Ο Σύλλογος Απογόνων και Φίλων της ΕΑ και του ΔΣΕ Γρεβενών «ΚΑΠΕΤΑΝ ΣΚΟΤΙΔΑΣ» καλεί τα μέλη και τους φίλους να παραβρεθούν στην τριμερή συνάντηση φιλίας που θα γίνει στους Ψαράδες Πρεσπών. Και το απόγευμα στην πορεία στους δρόμους της Φλώρινας, που θα καταλήξει στο νεκροταφείο των 700 ανταρτών του ΔΣΕ. Δηλώσεις συμμετοχής: Στα γραφεία του Συλλόγου και του τοπικού παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ. Τα λεωφορεία θα αναχωρήσουν την Κυριακή 8 π.μ. από την πλατεία Ελευθερίας (ρολόι) στα Γρεβενά.

Με την ευκαιρία της 60ής επετείου από τη Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη ξεδιπλώνονται τις επόμενες μέρες σ' όλη τη χώρα πολύμορφες εκδηλώσεις. Συγκεκριμένα:

-- Στην Κέρκυρα, σήμερα Τετάρτη εκδήλωση για τα 60 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη των λαών θα πραγματοποιηθεί στις 8 μ.μ. στη Σπηλιά, όπου βρίσκεται το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης. Την εκδήλωση διοργανώνουν η Επιτροπή Ειρήνης και ο Σύλλογος Απογόνων και Φίλων της Εθνικής Αντίστασης.

-- Εκδήλωση για τα 60χρονα της Αντιφασιστικής Νίκης πραγματοποιεί η ΚΟΒ Μεγάρων του ΚΚΕ, σήμερα, Τετάρτη, 18 Μάη, στις 7.30 μμ, στο πολιτιστικό κέντρο «Θέογνις, με ομιλητή το Δημήτρη Ζάχαρη, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ.

-- H NE Μεσσηνίας του ΚΚΕ, καλεί το λαό της περιοχής στο μνημείο της Εθνικής Αντίστασης της Καλαμάτας (πίσω από το Δημαρχείο), την Παρασκευή 20 Μάη, στις 8:30 μ.μ., όπου θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση - συζήτηση με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών κατά του ναζιστικού άξονα. Κεντρικός ομιλητής θα είναι ο Νίκος Παπαγεωργάκης, από το Ιστορικό Τμήμα της ΚΕ του κόμματος.

-- Στα Γιάννενα η Επιτροπή Ειρήνης, η Νεανική Δράση για την ειρήνη και τα τοπικά παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ και του Συλλόγου Απογόνων και Φίλων του ΔΣΕ διοργανώνουν το Σάββατο 21 Μάη στις 11 π.μ., στην πλατεία Αρη Βελουχιώτη (πλατεία Ομήρου) εκδήλωση για τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών.

-- Το Παράρτημα Αγίας Βαρβάρας της ΠΕΑΕΑ σε συνεργασία με την Επιτροπή Ειρήνης και το Δημοκρατικό Σύλλογο Γυναικών, διοργανώνει εκδήλωση για τα 60 χρόνια από τη συντριβή του φασισμού, τη Δευτέρα 23 Μάη, στις 7μ.μ., στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης (προφήτη Ηλία). Θα μιλήσει ο ιστορικός Ν. Παπαγεωργάκης.

-- Εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα 60 χρόνια από τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών και τα εκατομμύρια των εργατών που θυσιάστηκαν στον αγώνα για τη συντριβή του φασισμού, οργανώνει η ΝΕ Ηρακλείου του ΚΚΕ. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 23 Μάη στις 7μ.μ. στο πάρκο Γεωργιάδη.

-- Στη Χαλκίδα η Επιτροπή Ειρήνης, η Νεανική Δράση για την Ειρήνη και το Παράρτημα της ΠΕΑΕΑ την Πέμπτη 26 Μάη, διοργανώνουν αντιιμπεριαλιστική συγκέντρωση στις 7.30 μ.μ. στο Δημοτικό Στάδιο (Λ. Χαϊνά) και πορεία προς το Μνημείο Αγαλμάτων της Αντίστασης, που θα συνεχιστεί μέχρι το «Στρογγυλόν» της παραλίας της Χαλκίδας (9 μ.μ.), όπου θα γίνει ομιλία και θα ακολουθήσει καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Στο χώρο θα λειτουργεί έκθεση φωτογραφίας για τα εγκλήματα των ιμπεριαλιστών ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ ενάντια στους λαούς.

