Στην οικονομική κρίση και στις επιπτώσεις της στις γυναίκες αφιέρωσε η Ευρωπαϊκή Ενωση τις πρωτοβουλίες της για την 8η Μάρτη, Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας. Με την παρέμβασή της η Ευρωπαϊκή Ενωση επιδιώκει να διαστρεβλώσει τον αγωνιστικό χαρακτήρα και το διεκδικητικό περιεχόμενο που έχει η 8η Μάρτη. Προσπαθεί να μετατρέψει τη συγκεκριμένη επέτειο σε ευκαιρία για να εντείνει τον αποπροσανατολισμό και τη χειραγώγηση των γυναικών της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Στην πραγματικότητα, πίσω από το πρόσχημα της συζήτησης για τις επιπτώσεις της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ενωση αξιοποίησε τη μέρα αυτή ως μια αφορμή για να παρουσιάσει την πολιτική και τα μέτρα που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των μονοπωλίων ως επιλογές που πρέπει να έχουν την αποδοχή και τη στήριξη των γυναικών που υποφέρουν από την εφαρμογή τους.

Κάτω από το γενικό τίτλο «Η απάντηση των γυναικών στην κρίση» το Ευρωκοινοβούλιο οργάνωσε, την περασμένη Πέμπτη, διακοινοβουλευτική συνεδρίαση με αφορμή την 8η Μάρτη. Στα πλαίσια της εκδήλωσης αυτής συζητήθηκε, ανάμεσα σε άλλα, και το σχέδιο έκθεσης που έχει επεξεργαστεί η Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου για τα Δικαιώματα των Γυναικών και την Ισότητα των Φύλων, σχετικά με τον αντίκτυπο «της οικονομικής κρίσης στην ισότητα μεταξύ αντρών και γυναικών και στα δικαιώματα των γυναικών».

Μέσα από τη συγκεκριμένη έκθεση σερβίρονται για ακόμα μια φορά στις εργαζόμενες, στις άνεργες και τις αυτοαπασχολούμενες επιχειρήματα και θεωρίες σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών στη διοίκηση των επιχειρήσεων και τα αποτελέσματα που μπορεί να φέρει. Η Ευρωπαϊκή Ενωση θέτει ως στόχο να ανέβει το ποσοστό των γυναικών στα Διοικητικά Συμβούλια των μεγάλων επιχειρήσεων, το οποίο προς το παρόν υπολογίζεται στο ύψος του 13,7%. Ηδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει την υιοθέτηση οδηγίας για τα κράτη - μέλη με στόχο «μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ ανδρών και γυναικών στις διοικητικές θέσεις επιχειρήσεων». Σύμφωνα με αυτή, ο στόχος είναι το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στα Διοικητικά Συμβούλια των εισηγμένων στο χρηματιστήριο επιχειρήσεων να φτάσει το 30% έως το 2015 και τελικά να αυξηθεί στο 40% έως το 2020. «Ζήτημα με ιδιαίτερη συμβολική σημασία» χαρακτηρίζει την αύξηση του ποσοστού των γυναικών στη διοίκηση των επιχειρήσεων η ευρωβουλευτής της ΝΔ Ρόδη Κράτσα, σε δηλώσεις της που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου με αφορμή τη Μέρα της Γυναίκας. Ακόμα τονίζει πως «κάτι τέτοιο θα είχε ευεργετικές συνέπειες και στις επιδόσεις των επιχειρήσεων». Στο ίδιο μήκος κύματος, το κείμενο της έκθεσης επικαλείται «πρόσφατες δημοσιεύσεις» για να ισχυριστεί πως οι γυναίκες που «κατέχουν διευθυντικές θέσεις, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της απόδοσης των επιχειρήσεων», και καταλήγει στο συμπέρασμα πως «προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή, προέχει να εξασφαλιστεί η σύμπραξή τους στην εκπόνηση προγραμμάτων ανάκαμψης».

Με την παραπάνω καμπάνια, που είναι τελείως ξένη με την ιστορία και το νόημα της 8ης Μάρτη, η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι κυβερνήσεις στόχο έχουν να στοιχίσουν τις εργαζόμενες πίσω από τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών τους, να τις πείσουν πως πρέπει να ενδιαφέρονται για τη βελτίωση της «ανταγωνιστικότητας» και της «απόδοσης» των επιχειρήσεων, για τα κέρδη των εκμεταλλευτών τους. Να έχουν ως πρότυπα γυναίκες που στέκονται στην απέναντι όχθη από την άποψη της ταξικής τους ένταξης, που τα συμφέροντά τους δε συμπίπτουν αλλά συγκρούονται. Να συνδέουν τα αυξανόμενα ποσοστά των γυναικών οικονομικών διευθυντών και μεγαλοστελεχών των πολυεθνικών με θετικά, υποτίθεται, βήματα στη δική τους θέση στην κοινωνία.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει η έκθεση στη λεγόμενη «γυναικεία επιχειρηματικότητα». Καλεί τα κράτη - μέλη να την ενθαρρύνουν «υποστηρίζοντας τις γυναίκες που δημιουργούν επιχειρήσεις, διευκολύνοντας την πρόσβαση των γυναικών στη χρηματοδότηση, ιδίως μέσω των μικροπιστώσεων, και προάγοντας την ανάπτυξη γυναικείων δικτύων επιχειρηματικότητας και χορηγίας». Τη «γυναικεία επιχειρηματικότητα» προσανατολίζουν ιδιαίτερα στους τομείς της «πράσινης οικονομίας» και της «κοινωνικής και αλληλέγγυας επιχειρηματικότητας». Μέσα από αυτή διαχειρίζονται τα ποσοστά της ανεργίας, τα οποία η καπιταλιστική οικονομική κρίση οδηγεί σε διαρκή αύξηση.

