Φαίνεται πως η κυρίαρχη τάξη των καπιταλιστών, τελευταία, νιώθει το θρόνο της να καταρρέει. Η αντιδραστική της προπαγάνδα χύνει δηλητήριο στις συνειδήσεις της εργατικής τάξης και ιδιαίτερα της νεολαίας σε όλα τα πεδία της ιδεολογικής διαπάλης. Αιχμή του αντικομμουνισμού έχει επιλεγεί ο 20ός αιώνας και όχι τυχαία. Είναι ο αιώνας των μεγάλων επαναστάσεων της εργατικής τάξης. Ο αιώνας που η αστική τάξη, πλέον ως παρασιτική και εμπόδιο στην κοινωνική εξέλιξη, ανατράπηκε σε μία σειρά από χώρες με πρώτη την τσαρική Ρωσία (με τη Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση) και στη συνέχεια σε μια σειρά από χώρες της Ευρώπης, της Ασίας καθώς και στην Κούβα.

Μέσα σε αυτό τον αμείλικτο ταξικό πόλεμο που διεξάγεται παγκοσμίως ανάμεσα στο νέο που έρχεται με τα κουρέλια, που δεν έχει τίποτα και έρχεται να τα πάρει όλα και στο παλιό που έχει γεράσει και σαπίζει ντυμένο στα μετάξια, ήρθε και η προσωρινή ήττα της εργατικής τάξης (με τις αντεπαναστατικές ανατροπές του '90-'91). Αυτό η αστική τάξη το αξιοποίησε και το αξιοποιεί στο έπακρο, βγάζοντας από το οπλοστάσιό της έναν σωρό αστούς κονδυλοφόρους της διανόησης και χύνοντας τόνους μελάνης για να μας πείσουν με ένα σωρό θεωρίες ότι ο σοσιαλισμός δεν μπορεί να εφαρμοστεί, ότι πέθανε, ότι ήταν απολυταρχικό καθεστώς, ότι διέπραξε τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ανθρωπότητας, κ.ά. Ακριβώς επειδή η κυρίαρχη τάξη έχει βρωμίσει από την οσμή της σαπίλας της και του επερχόμενου θανάτου της χτυπά με κάθε μέσο το νεκροθάφτη της πριν τη θάψει. Οταν το ζώο ψυχορραγεί γίνεται πιο επιθετικό. Αλλά στο τέλος πεθαίνει.

Η διαστρέβλωση της Ιστορίας από τα σύγχρονα ιμπεριαλιστικά επιτελεία έχει πάρει διαστάσεις υστερίας. Σε αυτή την υστερία εξέχουσα θέση διεκδικούν εκπρόσωποι της ελληνικής «διανόησης» σε κανάλια, εφημερίδες, πανεπιστήμια μέχρι και στον προσυνεδριακό διάλογο (όπως ο κ. Ρούσης, ο κ. Χρυσής, κλπ.) που έσπευσαν το τελευταίο διάστημα να πετάξουν σπέκουλα στο Κόμμα με αφορμή το κείμενο για το σοσιαλισμό. Στόχος είναι να χτυπήσουν το Κόμμα μας και το χαρακτήρα του (που βλέπουν από τα προσυνεδριακά ντοκουμέντα ότι είναι μαρξιστικός - λενινιστικός), καθώς πλησιάζουμε στο 18ο Συνέδριό μας. Διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ότι το Κόμμα κάνει σταλινική στροφή, ότι έγινε σεχταριστικό, ότι οι δίκες της Μόσχας... κλπ., κλπ.

Βέβαια, η διανόηση δεν είναι τάξη αλλά πάντα κάποιας τάξης τα συμφέροντα υπερασπίζεται. Φαίνεται, λοιπόν, ότι αυτοί που είναι με την αστική τάξη «πιπιλάνε την ίδια καραμέλα». Γιατί όμως αιχμή του δόρατος αποτελεί ο Ι. Β. Στάλιν;

Η αστική τάξη και οι «διανοούμενοι» κονδυλοφόροι της, θέλοντας να σπιλώσουν ή να αθωώσουν ένα ολόκληρο σύστημα, πάντα έβαζαν μπροστά διάφορες προσωπικότητες. Τελευταίο παράδειγμα ήταν και αυτό με τον Ομπάμα που έσπευσαν να πουν ότι ο καπιταλισμός αλλάζει πρόσωπο, ότι υπάρχει ελπίδα, και αλήθεια είναι ότι το αίμα στην Παλαιστίνη είναι πολύ για να μπορέσουν να ξεπλύνουν...

Στην ταξική πάλη, λοιπόν, μέσα από τη δράση των λαϊκών μαζών (στο πέρασμα των αιώνων) αναδεικνύονται ηγέτες που εμπνέουν την εργατική τάξη στην πάλη για εξουσία, στην πάλη για το σοσιαλισμό. Μία τέτοια προσωπικότητα είναι ο Ι. Β. Στάλιν. Στο πρόσωπό του θέλουν να χτυπήσουν τις μεγάλες κοινωνικές κατακτήσεις που είχε η εργατική τάξη της ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, κατακτήσεις που οι λαοί των μεγάλων ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών δεν είδαν ούτε με κιάλια.

Στο 1ο Συνέδριο των Σοβιέτ στο Τατζικιστάν, η νέα εργατική εξουσία, καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, άνοιξε το δρόμο για την εξάλειψη της ανεργίας, την εξασφάλιση, σε όλους τους ανθρώπους, μόρφωσης, Κοινωνικής Ασφάλισης, Πρόνοιας. Από το '56 καθιερώθηκε 7ωρη και 6ωρη δουλειά. Εξασφαλίστηκε ελεύθερος χρόνος. Η χρηματοδότηση των Ταμείων εξασφαλιζόταν από τον κρατικό προϋπολογισμό και τις ασφαλιστικές εισφορές των επιχειρήσεων. Από τα πρώτα καθήκοντα ήταν ο άμεσος εξηλεκτρισμός. Η επανάσταση έδωσε πλήρη δικαιώματα στη γυναίκα. Το σοβιετικό κράτος έκανε συνεχή προσπάθεια για τη λαϊκή Παιδεία (ανακαλύφθηκε γραφή για περίπου 50 φυλές και εξαλείφτηκε ο αναλφαβητισμός που πριν την επανάσταση έφτανε το 80%), ανέπτυξε την έρευνα και τις επιστήμες, θέτοντάς τες στην υπηρεσία του λαού. Δεν είναι τυχαίο ότι πρώτη η ΕΣΣΔ έστειλε δορυφόρο στο Διάστημα, πρώτη έκανε επανδρωμένη πτήση. Η οικοδόμηση της σοσιαλιστικής οικονομίας έγινε το μέσον για τη διαμόρφωση του νέου ανθρώπου, δημιουργού του σοσιαλιστικού πολιτισμού. Στην ΕΣΣΔ δεν ξεχώρισαν μόνον οι μεγάλοι δημιουργοί της Τέχνης, ξεχώρισε πάνω απ' όλα η μαζική υψηλή πολιτιστική στάθμη των λαών. Ο Κόκκινος Στρατός με τα 20.000.000 νεκρούς στον πόλεμο με το φασισμό (που αστοί κονδυλοφόροι τα ονομάζουν θύματα του απολυταρχικού σοσιαλισμού) υπήρξε το βαρόμετρο για την απελευθέρωση σχεδόν όλης της Ευρώπης. Ο σοσιαλισμός στάθηκε εχθρός του εθνικισμού, του σοβινισμού και των κηρυγμάτων μίσους κατά των εργαζομένων, αντίβαρο στην πολεμοκάπηλη εγκληματική δραστηριότητα του NATO και των άλλων επιθετικών μηχανισμών των μονοπωλίων. Την οικονομική κρίση του '29, όπου παρέπαιαν τα μεγάλα καπιταλιστικά κράτη (ΗΠΑ, κλπ.), η Σοβιετική Ενωση την έμαθε από τις εφημερίδες.

Η σφοδρή επίθεση στον Στάλιν είναι και επίθεση στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού, με δεδομένη τη λενινιστική υποθήκη ότι «κανένας δεν μπορεί να μας ανατρέψει εκτός από τα δικά μας λάθη», σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο της απειλής που αποτελεί η δράση αντισοσιαλιστικών δυνάμεων που δρουν μέσα στο σοσιαλισμό. Αυτές δεν εξαλείφονται αυτόματα μετά την απαλλοτρίωση των καπιταλιστών. Ο σοσιαλισμός οικοδομείται σε οξύτατη διαπάλη με τον ιμπεριαλισμό, ο οποίος δεν παραιτείται από την επιδίωξη παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Και στο εσωτερικό της χώρας που οικοδομεί τη νέα κοινωνία, η αστική τάξη, που χάνει την εξουσία, γίνεται πολλαπλάσια πιο επικίνδυνη απ' ό,τι πριν, αφού επιδιώκει να την επανακτήσει. Εχει δε μαζί της, ως ισχυρούς συμμάχους, τους καπιταλιστές όλου του κόσμου. Ταυτόχρονα, ο Λένιν επαναλάμβανε ότι η ύπαρξη μικρής εμπορευματικής παραγωγής αποτελεί κίνδυνο (αν γίνουν λάθη στη σοσιαλιστική οικοδόμηση) να γίνει μεγάλη και να υπάρξει πισωγύρισμα.

Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό αναφέρονται οι βασικοί νόμοι που ουσιαστικά διέπουν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Επιβεβαιώνουν τη νομοτελειακή κατάργηση του καπιταλισμού που κέντρο έχει την ατομική ιδιοκτησία, την αναρχία στην παραγωγή, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και αποδεικνύουν ότι ο δρόμος που θα ακολουθήσει η εργατική τάξη προς τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία διέπεται από συγκεκριμένους νόμους, σύμφωνα με την κοινωνική εξέλιξη.

Οι αστοί δεν το αντιμετωπίζουν αυτό μόνο από ταξικό ένστικτο, αλλά από τη συσσωρευμένη ιστορική πείρα και την πορεία οριστικής νίκης των δικών τους σχέσεων παραγωγής πάνω στη φεουδαρχία, καθώς και τη γνώση του αναπόφευκτου της αντικατάστασης της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής από την κοινωνική. Οι καπιταλιστές, τα κόμματά τους, τα επιτελεία τους έχουν το ταξικό κριτήριο υψηλά ανεπτυγμένο, γνωρίζοντας και αυτοί όπως και εμείς τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης. Ταξικό κριτήριο, το οποίο μένει αναλλοίωτο στην κοινωνία, όσο συνεχίζει να διατηρείται η ταξική τους εξουσία.

Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ στις περιβόητες δίκες της Μόσχας. Την απάντηση όλοι αυτοί που πετάνε αντικομμουνιστικό λίβελο, την παίρνουν από τον ίδιο τον πρέσβη των ΗΠΑ την περίοδο εκείνη (που παρακολούθησε όλες τις δίκες Μπουχάριν, κλπ.). Οπως χαρακτηριστικά γράφει μέσα στο κείμενο για το σοσιαλισμό, στο γράμμα του ο Ντέιβις προς τον υπουργό Εξωτερικών γράφει μεταξύ άλλων: «Σε ό,τι αφορά τους κατηγορούμενους, διέπραξαν αρκετά εγκλήματα σύμφωνα με το σοβιετικό νόμο, εγκλήματα που αποδείχτηκαν με συγκεκριμένα στοιχεία και χωρίς να είναι δυνατή η εύλογη αμφισβήτησή τους, ώστε να δικαιολογείται η ετυμηγορία που τους κρίνει ένοχους προδοσίας και η απόφαση που τους καταδικάζει στην προβλεπόμενη από τον ποινικό κώδικα της ΕΣΣΔ ποινή».

Το σίγουρο είναι ότι όση λάσπη και να ρίξουν, όσο υπάρχει το ΚΚΕ, δε θα καταφέρουν να κρύψουν από την εργατική τάξη τη μόνη αχτίδα φωτός που υπάρχει, το σοσιαλισμό. Και όπως λέει και το τραγούδι, «έτσι κι αλλιώς η Γη θα γίνει κόκκινη, θα φροντίσουμε εμείς γι' αυτό...».

«SOS». Διεθνές σήμα καταστάσεων έκτακτης ανάγκης ή ζητημάτων που απαιτούν όλη μας την προσοχή σε συγκεκριμένες στιγμές, όπως αυτή που βιώνει η ανθρωπότητα απ' το 1990. Κι αυτή η ιστορική «στιγμή», που το μάκρος της όλο και κονταίνει, θέτει επί τάπητος δυο ζητήματα.

Πρώτον. Αιτίες αντεπανάστασης και ανατροπής των πρώην σοσιαλιστικών κρατών.

Ηδη έχουν δοθεί βασικές, επαρκείς, επιστημονικές απαντήσεις, μέσα απ' τις Θέσεις του ΚΚΕ για το 18° Συνέδριο, χωρίς να σημαίνει ότι το θέμα μπαίνει στο «αρχείο». Εξάλλου, αρκετά πράματα θ' απαντηθούν στην πράξη, κατά την οικοδόμηση του Σοσιαλισμού-Κομμουνισμού που θα προκύψει απ' τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 21^ου αιώνα.

Δεύτερον.Ανατροπή του Καπιταλισμού-Ιμπεριαλισμού και Σοσιαλιστική-Κομμουνιστική Επανάσταση.

Η πλειοψηφία του απλού λαού, π.χ. στη χώρα μας, αντιλαμβάνεται ότι «δεν πάει άλλο». Αναζητούν διέξοδο οι άνθρωποι, καταλαβαίνοντας πως ο καπιταλισμός έφαγε τα ψωμιά του, κάτι που μάλλον δεν καταφέρνουν, προς το παρόν, να ερμηνεύσουν με πολιτικούς όρους. Να γιατί πέφτουν θύματα κάλπικων υποσχέσεων των αστικών κομμάτων (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ). Θύματα ξέφρενης ρουσφετολογίας άνευ αντικρίσματος, αφού οι «θεσούλες» είναι προσωρινές και αριθμητικώς ελάχιστες. Μη μας διαφεύγει όμως κι ο «ρόλος» του ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ, (Σ.Σ.). Με νύχια και δόντια πασχίζει να πείσει, ότι διαθέτει «μαγικό» ραβδάκι για ν' ανθρωπέψει τον καπιταλισμό. Σαν άριστος σοσιαλδημοκράτης, όχι «απλά» οπορτουνιστής, υπόσχεται δίκαια αναδιανομή του πλούτου, ώστε αφεντικά και δούλοι, όμοιοι να είναι ούλοι, θα μοιράσει, λέει, και καθρεφτάκια στους ιθαγενείς. Για χάντρες, δε μίλησε. Πάντως, τα «παίζει» όλα για όλα, επιδιδόμενος και σ' έναν γελοίο, άκρατο αντικομμουνισμό, συναγωνιζόμενος ως και το «γνωστό» ΛΑ.Ο.Σ....

Γιατί όμως ο Σ.Σ. δεν αρκείται στην παρεμπόδιση της ριζοσπαστικοποίησης του λαού, αλλά προβαίνει σε «ξεφωνημένο» αντικομμουνισμό; Μήπως επειδή εμπέδωσε, ότι η βρωμοδουλειά που ανέλαβε, απ' τη «γέννησή του κιόλας, είναι απραγματοποίητη; Κι η βρωμοδουλειά που ανέλαβε, είναι η «αφαίμαξη» του ταξικού λαϊκού κινήματος και του ΚΚΕ, σε βαθμό διάλυσής τους. Απιαστο «όνειρο» όμως, κι η πίστωση χρόνου απ' τον αφέντη του, τον κυρ-Καπιταλισμό, λήγει. Συνεπώς, υποχρεούται στην επιστροφή «προκαταβολών» που πήρε. Να γιατί τα «κερασμένα» ποσοστά του βρίσκονται σ' ελεύθερη πτώση, μέχρι δικής του διάλυσης. Αρα, η αντικομμουνιστική σχιζοφρένειά του, μπορεί να 'ναι απλά ο «επιθανάτιος» ρόγχος του, δίχως αυτό να σημαίνει πως ξεμπερδεύει το κίνημα απ' τον οπορτουνισμό. Αντίθετα, θα εμφανιστεί με νέα «μούτρα». Πάντα άλλαζε «προσωπείο», ελπίζοντας να ξεγελάσει την ιστορία.

