Κυριακή 29 Γενάρη 2012
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Ισχυρή ηλιακή καταιγίδα

Η ηλιακή έκλαμψη που κατέληξε σε στεμματική εκτόξευση μάζας, όπως φωτογραφήθηκε από τη διαστημοσυσκευή Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής της NASA
Η ηλιακή έκλαμψη που κατέληξε σε στεμματική εκτόξευση μάζας, όπως φωτογραφήθηκε από τη διαστημοσυσκευή Παρατηρητήριο Ηλιακής Δυναμικής της NASA
Μια ηλιακή κηλίδα, που εξερράγη το πρωί της περασμένης Δευτέρας, οδήγησε σε μια μακράς διάρκειας ηλιακή έκλαμψη τάξης M9, δηλαδή λίγο κάτω από την κατηγορία έκλαμψης-Χ, που είναι το ισχυρότερο είδος έκλαμψης. Αμέσως μετά, η διαστημοσυσκευή Ηλιακό και Ηλιοσφαιρικό Παρατηρητήριο (SOHO) της NASA κατέγραψε στεμματική εκτόξευση μάζας από την περιοχή της κηλίδας, που κινούμενη με ταχύτητα 2.200 χλμ. ανά δευτερόλεπτο, έφτασε ως καταιγίδα ακτινοβολίας στη Γη, την Τρίτη.

Η καταιγίδα ακτινοβολίας (κυρίως πρωτόνια και ηλεκτρόνια) ήταν τάξης S3, που σημαίνει ότι μπορούσε να προκαλέσει μεμονωμένες επανεκκινήσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών σε δορυφόρους σε γεωσύγχρονη τροχιά (ύψος 36.000 χλμ.) και παράσιτα στις ραδιοεπικοινωνίες σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.

Η καταιγίδα ακτινοβολίας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων, πρέπει να χτύπησε και τον Αρη την περασμένη Τετάρτη. Λόγω του ασθενέστερου μαγνητικού του πεδίου και της κατά πολύ αραιότερης ατμόσφαιρας, πολλά από τα σωματίδια της καταιγίδας πρέπει να έφτασαν ως την επιφάνεια. Είναι ένας από τους κινδύνους που θα αντιμετωπίσει μια μελλοντική επανδρωμένη αποστολή στον κόκκινο πλανήτη.


Εκπληκτικής ομορφιάς πολικά σέλατα ήταν το αποτέλεσμα της καταιγίδας ακτινοβολίας που προκάλεσε η στεμματική εκτόξευση μάζας, όταν ένα μικρό μέρος των σωματιδίων διαπέρασε το μαγνητικό πεδίο της Γης και βομβάρδισε την ατμόσφαιρα. (Η φωτογραφία είναι από τη Νορβηγία και οφείλεται σε μικρότερη ηλιακή καταιγίδα που έφτασε στη Γη τη Δευτέρα)

(c)Bjorn Jorgensen / www.arcti

Εκπληκτικής ομορφιάς πολικά σέλατα ήταν το αποτέλεσμα της καταιγίδας ακτινοβολίας που προκάλεσε η στεμματική εκτόξευση μάζας, όταν ένα μικρό μέρος των σωματιδίων διαπέρασε το μαγνητικό πεδίο της Γης και βομβάρδισε την ατμόσφαιρα. (Η φωτογραφία είναι από τη Νορβηγία και οφείλεται σε μικρότερη ηλιακή καταιγίδα που έφτασε στη Γη τη Δευτέρα)
ΝΕΦΕΛΩΜΑ ΤΟΥ «ΑΕΤΟΥ»
Ψυχρά αέρια δημιουργούν υπέρθερμα άστρα

Στο κέντρο και προς τα κάτω αυτής της φωτογραφίας του νεφελώματος του Αετού από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χέρσελ, φαίνονται καθαρά οι τρεις «πυλώνες», στη μέση της τεράστιας κοιλότητας που έχει δημιουργήσει η πίεση της ακτινοβολίας από ένα νεαρό αστρικό σμήνος
Στο κέντρο και προς τα κάτω αυτής της φωτογραφίας του νεφελώματος του Αετού από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χέρσελ, φαίνονται καθαρά οι τρεις «πυλώνες», στη μέση της τεράστιας κοιλότητας που έχει δημιουργήσει η πίεση της ακτινοβολίας από ένα νεαρό αστρικό σμήνος
Μοναδικές ευρυγώνιες εικόνες των εκπομπών ακτινοβολίας από τα παγωμένα αέρια και τη σκόνη του νεφελώματος του Αετού έδωσε το διαστημικό τηλεσκόπιο Χέρσελ. Κάθε χρώμα στη δημοσιευόμενη φωτογραφία αντιστοιχεί σε μια διαφορετική θερμοκρασία, ξεκινώντας από τους -263 βαθμούς Κελσίου (κόκκινο) και φτάνοντας ως τους -233 βαθμούς (γαλάζιο). Το Χέρσελ αποκάλυψε την πολυδαίδαλη δομή του νεφελώματος, με τεράστιες κοιλότητες να σχηματίζουν κάτι που μοιάζει με σπηλιά, γύρω από τους διάσημους «πυλώνες της δημιουργίας» μέσα στους οποίους εκδηλώνεται έντονη αστρογένεση. Οι «πυλώνες» είχαν γίνει διάσημοι από την κλασική πια φωτογραφία που έβγαλε το 1995 το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων Χέρσελ είναι μια από τις βασικότερες διαστημοσυσκευές εν πτήσει του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), με αμερικάνικη συμμετοχή. Οι ερευνητές συνδυάζουν τις εικόνες που δίνει το Χέρσελ με εκείνες από το Νεύτων, ένα διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων-Χ (επίσης του ESA), για να εντοπίσουν νεαρά άστρα και να αναλύσουν την αλληλεπίδραση αυτών των θερμών σημείων με τα υπέρψυχρα αέρια και σκόνες του νεφελώματος. Τόσο οι υπέρυθρες ακτίνες, όσο και οι ακτίνες-Χ εμποδίζονται από την ατμόσφαιρα της Γης να φτάσουν στα επίγεια τηλεσκόπια και γι' αυτό τα διαστημικά τηλεσκόπια είναι κρίσιμης σημασίας ώστε να κατανοηθεί καλύτερα ο κύκλος ζωής των άστρων.

Το νεφέλωμα του Αετού βρίσκεται 6.500 έτη φωτός μακριά από τη Γη, στον αστερισμό του Οφεος. Περιέχει ένα νεαρό αστρικό σμήνος (NGC6611), ορατό και με μεγάλα ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Η ακτινοβολία των νεαρών άστρων φωτίζει, αλλά και διαμορφώνει τα υλικά του νεφελώματος, οδηγώντας - μεταξύ άλλων - σε δομές όπως οι πυλώνες, μήκους αρκετών ετών φωτός. Το αντιπάλεμα ψυχρού - θερμού, η αλληλεπίδραση των υλικών του νεφελώματος με τα άστρα που δημιουργήθηκαν απ' αυτά τα ίδια τα αέρια, οδηγεί στη γέννηση νέων άστρων, στο σμίλεμα εκ νέου του νεφελώματος, στην εξέλιξη αυτού του κοσμικού συστήματος.



Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, spaceweather.com



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