Αποφυλάκιση γυναικών από τις φυλακές Αβέρωφ(1966)

Αξέχαστες μορφές ηρώων και μαρτύρων πέρασαν μέσα σε λίγες ώρες από την Αίθουσα Λογιστών, όπου έγινε η εκδήλωση και η συγκίνηση έφτασε στις καρδιές μέσα από τον Υμνο της ΕΠΟΝ, τον Υμνο του ΕΑΜ και του Δημοκρατικού Στρατού κι άλλα αντάρτικα τραγούδια που τραγουδήθηκαν υπό τη διεύθυνση του Διονύση Χρηστακόπουλου. Η συμμετοχή ήταν μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά και στην εισήγησή της η πρόεδρος της ΠΕΑΦΕ Ελένη Μωραΐτου τόνισε ότι στόχος είναι να γίνει αυτή η εκδήλωση θεσμός, που θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.

Για το Γολγοθά του εργαζόμενου λαού, μίλησε, απαγγέλλοντας δικούς του στίχους με τίτλο «Πάσχα εργαζομένων και συνταξιούχων», ο Γιώργης Μαντάς, γγ της ΠΕΑΦΕ. Ακολούθησε ο Μάκης Μπαλής, γιος του καπετάνιου Γιώργου Μπαλή, διαβάζοντας ένα ποίημα του πατέρα του για το σκλάβωμα της πατρίδας, που συνέδεσε το αντάρτικο της Αντίστασης με τον ξεσηκωμό του 1821.

Τη μαρτυρία του Νίκου Καραντηνού, επίτιμου προέδρου της ΠΕΑΦΕ, για το πώς τσακίστηκε η φασιστική οργάνωση που επιδίωκαν να επιβάλουν οι προδότες στο Πανεπιστήμιο, ύστερα από κινητοποίηση των φοιτητών, διάβασε η αντιπρόεδρος της ΠΕΑΦΕ, Φρόσω Κοττορού. Στη δημιουργία της ΕΠΟΝ Κροκυλίου, στα Βαρδούσια, αναφέρθηκε ο Θανάσης Αθανασόπουλος. «Τα αετόπουλα μάθαιναν να αγωνίζονται», ήταν ο τίτλος της διήγησης του Ηλία Γεωργίου. Για το πώς οι μουσικοί, οι οργανωμένοι στο ΕΑΜ ματαίωσαν τη συναυλία των Γερμανών κατακτητών για την επέτειο του Γ` Ράιχ στο θέατρο «Ολυμπία» διαβάστηκε μια άγνωστη σελίδα από μαρτυρία του συνθέτη και αγωνιστή Αλέκου Ξένου. Σε συνέχεια, η Ζωή Κορωναίου ξαναζωντάνεψε με τη διήγησή της το μπλόκο στο Φάρο της Ν. Σμύρνης. Για το πώς λειτουργούσε η Λαϊκή Δικαιοσύνη την εποχή της Κατοχής στην Ελεύθερη Ελλάδα μίλησαν ο Σπύρος Σταματάτος και έστειλε τη μαρτυρία του ο Λεωνίδας Λύτρας.

Η δεύτερη ενότητα της εκδήλωσης αφορούσε στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου με τους τραμπουκισμούς, τους βασανισμούς, τις δολοφονίες των αγωνιστών.

Η δασκάλα Γιώτα Μεγρέμη αναφέρθηκε στην αποχώρηση από τη Ζήρεια, το Γενάρη του 1949, μέσα από τα χιόνια, τον πάγο, τα εχθρικά αεροπλάνα, τους πολυβολισμούς. Ο Γιώργος Λιβανός απήγγειλε «το ποίημα της Πέτρας» και ο Σωτήρης Κράνιας μίλησε με συγκίνηση για τον Ζακυνθινό Σπύρο Μουζάκη, συγκρατούμενό του στη Μακρόνησο, που καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στο Γουδί. Τη μεγάλη προσφορά των σχολείων και «πέτρινων πανεπιστημίων» στις φυλακές και τους τόπους εξορίας θύμισε ο Παντελής Μανταλόβας, τονίζοντας ότι μεταμόρφωσαν τα κάτεργα σε κέντρα πολιτιστικής ανάπτυξης.

Η Ελένη Παϊσίου μίλησε για τα δυο αδέλφια της, δασκάλους, το Νίκο που χάθηκε στο ναυάγιο της Χειμάρρας το 1947 και τον Παναγιώτη που εκτελέστηκε την Πρωτομαγιά του 1949. Η διήγηση του Φοίβου Τσέκερη, αντιπροέδρου της ΠΕΑΦΕ, για το πόσο διαφορετικά αντιμετώπιζαν τις αναπηρίες τους δυο τραυματίες του Εμφύλιου, ένας κομμουνιστής και ένας που πολέμησε υποχρεωτικά στις τάξεις του κυβερνητικού στρατού, ήταν αποκαλυπτική. Τέλος, η Ζωή Κορωναίου με τους στίχους της ξανάφερε στη ζωή τον αγωνιστή που δεν πρόλαβε να τελειώσει το σύνθημα που έγραφε στον τοίχο «Ζήτω η Λευτεριά» - το τελικό γράφτηκε με το αίμα του...