Αλλά και η παρατεταμένη, «προστατευόμενη» οικονομική κρίση του καπιταλισμού, αντάμα με την εντεινόμενη βαρβαρότητά του, σάμπως δεν επαναπιστοποιούν και τον δικό του επιθανάτιο ρόγχο; Και τι προσωπείο να βάλει το «σύστημα», π.χ. στην Ελλάδα, για να κερδίσει χρόνο; Να βάλει κατευθείαν την παλιομοδίτικη «μουτσούνα» της 21^ης Απρίλη 1967; Μπα... Αυτή είναι η προτελευταία πράξη του «έργου». Να συνεχίσει κοινοβουλευτικά; Ποιο κόμμα του θ' αναλάβει τη «δουλειά»; ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, αυτοδυναμία δεν «ξαναβλέπουν», εκτός αν χρησιμοποιηθούν παραπέρα καλπονοθευτικοί εκλογικοί «νόμοι». Εξάλλου, έχουν ίδια πολιτική, οπότε..., απ' την Κική και την Κοκό, ποια να διαλέξει ο κυρ-Καπιταλισμός; Α-πα-πα-πα... Γκρίνια θα πέσει. Τι επιλογές μένουν; Κοινό ψηφοδέλτιο ΝΔ-ΛΑ.Ο.Σ. ή ΠΑΣΟΚ-ΛΑ.Ο.Σ. Χμ... Δε βγαίνει ο «λογαριασμός», μα και δεν «τολμούν», προς το παρόν, φανερό «δεσμό» με την ακροδεξιά και τα φανερά φασισταριά. Θα τους προγκίξει ο κόσμος. Κοινό ψηφοδέλτιο ΠΑΣΟΚ-ΝΔ μήπως; Μωρέ, το θένε τούτο, αλλά... Δε γίναν δα, «αμερικανάκια» οι Ελληνες, θα τους πάρουν με τις πέτρες. Ενας «πολιτικός» γάμος, ΝΔ και ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ; Αχχχ, εδώ υπάρχει ένας έρωτας μεγάλος, μα με μικρή «προίκα». Κρίμα, θα γέλαγε και το παρδαλό κατσίκι. Να ποντάρει σε συνεργασία ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ; Ω, ναι! Η λύση των λύσεων(!), μα τα «κουκιά» λειψά. Τα ποσοστά τους ανεβοκατέβαιναν, μέχρι πρότινος, ταυτόχρονα. Ο ένας «δανειζόταν» απ' τον άλλον και τούμπαλιν. Αυτά πια, δεν είναι συγκοινωνούντα δοχεία, μα ένα δοχείο με δυο στόμια. Τώρα πια..., ο Σ.Σ. πάει «περίπατο». Παίρνει πίσω τα «κουκιά» το ΠΑΣΟΚ. Αυτοδυναμία όμως, δεν εξασφαλίζει. Πο-πο, βάσανα πού 'χει ο καπιταλισμός... Ούτε ψύλλος στον κόρφο μας!

Μήπως εντέλει, εκείνο που απομένει στο «σύστημα», είναι το «χαρτί» της δήθεν εθνικής ομοψυχίας και ενότητας; Ναι! Το τέλειο «έγκλημα»! Πώς γίνεται πράξη όμως, χωρίς να τους πάρουν χαμπάρι; Κυρίως, πώς γίνεται πράξη, δίχως να μπορούν οι «ενοχλητικοί», ΚΚΕ και ΠΑΜΕ, να το αποδείξουν στον κόσμο;

Μήπως, να επενδύσουν την εθνική ενότητά «τους» στην καπιταλιστική οικονομική κρίση; Μπα... θα βγουν οι Κουκουέδες με τους Παμίτες και θ' αποδείξουν μ' επιχειρήματα, ότι λείπει ο δράκος απ' το «παραμύθι», αφού ο λαός θα πεινάει κι ο πλουτοκράτης θα σκάει απ' την «πολυφαγία». Μήπως, να «προκύψει» άμεσα πολεμική σύρραξη Ελλάδας-Τουρκίας; Ε, όχι και να παίξουν την τελευταία πράξη του «έργου», πρώτη! Επομένως, ένας δρόμος μένει στο «σύστημα». Ο γνωστός-άγνωστος...

Μια πολύμορφη παρατεταμένη προβοκάτσια μεγάλων «διαστάσεων», που θα επιτύχει μ' έναν σμπάρο πολλά τρυγόνια... α) Κυβέρνηση «εθνικής» ενότητας από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ, ΛΑ.Ο.Σ., «δικαιολογημένη» στη συνείδηση παντός ανυποψίαστου και με τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης... β) Το ΚΚΕ, που δεν «τσιμπάει» σ' αυτό το «θέατρο», «λιθοβολείται» ολημερίς ως αντεθνικόν μίασμα, απ' τα δημοσιογραφικά «παπαγαλάκια» και τους ενωμένους εις σάρκαν μίαν, εεε..., συγνώμη, εις κοινήν κυβέρνησην, πολιτικούς προϊσταμένους τους. γ) Απαγόρευση απεργιών, συναθροίσεων και διαδηλώσεων, για το «καλό» μας φυσικά... δ) ΚΚΕ και ΠΑΜΕ απειθαρχούν σ' απαγορεύσεις που έχουν στόχο τον «στραγγαλισμό» των απλών εργαζομένων και την τοποθέτηση του ταξικού λαϊκού κινήματος στο «γύψο». Αρα... Ντόπιες και ξένες μυστικές υπηρεσίες και αστυνομίες, ξεσαλώνουν εντελώς. Μια επόμενη προβοκάτσια τεραστίων «διαστάσεων», στέλνει ΚΚΕ και ΠΑΜΕ στο «εδώλιο» του κατηγορουμένου. Αποφασίζομεν και διατάσσομεν... Ετοιμος ο «γύψος». Το ξεζούμισμα του λαού εντείνεται αχαλίνωτα, κι ολοκληρώνεται σε χρόνο ρεκόρ, για να προλάβει η μεγαλοαστική τάξη να τιγκάρει γερά τα θησαυροφυλάκιά της, πριν την τελευταία πράξη του «έργου». Πόλεμος. Η αυλαία πέφτει... Πόσες αλήθειες κρύβονται(;) σ' αυτό το σενάριο(;), σήμερα; Μία πάντως, δε χωρά καμιά αμφισβήτηση, κι αυτή είναι, πως όσες θύελλες κι αν ξεσπάσουν στα κεφάλια μας, όσες προβοκάτσιες κι αν «σπείρουν» στο διάβα του ταξικού λαϊκού κινήματος, όση βαρβαρότητα κι αν επιδείξει ο καπιταλισμός, το ποτάμι δε γυρίζει πίσω! Τώρα μάλιστα, «τρέχει» με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Γι' αυτό κι ο επιθανάτιος ρόγχος του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού, ακούγεται δυνατότερα και συχνότερα. Το θέμα είναι να προλάβουμε, κατά το δυνατόν, τις «εξελίξεις».

Ας κάνουμε, λοιπόν, το αυτονόητο, εδώ και τώρα!!! Ας μιλήσουμε «ανοιχτά» με συγγενείς, γείτονες, φίλους, γνωστούς. Και με άγνωστους. Στο δρόμο, στα λεωφορεία, στις λαϊκές αγορές, στα σούπερ-μάρκετ. Οπου βρεθούμε. Ν' «ανοίξει» η κουβέντα. Ν' «απλωθεί» καλά. Να μην πιαστεί ο κόσμος στον «ύπνο». Να συζητήσουμε μαζί τους το «σήμερα», βοηθώντας να το ερμηνεύσουν με πολιτικούς όρους. Ιμπεριαλιστική ειρήνη εδώ, ιμπεριαλιστικός πόλεμος αλλού, γιατί όχι κι εδώ... Δικαιούνται να μάθουν επιτέλους τα πράματα με τ' όνομά τους. Τέλος, να τους «δείξουμε» τη διέξοδο. Το «αύριο». Το σοσιαλισμό-κομμουνισμό. Και τι είναι αυτός, εντέλει; Ε, να πώς τον «φαντάζομαι» εγώ.

Κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Δουλειά μόνιμη, σταθερή, πενθήμερη, τριανταπεντάωρη το πολύ. Αξιοπρεπής μισθός. Ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, χωρίς την τρομοκρατία της απόλυσης. Στέγη, δίχως «νταβατζή» τραπεζίτη, ή ιδιοκτήτη. Να την ορίζω, όσο ζω. Ομοια, ένα σπίτι για το παιδί μου, άμα αποφασίσει να μείνει μόνο του ή να κάμει δική του φαμίλια, θέρμανση, ηλεκτρισμός, νερό, φθηνά. Δωρεάν, αποκλειστικά δημόσια, αναβαθμισμένη παιδεία και υγεία. Καλά, αγνά διατροφικά προϊόντα. Αξιόλογο πολιτισμό, αθλητισμό. Τηλεόραση ωφέλιμη, όχι καταστροφέα συνειδήσεων. Επιστήμη και διανόηση στην υπηρεσία του λαού. Ομορφο, καθαρό περιβάλλον. Ανθρώπινες διακοπές κάθε χρόνο, ένα μήνα και παραπάνω, δωρεάν ή πάμφθηνες. Πάταξη της εγκληματικότητας μια κι έξω. Εξαφάνιση των ναρκωτικών ουσιών διά παντός. Ελεύθερος χρόνος. Καλά γεράματα. Πρόοδος και ειρήνη.

Ζητάω πολλά;

«Κι ήθελε ακόμη πολύ φως να ξημερώσει. Ομως εγώ Δεν παραδέχτηκα την ήττα. Εβλεπα τώρα Πόσα κρυμμένα τιμαλφή έπρεπε να σώσω Πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλόγες».

Μανόλης Αναγνωστάκης

Αν και δεν είμαι, από το 1991, μέλος του ΚΚΕ θα ήθελα να καταθέσω την άποψη μου για τις θέσεις. Ειδικότερα για το 4^ο μέρος του 2^ου θέματος που αφορά τον «Εμπλουτισμό της προγραμματικής αντίληψης για το σοσιαλισμό»

Ολο και περισσότεροι πολίτες της Γης κατανοούν ότι ο καπιταλισμός μέρα με την ημέρα αποδείχνεται κοινωνικά και περιβαλλοντικά καταστροφικός.

