Κυριακή 5 Δεκέμβρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Βαθιά πρόσκρουση σε οχτώ μήνες

Καλλιτεχνική απεικόνιση της προσέγγισης του «Ντιπ Ιμπακτ» στον κομήτη Τέμπελ 1. Η βολίδα πρόσκρουσης έχει ήδη αποκολληθεί από το μητρικό σκάφος και κατευθύνεται προς τον πυρήνα του κομήτη

NASA

Καλλιτεχνική απεικόνιση της προσέγγισης του «Ντιπ Ιμπακτ» στον κομήτη Τέμπελ 1. Η βολίδα πρόσκρουσης έχει ήδη αποκολληθεί από το μητρικό σκάφος και κατευθύνεται προς τον πυρήνα του κομήτη
Η αποστολή «Ντιπ Ιμπακτ», που σημαίνει «Βαθιά Πρόσκρουση» (λογοπαίγνιο στα αγγλικά με την ονομασία «Μεγάλη Απήχηση» (σε ελεύθερη απόδοση), είναι η πρώτη απόπειρα να μάθουμε τι υπάρχει στο εσωτερικό της κεφαλής (πυρήνα) των κομητών. Η εκτόξευση του ομώνυμου διαστημοπλοίου θα γίνει τελικά το Γενάρη, μετά από αναβολή ενός έτους και αφού αλλάχτηκε η διαδρομή που θα ακολουθήσει, έτσι ώστε αντί να κάνει μια περιστροφή γύρω από τον ήλιο πριν φτάσει στον κομήτη Τέμπελ 1, να πάει απευθείας σ' αυτόν, όταν ο τελευταίος θα βρίσκεται σε απόσταση 134 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη.

Φτάνοντας στον κομήτη, τον Ιούλη του 2005, το «Ντιπ Ιμπακτ» θα χωριστεί στα δύο και το ένα από τα δύο κομμάτια του, διαμέτρου ενός μέτρου και βάρους 370 κιλών, θα πέσει με ταχύτητα 37.000 χιλιομέτρων την ώρα πάνω στον πυρήνα του κομήτη, ανοίγοντας έναν κρατήρα βάθους 25 και πλάτους 100 μέτρων (με βάση υπολογισμούς). Το τμήμα του διαστημοπλοίου, που θα συνεχίσει το ταξίδι του, θα καταγράψει την πρόσκρουση και θα μεταδώσει τα δεδομένα στη Γη, μεταξύ αυτών το πραγματικό βάθος και πλάτος του κρατήρα, τη σύνθεση του πυθμένα του, αλλά και των αναβλημάτων, καθώς και τις μεταβολές στην εκπομπή αερίων που θα προκληθούν, εξαιτίας της πρόσκρουσης.

Η βολίδα πρόσκρουσης του «Ντιπ Ιμπακτ» δε διαθέτει φωτοβολταϊκά στοιχεία, όπως το μητρικό σκάφος και τη μία και μόνη ημέρα που θα λειτουργήσει ανεξάρτητα απ' αυτό, θα χρησιμοποιήσει μια μπαταρία για να τροφοδοτήσει το αυτόνομο σύστημα πλοήγησης που διαθέτει και να κατευθυνθεί πάνω στον πυρήνα του Τέμπελ 1, που θα πλησιάζει με ταχύτητα. Είναι φτιαγμένη κυρίως από χαλκό, στοιχείο που δεν αναμένεται να υπάρχει στον κομήτη. Εκτός από τον παθητικό της ρόλο, η βολίδα διαθέτει και φωτογραφική μηχανή που θα στείλει εικόνες του κομήτη δευτερόλεπτα πριν τη σύγκρουση. Ο Τέμπελ 1 ανακαλύφθηκε το 1867 από τον Γερμανό αστρονόμο Ερνστ Τέμπελ. Από τότε έχει κάνει πολλά περάσματα από το εσωτερικό ηλιακό σύστημα, καθώς έχει περίοδο περιφοράς γύρω από τον ήλιο μόλις 5,5 έτη (άλλοι πιο διάσημοι κομήτες έχουν περιόδους δεκαετιών ή και αιώνων). Αυτή η μεγάλη συχνότητα της εμφάνισής του τον έκανε καλό υποψήφιο για το πείραμα της βαθιάς πρόσκρουσης.