Μπορεί να παρουσιάζουν ως πρότυπα τις γυναίκες μεγαλοστελέχη των μονοπωλιακών ομίλων, όμως η «επιχειρηματική δράση» που προτείνουν στις άνεργες να ακολουθήσουν απέχει δραματικά από αυτά. Ενα σχετικό παράδειγμα μπορούμε να αντλήσουμε από μια ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου, στα πλαίσια κι αυτή των πρωτοβουλιών για τη Μέρα της Γυναίκας, που αναφέρεται σε περιπτώσεις γυναικών που λόγω της κρίσης βρέθηκαν χωρίς δουλειά, χωρίς το παραμικρό εισόδημα, ακόμα και χωρίς σπίτι. Ανάμεσα στις ιστορίες αυτές περιλαμβάνεται και το παράδειγμα μιας 45χρονης μητέρας που όταν έχασε τη δουλειά της βρήκε τη «λύση» στα «σκουπίδια». Οπως εξηγεί το Ευρωκοινοβούλιο στην ιστοσελίδα του, η άνεργη γυναίκα άρχισε «να συγκεντρώνει και να ανακαινίζει πεταμένες ηλεκτρικές συσκευές», ενώ δεν παραλείπει να τονίσει πως «τώρα η μικρή της επιχείρηση έχει αρχίσει να ανθίζει». Ετσι, κάτω από τον τίτλο «γυναίκες επιχειρηματίες» η Ευρωπαϊκή Ενωση τοποθετεί τόσο τις μετόχους των μεγάλων επιχειρήσεων, όσο και τις άνεργες που στρέφονται στην αυτοαπασχόληση στον αγώνα τους για την επιβίωση των ίδιων και των οικογενειών τους.

Ευθυγραμμισμένες απολύτως με τις απαιτήσεις των επιχειρηματικών ομίλων είναι και οι προτάσεις που περιλαμβάνει η έκθεση σχετικά με την απασχόληση και τα μέτρα που θα στηρίξουν, υποτίθεται, την επιστροφή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Σε πρώτη προτεραιότητα τίθεται η ανάγκη για «πολιτικές μαζικής κατάρτισης των εργαζομένων», τέτοιες που να προετοιμάζουν για τις «εξελίξεις στις θέσεις εργασίας» και για τις «νέες θέσεις εργασίας». Η έκθεση ζητά «τη συστηματική εφαρμογή προγραμμάτων κατάρτισης στις επιχειρήσεις για να προετοιμαστεί η επαγγελματική μεταστροφή των εργαζομένων, να προταθούν ανατοποθετήσεις κατά περίπτωση και να προβλεφθεί η κατάλληλη εκπαίδευση για όσους αναζητούν εργασία». Μέσα από τα προγράμματα επανακατάρτισης και διά βίου μάθησης διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν στις αναδιαρθρώσεις που θα ενισχύσουν την κερδοφορία τους, να ανακατανείμουν το εργατικό τους δυναμικό, να το προσαρμόσουν στις απαιτήσεις τους. Οσο για τις άνεργες αλλά και τις εργαζόμενες, για τις οποίες οι αναδιαρθρώσεις θα σημάνουν την απόλυσή τους, η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι κυβερνήσεις αυτό που προτείνουν είναι η αύξηση των προγραμμάτων κατάρτισης και η διαιώνιση του φαύλου κύκλου κατάρτιση - δουλειά με ημερομηνία λήξης - επανακατάρτιση. Στόχος τους είναι να νομιμοποιηθούν στη συνείδηση των εργαζόμενων γυναικών η «ευελιξία», η κινητικότητα, η κατάργηση της μόνιμης και σταθερής δουλειάς με δικαιώματα.

Οι εργαζόμενες, οι άνεργες, οι νέες γυναίκες πρέπει να απορρίψουν τον παραμορφωτικό φακό της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας, μέσα από τον οποίο Ευρωπαϊκή Ενωση, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις βλέπουν την «ισότητα». Να διεκδικήσουν τα σύγχρονα δικαιώματά τους και την ικανοποίηση των αναγκών των ίδιων και των οικογενειών τους, που σήμερα η ανάπτυξη με κριτήριο τα κέρδη των μονοπωλίων τούς στερεί.