Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει, πλέον, το πρόβλημα των χρεών, για τους αγρότες. Εφτασε το πράγμα σε σημείο, όπου περισσότεροι από 660.000 αγρότες, να χρωστάνε περισσότερα από 6 τρισεκατομμύρια δραχμές ή 18 δισεκατομμύρια ευρώ! Κι αυτά τα χρωστάνε μόνο σε μία τράπεζα, την Αγροτική Τράπεζα Ελλάδας (ΑΤΕ). Αν κρίνει κανείς ότι τα αγροτικά νοικοκυριά είναι γύρω στις 800.000 - 810.000 τότε το ποσοστό των χρεωμένων αγροτών ξεπερνά το 80%!

Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΤΕ για το έτος 2002, τα οποία δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ» και σε σχετικό πίνακα: 663.516 αγρότες χρωστάνε 6.109.070.260.000 δραχμές ή 17.928.305.972 ευρώ! Από αυτούς οι 369.390 αγρότες πλήρωναν εμπρόθεσμα ή με καθυστέρηση, μικρότερη του ενός μήνα τις δόσεις τους, ενώ οι υπόλοιποι 294.126 αγρότες (ποσοστό 44%) δεν μπορούσαν να πληρώσουν έγκαιρα τις δόσεις τους και οι καθυστερήσεις ξεπερνούσαν τον ένα μήνα. Το ακόμα χειρότερο είναι πως από τους 294.126 εκπρόθεσμους αγρότες, οι 8.500 είναι στη «μαύρη λίστα» και γι' αυτούς έχουν ξεκινήσει ή ολοκληρωθεί διαδικασίες πλειστηριασμού και κατασχέσεων. Αυτοί στο σχετικό πίνακα βρίσκονται στις δύο τελευταίες στήλες, με τη σήμανση, οριστική καθυστέρηση και επισφάλεια, αντιστοίχως. Ακόμα, από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι για 262.198 αγρότες που η καθυστέρηση αποπληρωμής των δόσεων ξεπερνά τους έξι μήνες, οι διαδικασίες πλειστηριασμού και κατασχέσεων των υποθηκευμένων περιουσιακών τους στοιχείων, μπορούν να ξεκινήσουν ανά πάσα στιγμή. Κι αυτό αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα και προβλήματα, γιατί ανά πάσα στιγμή δεκάδες χιλιάδες αγροτικές οικογένειες μπορεί να βρεθούν στο δρόμο, χωρίς σπίτια και χωρίς χωράφια. Πάντως, ένα από τα βασικά ερωτήματα όπου καλείται να απαντήσει η ΑΤΕ είναι: Από τα 6 τρισεκατομμύρια δραχμές και βάλε που έφτασαν να χρωστούν περισσότεροι από 660.000 αγρότες - γιατί δε νομίζουμε πως άλλαξε τίποτα προς το καλύτερο και το 2003 - ποιο είναι το αρχικό κεφάλαιο δανεισμού;!

Βέβαια, το πρόβλημα της υπερχρέωσης των αγροτικών νοικοκυριών είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια. Ομως πάντα, λίγο πριν τις εκλογές, ακούγονται πολλά για γενναίες ρυθμίσεις, αλλά μετά τις εκλογές προκύπτουν κάτι τραπεζικές ρυθμίσεις, που δε λύνουν ούτε το τεράστιο πρόβλημα των χρεών ούτε το μεγάλο «σκάνδαλο» των πανωτοκίων. Μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις χρεωμένοι αγρότες, που αδυνατούσαν να πληρώσουν τα αρχικά δάνεια, βρέθηκαν ακόμα πιο χρεωμένοι, μετά τις όποιες τραπεζικές ρυθμίσεις έγιναν μέχρι τώρα.

