Ο πρώτος θάνατος από τη γρίπη των πτηνών Η5Ν1 σημειώθηκε πριν λίγες μέρες στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ. Ο ασθενής αρρώστησε βαριά και νοσηλεύτηκε, μετά από επαφή τόσο με άγρια πτηνά όσο και με πουλερικά που είχε στο κοτέτσι του σπιτιού του. Ηταν πάνω από 65 ετών και είχε υποκείμενα νοσήματα. Αλλοι δύο άνθρωποι, ένας στο Μιζούρι και ένα 13χρονο παιδί στη Βρετανική Κολούμπια του Καναδά, νοσηλεύονται σε βαριά κατάσταση.

Η γρίπη H5 είναι διαδεδομένη σε παγκόσμια κλίμακα στα άγρια πουλιά και προκαλεί εξάρσεις μόλυνσης σε φάρμες με πουλερικά και βοοειδή, με αρκετές περιπτώσεις μολύνσεων και ανθρώπων μεταξύ των αγροτών και αγροτοεργατών, που δουλεύουν σε αυτές τις φάρμες στις ΗΠΑ.

Η γρίπη των πτηνών τύπου Α είναι ζωονόσος, που κανονικά δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο. Στις περιπτώσεις που άνθρωποι έχουν μολυνθεί από κάποια παραλλαγή του ιού, η βαρύτητα της νόσησης κυμάνθηκε από ασυμπτωματική ή ελαφρά ασθένεια (π.χ. μόλυνση στα μάτια, συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού) έως βαριά ασθένεια (π.χ. πνευμονία) που οδήγησε στον θάνατο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) η γρίπη των πτηνών στον άνθρωπο μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Η μετάδοση γίνεται μετά από στενή και παρατεταμένη επαφή χωρίς μέτρα προστασίας (γάντια, μάσκα, προστατευτικά ματιών) με μολυσμένα πουλιά, ή μέρη που άρρωστα ζώα έχουν μολύνει με τις απεκκρίσεις τους. Πολύ σπάνια στο παρελθόν, άνθρωποι κόλλησαν γρίπη των πτηνών από ένα ενδιάμεσο ζώο, όπως μια γάτα ή μια αγελάδα.

Η μόλυνση με τον ιό της γρίπης των πτηνών μπορεί να συμβεί όταν σωματίδια του ιού μπουν στα μάτια, τη μύτη, το στόμα. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ο ιός αιωρείται στον αέρα μέσα σε σταγονίδια ή πάνω σε σκόνη και το άτομο τα αναπνεύσει, ή ακουμπήσει με τα χέρια του μολυσμένη επιφάνεια και μετά ακουμπήσει το στόμα, τα μάτια ή τη μύτη του. Διάδοση της γρίπης των πτηνών από ένα μολυσμένο άτομο σε μια στενή επαφή του είναι σπάνια και όποτε συνέβη στο παρελθόν, δεν οδήγησε σε συνέχιση της διάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μέχρι στιγμής 6 κύριοι υποτύποι ιών γρίπης των πτηνών έχουν μολύνει ανθρώπους προκαλώντας αναπνευστική νόσο (οι ιοί H3, H5, H6, H7, H9 και Η10). Από αυτούς κυρίως οι ιοί H5N1 και H7N9 έχουν προκαλέσει τις περισσότερες μολύνσεις σε ανθρώπους.

Προς το παρόν ο ΠΟΥ εκτιμά ως χαμηλό τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία από την H5N1, ενώ ο κίνδυνος για τους εργαζόμενους που εκτίθενται σε ζώα φορείς της νόσου εκτιμάται από χαμηλός έως μέσος, ανάλογα με τα μέτρα προστασίας που λαμβάνονται και την τοπική επιδημιολογική κατάσταση σε σχέση με τη γρίπη των πτηνών. Η διάδοση της γρίπης των πτηνών μεταξύ ζώων συνεχίζεται και μέχρι σήμερα υπάρχει ένας αυξανόμενος μεν, αλλά περιορισμένος αριθμός μετάδοσης της ζωονόσου στον άνθρωπο.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ (η κυβέρνηση Μπάιντεν των Δημοκρατικών) απέτυχε να εξαλείψει τον ιό στις φάρμες βοοειδών, όσο η διάδοση περιοριζόταν σε λιγοστές Πολιτείες, εντοπίζοντας τις μολυσμένες αγελάδες και παίρνοντας μέτρα για να σταματήσει η διάδοση. Τώρα τουλάχιστον 860 κοπάδια σε 16 Πολιτείες των ΗΠΑ έχουν ελεγχθεί ως θετικά στην Η5Ν1.