Ιδιαίτερη επικαιρότητα έχει σήμερα με τους εξολοθρεμούς των ανθρώπων στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και την Παλαιστίνη το ποίημα που έγραψε, φυλακισμένος τότε, ο Μπάμπης Γκολέμας για το γυμνό κοριτσάκι του Μάι Λάι στο Βιετνάμ.

Η εκδήλωση έκλεισε με αφιέρωμα στα 70 χρόνια του Μάνου Λοΐζου κι όλοι σιγοτραγούδησαν τα τραγούδια του που αγαπήθηκαν, «Τίποτα δεν πάει χαμένο».

Μιλώντας εκ μέρους της ΠΟΑΟ, της ΠΕΑΕΑ και του ΚΜΙΕΑ, ο Χρήστος Τσιντζιλώνης παρατήρησε ότι η φετινή ιστορική εκδήλωση της ΠΕΑΦΕ είναι ένα ποιοτικό άλμα από άποψη περιεχομένου, συμμετοχής και συγκίνησης και οι μαρτυρίες που ακούστηκαν έχουν μεγάλη ιστορική αξία, γι' αυτό πρέπει να συγκεντρωθούν και να αξιοποιηθούν.

Τα πράγματα στη χώρα μας, δεν έφτασαν φαίνεται, ακόμα, σε τέτοιο σημείο. Οι διαδηλωτές, που θα αποτελέσουν το στόχο, που θα δεχτούνε τις καουτσούκ, μπορούν να περιμένουν!.. Μόλις 127 χρόνια ιστορίας έχουν, άλλωστε, οι πλαστικές σφαίρες, ούτε δόντια δεν έβγαλαν οι καημένες! Από το 1880, που έσκασαν μύτη, μέχρι και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν ήταν καν πλαστικές, ξύλινες ήταν! Στη δεκαετία του '60 το απλό ξύλο έγινε ...μαόνι. Εκεί κοντά στο 1970 οι Εγγλέζοι, που είχαν και την πρώτη έμπνευση (Σιγκαπούρη 1880), πέρασαν στο πλαστικό!

Οι πρώτες δοκιμές πλαστικών σφαιρών έγιναν (πού αλλού;) στην Ιρλανδία (1972)! Τα αποτελέσματα έκαναν την ανθρωπότητα να τρίβει τα μάτια της! Από τα 100 άτομα που χτυπήθηκαν, από εξελιγμένες, πια, πλαστικές σφαίρες, τα 50 κρατήθηκαν στα νοσοκομεία. Ενα από αυτά πέθανε, 29 βρέθηκαν με διάφορα πολύ σοβαρά κατάγματα, 8 με διατρήσεις οφθαλμών (δυο τυφλώθηκαν οριστικά), 4 με διάτρηση συκωτιού, 5 τραυματίστηκαν στα πνευμόνια και 2 στη σπλήνα...

Ομως, για το καουτσούκ, τα είπαμε, έχουμε καιρό!.. Τα πράγματα στη χώρα μας, φαίνεται, αντέχουν ακόμα! Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, πως δεν μπορεί, σε έκτακτα γεγονότα, να γίνουμε ...Παλαιστίνη. Εκτακτες εκλογές έρχονται, με ανοιχτά δεκάδες μέτωπα. Με το δικομματισμό να αγριεύει! Με τον ΣΕΒ να εκφράζει άποψη, και να θέλει να επιβάλει την άποψή του... επί παντός επιστητού! Το καουτσούκ θα είναι, ίσως, μια κάποια λύση! Μια λύση πριν περάσουμε στις αληθινές σφαίρες!..

Θα δούμε! Εχουμε καιρό! Αν θέλετε (που πρέπει να θέλετε), λάβετε τα μέτρα σας! Εσάς, και εσάς, θα σημαδεύουν! Εγώ πάντως θέλω να σας μιλήσω, για τις «αθώες» χρωμόσφαιρες. Αυτές μου κίνησαν την περιέργεια! Γιατί έχουν «πλάκα»! Αυτές, λένε οι «ειδικοί», μόνο κάτω από «ακραίες» προϋποθέσεις μπορούν να γίνουν επικίνδυνες! Αμα σε πυροβολήσουν από κοντά και άμα σε σημαδέψουν στο μάτι, ας πούμε! Πράγμα που δεν μπαίνει καν σε συζήτηση, αφού είναι γνωστές οι ικανότητες των αστυνομικών μας στο σημάδι. Αλλού σημαδεύουν και αλλού βαράνε. Στον αέρα πυροβόλησαν στο Μενίδι, στην καρδιά βάρεσαν! Στα λάστιχα χτύπησαν στο Ηράκλειο, τα μυαλά τίναξαν στον αέρα...

Εκείνο που με ανησυχεί, είναι πως αργά ή γρήγορα οι διαδηλωτές θα δέχονται κατάστηθα τις χρωματιστές σφαίρες! Δε θέλω να γίνω μάντης κακών, όμως το θεωρώ σχεδόν βέβαιο! Και αυτός ο πόλεμος μας οργίζει. Και αυτή η οργή θα γίνει ο τάφος του.