ICON

Ο πρωθυπουργός έκανε ειδική αναφορά στον ΟΗΕ, σημειώνοντας ότι «ως θεματοφύλακας της διεθνούς νομιμότητας και ως μηχανισμός διαμόρφωσης διεθνούς συνεργασίας και αλληλεγγύης» αποτελεί θεμελιώδες πλαίσιο για τη διατήρηση της ειρήνης. Μάλιστα, πρόσθεσε πως «η Ελλάδα ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας συμμετέχει ενεργά με τις δυνατότητες που διαθέτει στη μεγάλη και διαρκή υπόθεση που αφορά την προάσπιση και εμπέδωση της ειρήνης». Επίσης, αναφερόμενος στις επιπτώσεις στην Ελλάδα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημείωσε ότι υπήρξαν «περισσότεροι από μισό εκατομμύριο νεκροί και μια χώρα σχεδόν κατεστραμμένη. Μια χώρα όμως περήφανη και γενναία, που θυσιάστηκε από τους εισβολείς και υμνήθηκε από τους συμμάχους».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, αναφερόμενος στον πόλεμο, μίλησε για «εποχή κυριαρχίας της βίας», σημειώνοντας ότι ο ελληνικός λαός είχε «το πιο μαζικό κίνημα αντίστασης». Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, πάντως, συνέδεσε την εν λόγω επέτειο με την Ευρωπαϊκή Ενωση, κάνοντας λόγο για το «όραμα μιας διαφορετικής Ευρώπης, της ειρήνης και της δημοκρατίας», ενώ υποστήριξε ότι «η ευρωπαϊκή ενοποίηση οδηγεί σε μια πρωτόγνωρη περίοδο ειρήνης». Επίσης δήλωσε ότι σημαντικό βήμα για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών υπήρξε «η ίδρυση του ΟΗΕ».

«Η Αντιφασιστική Νίκη έχει βάλει τη σφραγίδα της στην Ευρώπη», δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέκος Αλαβάνος, τονίζοντας ότι «αυτά τα μηνύματα θέλουμε να γίνουν κτήμα της νέας γενιάς», ζητώντας «να διδάσκεται στα σχολεία η ιστορία της Εθνικής μας Αντίστασης».

Παίρνοντας το λόγο η πρόεδρος της Βουλής, Αννα Ψαρούδα - Μπενάκη, δήλωσε ότι «ο πατριωτισμός και η ακλόνητη πίστη του ελληνικού λαού στο ιδανικό της ελευθερίας και της δημοκρατίας οδήγησαν στην αυθόρμητη και απαράμιλλη Εθνική Αντίσταση». Πάντως, δεν απέφυγε να αναφέρει ότι σήμερα «οι ολοκληρωτικές ιδεολογίες κατέρρευσαν και οι αρχές των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων της ειρηνικής συνύπαρξης φάνηκε να επικρατούν».

ICON

«Ως Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας αισθανόμαστε την ανάγκη να αποτίσουμε τιμή και δόξα στους λαούς της Ευρώπης και στα κινήματα αντίστασης, γιατί με τις θυσίες τους και τα εκατομμύρια θύματα κατάφεραν να έχει θετική έκβαση ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και να νικηθεί ο γερμανοϊταλικός φασισμός».

Με την επισήμανση αυτή άρχισε χτες την ομιλία της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα στην ειδική συνεδρίαση της ελληνικής Βουλής, με αφορμή την 60ή επέτειο από τη λήξη του Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη.

Το «τιμή και δόξα», είπε η Αλ. Παπαρήγα, δεν το λέμε μόνο γιατί οι λαοί πήραν τα όπλα κατά του φασισμού, αλλά και για έναν ακόμα λόγο: Η ιστορία του πολέμου αυτού δείχνει ότι στην καπιταλιστική Ευρώπη, στις περισσότερες χώρες της, στην ηγεσία των κινημάτων αντίστασης δεν ήταν τα κόμματα εξουσίας και οι κυβερνήσεις, αλλά ριζοσπαστικές δυνάμεις και τα Κομμουνιστικά Κόμματα.