Συνεντεύξεις του KFF Health News με περισσότερους από 70 κυβερνητικούς αξιωματούχους, αγρότες, αγροτοεργάτες και ερευνητές στους τομείς της Ιολογίας, της Λοιμωξιολογίας και της Κτηνιατρικής αποκάλυψαν αιτίες της αποτυχίας: Υποχώρηση της κυβέρνησης στα αιτήματα της αγροτοβιομηχανίας, μειωμένα κονδύλια για τη δημόσια Υγεία, παραμέληση των μέτρων προστασίας της υγείας των εργαζομένων στον αγροτικό τομέα και πολύ αργή πρόοδος των κυβερνητικών ερευνών γύρω από το θέμα.

Από τον περασμένο Φεβρουάριο αγρότες στο Τέξας εντόπισαν μείωση της παραγωγής γάλακτος σε ζώα τους και συνεργάστηκαν με κτηνιάτρους για να εντοπίσουν την αιτία. Δυο μήνες αργότερα, ο ένοχος, ο ιός H5N1 είχε εντοπιστεί. Ομως μόλις τον περασμένο Δεκέμβρη η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποφάσισε ότι θα γίνεται σε πανεθνική κλίμακα έλεγχος του γάλακτος για τον ιό της γρίπης των πτηνών, ενώ οι ερευνητές είχαν ζητήσει το μέτρο να εφαρμοστεί πολλούς μήνες νωρίτερα, όταν ο ιός δεν είχε ακόμη εξαπλωθεί. Εως τον Μάη δεν πάρθηκαν μέτρα ούτε για να σταματήσει η μεταφορά των γαλακτοπαραγωγών αγελάδων από Πολιτεία σε Πολιτεία, καθώς απ' αυτές γίνεται κυρίως η διάδοση μέσα στα κοπάδια. Το ακριβές μέγεθος της διάδοσης της νόσου σε ανθρώπους είναι σίγουρα μεγαλύτερο από το καταγεγραμμένο, καθώς πολλοί μεγαλοαγρότες δεν επέτρεψαν ούτε στις αρχές να ελέγξουν το προσωπικό τους, ούτε στους εργάτες να πάνε σε κλινικές και νοσοκομεία, για να μη μειωθεί η παραγωγή και να μη χαρακτηριστούν οι φάρμες τους ως μολυσμένες. Πολλοί μετανάστες εργάζονται στον αγροτικό τομέα με βίζα συνδεδεμένη με τον εργοδότη τους...

Η εκτεταμένη μόλυνση κοπαδιών βοοειδών είχε αποτέλεσμα τη μετάδοση της νόσου στα πουλερικά σε φάρμες του Κολοράντο. Τότε προσλήφθηκαν μετανάστες εποχικοί αγροτοεργάτες για να σκοτώσουν τα πουλερικά χωρίς κανένα μέτρο προστασίας τους. Στο τέλος της διαδικασίας 5 γυναίκες και 4 άντρες εργάτες είχαν μολυνθεί. Ορισμένοι είχαν τόσο έντονη οφθαλμική μόλυνση, που από τα μάτια τους έτρεχε αίμα. Η ενημέρωση για το πρόβλημα από τις αρχές σε πανεθνική κλίμακα ήταν πολύ περιορισμένη, το ίδιο και τα διαθέσιμα υλικά προστασίας. Η ζημιά που θα κάνει ο H5N1 στο μέλλον θα εξαρτηθεί τώρα από την κυβέρνηση Τραμπ (των Ρεπουμπλικανών) και τη μητέρα φύση. Τα επόμενα χρόνια θα στοιχίσουν στον αμερικανικό λαό πολλά δισεκατομμύρια σε έξοδα και αποζημιώσεις. Ο ιός της γρίπης των πτηνών σκοτώνει το 2% έως 5% των μολυσμένων αγελάδων και μειώνει την παραγωγή γάλακτος του κοπαδιού κατά 20%.