Ερχονται πιο άγριες και δύσκολες ημέρες για τα φτωχά κοινωνικά στρώματα, τους εργαζόμενους, τη νεολαία και τις γυναίκες που προέρχονται από τα στρώματα αυτά. Οι πόλεμοι, η ανεργία, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, λέξεις που αναδύονται από το λεξιλόγιο του καπιταλισμού, γίνονται πολύ πιο έντονα κυρίαρχα συστατικά της καθημερινής μας ζωής.

Η επιστήμη και η τεχνολογία χρησιμοποιείται όχι για την απελευθέρωση, μα για τη μεγαλύτερη υποδούλωση του ανθρώπου, για τη μεγαλύτερη εκμετάλλευσή του.

Σήμερα όλοι μιλούν για την κρίση. Από τους Νεοφιλελεύθερους μέχρι τους Κομμουνιστές.

Ο καθένας προτείνει λύσεις που έχουν στόχο ή τη διατήρηση του υπάρχοντος καπιταλιστικού συστήματος ή το πέρασμα σε ανώτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα.

Θα μιλήσω για όσους κατανοούν ότι έχουν ωριμάσει πλήρως οι υλικές προϋποθέσεις που κάνουν αναγκαίο το πέρασμα στο σύστημα αυτό, στο σοσιαλισμό. Ενα σύστημα που θα καταργήσει τη γενεσιουργό αιτία των φαινομένων της κρίσης των σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών: Την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Που σημαίνει κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας σε όλα τα μέσα παραγωγής, κοινωνικοποίησή τους, σχεδιασμένη χρησιμοποίησή τους στην κοινωνική παραγωγή με στόχο την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών.

Επομένως, μιλώ για όσους δέχονται πως διέξοδος παραμένει ο σοσιαλισμός, παρά την ήττα του κατά το τέλος του 20ού αιώνα. Διανοητές της «αριστερής όχθης» μιλούν επίσης για την αναγκαιότητα υπέρβασης του καπιταλισμού με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας σε όλα τα μέσα παραγωγής και κοινωνικοποίησή τους χρησιμοποιώντας τον όρο «Περιεκτική Δημοκρατία» (Φωτόπουλος).

Με αυτούς τους διανοητές και με καθένα που συμφωνεί σε αυτό το ελάχιστο: κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, πρέπει το κομμουνιστικό κίνημα να συναντηθεί με όσες διαφωνίες υπάρχουν στα επιμέρους. Ο διάλογος είναι όσο ποτέ άλλοτε αναγκαίος.

Το ΚΚΕ καλά έκανε και άνοιξε τη συζήτηση για τον «Υπαρκτό Σοσιαλισμό», το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε. Ο Μαρξ και ο Λένιν πήραν μαθήματα από την έφοδο στον ουρανό της Παρισινής Κομμούνας. Ο Λένιν δεν άφησε την πείρα του 1905 να πέσει κάτω. Ετσι έφτασε στα 1917. Οποιος διανοητής ή πολιτικό κίνημα που έχει σοσιαλιστικές ή κομμουνιστικές αναφορές, που πιστεύει στο πέρασμα από την καπιταλιστική προϊστορία στην ιστορία της σοσιαλιστικής και κομμουνιστικής κοινωνίας πρέπει να μελετήσει την πείρα αυτή.

Πρέπει να μελετήσει την πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης σε πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό επίπεδο. Και μελέτη δε σημαίνει ότι όλα γίνανε σωστά (γιατί δε θα φτάναμε στην ήττα του 1989), ούτε ότι όλα γίνανε λάθος (γιατί δε θα άντεχε πάνω από 70 χρόνια. Ειδικότερα, ο Χίτλερ θα το εξαφάνιζε). Με τα μπουγαδόνερα μην πετάξουμε και το παιδί. Για ένα σύγχρονο κίνημα ανατροπής του καπιταλισμού όσο επιζήμια είναι η πλήρης αποδοχή του Σοσιαλιστικού Μοντέλου που γνωρίσαμε στον 20ό αιώνα άλλο τόσο είναι και η απόρριψη.

Στο προσυνεδριακό διάλογο διατυπώθηκαν υμνολογίες για την περίοδο 1930-1956 (για συντομία: «Σταλινική Περίοδο») κυρίως(και αυτό προκύπτει από τα γραφόμενά τους) από Αγωνιστές που περάσανε τη φωτιά του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Στις θέσεις για το Σοσιαλισμό δε διαφαίνεται κάτι τέτοιο. Σαφώς περιγράφεται θετικά η «Σταλινική Περίοδος». Αντικειμενικά όμως δεν μπορείς να παραγνωρίσεις ότι περιγράφονται καταστάσεις και γεγονότα, απόψεις, θέσεις που εν σπέρματι περιέχουν τη στροφή του 1956 και τα γεγονότα του 1989, τις γραφειοκρατικές στρεβλώσεις, τις παραβιάσεις, τα λάθη κλπ. Μια προσεκτική ανάγνωση πείθει τύπους, σαν και μένα, δύσπιστους.

Μιλώντας, λοιπόν, για τον εμπλουτισμό της προγραμματικής αντίληψης του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό προτείνω:

1. Η συζήτηση για την οικοδόμηση του Σοσιαλισμού τον 20ό αιώνα να συνεχιστεί γιατί: α. Δεν έχει αναλυθεί η πείρα των Λαϊκών Δημοκρατιών, η Κίνα, το Βιετνάμ, η Κούβα. β. Μένουν πολλά κενά στην ανάλυση της «Σταλινικής Περιόδου» ειδικά στο επίπεδο της οργάνωσης της κοινωνίας, της συμμετοχής των πολιτών της ΕΣΣΔ στη λήψη των αποφάσεων, στον εργατικό έλεγχο και στη συμμετοχή των εργατών στη διεύθυνση της παραγωγής, στα προνόμια των ανώτερων και ανώτατων στελεχών του κόμματος και του κράτους, στα προνόμια των διευθυντών των επιχειρήσεων. Φυσικά το ίδιο ισχύει και την περίοδο 1956-1989. Ισως για την περίοδο αυτή οι πολιτικοί πρόσφυγες να έχουν πολλά να πουν... γ. Η λειτουργία της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, τα φαινόμενα αυταρχισμού, οι διώξεις και οι «διώξεις». δ. Σχέσεις της ΕΣΣΔ με τα κράτη μέλη της ΚΟΜΕΚΟΝ.

2. Διάλογο με πολιτικές δυνάμεις, φορείς και πρόσωπα, με καθένα που έχει σιχαθεί τη σημερινή πραγματικότητα και πιστεύει στην πραγμάτωση της σοσιαλιστικής επανάστασης και της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη χώρα μας, ως ένα μέρος της παγκόσμιας επαναστατικής διαδικασίας, με το εξής πλαίσιο:

α. Σοσιαλισμό εννοούμε: Κοινωνικός έλεγχος και ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής.

β. Μείωση του εργάσιμου χρόνου, διεύρυνση του ελεύθερου.

γ. Κατάργηση άμεσα κάθε είδους ιδιωτικής - επιχειρηματικής δραστηριότητας σε τομείς όπως η Υγεία, η Πρόνοια, η Ασφάλιση, η Παιδεία.

δ. Περιορισμός της λειτουργία των εμπορευματοχρηματικών σχέσεων μέχρι την πλήρη κατάργησή τους.

ε. H σοσιαλιστική οικοδόμηση δεν είναι συμβατή με τη συμμετοχή της χώρας στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις.

στ. Διάλυση του αστικού στρατού και των σωμάτων καταστολής.

ζ. Σε επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης:

-- Πέρα από τους εργαζόμενους στον παραγωγικό τομέα (εργατική τάξη, αγρότες - εργάτες γης) στην οικοδόμηση της νέας κοινωνίας συμμετέχουν και οι εργαζόμενοι στον τομέα υπηρεσιών(π.χ. τραπεζιτικοί, γιατροί, δημοσιογράφοι, ηθοποιοί, διανόηση κλπ.), η νεολαία, οι συνταξιούχοι.

-- Θα υπάρχει μια ανώτερη μορφή δημοκρατίας, με βασικό χαρακτηριστικό της την ενεργητική συμμετοχή της εργατικής τάξης, του λαού, στην επίλυση των βασικών προβλημάτων οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας και στον έλεγχο της εξουσίας και των οργάνων της.

-- Πυρήνες της εργατικής εξουσίας θα είναι οι παραγωγικές μονάδες, οι τόποι εργασίας, στους οποίους θα ασκείται και ο εργατικός και κοινωνικός έλεγχος της διεύθυνσης.

-- Μέσα από τις παραγωγικές κοινότητες και τους τόπους εργασίας θα εκλέγονται και θα ανακαλούνται (όταν χρειάζεται) οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στα όργανα εξουσίας.