Αν ψάξει κανείς να βρει τις αιτίες που οδήγησαν τη μεγάλη πλειοψηφία των αγροτών στην υπερχρέωση και στην αδυναμία να αποπληρώσουν τα χρέη τους, φαίνεται καθαρά πως η συνήθης δικαιολογία ότι φταίει «το κακό κουμάντο», δε στέκει κι ούτε αποτελεί τον κανόνα. Η ιστορία δείχνει πως ενώ μετά το 1980 οι αγρότες άρχισαν να παίρνουν επιδοτήσεις και άρχισαν να μηχανοποιούν τη δουλιά τους, τα χρέη άρχισαν να ανεβαίνουν και να ανεβαίνουν. Το πρόβλημα αυτό άρχισε να γίνεται πιο έντονο από τις αρχές του 1990 και ειδικά μετά την αναθεώρηση της ΚΑΠ και τη συμφωνία της ΓΚΑΤΤ. Στο διάστημα 1990 - 1993 συνέβαλε τα μέγιστα και η ΝΔ με την απελευθέρωση της αγοράς σε καύσιμα, λιπάσματα κ.ά., καθώς και με τη διάλυση οργανώσεων, όπως η ΚΥΔΕΠ. Το κακό συνεχίστηκε επί κυβερνήσεων Σημίτη μετά το 1996 και από το 2000 κι έπειτα το πρόβλημα των αγροτικών χρεών έγινε πλέον τεράστιο.

Με άλλα λόγια, αυτό που έφταιξε είναι εμφανές: Τα τελευταία 20 χρόνια περίπου και ειδικότερα την τελευταία δεκαετία, οι εμπορικές τιμές άρχισαν να παγώνουν και να μειώνονται στα περισσότερα αγροτικά προϊόντα, ενώ το κόστος παραγωγής άρχισε να αυξάνεται αλματωδώς και οι όποιες επιδοτήσεις, δεν κάλυπταν και δεν καλύπτουν τη διαφορά. Τιμές και επιδοτήσεις, δεν έδιναν και δε δίνουν στις περισσότερες περιπτώσεις ένα βιώσιμο εισόδημα, ώστε να ζήσει η φαμίλια, να προχωρήσει η καλλιέργεια και να πληρωθούν και τα δάνεια της ΑΤΕ. Κι αν σε κάποιες περιπτώσεις οι αγρότες έπαθαν ζημιές στην παραγωγή από αντίξοες καιρικές συνθήκες, ή από αρρώστιες, τότε το πράγμα έγινε ακόμα χειρότερο. Σ' αυτή την περίπτωση ούτε δίκαιες ούτε έγκαιρες αποζημιώσεις δίνονταν και δίνονται. Και λίγο - πολύ όλοι οι αγρότες στην Ελλάδα, έχουν πάθει τέτοιες ζημιές.

Αφήστε που η ΑΤΕ όλο αυτό το διάστημα δε λειτούργησε ως η τράπεζα των αγροτών, αλλά μάλλον ήταν ο «δράκουλας» που πίνει το αίμα των δανεισμένων αγροτών - πελατών της. Τα υψηλά επιτόκια, οι ακόμα υψηλότεροι τόκοι υπερημερίας και τόκοι ανατοκισμού «φούσκωσαν» τα χρέη των αγροτών ακόμα περισσότερο. Κι όσο περνούν τα χρόνια τα φουσκωμένα χρέη φουσκώνουν ακόμα περισσότερο, χωρίς καμία «σωτηρία»... Και δυστυχώς μέχρι τώρα τα όποια μέτρα υπόσχονται τα δύο μεγάλα κόμματα δε δίνουν μια οριστική και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα. Οι μέχρι τώρα τραπεζικές ρυθμίσεις απέτυχαν στο σύνολό τους. Κι όσες «βελτιωμένες» τραπεζικές ρυθμίσεις και να σερβίρονται δε γίνεται τίποτα, αν οι αγρότες και κτηνοτρόφοι δεν έχουν εισόδημα. Δηλαδή, αν δεν τους περισσεύουν λεφτά να μπορούν να πληρώνουν και τις δόσεις. Και μπορεί να διαδίδεται ότι η νέα ΚΑΠ θα στηρίξει το εισόδημα των αγροτών, αλλά με ακόμα πιο παγωμένες ή μειωμένες επιδοτήσεις, με δεδομένο ότι το κόστος παραγωγής θα ανεβαίνει και με δεδομένη την τακτική των εμποροβιομηχάνων να μην πληρώσουν την ποιότητα όσο αξίζει, θα βγάζουν περισσευούμενα φράγκα οι μικροί και μεσαίοι Ελληνες αγρότες;

