Η Νεκρά Θάλασσα, η χαμηλότερη περιοχή στον πλανήτη, βρίσκεται σήμερα 424 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και η στάθμη της κατεβαίνει κάθε χρόνο κατά ένα μέτρο. Σε ορισμένες περιοχές, η ακτογραμμή έχει υποχωρήσει μέχρι και ένα χιλιόμετρο σε σχέση με τη θέση που βρισκόταν πριν από δεκαετίες, ενώ περίπου 3.000 τοπικές καθιζήσεις χάσκουν στην περίμετρο αυτής της μεγάλης λίμνης εξαιρετικά αλμυρού νερού. Τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται μια νέα τρύπα λόγω καθίζησης κάθε δύο μέρες. Μερικές από όσες βρίσκονται κοντά στο νερό γεμίζουν με άλμη, ενώ άλλες μένουν κενές. Μετά από αιώνες σταθερότητας, χάρη στην ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στο γλυκό νερό, που τροφοδοτεί ο Ιορδάνης ποταμός και την εξάτμιση κάτω από το δυνατό ήλιο της Μέσης Ανατολής, η λίμνη σταδιακά χάνεται.

Το Ισραήλ από τα δυτικά, η Ιορδανία από τα ανατολικά και η Συρία με το Λίβανο από τα βόρεια αντλούν τόσο πολύ νερό από τον Ιορδάνη για ύδρευση και άρδευση, που μόλις το ένα δέκατο φτάνει τελικά στη Νεκρά Θάλασσα. Το Ισραήλ και η Ιορδανία καταναλώνουν νερό από τη λίμνη και στο πλαίσιο ανάκτησης πολύτιμων ορυκτών που βρίσκονται διαλυμένα σ' αυτό. Τα εδάφη που αποκαλύπτονται καθώς υποχωρούν τα νερά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τίποτα, λόγω των καθιζήσεων. Αιτία για τις καθιζήσεις θεωρείται η εισροή γλυκού νερού στο υπέδαφος εκεί που πρώτα υπήρχε αλμυρό νερό. Το γλυκό νερό διαλύει τα στρώματα αλάτων, προκαλώντας υποχώρηση των ανώτερων στρωμάτων εδάφους. Η κατανόηση του μηχανισμού των τοπικών καθιζήσεων θα βοηθούσε στην εξήγηση ανάλογων φαινομένων μικρότερης έκτασης που έχουν εμφανιστεί στη Φλόριντα, στη Γουατεμάλα, τη Γερμανία και την Ισπανία.

Αν και η Νεκρά Θάλασσα δεν είναι καθόλου νεκρή, καθώς περιέχει μεταξύ άλλων και μερικούς μικροοργανισμούς (ακραιόφιλα) εξαιρετικού ενδιαφέροντος, το πρόβλημα της σταδιακής εξαφάνισής της δεν είναι οικολογικό και κανείς από τους άμεσα ενδιαφερόμενους δεν το αντιμετωπίζει έτσι. Δεν μπαίνει ζήτημα περιορισμού των αντλήσεων από τον Ιορδάνη. Το αντίθετο, η λίμνη υπολογίζεται ως καλός υποδοχέας της άλμης που θα παράγεται από την αφαλάτωση θαλασσινού νερού, ώστε να υπάρξει ακόμα περισσότερο γλυκό νερό διαθέσιμο. Ομως ποιος θα παράγει το νερό, ποιος θα το διαχειρίζεται και από ποια διαδρομή θα περάσει το κανάλι που θα το μεταφέρει; Τα ζητήματα αυτά μπλέκουν παραπέρα το κουβάρι των ανταγωνισμών και αντιπαραθέσεων μεταξύ των χωρών της περιοχής, με το θερμό ιστορικό των τελευταίων δεκαετιών και τη συνεχή υποδαύλιση από τις δυνάμεις που βρίσκονται ψηλότερα στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Η ανισόμετρη ανάπτυξη των χωρών και ο ανταγωνισμός των μονοπωλίων περιπλέκει παραπέρα τα πράγματα.

Ηδη από την καπιταλιστική οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1970, με αφορμή το ενεργειακό, είχε προταθεί η δημιουργία καναλιού που θα τροφοδοτεί τη Νεκρά Θάλασσα με νερό της Μεσογείου, παράγοντας μέσω υδροηλεκτρικών εργοστασίων - λόγω υψομετρικής διαφοράς - ηλεκτρική ενέργεια ισχύος 160 Μεγαβάτ. Το νερό θα μπορούσε να ψύχει ένα θερμοηλεκτρικό σταθμό ισχύος 1 γιγαβάτ και στη συνέχεια να εξατμίζεται πιο γρήγορα στο εργοστάσιο αφαλάτωσης. Ενδιαφέρον για το έργο είχαν δείξει και κατασκευαστικοί όμιλοι εκτός Μέσης Ανατολής, αλλά τα σχέδια δεν ευοδώθηκαν.

