Πέμπτη 12 Δεκέμβρη 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Στις επαναλήψεις το ενδιαφέρον...

Δύο νέες ταινίες κάνουν πρεμιέρα απόψε. Το sequel Χόμπιτ 2 και το «12 ΧΡΟΝΙΑ ΣΚΛΑΒΟΣ». Τίποτα το ιδιαίτερα σπουδαίο... Ο,τι εγγυημένα καλό βρίσκεται στις επαναλήψεις. Ητοι: Στο πλαίσιο ενός σύνθετου καθημερινού προγράμματος προβάλλονται στο «Τιτάνια» τα εξής φιλμ: Η βωβή ταινία «Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΗΣ» (1928), τελευταία σημαντική, αυτο-στοχαστική δουλειά του Μπάστερ Κήτον, ένα μείγμα «ντοκιμαντέρ» και δραματικά «σκηνοθετημένων» σκηνών που σε κάποια σημεία ενσωματώνονται απόλυτα. Π.χ. στη σκηνή με το ερωτευμένο ζευγάρι στη φαντασμαγορική παρέλαση της Ν. Υόρκης, η κάμερα τραβιέται προς τα πίσω αποκαλύπτοντας τον ξακουστό αεροπόρο Τσαρλς Λίντμπεργκ - τον προηγούμενο χρόνο είχε πραγματοποιήσει την παρθενική υπερατλαντική πτήση. Προβάλλονται, επίσης, δύο ντοκιμαντέρ με θέματα από την Ελλάδα της κρίσης. «THE CLEANERS» (2012), μια βρετανική παραγωγή 37΄, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Γεωργούση, με θέμα την «κεφαλοποίηση» από στελέχη και υποστηρικτές της εγκληματικής, ναζιστικής Χρυσής Αυγής, ενός κομματιού της λαϊκής αγανάκτησης και «LITTLE LAND» (2013), ελληνική παραγωγή 52΄, σε σκηνοθεσία Νίκου Νταγιαντά, που πραγματεύεται την τραγική ανεργία των νέων σήμερα, που σπρώχνει αρκετούς να εγκαταλείψουν τα αστικά κέντρα και να στραφούν στην καλλιέργεια της γης στην επαρχία, ελπίζοντας έτσι να αλλάξουν τη ζωή τους... Τέλος, το πρόγραμμα περιλαμβάνει και προβολή τής ίσως πιο σημαντικής ταινίας της πρώιμης ομιλούσας περιόδου του γερμανικού σινεμά, το φιλμ του Φριτς Λανγκ «Μ» (1930). Μέσα από τη ζοφερή παράδοση του «Kammerspiel» - αυτό που λέμε «θέατρο δωματίου» - γυρίσματα σε στούντιο και ιδιαίτερα στυλιζαρισμένη στο ρεαλισμό της, η ταινία συνδέει το θέμα ενός δολοφόνου μικρών κοριτσιών στο Ντίσελντορφ με τις διαμορφούμενες «προϋποθέσεις» που επέτρεψαν, διευκόλυναν την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία. Ως (εμπορικά) «κορυφαίο» κινηματογραφικό γεγονός της βδομάδας προβάλλεται πανταχόθεν η πανάκριβη αμερικανο-νεοζηλανδέζικη παραγωγή «ΧΟΜΠΙΤ: Η ΕΡΗΜΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΦΙΣΤΗ» (2013) σε σκηνοθεσία Πίτερ Τζάκσον. Το «Χόμπιτ 2» (ή «Βασιλιάς των Δακτυλιδιών» 5) είναι συνέχεια σε διάσταση 3D της δημοφιλούς σειράς που πρόκειται να ολοκληρωθεί λίαν συντόμως με ένα τρίτο επεισόδιο... Η αφήγηση στηρίζεται στο λογοτεχνικό έργο του Τόλκιν - βγαλμένο όμως από το κρεβάτι του Προκρούστη - ισχνή και με κάποια στροφή στο σήμερα. Κατά τ' άλλα, αυτό το είδος καρναβαλίστικης ταινίας με αποδέκτες μεγάλα παιδιά και μικρούς εφήβους υποφέρει από τις μόνιμες απαιτήσεις του είδους για συνεχή ανανέωση. Ψηλότερα, μεγαλύτερα και καλύτερα... Το πραγματικά όμως κορυφαίο κινηματογραφικό γεγονός της βδομάδας (μια μόνο προβολή, την Κυριακή 15/12, στις 12.00 το μεσημέρι, στο σινεμά «Αλεξάνδρα» στην Καλλιθέα) το προσφέρει, στο απαιτητικό και ώριμο κινηματογραφόφιλο κοινό, η Κομματική Οργάνωση Οπτικοακουστικού της ΚΟΑ - στο πλαίσιο της Οικονομικής Εξόρμησης του ΚΚΕ - προβάλλοντας το σοβιετικό κλασικό αντιφασιστικό αριστούργημα του Ελεμ Κλίμοφ «ΕΛΑ ΝΑ ΔΕΙΣ»... που δεν πρέπει να χάσετε!!!