Για όλα τα παραπάνω δε βγάζουν μιλιά οι μονομάχοι του δικομματισμού. Το μόνο που επιδιώκεται από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ είναι η δημιουργία εντυπώσεων και ψεύτικων προσδοκιών στους «πνιγμένους» από τα χρέη αγρότες. Η ΝΔ, για παράδειγμα, πρώτη, πέρσι τον Ιούνη στο πρόγραμμά της για τους αγρότες λέει τούτο: «Η ρύθμιση των χρεών, για να είναι οριστική για ένα νέο ξεκίνημα, θα είναι γενναία για τους αγρότες και θα γίνει πράξη η δέσμευση της ΝΔ ότι στο πρόβλημα των "πανωτοκίων" ο καταλογισμός στους οφειλέτες δε θα υπερβαίνει το τριπλάσιο του αρχικού δανείου». Από την άλλη, το φλεβαριάτικο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ του Γιωργάκη, περιέχει ένα πιο ...εντυπωσιοθηρικό «δόλωμα»: «Θα προωθήσουμε ρύθμιση που θα προβλέπει αποπληρωμή, με ανώτατο όριο το διπλάσιο του αρχικού κεφαλαίου. Η αποπληρωμή θα γίνεται σε περίοδο 25 ετών με επιτόκιο 3%». Εδώ σκεφτόμαστε, εκτός των άλλων, έναν υπερχρεωμένο αγρότη ηλικίας 57 ετών, για παράδειγμα, που θα πρέπει να δουλεύει και να αποπληρώνει δόσεις - ρύθμισης μέχρι και τα 82 του χρόνια...

Κι αν οι μέχρι τώρα τραπεζικές ρυθμίσεις είχαν ως στόχο την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου της ΑΤΕ, τώρα που η ΑΤΕ είναι «μετοχοποιημένη» - «ιδιωτικοποιημένη» και στο Χρηματιστήριο, θα βάλει πάνω από τα κέρδη της τις «ρυθμίσεις» των αγροτικών χρεών; Το ΚΚΕ από την πλευρά του έχει καταδείξει τις πραγματικές αιτίες του προβλήματος, που είναι η αντιαγροτική πολιτική της ΕΕ, την οποία στηρίζουν και εφαρμόζουν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ. Και το πλέον υποκριτικό της υπόθεσης είναι ότι ενώ τα δύο αυτά κόμματα με την πολιτική τους οδήγησαν τους αγρότες στην υπερχρέωση και την αδυναμία να αποπληρώσουν χρέη και τις όποιες τραπεζικές ρυθμίσεις, έρχονται τώρα και τους ξαναϋπόσχονται ρυθμίσεις χρεών...

Το ΚΚΕ, ακόμα, έχει καταθέσει δύο φορές συγκεκριμένη τροπολογία στη Βουλή, για τη ρύθμιση των αγροτικών χρεών, αλλά δεν έγινε δεκτή από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Πιο συγκεκριμένα, η ξεκάθαρη θέση του ΚΚΕ για το θέμα αυτό, είναι: «Οι αγροτοκτηνοτρόφοι αναλαμβάνουν να καταβάλουν το τριπλάσιο ποσό των αρχικών τους δανείων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την ΑΤΕ μέχρι την 31.12.1990 και διπλάσιο ποσό των αρχικών τους δανείων για ληξιπρόθεσμες οφειλές από 1.1.1991 έως 31.12.2003». Επιπλέον, το ΚΚΕ προτείνει, κάτι που ΠΑΣΟΚ και ΝΔ το κάνουν «γαργάρα»: «Οι αγροτοκτηνοτρόφοι - δανειολήπτες που έχουν καταβάλει στην ΑΤΕ ΑΕ ποσό ίσο τουλάχιστον με το τριπλάσιο και διπλάσιο, αντίστοιχα, των αρχικών ληξιπρόθεσμων δανείων θεωρούνται εξοφλημένα τα δάνειά τους και ουδεμία οικονομική υποχρέωση έχουν προς την ΑΤΕ ΑΕ για τα δάνεια αυτά». Εξυπακούεται ότι η πρόταση του ΚΚΕ για τη ρύθμιση των αγροτικών χρεών είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πάλη για την ανατροπή της αντιαγροτικής πολιτικής, η οποία είναι η μήτρα των αγροτικών χρεών. Κι αυτό γιατί αν δεν ανατραπεί αυτή η πολιτική και η καλύτερη ρύθμιση χρεών να γίνει, πάλι δε θα λυθεί το πρόβλημα, αφού θα ξαναδημιουργηθούν νέα χρέη.