Κάθε κόμμα, συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα, είναι φυσικό να βλέπει από τη δική του σκοπιά την Ιστορία, όμως υπάρχουν και αντικειμενικά γεγονότα που δείχνουν το εξής: Υπήρχαν πατριωτικές δυνάμεις που σήκωσαν το βάρος της αντίστασης στο φασισμό και ήταν η πλειοψηφία, αλλά υπήρχαν και δυνάμεις που «λούφαξαν», έσκυψαν το κεφάλι και ειδικά για την Ελλάδα προτίμησαν να φύγουν στο Λονδίνο ή το Κάιρο και από εκεί να περιμένουν την τελική έκβαση του πολέμου και ανάλογα να πράξουν.

ICON

Η Γερμανία ήθελε να διορθώσει τις συνέπειες της ήττας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και, από την άλλη, οι ΗΠΑ και οι άλλες δυνάμεις όπως η Αγγλία ή η Γαλλία ήθελαν να επιβάλουν τη δική τους ηγεμονία.

Ομως, συνέχισε, δεν ήταν μόνο οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις (που και σήμερα υπάρχουν) που οδήγησαν στον πόλεμο: Στόχος ήταν και το τσάκισμα του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους στην Ευρώπη, της Σοβιετικής Ενωσης. Η διαπάλη, τόνισε, σοσιαλισμού - καπιταλισμού υπήρχε και μέσα στην αντιφασιστική συμμαχία.

Δεν μπορώ, τόνισε η Αλ. Παπαρήγα, να απαντήσω σήμερα στο ερώτημα εάν μπορούσε τελικά να ματαιωθεί ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, πιθανότατα όχι. Ωστόσο, θα μπορούσε να αναχαιτιστεί η Γερμανία, αλλά οι ΗΠΑ, Γαλλία και Αγγλία άφησαν να χαθεί πολύτιμος χρόνος, ανέχθηκαν τις προσαρτήσεις γειτονικών προς τη Σοβιετική Ενωση χωρών, προκειμένου η τελευταία να αδυνατίσει.

Και σήμερα, πρόσθεσε η Αλ. Παπαρήγα, είναι υπαρκτές οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και αυτός είναι ένας λόγος που μας κάνει να ανησυχούμε.

Ορισμένοι, συνέχισε, λένε ότι ο πόλεμος ήταν μια μάχη ανάμεσα στις δυνάμεις της δημοκρατίας και αυτές του ολοκληρωτισμού και κάποιοι προσθέτουν στις τελευταίες και τον κομμουνισμό. Ομως, η Ιστορία έχει δείξει ότι χωρίς τους αγώνες της Σοβιετικής Ενωσης δε θα κερδιζόταν ο πόλεμος. Δεν, είναι, είπε ολοκληρωτισμός η θυσία εκατομμυρίων κομμουνιστών και η στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στην αντίσταση του λαού μας έδειξε στην πράξη τι σημαίνει πατριωτισμός.

Στη συνέχεια, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρθηκε στα ψέματα που λέγονται για τον πόλεμο, τονίζοντας ότι προκαλεί μεγάλη ανησυχία η προσπάθεια παραχάραξης της Ιστορίας, που εκπορεύεται κυρίως από τις ΗΠΑ. Μας ανησυχεί, είπε, γιατί το κάνουν αυτοί που εισέβαλαν στο Ιράκ με πρόσχημα την απομάκρυνση του Σαντάμ, μπήκαν στο Αφγανιστάν με πρόσχημα την κατάργηση της «μπούργκας», βομβάρδισαν τη Γιουγκοσλαβία στο όνομα του τερματισμού της «εθνοκάθαρσης», επεμβαίνουν στην Κολομβία με πρόσχημα την αντιμετώπιση του εμπορίου των ναρκωτικών.

Ιδιαίτερα οι νέοι, τόνισε, πρέπει να προβληματιστούν για όσα ακούν για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο οποίος, όπως είπα, έγινε για το μοίρασμα των αγορών.

Απαντώντας στο επιχείρημα ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση αποτελεί εγγύηση για την ειρήνη τόνισε ότι αυτή ως ένωση καπιταλιστικών κρατών που θέλει να γίνει δυνατή και να κυριαρχήσει στις αγορές, θα το επιδιώξει αυτό με κάθε μέσο ειρηνικό αλλά και πολεμικό και ως εκ τούτου είναι επικίνδυνη.

