του 1946.

Ετσι έδειξε στην παγκόσμια κοινή γνώμη πως η Δεξιά δεν μπορεί να είναι περήφανη για τη «Νίκη» της στο Γράμμο - Βίτσι.

Ο λαός λαχταρούσε και επιζητούσε γαλήνη, γι' αυτό έδειξε εμπιστοσύνη στα πρόσωπα που συγκρότησαν το νεοσύστατο πολιτικό οργανισμό «Δημοκρατική Παράταξη» που αγκάλιαζε σοσιαλιστές, δημοκρατικούςμ κομμουνιστές, σχεδόν όλοι αγωνιστές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης. Ο μοναρχοφασισμός τροπαιούχος του Γράμμου - Βίτσι κυριαρχούσε στον κρατικό μηχανισμό και σκόρπιζε με τις παρακρατικές οργανώσεις του τον τρόμο και το φόβο απ' άκρη σ' άκρη της χώρας.

Πολλοί ΕΑΜίτες αριστεροί, δημοκρατικοί, ταλαιπωρημένοι απ' τις συνέπειες του εμφυλίου πολέμου, πανικοβλημένοι από την αντικομμουνιστική προπαγάνδα που εξαπολύθηκε, ζητούσαν στέγη, πολιτική κάλυψη, αφού και η «Δημοκρατική Παράταξη» θεωρούνταν κομμουνιστικό κατασκεύασμα. Καταφύγιο όλων αυτών ήταν η ΕΠΕΚ του στρατηγού Πλαστήρα. Νέος πολιτικός οργανισμός που σχημάτισε η άρχουσα τάξη στις νέες συνθήκες απ' τις εφεδρείες της και όπως είπαμε και πιο πάνω στη Μακρόνησο δεχόταν κι αυτή τα πυρά της «Εθνικής Ηθικής Αγωγής» στην προεκλογική περίοδο. Αλλά τίποτε απ' αυτά δεν έσωζε το μαύρο κολαστήρι. Οι εκλογές του έδωσαν τη χαριστική βολή.

Η καταδίκη του Κολαστηρίου της Μακρονήσου ήταν οριστική. Αρχισε η διαδικασία της κατάργησής του. Ο μοναρχοφασισμός, στη Μακρόνησο ηττήθηκε. Η αξιοπρέπεια θριάμβευσε. Ο άνθρωπος νίκησε τη βία, χάρη στους κομμουνιστές.

Τα πραξικοπήματα, οι στρατιωτικές χούντες, οι δικτατορίες και γενικά ο φασισμός, προέρχονται, υποστηρίζονται και στηρίζονται στο μεγάλο κεφάλαιο.

Πού στηρίχτηκε η στρατιωτική χούντα της Αθήνας; Στο μεγάλο κεφάλαιο, στα οργανωμένα συμφέροντα. Βασικό στοιχείο στην προπαγάνδα για την επιβολή και επικράτησή της ήταν ο λεγόμενος «κίνδυνος» από τον κομμουνισμό, άρα ο σφοδρός και ωμός αντικομμουνισμός τον οποίο βεβαίως «πλήρωσαν» μ' έναν τρόπο και άλλες δυνάμεις, οι οποίες τον συντήρησαν πριν τη χούντα και κυρίως τον «πλήρωσε» σκληρά ο ελληνικός λαός, που μπήκε στο «γύψο». Ενα επίσης στοιχείο που πρέπει να παρθεί υπόψη είναι ότι το λαϊκό κίνημα της περιόδου εκείνης, δεν κατάφερε να σταθεί εμπόδιο στην επιβολή της. Παρ' όλα αυτά οργανώθηκε η αντιχουντική πάλη και αντίσταση που βρήκε στήριγμα στο λαό, ο οποίος από την άρνηση στην αρχή να υπηρετήσει το φασισμό, συμμετείχε στις αντιστασιακές οργανώσεις, που άρχισαν να φυτρώνουν κάθε μέρα και να οργανώνουν τον αντιδικτατορικό αγώνα.