Ομως το χειρότερο είναι ότι η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα πανδημία. Αυτήν τη φορά δεν θα κατηγορείται η Κίνα ως υπεύθυνη, αλλά θα είναι ξεκάθαρα οι ΗΠΑ. Ηδη 67 περιπτώσεις μόλυνσης ανθρώπων από αγελάδες και πουλερικά έχουν καταγραφεί στη χώρα αυτή, αλλά ο αριθμός τους μπορεί να εκτιναχθεί, αν ο ιός μεταλλαχθεί, ώστε να μεταδίδεται αποτελεσματικά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ο θάνατος του πρώτου ανθρώπου στη Λουιζιάνα δείχνει πόσο επικίνδυνος είναι. Από τους 900 ανθρώπους που διαγνώστηκαν με H5N1 τα τελευταία 30 χρόνια, οι μισοί πέθαναν, αν και το ποσοστό ίσως είναι υπερβολικό, καθώς πολλές άλλες περιπτώσεις δεν διαγνώστηκαν. Ακόμη κι αν η θνησιμότητα από την τρέχουσα παραλλαγή του ιού είναι μικρότερη, το 1% θνησιμότητας του COVID-19 δείχνει τι μπορεί να σημάνει μια πανδημία Η5Ν1. Αν θέλει κανείς να εμποδίσει την Η5Ν1 να γίνει πανδημία, τότε πρέπει να δώσει προσοχή στην προστασία των αγροτοεργατών. Η πιθανότητα ανταλλαγής γονιδίων μεταξύ ιών της γρίπης των ανθρώπων και της γρίπης των πτηνών μέσα στο σώμα ανθρώπων μολυσμένων και από τους δύο ιούς, μπορεί να δημιουργήσει έναν υβριδικό ιό, που θα μεταδίδεται εύκολα με τον βήχα και τα φταρνίσματα.

Για την προστασία από μόλυνση με τον ιό της γρίπης των πτηνών, τα αμερικανικά Κέντρα για τον Ελεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών (CDC) προτείνουν σειρά μέτρων, όπως:

• Αποφυγή επαφής με άγρια πουλιά και παρατήρησή τους μόνο από απόσταση.
• Αποφυγή επαφής με άγρια ή οικιακά πτηνά που φαίνονται άρρωστα ή πέθαναν και ειδοποίηση των αρχών σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιων πτηνών.
• Αποφυγή έκθεσης και επαφής χωρίς προστασία με μολυσμένα ζωντανά ή νεκρά ζώα και τις επιφάνειες που έχουν μολύνει.
• Αποφυγή της φυσικής επαφής ή της έκθεσης σε μικρή απόσταση από βοοειδή και υλικά πιθανώς μολυσμένα ή διαπιστωμένα ασθενή από τη νόσο.
• Αποφυγή κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών.
• Καλό ψήσιμο ή μαγείρεμα των πουλερικών.
• Λήψη του εποχικού εμβολίου για τη γρίπη, που παρότι δεν προστατεύει από τη γρίπη των πτηνών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ταυτόχρονης νόσησης από κάποιο ιό γρίπης του ανθρώπου και γρίπης των πτηνών.

Φυσικά το CDC παρέλειψε το σπουδαιότερο μέτρο για την αντιμετώπιση της Η5Ν1 και των περισσότερων άλλων δεινών από τα οποία ταλαιπωρείται και κινδυνεύει η ανθρωπότητα: Την κατάργηση του καπιταλισμού και την αντικατάστασή του με τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό, το σύστημα που έχει επίκεντρο την ευημερία των ανθρώπων και όχι των κερδών, την ικανότητα να ασκήσει τη βέλτιστη πρόληψη και αντιμετώπιση κινδύνων, μέσω του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού, την ικανότητα να κινητοποιήσει έγκαιρα όλους τους ανθρώπινους και υλικούς πόρους για να αντιμετωπιστεί μια κοινωνική ανάγκη. Η ταχύτατη εξάλειψη της προερχόμενης από το εξωτερικό (ταξίδι καλλιτέχνη στην Ινδία) επιδημίας της ευλογιάς στην ΕΣΣΔ το 1960 και η μετέπειτα συμβολή της Σοβιετικής Ενωσης στην παγκόσμια εξάλειψη αυτής της πολύ πιο φοβερής από τη γρίπη αρρώστιας το απέδειξαν προ πολλού, ακόμη και με τα μέσα που ήταν διαθέσιμα πριν από 65 χρόνια.