Συγνώμη, αλλά πάνω από 27 εκατομμύρια άνθρωποι, σύμφωνα με αντικειμενικές εκτιμήσεις ή 12,3 εκατ. έστω, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας, εξακολουθούν να θεωρούνται σκλάβοι! Ομοιοι με αυτούς που έφερναν οι κάθε λογής δουλέμποροι αλυσοδεμένους από την Αφρική και άλλες περιοχές του κόσμου στην Ευρώπη και αργότερα στην Αμερική! Για να μην αναφερθούμε στους «απελεύθερους», τα εκατομμύρια των σημερινών προλετάριων, που ξεπερνάνε το μισό πληθυσμό της γης. Οι οποίοι, με τα οικονομικά και πολιτικά μέτρα που παίρνουν οι κυβερνήσεις και το κεφάλαιο εναντίον τους, νιώθουν να σφίγγουν οι αλυσίδες που τους δένουν τα χέρια, τα πόδια και τους λαιμούς!
Η κοινωνία μας, χασισωμένη από τα χιλιάδες ναρκωτικά που ρίχνουν στο φαγητό της, καρφωμένη στα εκράν των τηλεοράσεων χαζεύει με το στρινγκ του ταξιάρχου, με τα ευροβιζιονικά «αχ! Μαρία» και τις ομοφυλόφιλες καρικατούρες που αλληλοβρίζονται, και χωρίς καμία αιδώ και σύνεση γυρίζει - και αυτή - την πλάτη της στο πρόβλημα. Στο πρόβλημα που την αφορά άμεσα, αφού στα υπόγεια των πολυκατοικιών που στεγάζεται, εργάζονται, κάτω από άθλιες συνθήκες, οι σύγχρονοι Ασιάτες και Αφρικανοί δούλοι. Χασισωμένη, ακόμα, από τις έντεχνες και θορυβώδεις «διαφωνίες» των απερίγραπτων «σχολιαστών» των τηλεοπτικών παραθύρων, δεν αντιλαμβάνεται και δεν ακούει το πριόνι που της πριονίζει τα όποια δικαιώματά της.
Μια κομπίνα κύριοι, μια απλή κομπίνα και απέφερε 5 εκατ. ευρώ. Εταιρεία αγόρασε πέντε, πούλησε σε θυγατρική της δέκα, αγόρασε από τη θυγατρική της αυτό που πούλησε δέκα, δεκαπέντε, και αμέσως το πούλησε σε εσάς είκοσι! Να πώς βγαίνουν τα εκατομμύρια! Αυτό είναι το σύγχρονο δουλεμπόριο. Χωρίς να σημαίνει πως αν χρειαστεί, δε θα καταφύγει στις αλυσίδες και στα μαστίγια! Εσείς γυρίστε την πλάτη! Και μαδήστε τη μαργαρίτα αν η Νέα Δημοκρατία σας αγαπά περισσότερο από το ΠΑΣΟΚ! Αν το Τράγκας τα λέει καλύτερα από τον Κακαουνάκη.
Και για να επανέλθουμε. Το 1444 οι πρώτοι σκλάβοι από τη Μαυριτανία φτάνουν στην Πορτογαλία. Το 1936 το δουλεμπόριο απαγορεύεται διά νόμου και στη Βόρεια Νιγηρία, την τελευταία χώρα του κόσμου που το δουλεμπόριο διεξάγεται ελευθέρα. Από το 1936 μέχρι σήμερα οι κοινωνίες προχώρησαν! Σήμερα, πια, το δουλεμπόριο άλλαξε όνομα. Αλλού το φωνάζουνε ελεύθερη αγορά, αλλού ελεύθερη διακίνηση εργατών και αλλού απελευθέρωση ωραρίου.
Την ανάγκη να δυναμώσει η πάλη για μέτρα υγιεινής και ασφάλειας στους τόπους δουλιάς φέρνει στο προσκήνιο η 8η Μάρτη
Την παραπάνω διαπίστωση αναδεικνύουν οι αυξημένοι και σύνθετοι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες γυναίκες. Η εργοδοτική ασυδοσία, τα σχεδόν ανύπαρκτα μέτρα ασφάλειας και υγιεινής, η ραγδαία γενίκευση των «ελαστικών» σχέσεων εργασίας, οι συνθήκες δουλιάς που επιβάλλει η «ανταγωνιστικότητα», πολλαπλασιάζουν τις απειλές για τη σωματική και ψυχική υγεία όλων των εργαζομένων. Επιπλέον, η ανάπτυξη της έρευνας για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (φύλο, ηλικία, κλάδος απασχόλησης κτλ.) δεν επιτρέπει ούτε καν να γίνουν γνωστά η έκταση και το είδος του κινδύνου...
Οπως διευκρινίζεται σε ειδικό έντυπο για τη γυναίκα και τους διαλύτες (χημικές ουσίες) του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ) λόγω «του διαφορετικού αναπαραγωγικού συστήματος του κάθε φύλου, υφίστανται ειδικοί κίνδυνοι», τόσο για τη ζωή της μέλλουσας μητέρας όσο και του εμβρύου. Μάλιστα «δεδομένου ότι τα πρώτα στάδια της κύησης είναι κρίσιμα, μέτρα για την προστασία της μέλλουσας μητέρας πρέπει να λαμβάνονται πριν καν αυτή μείνει έγκυος...». Οι τοξικές ουσίες (όπως οι διαλύτες) μπορεί να προκαλέσουν διάφορες ανωμαλίες και διαταραχές στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας, αλλαγές της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού που «είναι δυνατό να προκαλέσουν στη γυναίκα πρόβλημα γονιμότητας».
Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει τόσο σε πειραματόζωα όσο και σε εργαζόμενες γυναίκες, «έχουν παρατηρηθεί ανωμαλίες κατά την κύηση, δυσμορφίες του εμβρύου ή και αποβολές» κατά την έκθεση σε διαλύτες όπως το βενζόλιο, το τολουόλιο, το ξυλόλιο. Ουσίες που, όπως εξηγεί στο «Ρ» ο Γιατρός Εργασίας Σπύρος Δρίβας, χρησιμοποιούνται π.χ. σε κυτταρολογικά-ιστολογικά εργαστήρια, όπου απασχολείται μεγάλος αριθμός γυναικών. Διαλύτες χρησιμοποιούνται ακόμα στα τυπογραφεία, στη χημική βιομηχανία (παραγωγή πλαστικών, χρωμάτων, φαρμάκων κτλ.), σε τσαγκαράδικα κτλ.
Η ανεξέλεγκτη επαφή με διαλύτες, μπορεί να προκαλέσει αποβολή, πρόωρο τοκετό, ακόμα και τερατογένεση, επισημαίνει ο Σπ. Δρίβας. Μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος το έμβρυο να εκδηλώσει μελλοντικά ασθένειες όπως ο καρκίνος. «Μπορεί βέβαια να πει κάποιος ότι π.χ. οι δικές μου κόλλες δεν έχουν διαλύτες. Πώς μπορούμε όμως να το ξέρουμε αυτό; Το ζήτημα είναι αν γίνεται έλεγχος...».
Εδώ και χρόνια, σε σχετική επιστημονική βιβλιογραφία και αρθρογραφία καταγράφεται ότι υπάρχουν ουσίες (όπως τα βαρέα μέταλλα) που μπορεί να επιδράσουν στα νεογέννητα μέσω του θηλασμού ή άλλες (όπως ο μόλυβδος) που μπορεί να προκαλέσουν ανωμαλίες στον έμμηνο κύκλο, αποβολές ή στειρότητα1. Τα ανεπαρκή μέτρα που προβλέπει η εργατική νομοθεσία μόνο τυπικά υπάρχουν. Οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες είναι αποδεκατισμένες. Σύμφωνα με την Εκθεση Πεπραγμένων 2005 του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, το 33% των προβλεπόμενων οργανικών θέσεων είναι κενές, ενώ στην πενταετία 2000-2005 οι έλεγχοι από Τεχνικούς και Κοινωνικούς Επιθεωρητές μειώθηκαν κατά 23%. Πανελλαδικά, υπάρχουν μόλις 70-80 Γιατροί Εργασίας όταν μόνο οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα ξεπερνούν το 1,5 εκατομμύριο.
ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, στα λόγια ή τα χαρτιά έχουν πει και λένε πολλά. Ωστόσο, στην πράξη, το μόνο που εφαρμόζεται είναι μια κεντρική, σχεδιασμένη, ταξική πολιτική που πολλαπλασιάζει τους κινδύνους για όλους τους εργαζόμενους. Για παράδειγμα, το Προεδρικό Διάταγμα 176/97 («Μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζομένων») προβλέπει μεταξύ άλλων την απαγόρευση απόλυσης εγκύου, τη μετακίνησή της από θέσεις που βάζουν σε κίνδυνο την ίδια ή το έμβρυο. Η πείρα των συνδικάτων ωστόσο, καταγράφει εργαζόμενες που απολύονται μόλις μαθευτεί ότι παντρεύονται ή ότι περιμένουν παιδί. Ενώ δε λείπουν ακόμα και περιπτώσεις κατά τις οποίες, η εργοδοσία εμποδίζει τη σύσταση Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας, ακόμα και με τρομοκρατικές απολύσεις, όπως έγινε στο ξενοδοχείο «Στάνλεϋ», το Νοέμβρη του 2006...
Στον κλάδο του δέρματος, όπου «οι εργαζόμενοι μπορεί να αλείφουν όλη τη μέρα δέρματα και να εισπνέουν τις αναθυμιάσεις από τις κόλλες, οι περισσότεροι χώροι δεν έχουν καλό εξαερισμό, πολλοί είναι σε υπόγεια», υπογραμμίζει η Βάσω Μάμμαλη, πρόεδρος του Συνδικάτου Κλωστοϋφαντουργίας-Ιματισμού-Δέρματος της Αθήνας. Οι εργαζόμενοι είναι ουσιαστικά εντελώς απροστάτευτοι και μόνο εμπειρικά αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο: «Παλιότερα μια γυναίκα απέβαλε πάνω στη δουλιά, από τις κόλλες. Δούλευε πολύ καιρό με μια συγκεκριμένη κόλλα που λέγεται "λατέξ"...». Ομως, «δεν υπάρχει έλεγχος για τις συνθήκες εργασίας. Εδώ, χρειάζεται εμείς να καλέσουμε τις Επιθεωρήσεις να πάνε να δούνε πού δουλεύει ανασφάλιστος ο κόσμος και μας λένε ότι... δεν έχουν υπαλλήλους».
Η πείρα επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα να ενισχυθούν τα συνδικάτα: «Χρειάστηκε να παρέμβει το συνδικάτο για να μεταφερθεί μια βιοτεχνία, όπου σήκωναν την πλάκα του πεζοδρομίου για να αερίζεται ο χώρος... Μόνο αν οι εργαζόμενοι συσπειρωθούν στο συνδικάτο, αν αποκτήσει το συνδικάτο "πόδια" στους τόπους δουλιάς, μπορούμε να οργανώσουμε τον αγώνα, να παλέψουμε για τη βελτίωση της ζωής μας...».