Εμείς, είπε, είμαστε με την Ευρώπη των λαϊκών κινημάτων, που είναι αντίθετη με κράτη που στηρίζουν τη λαϊκή εκμετάλλευση. Είμαστε με την Ευρώπη που ενώνεται, εξασφαλίζοντας ότι δε θα υπάρχει ταξική συμφιλίωση με τα συμφέροντα των αφεντικών. Καταλήγοντας, υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο φασισμός γεννήθηκε μέσα στον καπιταλισμό. Ο πόλεμος, είπε, δεν έγινε για «τα μάτια της ωραίας Ελένης», αλλά για την εκμετάλλευση των αγορών.

Ο κίνδυνος του φασισμού δεν εμφανίστηκε ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες και ούτε με τον ίδιο τρόπο. Ακόμη, το φασιστικό φαινόμενο δεν κυριάρχησε παντού, οπουδήποτε εμφανίστηκε απειλητικό. Δεν ήταν, άλλωστε, μια νομοτέλεια στο πλαίσιο της δικτατορίας της αστικής τάξης. Εντούτοις, όλα τα ΚΚ ανέπτυξαν αντιφασιστική δράση που δεν είναι δυνατόν να την εξιστορήσουμε στο παρόν κείμενο. Από την πάλη των ΚΚ ενάντια στο φασισμό, ειδικά στο διάστημα πριν αυτός κυριαρχήσει, θα ξεχωρίσουμε αυτή των ΚΚ Ιταλίας και Γερμανίας και τούτο όχι μόνο γιατί σ' αυτές τις χώρες ο φασισμός κυριάρχησε αλλά κι επειδή υπήρξαν οι χώρες - πρωταγωνιστές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Οπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενα σημειώματα, στην Ιταλία ο κίνδυνος του φασισμού εμφανίστηκε σχετικά νωρίς σε σύγκριση με τις άλλες χώρες. Μετά την επαναστατική κρίση στα 1919 - 1920 και προς τα τέλη του 1920 η αστική τάξη της Ιταλίας πέρασε στην αντεπίθεση, χρησιμοποιώντας ενάντια στο προλεταριάτο ανοιχτά τις φασιστικές παραστρατιωτικές οργανώσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας, αν και νεοϊδρυμένο (Ιδρύθηκε το Γενάρη του 1921) κατάφερε να αναπτύξει σημαντική αντιφασιστική δράση.

Την Ανοιξη του 1921, με τη δραστήρια συμμετοχή των κομμουνιστών δημιουργήθηκε το «Αρντίτι ντελ πόπολο» («Οι τολμηροί του λαού»). Επρόκειτο για ένα πλατύ ενιαίο μέτωπο αντιφασιστικού αγώνα που το αποτελούσαν μαχητικά τμήματα, στα οποία έπαιρναν μέρος αντιφασίστες διαφόρων ιδεολογικών αντιλήψεων. Τον Ιούνη του 1921, ο Μουσολίνι και οι σοσιαλιστές δέχτηκαν να υπογράψουν - και τελικά υπέγραψαν τον Αύγουστο του ιδίου έτους - ένα σύμφωνο ειρήνης, το οποίο πρότεινε ο πρόεδρος της Ιταλικής Βουλής Ντε Νίκολα. Οι κομμουνιστές ξεσκέπασαν τη στάση συνθηκολόγησης των σοσιαλιστών και υπογράμμισαν ότι το σύμφωνο ειρήνης είχε στόχο την ενίσχυση του φασισμού. Πράγματι έτσι και ήταν. Η φασιστική τρομοκρατία δε σταμάτησε ούτε λεπτό. Γράφει χαρακτηριστικά ο Γκέοργκ Σόιερ¹: «Ο Μουσολίνι θ' αποφασίσει να κλείσει με το ΙΣΚ (σ.σ. Ιταλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα) ένα είδος Συμφώνου μη επιθέσεως, το λεγόμενο "Patto di pacificazione", ένα παράδοξο ντοκουμέντο, ένα σύμφωνο με το οποίο τα δύο κόμματα οφείλουν να παραιτηθούν από την άσκηση βίας. Το σύμφωνο αυτό, από τη μια μεριά θα απορριφθεί από τις ακραίες φασιστικές ομάδες και από την άλλη από τους αναρχικούς και τους κομμουνιστές σαν ''προδοσία''. Για το ΙΣΚ το ''Ειρηνευτικό Σύμφωνο'' θα αποδειχτεί πράγματι πολύ σύντομα μια παγίδα. Οι "Arditi del Popolo" θα διαλυθούν, ενώ οι φασιστικές ένοπλες ομάδες θα συνεχίσουν να υπάρχουν και θα προετοιμάζουν ένα νέο κύμα τρομοκρατίας».