Το μεγάλο κεφάλαιο λοιπόν, οι μεγιστάνες του πλούτου, για τα συμφέροντά τους, έτρεξαν πρώτοι να στηρίξουν τη χούντα. Και φυσικά με το αζημίωτο, όπως απαιτούν, και όπως γίνεται συνήθως. Αυτές οι ευκαιρίες για τους καπιταλιστές είναι μοναδικές, και κάνουν τα πάντα για να μην τις χάνουν. Είναι γεγονός που δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, ότι πολλοί έγιναν ζάμπλουτοι την εποχή εκείνη, σε βάρος του ελληνικού λαού και πολλά «τζάκια» μεγάλωσαν τα φουγάρα τους. Το παράδοξο όμως είναι ότι ενώ και λόγοι σοβαροί υπήρχαν, και αδιάψευστα τεκμήρια της ενοχής, καμιά κυβέρνηση (ούτε της Νέας Δημοκρατίας, ούτε του ΠΑΣΟΚ) δεν τόλμησε να εφαρμόσει το Νόμο του «πόθεν έσχες», όπως άλλωστε παρά τις πολλαπλές υποσχέσεις που δόθηκαν κατά καιρούς στο λαό, δεν τόλμησαν να ανοίξουν το φάκελο της Κύπρου. Και είναι ένα από τα στοιχεία που δείχνει ότι και αυτή η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι όργανο του κεφαλαίου και κατ' επίφαση δημοκρατία για όλη την κοινωνία.

• Κοντά στους δικούς μας ήρθαν και οι ξένοι. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μερικούς.

Ο πρώτος που ήρθε να γεμίσει τις τσέπες του και να στηρίξει και τη χούντα ήταν ο διαβόητος Ελληνοαμερικάνος μεγαλοκαρχαρίας ΤΟΜ ΠΑΠΠΑΣ.

Η ελληνική καπιταλιστική οικονομία βάθυνε την εξάρτησή της από το ξένο κεφάλαιο με τη συμβολή της χούντας που άνοιξε την όρεξη για μεγαλύτερη διείσδυση των ξένων μονοπωλίων και στην ντόπια ολιγαρχία έδωσε την ευκαιρία για μεγαλύτερο πλουτισμό. Η κατάσταση αυτή καθρεφτίζεται στην άνθηση των επιχειρηματικών συμφερόντων του Τομ Πάππας, προαγωγού της CIA, κατά τη δική του ομολογία, και ο οποίος υπήρξε ο πρώτος που επαίνεσε δημόσια τη χούντα στις ΗΠΑ. Το μερίδιό του στην Ελλάδα περιλαμβάνει την πολυδιαφημισμένη προνομιακή σύμβαση για την COCA-COLA, μονοπώλιο του δικαιώματος αγοράς της ντομάτας της Δυτικής Ελλάδας, και ένα σύμπλεγμα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων από χημικές και χαλυβουργικές εγκαταστάσεις, διυλιστήρια και στόλους πετρελαιοφόρων.

Ο Τομ Πάππας κουβάλησε (τότε) στην Ελλάδα και κάμποσους Αμερικανούς μεγιστάνες για ευκαιριακές χρυσοφόρες επενδύσεις και στήριξη της χούντας. Το ίδιο καλοκαίρι του 1967 έφερε τον Αμερικανό μεγαλοβιομήχανο Ερίκο Φορντ, και μαζί του τον Μαξ Φίσερ, πρόεδρο της «Μαρατόν Οϊλ», και τον Νάταμ Κάμινγκς, πρόεδρο συγκροτήματος 47 βιομηχανιών τροφίμων. Τους φιλοξένησε αρκετές μέρες σε κρουαζιέρες στο Αιγαίο, τους «εξασφάλισε συναντήσεις» με τους αρχηγούς της «Εθνικής Κυβέρνησης», έκαναν δηλώσεις υπέρ της χούντας, μοίρασαν υποσχέσεις και... εξαφανίστηκαν.

Αργότερα ο Τομ Πάππας, για να ενισχύσει το γόητρο της χούντας, κουβάλησε τον πρώτο Ελληνα αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Σπύρο Αγκνιου (Αναγνωστόπουλο).

Σημειωτέον ότι τη σύνδεση του Τομ Πάππας με τη χούντα την είχε κάμει ο κοινός φίλος τους Ιάκωβος (ΣΙΑκωβος). Ηρθαν και άλλοι τότε από την Αμερική -πολλές αποστολές. Τους κουβαλούσε ο Ιάκωβος. Αρκετούς από αυτούς τους έχει διορίσει σήμερα πραξικοπηματικά στο περιβόητο και αθεράπευτα ατροφικό ΣΑΕ (Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού).