Σχεδιαστική απεικόνιση της βολίδας πρόσκρουσης, με ημιδιαφάνεια στο κάλυμμα, έτσι που να φαίνονται και τα λιγοστά όργανα στο εσωτερικό. Οι πλάκες χαλκού του περιβλήματος δημιουργούν μια κυψέλη που έχει μέση πυκνότητα ίση με την αναμενόμενη πυκνότητα του κομήτη, ώστε το αποτέλεσμα της πρόσκρουσης να είναι το μέγιστο δυνατό

NASA

Σχεδιαστική απεικόνιση της βολίδας πρόσκρουσης, με ημιδιαφάνεια στο κάλυμμα, έτσι που να φαίνονται και τα λιγοστά όργανα στο εσωτερικό. Οι πλάκες χαλκού του περιβλήματος δημιουργούν μια κυψέλη που έχει μέση πυκνότητα ίση με την αναμενόμενη πυκνότητα του κομήτη, ώστε το αποτέλεσμα της πρόσκρουσης να είναι το μέγιστο δυνατό
Η αμερικανική υπηρεσία Διαστήματος, η NASA, που πραγματοποιεί την αποστολή, ελπίζει ότι θα πάρει απαντήσεις σε αρκετά από τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα γύρω από τους κομήτες. Οι κομήτες είναι το πιο αρχέγονο υλικό του ηλιακού μας συστήματος στο οποίο μπορούμε να έχουμε πρόσβαση, αλλά δεν ξέρουμε τίποτα για το τι κρύβεται κάτω από τα επιφανειακά στρώματα του πυρήνα τους. Οι κομήτες κάποια στιγμή γίνονται αδρανείς και παύουν να επιδεικνύουν φωτεινή ουρά όταν περνάνε κοντά απ' τον ήλιο, δεν ξέρουμε όμως αν αυτό συμβαίνει, επειδή εξαντλείται ο πάγος που περιέχουν ή με κάποιο τρόπο εμποδίζεται η εξάχνωσή του. Πρέπει να υπάρχουν πολλοί αδρανείς κομήτες που «παριστάνουν» τους αστεροειδείς, αλλά δεν ξέρουμε πώς να διακρίνουμε τέτοιους ψευτοαστεροειδείς από τους κανονικούς. Αν και ξέρουμε αρκετές λεπτομέρειες για τη χημική και φυσική σύνθεση των κομητών σε σχέση με τη σύνθεση άλλων μικρών ουράνιων σωμάτων, δε γνωρίζουμε πώς να συνθέσουμε αυτές τις πληροφορίες για να κατασκευάσουμε ένα σωστό μαθηματικό μοντέλο για τους κομήτες. Η αφθονία αερίων στην ουρά τους χρησιμοποιείται από πολλούς επιστήμονες, για να συναχθεί το ποσοστό του πάγου σε ένα πρωτοπλανητικό δίσκο, σαν αυτόν από τον οποίο δημιουργήθηκε και η Γη, αλλά δεν ξέρουμε τη σχέση ανάμεσα στα αέρια της ουράς και στο ποσοστό του πάγου που υπάρχει στον πυρήνα του κομήτη. Οι κομήτες διασπώνται σε μικρότερα κομμάτια ακόμα και κάτω από μικρές παραμορφωτικές τάσεις, αλλά δε γνωρίζουμε τίποτα για τυχόν μεταβολή της αντοχής του υλικού από το οποίο αποτελούνται, σε συνάρτηση με το μέγεθος του κομήτη.

Η κύρια επιστημονική αποστολή του «Ντιπ Ιμπακτ» είναι να ρίξει φως στις διαφορές ανάμεσα στη σύσταση του εσωτερικού του πυρήνα των κομητών και της επιφάνειάς τους. Σε ποιο βάθος αρχίζει να υπάρχει αρχέγονο υλικό, που δεν έχει επηρεαστεί από τις διαδοχικές φάσεις θέρμανσης και ψύξης κάθε που ο κομήτης κάνει μια περιφορά γύρω από τον ήλιο; Τα αποτελέσματα της αποστολής αναμένεται να προσφέρουν στους επιστήμονες βαθύτερη κατανόηση της διαδικασίας σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος, αλλά και των επιπτώσεων από την πρόσκρουση ενός κομήτη στη Γη. Πάντως, ο Τέμπελ 1, ούτε σήμερα, ούτε ποτέ στο προβλέψιμο μέλλον ενδέχεται να απειλήσει τον πλανήτη μας. Κι η πρόσκρουση με το «Ντιπ Ιμπακτ» δε θα έχει αρκετή ορμή, για να μεταβάλει ουσιαστικά την τροχιά του γύρω από τον ήλιο.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: NASA



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