Η σθεναρή και ξεκάθαρη στάση του Ιταλικού ΚΚ σιγά - σιγά θα φέρει αποτελέσματα. Κάτω από την πίεση των μαζών, οι σοσιαλιστές δέχονται το Φλεβάρη του 1922 τη δημιουργία μιας πλατιάς, ενιαίας οργάνωσης αντιφασιστικής πάλης, της «ΕΝΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ». Την 1η Αυγούστου του '22 η ΕΝΩΣΗ κήρυξε γενική πολιτική απεργία κατά της φασιστικής τρομοκρατίας. Η απεργία όμως θα ανασταλεί από τους ρεφορμιστές στο κορύφωμά της². Μετά απ' αυτό, το αντιφασιστικό κίνημα οδηγείται σε βέβαιη ήττα που δεν άργησε να έρθει. Τον Οκτώβρη του ίδιου έτους ο Μουσολίνι με τις ευλογίες της αστικής τάξης, του Βατικανού και της βασιλικής αυλής παίρνει την εξουσία.

Οι φασίστες με την άνοδό τους στην εξουσία εξαπολύουν τρομοκρατία σε βάρος των κομμουνιστών και των επαναστατικών στοιχείων της κοινωνίας. Το Δεκέμβρη του '22 οργανώνουν στο Τορίνο πραγματική σφαγή. Ενοπλες φασιστικές συμμορίες μπαίνουν στα σπίτια των κομμουνιστών και σοσιαλιστών, μέσα στη νύχτα, και τους εκτελούν μπροστά στα μάτια των οικογενειών τους. Στα τέλη του 1924 και αρχές του 1925 οι φασίστες θα προωθήσουν τέτοια μέτρα που το καθεστώς θα πάρει τα χαρακτηριστικά μιας ολοκληρωτικής δικτατορίας. Μάλιστα, στις αρχές Γενάρη του 1925 θα τεθούν εκτός νόμου πολυάριθμες πολιτικές οργανώσεις και θα γίνουν εκατοντάδες έρευνες σε σπίτια καθώς και μαζικές συλλήψεις. Μέχρι τα τέλη του 1926 θα εξαφανιστεί κάθε ίχνος νόμιμης αντιπολιτευτικής δράσης³. Το ΚΚ Ιταλίας βγαίνει στην παρανομία, αλλά οι φασίστες καταφέρνουν νέα χτυπήματα κατά των κομμουνιστών. Συλλαμβάνουν όλα σχεδόν τα ηγετικά στελέχη του κόμματος κι ανάμεσά τους τον Γκράμσι και τον Σκοτσιμάρο. Τον Μάη - Ιούνη του 1928 συλλαμβάνουν ολόκληρο το εσωτερικό κέντρο του κόμματος και, φυσικά, οι διώξεις δεν πρόκειται να σταματήσουν εδώ⁴.

Ας περάσουμε, όμως, να δούμε εν συντομία την αντιφασιστική δράση που ανέπτυξε το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα.

Στη Γερμανία, ο ταξικός αγώνας πήρε ιδιαίτερη οξύτητα στις αρχές της 10ετίας του '30 και η κατάσταση έφτασε σε υψηλό βαθμό πόλωσης το 1932. Από τη μια μεριά, οι κομμουνιστές εμφάνιζαν ανοδική πορεία και από την άλλη ο φασισμός γινόταν όλο και πιο απειλητικός. Το ΚΚ Γερμανίας στο «Πρόγραμμα για την κοινωνική και πολιτική απελευθέρωση του γερμανικού λαού», που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 1930, τόνιζε πως ο φασισμός σαν κόμμα της άκρας αντίδρασης αποτελεί σοβαρό κίνδυνο και ότι οι σκοποί του εκφράζουν τις επιδιώξεις των άκρως αντιδραστικών και επιθετικών ιμπεριαλιστικών κύκλων. Στις αρχές του 1932 η ΚΕ του κόμματος σημείωνε πως ο φασισμός που έχει δυναμώσει μπορεί να συντρίψει τους εργάτες, αν αυτοί δεν ενώσουν γρήγορα τις δυνάμεις τους. Για το λόγο αυτό, η ΚΕ καθόρισε ως μοναδικό μέσο συγκράτησης του φασισμού και κύριο κρίκο της πολιτικής του κόμματος την πολιτική του ενιαίου μετώπου των εργατών⁵.