ΣΤΙΒ ΜΑΚ ΚΟΥΙΝ
12 χρόνια σκλάβος

Copyright � Fox Searchlight /

Αυτό που χαρίζει στην ταινία του Μακ Κουίν σχετική απογείωση, συγκριτικά με συγγενούς θέματος φιλμ, συνίσταται σε δύο άξονες. Στην κάπως ασυνήθιστη παραδοχή της απαγωγής ανθρώπων προς πώληση και στην τεχνική της αρτιότητα. Η ταινία βασίζεται στο γεγονός της δωδεκάχρονης οδύσσειας του μαύρου οικογενειάρχη Σόλομον Νόρθαπ, που γεννήθηκε και ζούσε ελεύθερος στη Ν. Υόρκη. Σε ηλικία όμως 33 ετών, το 1841 - 20 χρόνια πριν την έναρξη του αμερικανικού εμφυλίου με κύρια, υποτίθεται, αιτία την κατάργηση της δουλείας - έμποροι ανθρώπινων όντων τον πότισαν ναρκωτικά και τον απήγαγαν από την Ουάσιγκτον για να τον μεταφέρουν με ποταμόπλοιο στα σκλαβοπάζαρα του Νότου. Η ιστορία βγαίνει από τις σελίδες βιβλίου που το 1853 εξέδωσε ένας νομικός ο οποίος είχε καταγράψει λεπτομερειακά την αφήγηση του Σόλομον...

Ταινίες που αναφέρονται στη δουλεία δύσκολα περνούν απαρατήρητες. Αυτό καθαυτό το αντικείμενο είναι ωμά δυνατό και αποδεικνύεται ικανό να ταρακουνά τους σύγχρονους θεατές, να τους κάνει να αναφωνούν στη θέα των μαστιγωμένων πλατών των σκλάβων που προσπαθούν ανεπιτυχώς να το σκάσουν αλλά καταλήγουν να σαπίζουν κρεμασμένοι προς παραδειγματισμό των υπολοίπων. Η 3η μεγάλου μήκους ταινία του Βρετανού Μακ Κουίν («HUNGER», 2008, και «SHAME», 2011), καίτοι προσανατολισμένη στο κυρίαρχο αισθητικό ρεύμα, φέρνει μια ειδοποιό διαφορά που κάνει το πλατύ κοινό να μη συναντά δυσκολίες στην ταύτισή τους με τον Σόλομον που, σε αντιδιαστολή με άλλους κινηματογραφικούς σκλάβους, δεν είναι ούτε αναλφάβητος, ούτε τρομοκρατημένος εργάτης που ουδέποτε γνώρισε άλλη ζωή... Σύμφωνα με την ιστορική πληροφορία ότι πολλές βόρειες πολιτείες είχαν καταργήσει τη δουλεία, που όμως δυνάμωνε συνεχώς στους κύκλους των ιδιοκτητών βαμβακοφυτειών του Νότου.


