Κυριακή 23 Σεπτέμβρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Αποστολή στην Εστία και τη Δήμητρα

Εκτοξεύεται - πιθανότατα την Τετάρτη - η διαστημική βολίδα «Αυγή» («Dawn») με τελικό προορισμό τους δύο μεγαλύτερους αστεροειδείς του ηλιακού μας συστήματος

Καλλιτεχνική απεικόνιση της διαστημικής βολίδας «Αυγή» καθώς πλησιάζει τους αστεροειδείς Εστία και Δήμητρα. Στην πραγματικότητα βέβαια η Εστία και η Δήμητρα δεν βρίσκονται ποτέ τόσο κοντά μεταξύ τους.
Καλλιτεχνική απεικόνιση της διαστημικής βολίδας «Αυγή» καθώς πλησιάζει τους αστεροειδείς Εστία και Δήμητρα. Στην πραγματικότητα βέβαια η Εστία και η Δήμητρα δεν βρίσκονται ποτέ τόσο κοντά μεταξύ τους.
Η Δήμητρα και η Εστία είναι τα δύο πιο ογκώδη μέλη της ζώνης των αστεροειδών. Η Εστία είναι ένα πετρώδες ουράνιο σώμα, ενώ η Δήμητρα θεωρείται ότι περιέχει μεγάλες ποσότητες πάγου. Οι μεγάλες γεωλογικές διαφορές ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πρωτοπλανήτες που σχηματίστηκαν και εξελίχτηκαν σε σχετικά γειτονικές περιοχές, ίσως αποτελούν τη γέφυρα ανάμεσα στα πετρώδη σώματα του εσωτερικού τμήματος του ηλιακού μας συστήματος και τους παγωμένους αεριώδεις πλανήτες που βρίσκονται στο εξωτερικό τμήμα, πέρα από τη ζώνη των αστεροειδών. Μέχρι τώρα ότι γνωρίζουμε για την Εστία και τη Δήμητρα προέρχεται από παρατηρήσεις επίγειων και τροχιακών τηλεσκοπίων, όπως το τηλεσκόπιο «Χαμπλ».

Στις 26 Σεπτέμβρη - εκτός απροόπτου - εκτοξεύεται από το ακρωτήριο Κανάβεραλ η αμερικανική διαστημική βολίδα «Αυγή» («Dawn») με κατεύθυνση τους δύο μεγάλους αστεροειδείς. Αν η αποστολή αυτή πραγματοποιηθεί με επιτυχία, οι γνώσεις μας γι αυτά τα δύο απολιθώματα της αρχικής φάσης σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος θα αυξηθούν σημαντικά.

Η Εστία, με σχήμα ακανόνιστο και διαστάσεις 578 επί 560 επί 458 χιλιόμετρα, φαίνεται να καλύπτεται από ένα βασαλτικό στρώμα (παγωμένη λάβα) που την κάλυψε λίγο μετά το σχηματισμό της πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Στο νότιο πόλο της υπάρχει ένας μεγάλος κρατήρας με διάμετρο 460 χιλιομέτρων και βάθος 13 χιλιομέτρων, αποτέλεσμα σύγκρουσης της Εστίας με κάποιο άλλο ουράνιο σώμα. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το 5% των μετεώρων που πέφτουν στη Γη είναι υπολείμματα αυτής της παλιάς σύγκρουσης στα βάθη του ηλιακού μας συστήματος. Η Εστία είναι ένα από τα τρία ουράνια σώματα για τα οποία υπάρχει διαθέσιμο δείγμα εδάφους, που έφτασε στον πλανήτη μας ως μετεωρίτης (τα άλλα δύο είναι η Σελήνη και ο Αρης).

Τεχνικοί συναρμολογούν τη βολίδα «Αυγή» πριν τοποθετηθεί στο πάνω μέρος του πυραύλου Delta II-Heavy που θα την εκτοξεύσει στο Διάστημα.
Τεχνικοί συναρμολογούν τη βολίδα «Αυγή» πριν τοποθετηθεί στο πάνω μέρος του πυραύλου Delta II-Heavy που θα την εκτοξεύσει στο Διάστημα.
Η Δήμητρα είναι ο πρώτος αστεροειδής που ανακαλύφθηκε και σήμερα κατέχει την ιδιότητα του νάνου πλανήτη μετά την περσινή τροποποίηση του χαρακτηρισμού των ουράνιων σωμάτων του ηλιακού μας συστήματος από τη Διεθνή Αστρονομική Ενωση. Με σχήμα σχεδόν σφαιρικό και διαστάσεις 975 επί 909 χιλιόμετρα έχει πυκνότητα μικρότερη από της Γης, στοιχείο που υποδεικνύει αυξημένη πιθανότητα ύπαρξης νερού με τη μορφή πάγου κάτω από την επιφάνειά της. Αν αποτελείται από 25% νερό, όπως προβλέπει μια θεωρία, τότε έχει περισσότερο νερό από το γλυκό νερό που υπάρχει σε ολόκληρη η Γη.