-- Υπάρχει ελευθερία ελέγχου και συμμετοχή στον τόπο εργασίας και στην κοινωνία, ανεμπόδιστη κριτική σε αποφάσεις και χειρισμούς που εμποδίζουν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, καταγγελία αυθαιρεσιών, αρνητικών φαινομένων, παρεκκλίσεων, γραφειοκρατικής στάσης στελεχών. Αυτές οι ελευθερίες είναι κατοχυρωμένες και για την πολιτιστική δημιουργία.

η. Οργάνωση της Σοσιαλιστικής εξουσίας

-- Οι εκπρόσωποι του ανώτατου οργάνου εξουσίας νομοθετούν και διοικούν, δεν είναι μόνιμοι, είναι ανακλητοί, δεν ξεκόβονται από την παραγωγή, αλλά αποσπώνται για τη διάρκεια της θητείας τους, δεν έχουν κανένα ιδιαίτερο οικονομικό προνόμιο από τη συμμετοχή τους στα όργανα εξουσίας.

-- Από το ανώτατο όργανο ορίζονται η κυβέρνηση, οι επικεφαλής των διαφόρων εκτελεστικής αρμοδιότητας τομέων (υπουργεία, διευθύνσεις, επιτροπές κλπ.).

-- Διαμορφώνεται επαναστατικό Σύνταγμα και επαναστατική νομοθεσία, που αντιστοιχεί στις νέες κοινωνικές σχέσεις.

-- Συγκροτείται καινούριο δικαστικό σύστημα, το οποίο στηρίζεται σε επαναστατικούς λαϊκούς θεσμούς απονομής της δικαιοσύνης. Οι δικαστικές αρχές υπάγονται στην άμεση ευθύνη των οργάνων της εξουσίας. Δικαστικό Σώμα από αιρετούς και ανακλητούς λαϊκούς δικαστές, καθώς και από μόνιμο δικαστικό προσωπικό, υπόλογο στη νέα εξουσία.

-- Στη θέση του διαλυμένου αστικού στρατού και των σωμάτων καταστολής, δημιουργούνται νέοι θεσμοί, που θα παρεμποδίσουν τις προσπάθειες της αστικής τάξης και της διεθνούς αντίδρασης να παλινορθώσουν την εξουσία του κεφαλαίου.

Ταυτόχρονα δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ο καθημερινός αγώνας για να σώσουν και να διευρύνουν οι εργαζόμενοι, και τα λαϊκά στρώματα γενικότερα, τον καθημερινό επιούσιο άρτο, τις κατακτήσεις 150 χρόνων, που η εγχώρια και η παγκόσμια αστική τάξη απειλεί με επιστροφή σε σύγχρονο μεσαίωνα. Εκεί, στη δράση, στους τόπους παραγωγής και εργασίας, θα φανεί ποιος βροντοχτυπά τις χάντρες και ποιος είναι παλικάρι.

Μια σημαντική έλλειψη των Θέσεων για το Συνέδριο και το σοσιαλισμό είναι το ζήτημα του περιβάλλοντος. Οι αιτίες της περιβαλλοντικής κρίσης είναι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και έχουν περιγραφεί επαρκώς ακόμα και από αστούς επιστήμονες¹. Το ΚΚΕ έχει επεξεργαστεί Θέσεις για το περιβάλλον, λείπει όμως μια ικανοποιητική θεωρητική προσέγγιση υπό το πρίσμα του διαλεκτικού - ιστορικού υλισμού.

Ο επιστημονικός σοσιαλισμός διαμορφώθηκε σ' εκείνο το στάδιο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, που οι επιπτώσεις από τη βιομηχανική παραγωγή στο περιβάλλον ήταν μικρές και είναι διάχυτη η αίσθηση στους κλασικούς ότι οι πρώτες ύλες του πλανήτη είναι ανεξάντλητες.

Το ότι η περιβαλλοντική κρίση χαρακτηρίζει κυρίως το δεύτερο μισό του 20ούαιώνα, μαρτυρεί την άγνοια του ζητήματος κατά την περίοδο της ακμής του καπιταλισμού στα μέσα και προς το τέλος του 19ου αιώνα, τότε που γεννήθηκε ο επιστημονικός σοσιαλισμός. Ετσι λοιπόν δεν ήταν δυνατό να απασχολήσει τους κλασικούς το περιβάλλον, καθώς ο κίνδυνος δεν είχε ακόμα εμφανιστεί.

Σύμφωνα με την κοσμοθεωρία, η κοινωνία προσπαθεί να δαμάσει τις δυνάμεις της φύσης ώστε να απελευθερωθεί από το βασίλειο της αναγκαιότητας. Αυτό μέχρι τώρα δείχνει να οδηγεί σε αποτυχία, καθώς η μεταβολή που προκαλείται βλάπτει συνολικά την ανθρωπότητα, ανεξάρτητα από το ποιοι την προκάλεσαν, Σήμερα πλέον η ανθρωπότητα συνειδητοποιεί τον πεπερασμένο χαρακτήρα της φύσης.

Είναι ανάγκη η κοινωνία να επαναπροσδιορίσει τις απαιτήσεις της από τη φύση, ώστε να μπορεί να τροφοδοτείται απ' αυτή, θεωρητικά επ' άπειρον. Η όξυνση της περιβαλλοντικής κρίσης συμπίπτει με την όξυνση της αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας παγκόσμια και είναι αναγκαία μια βαθύτερη κατανόηση της αντίθεσης φύσης και κοινωνίας, η οικολογία είναι μια διαλεκτική επιστήμη και πρέπει να αξιοποιηθεί από τους κομμουνιστές. Και η αστική τάξη όμως έχει τις δυνατότητες να ενσωματώσει ορισμένα συμπεράσματα της οικολογίας στη στρατηγική της και να καθυστερήσει περισσότερο την ανατροπή της.

Πολύ σύντομα το κομμουνιστικό κίνημα θα πρέπει να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι η σύγκρουση με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό θα πρέπει να συνδεθεί με την πάλη για την προστασία του περιβάλλοντος για δύο λόγους:

-- Τα μονοπώλια και ο ιμπεριαλισμός² είναι υπεύθυνα για την εκτεταμένη μόλυνση του περιβάλλοντος.

-- Οι επιπτώσεις (διατροφικές, οικονομικές, υγειονομικές) της μόλυνσης πλήττουν πρώτα και σε μεγαλύτερο βαθμό την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Το οικολογικό κίνημα έχει επιδείξει κάποια αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική δράση (αποτροπή δημιουργίας ρυπογόνων βιομηχανικών μονάδων, εξαναγκασμό πληρωμής αποζημιώσεων από επιχειρήσεις για βλάβες στη δημόσια υγεία, κλείσιμο εργοστασίων, συμπόρευση με το κίνημα ειρήνης κλπ.), η οποία όμως σύντομα πέφτει στο κενό καθώς δε συνδέεται με τη συνολική άρνηση του καπιταλισμού. Οι αρχές της πολιτικής οικολογίας βρίθουν από αστικά ιδεολογήματα (αστική έννοια της ελευθερίας, αρχή της μη-βίας κλπ.) που εμποδίζουν τη ριζοσπαστικοποίηση του κινήματος, πολύ περισσότερο την προσέγγισή του με την επαναστατική κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, ενώ πολλές φορές υπήρξε σύγκρουση ανάμεσα στο περιβαλλοντικό και το εργατικό κίνημα.³

Η πολιτική εκδήλωση της οικολογίας και του περιβαλλοντικού κινήματος ακόμα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην πλήρη αποδοχή του καπιταλισμού και την ουτοπία.⁴

Κατά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Ευρώπη, η διεθνής βιβλιογραφία (κυρίως αστική) καταγράφει σοβαρότατες επιπτώσεις στο περιβάλλον της ΕΣΣΔ, κάτι που ενοχοποιεί εξίσου το σοσιαλιστικό σύστημα για την παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση, ακόμη κι όταν αναγνωρίζεται η προσφορά του.

Τα στοιχεία μάλλον δεν επαληθεύουν τον παραπάνω ισχυρισμό, αλλά και δεν τον διαψεύδουν εντελώς.

Αναφέρονται χαρακτηριστικά τα παρακάτω γεγονότα:

-- Η ελάττωση των υδάτων της λίμνης Αράλης κατά 2/3 λόγω της εκτροπής των ποταμών Συρ Ντάρια και Αμού Ντάρια ώστε να αρδευτούν βαμβακοκαλλιέργειες στο Καζαχστάν.

-- Η καταστροφή της λίμνης Βαϊκάλης.

-- Η εξαγωγή του μεγαλύτερου μέρους της παραγωγής φυσικού αερίου από την ΕΣΣΔ προς τη Δυτική Ευρώπη, με αποτέλεσμα η παραγωγή ηλεκτρισμού να προέρχεται κυρίως από καύση λιθάνθρακα, σημαντικά πιο ρυπογόνου από το φυσικό αέριο.