Το πρόβλημα της διακρατικής διαχείρισης των υδάτων, ιδίως σε περιοχές που το νερό είναι σε μεγάλη έλλειψη, όπως η Μέση Ανατολή, έκανε έντονη την εμφάνισή του τη δεκαετία του 1990 και τα σχέδια για κανάλι προς τη Νεκρά Θάλασσα επανεμφανίστηκαν με διάφορες παραλλαγές. Ομως, όλες οι παραλλαγές του καναλιού από τη Μεσόγειο είχαν διαδρομές που περνάνε αποκλειστικά μέσα από το Ισραήλ. Ακόμα κι αν μία από αυτές ήταν η πιο καλή λύση από τεχνικοοικονομικής πλευράς, οι άλλες χώρες της περιοχής δεν υπήρχε περίπτωση να συγχρηματοδοτήσουν ένα τέτοιο έργο, καθώς το Ισραήλ θα κρατούσε το διακόπτη...

Ετσι, κέρδισε έδαφος η λύση ενός καναλιού που θα συνδέει την Ερυθρά Θάλασσα με τη Νεκρά Θάλασσα, παρότι υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για τη χημική συμβατότητα των υδάτων αυτών των δύο σωμάτων νερού, ζήτημα το οποίο είναι υπό εξέταση από ερευνητές τα τελευταία χρόνια. Το σχέδιο είναι ιορδανικό και η λύση που οριστικοποιήθηκε το 2005 υποστηρίχτηκε τόσο από την Παλαιστίνη, όσο και από το Ισραήλ! Ομως, μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Ιούνη του 2009, το Ισραήλ φαίνεται να το ξανασκέφτηκε και ύστερα από επαφές με την Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός ...πιλοτικού έργου κατασκευής αγωγού 180 χιλιομέτρων μεταξύ Ερυθράς και Νεκράς Θάλασσας, που θα μετέφερε 200 εκατ. κυβ. μέτρα νερό, αφαλατώνοντας και παραδίδοντας στην Ιορδανία τη μισή ποσότητα. Τέσσερις μήνες αργότερα, τον Οχτώβρη του 2009, η Ιορδανία ανακοίνωσε ότι ξεκινά μονομερώς την κατασκευή του έργου, παρότι εκκρεμούν τα συμπεράσματα από τις επιστημονικές μελέτες.

Η Ιορδανία ενέταξε το έργο σε ένα ευρύτερο αναπτυξιακό έργο που περιλαμβάνει την ανάπτυξη οικισμών για τη στέγαση 1,36 εκατ. ανθρώπων, σε περιοχές νότια του Αμμάν, στο νοτιότερο άκρο της Νεκράς Θάλασσας και βόρεια της Ακαμπα, καθώς και τουριστικών καταλυμάτων σε περιοχές κατά μήκος της υδάτινης «αρτηρίας». Τον Μάρτη το ιορδανικό υπουργείο Νερού και Αρδευσης κατέληξε σε 6 εταιρείες για την πρώτη φάση του έργου, ύψους 2 δισ. δολαρίων. Οταν η φάση αυτή ολοκληρωθεί θα μεταφέρονται 400 εκατ. κυβ. μέτρα νερό το χρόνο, από τα οποία τα μισά θα γίνονται γλυκό νερό και το υπόλοιπο θα χύνεται στη Νεκρά Θάλασσα. Οταν ολοκληρωθεί και η τελευταία φάση του, το έργο θα αποτελείται από 525 χλμ. καναλιών θαλασσινού νερού, 348 χλμ. σωλήνων γλυκού νερού και θα ενσωματώνει εκτός από τα εργοστάσια αφαλάτωσης και υδροηλεκτρικά εργοστάσια, που όμως θα παράγουν μόλις το ένα πέμπτο της απαραίτητης ενέργειας για την άντληση του νερού της Ερυθράς Θάλασσας. Το υπόλοιπο θα παράγεται από πυρηνικό σταθμό που θα κατασκευαστεί στην κεντρική Ιορδανία και για τον οποίο πριν από λίγες μέρες υποβλήθηκαν προτάσεις από ρωσικά, καναδικά και γαλλοϊαπωνικά κονσόρτσιουμ.

Η απόφαση της Ιορδανίας για το κανάλι Ερυθράς - Νεκράς Θάλασσας έχει δημιουργήσει ανησυχία και στην Αίγυπτο, που εκφράζει φόβους ότι εξαιτίας του θα αυξηθεί η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή και η αλατότητα των πηγαδιών, αλλά κυρίως ανησυχεί ότι θα παρέχει νερό για την ψύξη του πυρηνικού αντιδραστήρα του Ισραήλ στην Ντιμόνα και θα μετατρέψει την έρημο Νεγκέβ σε περιοχή ισραηλινών καταυλισμών.