Το καλοκαίρι του '32 το ΚΚ Γερμανίας διεξήγαγε μαζική εκστρατεία αντιφασιστικής δράσης και με πρωτοβουλία του δημιουργήθηκαν σε μια σειρά περιοχές και πόλεις της χώρας ομάδες αυτοάμυνας κατά της φασιστικής τρομοκρατίας. Επίσης, το τελευταίο εξάμηνο πριν από την άνοδο των φασιστών στην εξουσία το Γερμανικό ΚΚ έκανε 10, περίπου, προτάσεις στην ηγεσία των σοσιαλδημοκρατών για προετοιμασία γενικής απεργίας κατά του φασισμού. Σ' όλες αυτές τις προτάσεις η ηγεσία της σοσιαλδημοκρατίας απάντησε αρνητικά, χρησιμοποιώντας διάφορα προσχήματα. Αλλωστε, την περίοδο εκείνη οι σοσιαλδημοκράτες παρουσίαζαν το φασισμό σαν το κίνημα και τη δικτατορία της μικροαστικής τάξης, κρύβοντας έτσι τους δεσμούς του με το μεγάλο μονοπωλιακό κεφάλαιο. Αλλά, ακόμη κι όταν οι ναζί πήραν την εξουσία, οι σοσιαλδημοκράτες αρνούνταν τη γενική απεργία κατά του φασισμού, με το πρόσχημα ότι ο Χίτλερ πήρε νόμιμα στα χέρια του τη διακυβέρνηση της χώρας. Συμβούλευαν μάλιστα ότι «το προλεταριάτο δεν πρέπει να σπαταλήσει πρόωρα το μπαρούτι της γενικής απεργίας»⁶. Την εγκληματική αυτή πολιτική της σοσιαλδημοκρατίας σε βάρος των συμφερόντων του γερμανικού λαού, που είχε ως αποτέλεσμα να διευκολύνει, αντικειμενικά, το ναζισμό στην εκπλήρωση των στόχων του, δεν μπορούν να την κρύψουν ούτε οι απολογητές της. Η Γερμανίδα πανεπιστημιακός Helga Grebing γράφει για τη στάση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) και της ηγεσίας του εκείνη την εποχή⁷: «Η στάση των εργατών που ήταν οργανωμένοι στο SPD ήταν αρκετά αμφίρροπη: υπήρχε κάτι παραπάνω από απλή αμφιβολία για την πολιτική του SPD, που πολλοί τη θεωρούσαν πολύ λίγο ριζοσπαστική σε σύγκριση με την εθνικοσοσιαλιστική απειλή. Πολλοί εργάτες αναρωτιόνταν, αν άξιζε ουσιαστικά να βοηθήσουν αυτή τη Δημοκρατία (σ.σ. τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης), που τη θεωρούσαν σαν κράτος ''των άλλων''... Μετά το 1930, ιδιαίτερα κάτω από την απειλή του εθνικοσοσιαλισμού, ξέσπασε ένα κύμα αγωνιστικών κινητοποιήσεων, που διατάραζε την καθημερινότητα του κόμματος και ξεχώρισε πολύ από την καταθλιπτική απραξία της ηγεσίας του. Η ετοιμότητα αυτή για αγώνα δε δοκιμάστηκε ποτέ, γιατί η ηγεσία δεν έδωσε ποτέ το σύνθημα για επίθεση. Στο να ενεργούν όμως αυθόρμητα, οι έτοιμοι για αγώνα οπαδοί εμποδίζονταν από την παραδοσιακά ασκημένη κομματική πειθαρχία. Ετσι, στο τέλος της Δημοκρατίας τη θέση της ετοιμότητας για αγώνα έπαιρνε συχνά ένα αίσθημα βαθιάς αδιαφορίας, η ελαττωμένη εμπιστοσύνη στην ηγεσία του κόμματος και, μετά τις 30 του Γενάρη 1933, κάτω από την αυξανόμενη πίεση της τρομοκρατίας, του φανατισμού, των απειλών και των υποσχέσεων, η μείωση της αντίθεσης ενάντια στο καθεστώς του Φίρερ. Η ηγεσία του κόμματος, μετά το χτύπημα του Πάπεν ενάντια στην Πρωσία στις 20 του Ιούλη 1932, συνέχισε την πορεία που είχε χαράξει: Παρέμεινε - παρ' όλο το θάρρος των ηγετών της σαν ατόμων - στην ''τακτική της σιγής''. Και μετά τις 30 του Γενάρη 1933 ήθελε να μείνει στο "έδαφος του συντάγματος και της νομιμότητας''... Η μόνη δραστηριότητα που είχε αναγκαστικά η ηγεσία το κόμματος, ήταν ''δυναμικές ρητορικές αποπροσανατολιστικές μανούβρες'', για να καλύψει την απραξία της και να εμποδίσει τους οπαδούς, που ακόμα περίμεναν το σύνθημα για επίθεση... Οι αντιλήψεις νομιμότητας που κυριαρχούσαν στην ηγεσία του κόμματος, την παρέσυραν τελικά και σ' ένα είδος οπορτουνιστικής προσαρμογής στο εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς».