Στην Ελλάδα επίσης η χούντα επέβαλε και κάποιο «ομολογιακό δάνειο» για τη «σωτηρία» του έθνους και όλοι οι μεγιστάνες, τραπεζίτες, βιομήχανοι, εφοπλιστές, έτρεξαν «προθύμως» να προσφέρουν.

Χαρακτηριστική και αποκαλυπτική είναι η επιστολή (που δημοσιεύουμε παρακάτω) που έστειλε ο εφοπλιστής Γιάννης Λάτσης, με την οποία συνοδεύει την προσφορά του:

«Ο Ελλην εφοπλιστής κ. Ιωάννης Λάτσης απέστειλε την ακόλουθον επιστολήν προς τον Διοικητήν της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος κ. Ιωάννην Παρασκευόπουλον

"Κύριε Πρόεδρε,

Ελαβον την επιστολήν σας της 16ης Οκτωβρίου 1967, της οποίας το περιεχόμενον μετά προσοχής διεξήλθον.

Είμαι πολύ ευτυχής που μία προσωπικότητα του υμετέρου κύρους και ήθους διαπιστώνει και βεβαιοί το πνεύμα περισυλλογής και φειδούς που ακολουθείται από τον εντιμότατον υπουργόν Συντονισμού κ. Ν. Μακαρέζον, διότι συμπίπτει και εγώ προσωπικώς να έχω σχηματίσει την αυτήν πεποίθησιν αφ' ής το πρώτον είχον την τιμήν να τον συναντήσω.

Το θέμα της οικονομικής αναπτύξεως και προόδου της Χώρας μας δεν αφορά μόνον ούτε τον εντιμότατον υπουργόν Συντονισμού, ούτε υμάς.

Αφορά καθολικώς όλον τον Ελληνικόν Λαόν και ειδικώτερον αυτούς που αφ' ενός μεν αντιλαμβάνονται τη σημασία του, αφ' ετέρου δε δύνανται να βοηθήσουν.

Η δική μας επιχείρησις, πρώτη πάντοτε εις τα εθνικά προσκλητήρια, θα συμμετάσχει και τη φοράν αυτήν εις το εν λόγω δάνειον με ποσόν 300.000 δολαρίων, ολόκληρον εις συνάλλαγμα. Εκ του ποσού τούτου το ήμισυ θα καλυφθή υπό της μητρός επιχειρήσεως Αθηνών, το δε υπόλοιπον ήμισυ από τας εν τω κόσμω αδελφάς εταιρείας.

Διατελώ

με αγάπην και εκτίμησιν

ΓΙΑΝΝΗΣ Σ. ΛΑΤΣΗΣ»

Η χούντα διοργάνωσε και τον έρανο για το «τάμα του έθνους». Συγκεντρώθηκαν τεράστια ποσά, αλλά το «τάμα» δεν έγινε. Τι απέγιναν τα ποσά που συγκεντρώθηκαν με τον έρανο; Ποτέ δεν ειπώθηκε κάτι το σχετικό. Ο έρανος αυτός έμοιαζε με τον έρανο που έκανε ο δικτάτορας Μεταξάς για ενίσχυση της αεροπορίας με αεροπλάνα και του στόλου, αλλά στον πόλεμο του 1940, ούτε αεροπλάνα υπήρχαν, ούτε στόλος ενισχυμένος.

Αυτά ήταν μερικά από τα «έργα και ημέρες» της απριλιανής δικτατορίας, που ωφέλησε τα μέγιστα τους Αμερικανούς και το μεγάλο κεφάλαιο, βασανίζοντας το λαό. Αλλά κάποιοι της έδωσαν ουσιαστικά άφεση. Η επιβολή της και τα εφτά χρόνια ύπαρξης και δράσης της είναι αρκετά για να συμβάλουν στην ενίσχυση της αντιιμπεριαλιστικής αντιμονοπωλιακής πάλης του λαού μας ως την οριστική ανατροπή της πολιτικής που υπηρετεί τα συμφέροντα της ολιγαρχίας και της εξουσίας της.