-- Η ευρεία χρήση της πυρηνικής ενέργειας - το ατύχημα στο Τσερνομπίλ.

Η περιβαλλοντική επιβάρυνση στην ΕΣΣΔ εντείνεται μετά τη δεκαετία του '50, συνδέεται με την επικρότηση ρεφορμιστικών αντιλήψεων στην οικονομία. Είναι πιθανό ότι ευθύνεται η υιοθέτηση της τεχνογνωσίας που σχεδιάστηκε στον καπιταλισμό με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας, τη μεγιστοποίηση του καπιταλιστικού κέρδους.

Αλλά και στα πρώτα χρόνια της επανάστασης χρησιμοποιήθηκε τεχνολογία, τεχνογνωσία, εργαλεία, εργατικό δυναμικό από την καπιταλιστική Δύση.

Και εδώ είναι το κρίσιμο ερώτημα: αφού ο καπιταλισμός ευθύνεται περισσότερο για την περιβαλλοντική κρίση, το σύστημα που θα τον διαδεχτεί, έχει τις δυνατότητες να την ανακόψει;

Στο σοσιαλισμό ο κεντρικός σχεδιασμός οδηγεί στην παραγωγή αγαθών ακριβώς σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας, αποβάλλει τις εγγενείς αντιφάσεις του καπιταλισμού, όπως τις κρίσεις υπερπαραγωγής.

Υπάρχει αντικειμενικά η δυνατότητα να μην αλλοιώνονται βίαια οι φυσικές διαδικασίες, δεν ξοδεύεται επιπλέον εργατική δύναμη για την αντιμετώπιση επιπτώσεων της μόλυνσης. Το ζητούμενο πλέον θα είναι η άρση των αιτιών που τη δημιουργούν.

Η σχεδιασμένη παραγωγή οδηγεί στην ορθολογική εκμετάλλευση των διαθέσιμων πόρων. Η διατήρηση της μικρής εμπορευματικής παραγωγής σε πρώτη φάση, επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον στο βαθμό που δε θα κατασκευάζονται μέσα παραγωγής με καπιταλιστική λογική.

Η απάντηση επομένως στο ερώτημα είναι: Ναι, ανεξάρτητα από το πώς οικοδομήθηκε, ο σοσιαλισμός έχει αντικειμενικά τη δυνατότητα να αναχαιτίσει την κρίση επειδή βασίζεται στη σχεδιοποιημένη οικονομία.⁵

Αμεσα καθήκοντα του ΚΚΕ θεωρώ πως πρέπει να είναι:

• Σύσταση αγωνιστικής επιτροπής που θα έχει σκοπό τη σύνδεση του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος με το περιβαλλοντικό ζήτημα προς ταξική - αγωνιστική κατεύθυνση.
• Επιστημονικά επεξεργασμένη μελέτη και δημόσια κριτική επιλογών του σοσιαλιστικού συστήματος που επέφεραν οικολογικές καταστροφές στην ΕΣΣΔ και άλλες λαϊκές δημοκρατίες.
• Επανεξέταση των Θέσεων για δημόσια έργα με αναντίρρητες επιπτώσεις στο περιβάλλον όπως:

α) Η εκτροπή του άνω ρου του Αχελώου. Είναι γνωστό ότι, οι εκτροπές ποταμών προκαλούν βλάβες στα περιβάλλοντα οικοσυστήματα των ποταμών, με κυρίως μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις συνθήκες διαβίωσης των λαϊκών στρωμάτων που ζουν στις παρυφές τους και εξαρτώνται για την επιβίωσή τους απ' αυτά.

β) Η χρήση λιθάνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρισμού, πρώτης ύλης που αποδεδειγμένα συμβάλλει τα μέγιστα στην επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με αέρια θερμοκηπίου.

γ) Η χρήση της πυρηνικής ενέργειας η οποία παράγει στερεά ραδιενεργά απόβλητα και δεν υπάρχει οριστική λύση διαχείρισής τους.

-------------------

Σημειώσεις:

1. Οι διεθνείς συμφωνίες (πρωτόκολλο του Κιότο, 1991) αποδεικνύουν την ανησυχία της αστικής τάξης για τη μελλοντική επιβίωση του καπιταλισμού. Ωστόσο η εμπορευματοποίηση ακόμα και του δικαιώματος του «ρυπαίνειν» («Ριζοσπάστης», Κυριακή 18/1/09, α.φ. 10277. σελ. 7, κεντρικό ένθετο) φανερώνει την αντίφαση του καπιταλιστικού κέρδους και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Από την άλλη, οι επενδύσεις σε αντιρρυπαντική τεχνολογία, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι ακόμη μικρές, δυσανάλογες της επιστημονικής προόδου και των νέων τεχνολογιών που μπορούν να εφαρμοστούν.

2. Οι ΗΠΑ που δεν επικύρωσαν το πρωτόκολλο του Κιότο (1991) ευθύνονται για περισσότερο από το μισό των συνολικών εκπομπών CO² και άλλων αερίων θερμοκηπίου παγκόσμια.

3. Murray Bookchin, «Η σύγχρονη οικολογική κρίση» (Αθήνα 1993, «Βιβλιόπολις»), σελ. 201 κ.ε. παρουσιάζεται από την πλευρά του μικροαστικού αναρχισμού.

4. Η ακραία «αριστερή» εκδοχή της πολιτικής οικολογίας είναι ο «οικοαναρχισμός», ενώ η «δεξιά» εκδοχή της είναι τα κόμματα των Πρασίνων που έχουν αστική, διαχειριστική λογική στην υπηρεσία του «πράσινου» κεφαλαίου. Στην Ελλάδα το κόμμα των Οικολόγων Πρασίνων είναι ο εκπρόσωπος αυτής της τάσης, ενώ κι ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ έχει ασπαστεί από παλιά τη λογική της περιβαλλοντικής διαχείρισης, είναι χαρακτηριστικό το σύνθημα στους πρόσφατα δημοσιευμένους 15 στόχους πάλης «ο άνθρωπος και το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη»! («Ριζοσπάστης», Κυριακή 4/1/09, α.φ. 10266. σελ. 14).

5. Marshall Goldman, «Spoils of progress: environmental pollution in USSR» (1972, the MIT press), σελ. 271 κ.ε. για την ανωτερότητα του σοσιαλισμού στη διαχείριση της μόλυνσης.

Το θέμα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης πρώτα και κύρια στη Σοβιετική Ενωση και τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην πορεία υλοποίησής της, είναι αρκετά σύνθετο, υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες που την επηρέασαν και σε καμία περίπτωση, το όλο πρόβλημα, δεν μπορεί να μπει σε κλισέ. Οπως π.χ., ότι όλα ήταν καλά μέχρι το 1956, και μετά το κλίμα άρχισε να στραβώνει....

Παράγοντες που επηρέασαν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση

Περιγραφικά μπορούμε να αναφέρουμε τους ακόλουθους: α) την τεράστια και διαχρονική πίεση που ασκήθηκε από την πλευρά του ιμπεριαλισμού, β) τη διάσπαση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, γ) τη χαμηλή παραγωγικότητα της σοσιαλιστικής οικονομίας, δ) την πορεία της επαναστατικής διαδικασίας διεθνώς, που διατηρήθηκε ζωντανή ως και τη δεκαετία του '80.