Αρπάζοντας την εξουσία οι ναζί, το πρώτο που κοίταξαν ήταν να ξεμπερδεύουν με τους κομμουνιστές και κατ' επέκταση με το εργατικό - μαζικό λαϊκό κίνημα. Στις 27/2/1933 πυρπόλησαν το Ράιχσταγκ και χρέωσαν τον εμπρησμό στο ΚΚ που τάχα οργάνωνε ένοπλη εξέγερση. Την επομένη, με το πρόσχημα του εμπρησμού, κατάργησαν τα άρθρα του Συντάγματος της Βαϊμάρης που εγγυούνταν την ελευθερία του ατόμου, του λόγου, του Τύπου, των συγκεντρώσεων και της ίδρυσης συνδικαλιστικών οργανώσεων. Δύο μέρες πριν από τις εκλογές για το Ράιχσταγκ, στις 3/3/1933 συνέλαβαν τον ηγέτη του ΚΚ Ε. Τέλμαν. Μετά τις εκλογές, για να πετύχουν απόλυτη πλειοψηφία στο Ράιχσταγκ ακύρωσαν την εκλογή των 81 κομμουνιστών βουλευτών. Στις 14 Μάρτη το ΚΚ τέθηκε εκτός νόμου και μέσα σε έξι βδομάδες από την άνοδό τους στην εξουσία οι ναζί έκλεισαν στις φυλακές 18 χιλιάδες, περίπου, κομμουνιστές. Στις 2/5/1933 διέλυσαν τα συνδικάτα, δήμευσαν τις περιουσίες τους και έστειλαν τους ηγέτες τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στις 22 Ιούνη απαγορεύτηκε και το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Γκέοργκ Σόιερ: «Σύντροφος Μουσολίνι - Ρίζες και δρόμοι του πρωτογενούς φασισμού», εκδόσεις «Φιλίστωρ», σελ. 112.

2. Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Η΄, σελ. 515 - 516.

3. Georges Livet- Roland Mousnier: «Ιστορία της Ευρώπης 1848 - 1940», εκδόσεις «Παπαζήση», σελ. 119, Γκέοργκ Σόιερ, στο ίδιο, σελ. 127 - 128, και Στάνλεϊ Πέιν: «Ιστορία του φασισμού», εκδόσεις ΦΙΛΙΣΤΩΡ, σελ. 174 - 175.

4. Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Θ1 - Θ2, σελ. 103 - 104.

5. Ινστιτούτο Μαρξισμού - Λενινισμού του ΚΚΣΕ: «Ιστορία της Τρίτης Διεθνούς»,, εκδόσεις «Ελεύθερη Ελλάδα», σελ. 338 - 339.

6. Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», «Εκδόσεις Μέλισσα», τόμος Θ1 - Θ2, σελ. 275.

7. Helga Grebing: «Η Ιστορία του Γερμανικού Εργατικού Κινήματος», εκδόσεις «Παπαζήση», σελ. 265 - 266.