Η Εστία και η Δήμητρα βρίσκονται στην κύρια ζώνη των αστεροειδών, μια περιοχή ανάμεσα στον Αρη και τον Δία, όπου μαζί με εκατοντάδες άλλα μικρότερα ουράνια σώματα περιφέρονται γύρω από τον Ηλιο. Αν μαζευόταν όλο το υλικό αυτών των σωμάτων θα έφτανε για να σχηματιστεί ένας πλανήτης συγκρίσιμος με τον Αρη. Για το μη σχηματισμό ενός τέτοιου πλανήτη φταίει ο γιγαντιαίος Δίας, που το βαρυτικό του πεδίο παρεμπόδισε και συνεχίζει να παρεμποδίζει τη συνένωση των διαστημικών βράχων. Η Εστία και η Δήμητρα ήταν ότι πιο κοντινό σε πλανήτη μπόρεσε να σχηματιστεί. Βεβαίως, δεν λείπουν και οι συγκρούσεις μεταξύ των μικρότερων αστεροειδών, που σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν αποτέλεσμα την απομάκρυνση κάποιων απ' αυτούς - ή κομματιών τους - από τη ζώνη των αστεροειδών και την κατάληξή τους στον Ηλιο ή σε κάποιον από τους πλανήτες.

Η αποστολή της διαστημικής βολίδας «Αυγή» προβλέπεται να διαρκέσει περισσότερο πάνω από 8 χρόνια. Ενα μέρος από την ώθηση που θα χρειαστεί για να φτάσει τους δύο αστεροειδείς θα δώσουν τρεις μικροί κινητήρες ιόντων. Κάθε κινητήρας έχει διάμετρο μόλις 30 εκατοστών και μπορεί να κινείται πάνω σε δύο άξονες ώστε να μεταβάλλεται η κατεύθυνση κίνησης του διαστημοπλοίου, καθώς και το κέντρο βάρος του. Κάθε φορά θα χρησιμοποιείται ένας μόνο κινητήρας που θα λειτουργεί συνεχώς για χρόνια, διακόπτοντας μόνο μερικές ώρες κάθε βδομάδα, ώστε να μπορέσει να στραφεί η κεραία της διαστημοσυσκευής προς τη Γη.

Δοκιμαστική λειτουργία κινητήρα ιόντων παρόμοιου με εκείνον που θα χρησιμοποιήσει η «Αυγή» στο μακρινό της ταξίδι.
Δοκιμαστική λειτουργία κινητήρα ιόντων παρόμοιου με εκείνον που θα χρησιμοποιήσει η «Αυγή» στο μακρινό της ταξίδι.
Οι κινητήρες λειτουργούν με ιόντα ξένου, που επιταχύνονται με τη βοήθεια ηλεκτρικού πεδίου σε ταχύτητες μέχρι και 10 φορές μεγαλύτερες απ' ότι τα αέρια στους συμβατικούς χημικούς κινητήρες. Η κατανάλωση καυσίμου είναι μόλις 3,25 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά δευτερόλεπτο κι έτσι τα 425 κιλά ξένου που μεταφέρει στις δεξαμενές του θα διαρκέσουν για πολλά χρόνια. Η ώθηση που προσφέρει ο κάθε κινητήρας ιόντων είναι ίση με εκείνη που απαιτείται για να κρατήσει κανείς ένα φύλλο χαρτί στο χέρι του. Με τέτοια ώθηση, ένα αυτοκίνητο θα χρειαζόταν τέσσερις ημέρες για να επιταχύνει από τα 0 στα 100 χιλιόμετρα την ώρα. Ωστόσο, αυτή η μικρή συνεχής ώθηση θα είναι αθροιστικά συγκρίσιμη με την ολιγόλεπτη ώθηση του πυραύλου Delta που θα υπερνικήσει το βαρυτικό πεδίο της Γης εξαπολύοντας την «Αυγή» στο Διάστημα.

Τα περισσότερα υποσυστήματά της «Αυγής» είναι διπλά και ειδικό λογισμικό ελέγχου σε περίπτωση προβλήματος αποσυνδέει το ελαττωματικό σύστημα και χρησιμοποιεί αυτόματα το βοηθητικό. Η τροχιά που θα πάρει μετά την εκτόξευσή της θα τη φέρει κοντά στον Αρη, που θα λειτουργήσει σαν βαρυτικός καταπέλτης αυξάνοντας την ταχύτητά της και βοηθώντας την να συναντήσει την Εστία γύρω στον Αύγουστο του 2011 και τη Δήμητρα γύρω στο Φλεβάρη του 2015. Μέχρι την ολοκλήρωση της αποστολής της, η «Αυγή» θα έχει κάνει σχεδόν 4 περιφορές γύρω από τον Ηλιο.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «NASA»



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