Η ιμπεριαλιστική πίεση

Σε συντομία αναφέρουμε, ότι το νέο σοβιετικό κράτος, από την πρώτη ημέρα της ύπαρξής του, εξαναγκάστηκε να κάνει ένα τεράστιο συμβιβασμό με το γερμανικό ιμπεριαλισμό (συνθήκη του Μπρεστ Λιτόφσκ) παραχωρώντας στον τελευταίο τεράστιες εδαφικές εκτάσεις, με αντίτιμο την υπογραφή ειρήνης. Στη συνέχεια βέβαια, είχαμε την ιμπεριαλιστική επέμβαση των 15 χωρών της Αντάτ, και τον εμφύλιο πόλεμο με τους χρηματοδοτούμενους από τη Δύση «λευκούς». Η αιμορραγία αυτή διάρκεσε ως το 1922. Τη χρονιά δηλαδή που οι μελανοχίτωνες του Μουσουλίνη, έκαναν την πορεία προς τη Ρώμη. Αν εξαιρέσουμε τον πόλεμο με τη φασιστική Φιλανδία, η περίοδος 1923 - 1941, για τη Σοβιετική Ενωση, ήταν ας πούμε, ειρηνική. Οσο ειρηνική μπορεί να χαρακτηριστεί μία περίοδος. Το τίμημα που πλήρωσε η Σοβιετική Ενωση στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι γνωστό. Από το Μάρτη του 1946 ξεκινά ο ψυχρός πόλεμος, με τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Αγγλίας να απειλούν τις σοσιαλιστικές χώρες με πυρηνικό ολοκαύτωμα. Η ιμπεριαλιστική πίεση, συνεχίστηκε ανελέητη μέχρι και την ημέρα της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης και πήρε κυρίως τη μορφή της κούρσας των εξοπλισμών. Από την πλευρά τους οι ιμπεριαλιστικές χώρες, δεν είχαν κανένα πρόβλημα να διατηρούν τεράστιους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, καθώς η στρατιωτικοποίηση της οικονομίας είναι το πλέον χαρακτηριστικό γνώρισμα του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Αντίθετα, η Σοβιετική Ενωση, δεν επιδίωκε τον στρατιωτικό ανταγωνισμό. Και όχι μόνο για λόγους ιδεολογικούς, αλλά και για πολύ πρακτικούς. Σαν χώρα με καθυστερημένες παραγωγικές δυνάμεις, χρειάζονταν να χρηματοδοτήσει πρώτα και κύρια την ειρηνική οικονομία, για να ανεβεί το βιοτικό επίπεδο των λαών της, αλλά και για να περιορίσει τη διαφορά παραγωγικής ανάπτυξης που τη χώριζε με τις χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού. Αντί αυτού, εξαναγκάστηκε να δαπανά τεράστια ποσά για εξοπλιστικές δαπάνες. Οι οποίες στα πλαίσια της σοσιαλιστικής οικονομίας - σε αντίθεση με την καπιταλιστική - ήταν και αντιπαραγωγικές και περιττές. Αντίθετα, οι ΗΠΑ, με το δολάριο σε ρόλο παγκόσμιου νομίσματος, μετέφεραν το κόστος των εξοπλισμών στον υπόλοιπο κόσμο, πληρώνοντας τις στρατιωτικές τους δαπάνες με την έκδοση πληθωριστικού χρήματος.

Η διάσπαση

Ρόλο στις αρνητικές εξελίξεις με τη γνωστή σήμερα κατάληξη, πρέπει να έπαιξε και η διάσπαση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Τρεις χώρες της Ευρώπης (Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Αλβανία) στον ένα ή στον άλλο βαθμό αποστασιοποιήθηκαν από τις υπόλοιπες, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση της Αλβανίας (πλήρη διακοπή σχέσεων) και της τιτοϊκής Γιουγκοσλαβίας. Δεν υπεισερχόμαστε στους λόγους της αποστασιοποίησης αυτής, απλώς την επισημαίνουμε σαν αρνητική εξέλιξη. Πολύ πιο σοβαρή βέβαια, ήταν η διακοπή των σχέσεων μεταξύ ΣΕ και Κίνας. Η τελευταία, λόγο του τεράστιου πληθυσμιακού της μεγέθους, αλλά και του ειδικού της βάρους στη διεθνή πολιτική σκηνή, με την απόφασή της να σταθεί απέναντι, τραυμάτισε σοβαρά τη διαδικασία της σοσιαλιστικής επανάστασης. Το περίεργο της υπόθεσης είναι, ότι ενώ οι Κινέζοι ηγέτες κατάγγειλαν τη σοβιετική εξουσία που προέκυψε μετά το 20ό συνέδριο σαν ρεβιζιονιστική, 16 χρόνια μετά, το 1972 βρέθηκαν αγκαλιά με τους Αμερικάνους (συνάντηση Μάο - Νίξον).

Χαμηλή παραγωγικότητα

Είναι γνωστό, ότι η ανεργία εξαλείφτηκε από τη ΣΕ το 1929. Αυτό ασφαλώς ήταν μέγιστο επίτευγμα, το οποίο όμως έσερνε από πίσω του πολλά προβλήματα. Οι σοσιαλιστική οικονομία, η οποία είναι ανθρωποκεντρική, δεν μπορεί παρά να λειτουργεί με αντίστοιχα κριτήρια. Στόχος, δεν είναι το ξεζούμισμα του εργαζόμενου, αλλά η ανύψωση του βιοτικού του επίπεδου. Το αφετηριακό αυτό σημείο παίζει ρόλο στη σοσιαλιστική συσσώρευση, η οποία δεν μπορεί βέβαια να ακολουθήσει τους φρενήρεις ρυθμούς της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης, που κυριολεκτικά πατάει επί πτωμάτων. Αν στον παράγοντα αυτό προσθέσουμε και τα προβλήματα της - υπαρκτής - γραφειοκρατίας, και τις τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες, τότε ίσως μπορούμε να προσεγγίσουμε το πρόβλημα, της χαμηλής παραγωγικότητας των σοσιαλιστικών οικονομιών, της έλλειψης κεφαλαίων, των προβλημάτων στην τροφοδοσία της αγοράς, της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος κλπ. Στον καπιταλισμό τα προβλήματα αυτά λύνονται με την απειλή του οικονομικού εξαναγκασμού. Ο εργαζόμενος είτε θα μπει κάτω από την μπότα του κεφαλαίου, είτε θα πεθάνει από την πείνα. Πώς τα προβλήματα αυτά μπορούν να λυθούν σε μια σοσιαλιστική κοινωνία, είναι προς διερεύνηση με όλη τη θετική και αρνητική πείρα που έχουμε από τις κοινωνίες αυτές.

Η επαναστατική διαδικασία

Μία απλή απαρίθμηση των κοινωνικών επαναστάσεων που έλαβαν χώρα τον 20ό αιώνα αν κάνουμε διαπιστώνουμε δύο πράγματα. Πρώτο: η επαναστατική διαδικασία, η αποκόλληση κρατών από το ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, βρισκόταν σε εξέλιξη ως τις αρχές της δεκαετίας του '80. Δεύτερο: οι περισσότερες επαναστάσεις, δυστυχώς, απέτυχαν κάτω από το βάρος των αντεπαναστάσεων που εκδηλώθηκαν σαν αντίδραση προς αυτές, με την εμφανή στήριξη των μεγάλων ιμπεριαλιστικών κέντρων. Χωρίς να αναφερθούμε στα αντιαποικιοκρατικά κινήματα - ένα τεράστιο κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας - που πυροδότησε η Οκτωβριανή Επανάσταση και η αντιφασιστική νίκη των λαών, τον 20ό αιώνα είχαμε τις ακόλουθες επαναστατικές εξεγέρσεις:

Ρωσική επανάσταση του 1905 (απέτυχε). Οκτωβριανή επανάσταση του 1917 που άνοιξε ένα νέο, τεράστιο κεφάλαιο στην ανθρώπινη ιστορία. Γερμανική επανάσταση του 1919 (πνίγηκε στο αίμα από τη γερμανική σοσιαλδημοκρατία). Σοβιετική επανάσταση στην Ουγγαρία το 1919 (απέτυχε). Το 1922 δημιουργείται η ΛΔ της Μογγολίας. Κυβέρνηση λαϊκού μετώπου στην Ισπανία το 1936, η οποία νικήθηκε στρατιωτικά από το φασιστικό κίνημα του Φράνκο, την ενεργή επέμβαση της χιτλερικής Γερμανίας και την «ουδετερότητα» των δυνάμεων της Δύσης. Δύο επαναστατικά κινήματα στην Ελλάδα (1941 - 1944 και 1946 - 1949) τα οποία ηττήθηκαν στρατιωτικά από την εσωτερική αντίδραση και την ενεργό ιμπεριαλιστική επέμβαση της Αγγλίας και των ΗΠΑ. Η νικηφόρα προέλαση του σοβιετικού στρατού στην Ανατολική Ευρώπη δημιουργεί τις βάσεις δημιουργίας της ευρωπαϊκής σοσιαλιστικής κοινότητας (ΕΣΣΔ, ΓΛΔ, Λαϊκές Δημοκρατίες Τσεχοσλοβακίας, Ουγγαρίας, Πολωνίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Αλβανίας, Γιουγκοσλαβίας). Το 1945 επικρατεί το επαναστατικό κίνημα στην Κίνα. Το 1959 τα αντάρτικο κίνημα στην Κούβα υπό τους Φιντέλ - Τσε καταλαμβάνει την Αβάνα και ανατρέπει τη δικτατορία του Μπατίστα. Το 1973 η κυβέρνηση λαϊκής ενότητας στη Χιλή πνίγεται στο αίμα από το καθοδηγούμενο από τη ΣΙΑ στρατιωτικό κίνημα υπό τον μετέπειτα δικτάτορα Α. Πινοσέτ. Το 1974 ολοκληρώνεται νικηφόρα η βιετναμική επανάσταση, στην Αγγόλα υπό τον Αγκουστίνο Νέτο δημιουργείται κυβέρνηση σοσιαλιστικού προσανατολισμού, στην Αιθιοπία επικρατεί στρατιωτικό κίνημα υπό τον Μενγκίστου Χαϊλέ Μάριαμ, το οποίο ανατρέπει το αυτοκρατορικό καθεστώς του Χαϊλέ Σελασιέ. Τέλος, στην Πορτογαλία ξεσπά η επανάσταση των γαριφάλων (25 Απρίλη). Στις μεν Αγγόλα και Αιθιοπία εκδηλώθηκαν αντεπαναστατικά κινήματα (Ουνιτα - Ερυθραία) τα οποία δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα στα νέα καθεστώτα, στη δε Πορτογαλία η σοσιαλδημοκρατία υπό τον Σοάρες, την ΕΟΚ και τη σοσιαλιστική διεθνή, ανέλαβαν το ρόλο νεκροθάφτη της επανάστασης. Το 1979 το επαναστατικό κίνημα των Σαντινίστας στη Νικαράγουα καταλαμβάνει την εξουσία. Αντιδρώντας οι Αμερικανοί δημιουργούν τις αντεπαναστατικές ομάδες των «Κόντρας» και μετά από μακροχρόνιο και αιματηρό αγώνα, οι επαναστατικές δυνάμεις εξαναγκάζονται σε συμβιβασμό. Το 1979 επίσης, στο Αφγανιστάν υπό τον Ταράκι δημιουργείται κυβέρνηση προοδευτικής κατεύθυνσης. Οι ωμές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που στηρίζουν τους αντιδραστικούς Ταλιμπάν την ωθούν τελικά σε ήττα.