Ο Σόλομον δεν είναι απλά μορφωμένος και με ευγλωττία. Το στοιχείο που τον καθορίζει είναι ότι έχει ήδη γευτεί μια κάποια τυπική ελευθερία, κάποια τυπικά δικαιώματα... κι έχει μάθει όταν κατηγορείται άδικα να αντιδρά κι όταν κάποιος του επιτίθεται, να αμύνεται. Τον Σόλομον υποδύεται ικανοποιητικά ο Τσιούιτελ Ιτζίοφορ, αλλά αυτός που ξεχωρίζει είναι ο πάντα καλός και, πιστός στον σκηνοθέτη, Μάικλ Φασμπέντερ, που εδώ επεκτείνει την υποκριτική του γκάμα, υποδυόμενος έναν - χειρίστου είδους καπιταλιστή - ιδιοκτήτη σκλάβων που στα χέρια του πέφτει ο Σόλομον. Ο Εντουιν δεν είναι απλά κτηνώδης και αντιμετωπίζει τους μαύρους σαν πιθηκοειδή, αλλά υποφέρει και από σοβαρές συναισθηματικές αγωνίες καταπιεζόμενος από την απεχθή του σύζυγο, που μισεί θανάσιμα τη νεαρή σκλάβα Πάτσι, αδυναμία του Εντουιν που ο ίδιος υποχρεούται να καταπιέσει, πιέζοντας άγρια προς την κατεύθυνση αυτή, με όσες μεθόδους διαθέτει... Η αφήγηση ρέει από το σίγουρο χέρι του σκηνοθέτη και την άριστη φωτογραφία ενώ διαχέεται η αίσθηση ότι ο θεατής βρίσκεται όσο πιο κοντά στη δράση γίνεται και παρακολουθεί. Δε θέλει πολύ για να ενθουσιαστούμε βλέποντας τον Σόλομον να επιτίθεται στον, αρρωστημένα κτηνώδη, επιστάτη όσο κι αν αυτή η αντίδραση τον φέρνει κρεμασμένο για μέρες στο γερό κλαδί του δέντρου, περιτριγυρισμένο από την τρομοκρατημένη αδιαφορία του συνόλου των σκλάβων. Ο Σόλομον συνετίζεται, θλιβερό αυτό, ο τρόπος που ο σκλάβος από καθαρό ένστικτο επιβίωσης σκύβει το κεφάλι και παίζει αναγκαστικά το ρόλο που του επιβάλλουν οι ιδιοκτήτες του. Γιατί είναι «res», «πράγμα» χωρίς ανθρώπινη υπόσταση, ιδιοκτησία κάποιου που τον αγόρασε για να δουλεύει από τα χαράματα ως τη μαύρη νύχτα χωρίς λεφτά, χωρίς δικαιώματα... Θέλει κάποιος να τον μαστιγώσει; Εχει όλο το δικαίωμα. Θέλει κάποιος να τον σκοτώσει; Δεν προβάλλεται η παραμικρή αντίρρηση. Δεν είχαν ακόμα ανακαλύψει τις διαρθρωτικές λύσεις των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, εκεί που οι σκλάβοι εργαζόμενοι κόστιζαν στους Γερμανούς - κι όχι μόνο - καπιταλιστές ασύγκριτα λιγότερο... Δεν χρειάζονται σύνθετες μεταφορικές ερμηνείες για να συλλάβουμε και την επίκαιρη διάσταση του θέματος, τώρα που τα μεγάλα αφεντικά που μας προορίζουν για τους νέους σκλάβους του 21ου αιώνα... χρησιμοποιώντας καρότο και μαστίγιο, για το καλό μας...

Παίζουν: Τσιούιτελ Ιτζίοφορ, Μάικλ Φασμπέντερ, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Μπραντ Πιτ, κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2013)