Αν μη τι άλλο το επαναστατικό κίνημα του 20ού αιώνα, δεν έπεσε αμαχητί. Πάλεψε, μάτωσε, υπερέβαλε εαυτό, ηττήθηκε.

To 18° Συνέδριο του Κόμματος θα πραγματοποιηθεί στα πλαίσια όξυνσης της ταξικής πάλης και των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Υπό αυτή την έννοια, υπάρχουν οι προϋποθέσεις να γίνει ένα συνέδριο αντεπίθεσης, με την προϋπόθεση ότι δε θα παρασυρθεί από τις εξελίξεις, αλλά θα πρωτοστατήσει σε αυτές.

Στο εσωτερικό επίπεδο, όπως σωστά προβλέπεται από τις Θέσεις, η εργατική τάξη θα κληθεί να καταβάλει καινούριες θυσίες για να ξεπεραστεί η κρίση του κεφαλαίου. Ωστόσο, είναι γνωστό από την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος ότι η κρίση δεν οδηγεί απαραίτητα σε πλήγματα για την αστική τάξη, αλλά θέτει τα ζητήματα κάτω από άλλες συνθήκες. Η λειψή πολιτική ωρίμανση μεγάλου κομματιού της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, αλλά και το χαμηλό ποσοστό της συνδικαλιστικής οργάνωσης, θα οδηγήσουν σε μια σειρά τυφλών ξεσπασμάτων στα οποία θα συνυπάρχουν τα προοδευτικά χαρακτηριστικά (αποτέλεσμα των συνθηκών και της κομματικής παρέμβασης), όσο και τα συντηρητικά χαρακτηριστικά (προερχόμενα από τη δράση των αστικών δυνάμεων και της κυρίαρχης συνείδησης). Εν τέλει, μόνο η έκβαση αυτής της διαπάλης μέσα στα πλαίσια των όλο και πιο ευρέων μαζών που θα μπαίνουν στο κίνημα, θα κρίνει το αν η κρίση θα αποτελέσει παράγοντα αναζωογόνησης του καπιταλισμού ή την απαρχή μιας νέας εποχής για το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα της χώρας μας. Αυτό είναι το σημείο που θα μετρηθεί το Κόμμα και σε αυτό «κάθε βήμα που θα κερδηθεί στη δράση θα είναι πιο σημαντικό από μια ντουζίνα προγράμματα», καθώς σε τέτοιες καταστάσεις μικρά διαστήματα φέρνουν περισσότερες αλλαγές από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια και καθορίζουν την εξέλιξη και τις προοπτικές της ταξικής πάλης για τη συνέχεια.

Τα πρόσφατα γεγονότα που ακολούθησαν τη δολοφονία του Α. Γρηγορόπουλου όπως και οι φοιτητικές κινητοποιήσεις πριν από δύο χρόνια, αποτελούν προμήνυμα παρόμοιων μελλοντικών καταστάσεων, μιας και τροφοδοτήθηκαν όχι μόνο από συγκεκριμένα περιστατικά ή αιτήματα, αλλά από τον τρόπο που αυτά αντιμετωπίστηκαν ως ενταγμένα στη γενικότερη δυσαρέσκεια(αποτέλεσμα της όξυνσης των προβλημάτων των εργατικών και λαϊκών οικογενειών). Σε αυτά τα γεγονότα πρωτοστάτησαν κατά πλειοψηφία τμήματα της μη εργαζόμενης νεολαίας, μιας και σε αυτά η άμεση τρομοκράτηση όπως και οι κυρώσεις λαμβάνουν σαφώς μικρότερη διάσταση απ' ό,τι στα πλαίσια της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Στις κινητοποιήσεις, οι δυνάμεις μας - ανεξάρτητα από τις επιτυχίες τους - δεν κατόρθωσαν να δώσουν τον επιδιωκόμενο κυρίαρχο προσανατολισμό, γεγονός που οφείλεται στην απουσία των πρωτοπόρων κομματιών της εργατικής τάξης από αυτούς τους αγώνες και στη μεγαλύτερη δυνατότητα των αστικών κομμάτων και των συνοδοιπόρων τους να προχωρούν σε διακηρύξεις κενές περιεχομένου σε αυτά τα τμήματα της νεολαίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι τους προηγούμενες μήνες η αστική τάξη και το κράτος της κατάφερε να αποδείξει την ευελιξία της θέτοντας σε εφαρμογή όλα τα προεπεξεργασμένα σχέδιά της (καταστολή και όξυνση της καταστολής - «ακηδεμόνευτο» κίνημα - κοινωνικός αυτοματισμός).

Παρόμοια γεγονότα αργά ή γρήγορα και κάτω από την ατσάλινη δύναμη της ανάγκης, θα μεταφερθούν στη μόνη τάξη που βλέπει την πολιτική όξυνση ως αρχή των πάντων, στην εργατική τάξη. Οι επερχόμενοι ταξικοί αγώνες θα κριθούν από το αν και κατά πόσο ξεκινώντας από τα ιδιαίτερα αιτήματα και τις αφορμές, θα μπορούν να οδηγήσουν σε ένα κίνημα εργατικής τάξης-αγροτών-λαϊκών στρωμάτων της πόλης και του χωριού με διακύβευμα εξουσίας. Απαραίτητος όρος για μια τέτοια εξέλιξη είναι το διαρκές μπόλιασμα του αυθόρμητου για να μην αφεθεί βορά στα πλαίσια της αστικής αντίδρασης και διαχείρισης. Πράγμα που σημαίνει διαρκής και σταθερή δουλειά, εκτίμηση και επανεκτίμηση των δεδομένων και των προσανατολισμών, αποτίμηση του αποτελέσματος της πολιτικής δραστηριότητας και το σημαντικότερο, κατάκτηση χαρακτηριστικών κόμματος νέου τύπου, όπως αυτά εκφράζονται στην πράξη.

Ολα τα παραπάνω δε θα γίνουν μέσα στα πλαίσια ενός κενού οξυγόνου, αλλά στα όρια ενός διαρκώς εντεινόμενου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, ο οποίος κάποια στιγμή θα πάρει και το χαρακτήρα της ανοιχτής σύγκρουσης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, των συμμάχων τους και των υποτελών τους. Σε αυτή τη συνθήκη, τόσο η αναγνώριση της θέσης της χώρας στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού συστήματος ως ενδιάμεσης και εξαρτημένης, όσο και η επισήμανση ότι η Ελλάδα αποτελεί πεδίο ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, οφείλουν να μην είναι μηχανικές, αλλά με συναίσθηση των προεκτάσεων σε όλα τα κοινωνικοταξικά και πολιτικά ζητήματα της χώρας. Επίσης, σήμερα όσο ποτέ άλλοτε είναι ανάγκη ο ιμπεριαλισμός να κατανοηθεί όσο το δυνατόν πλατύτερα από την εργατική τάξη και τα καταπιεσμένα στρώματα ως ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού για να μπορέσουν να αντιτάξουν τη δική τους εξουσία και να μη βρεθούν στη μέγκενη των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, διαλέγοντας τον καλύτερο σφαγέα (τάση που διευκολύνεται από τη σύγχρονη αποστασία μιας σειράς ΚΚ). Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι ο καπιταλισμός δε γυρνά προς τα πίσω και έτσι χώρες όπως η Ρωσία δεν είναι απλά καπιταλιστικές, ανεξάρτητα με το αν έχουν «αδικηθεί» στην παρούσα φάση από το μοίρασμα των αγορών. Αργά ή γρήγορα θα επιδιώξουν μια προσφορότερη αναδιανομή. Τέλος, μέσα στα πλαίσια των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, το Κόμμα θα πρέπει και να διαφωτίσει το λαό και να τον προετοιμάσει για ενδεχόμενη έκφραση του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού στην Ελλάδα (όπως στη Θράκη).