ΕΛΕΜ ΚΛΙΜΟΦ
Ελα να δεις

Ο τίτλος της ταινίας βγαίνει μέσα από το Βιβλίο της Αποκάλυψης και λειτουργεί υπαινικτικά με τις εικόνες αποκάλυψης που ο δημιουργός παραθέτει. Εικόνες που καίνε πάνω στο υποσυνείδητο: Ενα γερμανικό προσκοπικό αεροπλάνο βουίζει ίδιος άγγελος θανάτου... Αλεξίπτωτα φτερουγίζουν στον ουρανό σαν απειλητικά έντομα... Φωτεινοί πορτοκαλί ανιχνευτές πέφτουν με γδούπο στα πλευρά μιας αβοήθητης αγελάδας... Ενας παιχνιδιάρικος αξιωματικός της ομάδας «Einsatzgruppen» με περίεργη στάση διατάζει την εξόντωση ενός χωριού. Πρόκειται για αληθινό αριστούργημα, ενδεχομένως, για την «αφυπνιστικότερη» αντιπολεμική και αντιφασιστική ταινία όλων των εποχών. Κανένα φιλμ «Αποκάλυψης», όπως τα δημοφιλέστατα «ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΩΡΑ» ή «FULL METAL JACKET», δεν απεικονίζει τις «απανθρωπότατες» επιπτώσεις του πολέμου - τη συνέχιση της καπιταλιστικής ειρήνης - πιο έντονα, πιο άγρια, πιο παραστατικά από τα αθώα μάτια του Φλόρια, που πρωτοσυναντάμε στα πυκνά δάση της Λευκορωσίας. Μάτια που στο τέλος της οδύσσειάς του κατάντησαν γέρου, δυο τρύπες για μάτια, που μέσα τους αντικατοπτρίζεται η αμέτρητη φρικαλεότητα όσων «είδε»...

Η ιστορία του «ΕΛΑ ΝΑ ΔΕΙΣ» ξετυλίγεται στη Λευκορωσία, κοντά στα πολωνικά σύνορα το 1943. Η ταινία φτιάχτηκε για την επέτειο των 40 χρόνων από τη θριαμβευτική νίκη του Σοβιετικού Στρατού και Λαού επί του Ναζισμού. Το ουσιαστικό της «κατόρθωμα», είναι αυτό της απεικόνισης της αληθινής φύσης και ταυτότητας του ιμπεριαλιστικού πολέμου, μέσα από το βλέμμα ενός αγροτόπαιδου που βρίσκει ένα όπλο και το σκάει από το σπίτι του για να ενταχθεί στις γραμμές των Παρτιζάνων που πολεμούν ναζιστές και ντόπιους συνεργάτες τους. (Το σενάριο με αρχικό τίτλο «Kill Hitler» συνέγραψε με τον Κλίμοφ, ο Αλεξάντερ Αντάμοβιτς που νεαρός πολέμησε με τους Λευκορώσους παρτιζάνους). Το «ΕΛΑ ΝΑ ΔΕΙΣ» αποπνέει, κυριολεκτικά, παγερό θανατικό και απέραντη ερημιά, που αγγίζει κάθε μορφή ζωής και καταγράφει το κτηνώδες μίσος του φασισμού προς τον μοναδικό του εχθρό, το σοσιαλισμό. Η ταινία έχοντας αποτινάξει από πάνω της κάθε ίχνος, χολιγουντιανού τύπου, πατριωτισμό, με γελοία μεγαλόστομους διαλόγους, με «ηρωικές» πράξεις και «καθαρτικό» χάπι εντ, μας βυθίζει καταλυτικά στην απόλυτη αλήθεια της θηριωδίας του ναζισμού, μας καθιστά κοινωνούς της ανθρώπινης απόγνωσης, του τρόμου της απάθειας, αλλά ταυτόχρονα, του υπεράνθρωπου «υπέρ πάντων» αγώνα για την επιβίωση και την τελική μεγάλη νίκη του συστήματος της ζωής πάνω στο σύστημα του θανάτου... Ο,τι αγάπησε ο Φλόρια, και ο κάθε Φλόρια, το εξοντώνει ο πόλεμος, φρικιαστικές οι μνήμες που καθρεφτίζονται στο άδειο βλέμμα που κοιτάζοντάς μας κατάματα μας προειδοποιεί να κρατήσουμε στη δική μας μνήμη άσβεστο αυτό που είδαμε, άσβεστο το μίσος για το φασισμό...


Παίζουν: Αλεξέι Κραβσένκο, Ολγα Μιρόνοβα, Βλάντας Μπαγκντόνας, κ.ά.

Παραγωγή: ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (1985)




Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