Σάββατο 6 Γενάρη 2007 - Κυριακή 7 Γενάρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Αρειανή πρακτική δοκιμή

Σε μια σκηνή στη Γροιλανδία δοκιμάστηκε το θερμικό παγοτρύπανο με το ελληνικό όνομα «Χρόνος», που θα σταλεί το 2011 στον Αρη, με διαστημόπλοιο της αμερικανικής NASA. Οι συνθήκες της Γροιλανδίας ήταν από τις πιο κοντινές σ' αυτές του Αρη, όπου η θερμοκρασία θα είναι γύρω στους 110 βαθμούς Κελσίου υπό το μηδέν. Το τρυπάνι που λειτουργεί λιώνοντας τον πάγο με τη βοήθεια ηλεκτρικής αντίστασης και αναρροφώντας το νερό ως την επιφάνεια, θα χρησιμοποιηθεί για να ανοιχτεί μια τρύπα βάθους 30 μέτρων στους αιώνιους πάγους του Βόρειου Πόλου του Αρη. Υπολογίζεται ότι θα διαπεράσει στρώματα που χρειάστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια για να συσσωρευτούν, λόγω της πολύ πιο αργής απ' ό,τι στη Γη συσσώρευσης πάγου. Το νερό που θα φτάνει στην επιφάνεια θα αναλύεται ως προς τα ισότοπα που περιέχει από ένα φασματόμετρο μάζας δίνοντας πολύτιμες πληροφορίες για τις γεωλογικά πρόσφατες κλιματολογικές μεταβολές στο γειτονικό πλανήτη.

Η δοκιμή αποδείχτηκε ιδιαίτερα πετυχημένη, γιατί βοήθησε στη βελτίωση του λογισμικού που ελέγχει τον τρόπο λειτουργίας του τρυπανιού, αλλά και στην αναγνώριση ενός προβλήματος που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αποτυχία του τρυπανιού στον Αρη. Βεβαίως, ακόμα κι αν ο «Χρόνος» συναντήσει ένα ηφαιστειακό στρώμα σκόνης μέσα στον αρειανό πάγο και σταματήσει να λειτουργεί εξαιτίας του (όπως έγινε στη Γροιλανδία), θα είναι κι αυτό μια μεγάλη ανακάλυψη, αφού θα είναι απόδειξη σχετικά πρόσφατης ηφαιστειακής δραστηριότητας.

Τα μεγαλύτερα κιάλια του κόσμου

Μετά από δυο δεκαετίες σχεδιασμού και κατασκευής, το μεγαλύτερο (μεμονωμένο) τηλεσκόπιο του κόσμου αρχίζει τη λειτουργία του μέσα στο Γενάρη του 2007. Βρίσκεται στην κορυφή του όρους Γκράχαμ της Αριζόνα των ΗΠΑ, σε υψόμετρο 3.500 μέτρων, κόστισε 120 εκατομμύρια δολάρια και ονομάστηκε Large Binocular Telescope ή LBT (Μεγάλο Στερεοσκοπικό Τηλεσκόπιο) επειδή διαθέτει ένα ζεύγος κατόπτρων διαμέτρου 8,41 εκατοστών το καθένα. Με τη βοήθεια ηλεκτρονικών κυκλωμάτων που διορθώνουν την εικόνα του, το LBT πετυχαίνει καλύτερη ανάλυση από κάθε άλλο οπτικό τηλεσκόπιο στη Γη, αλλά και στο Διάστημα, συμπεριλαμβανόμενου του διαστημικού τηλεσκοπίου Χαμπλ.

Χάρη σ' αυτό το τεχνολογικό θαύμα, οι αστρονόμοι αναμένουν απαντήσεις σε θεμελιώδη ζητήματα της κοσμολογίας, όπως τα ερωτήματα σχετικά με το σχηματισμό των άστρων και των γαλαξιών, αλλά και το πόσο συνηθισμένα ή σπάνια είναι τα ηλιακά συστήματα σαν το δικό μας.


Τα θεμέλια του LBT μπήκαν το 1996. Η βάση για το βάρους 650 τόνων κεντρικό ρουλεμάν μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε το 1999
Τα θεμέλια του LBT μπήκαν το 1996. Η βάση για το βάρους 650 τόνων κεντρικό ρουλεμάν μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε το 1999

Το 2001 και το 2002 τμήματα του πλαισίου και των πρωτευόντων κατόπτρων του LBT ολοκληρώθηκαν στην Ιταλία και μεταφέρθηκαν στην Αριζόνα. Κάθε κάτοπτρο - φαίνεται να προστατεύεται από μπλε πλαστικό - λειάνθηκε με ακρίβεια μισού εκατομμυριοστού του εκατοστού, δηλαδή 3.000 φορές λεπτότερη από μια ανθρώπινη τρίχα
Το 2001 και το 2002 τμήματα του πλαισίου και των πρωτευόντων κατόπτρων του LBT ολοκληρώθηκαν στην Ιταλία και μεταφέρθηκαν στην Αριζόνα. Κάθε κάτοπτρο - φαίνεται να προστατεύεται από μπλε πλαστικό - λειάνθηκε με ακρίβεια μισού εκατομμυριοστού του εκατοστού, δηλαδή 3.000 φορές λεπτότερη από μια ανθρώπινη τρίχα

Από το Μάρτη του 2004 έως σήμερα το ζεύγος των γυαλισμένων κατόπτρων τοποθετήθηκε στα μόνιμα πλαίσια στήριξής τους που επιτρέπουν τη μεταβολήτης καμπυλότητάς τους, ώστε να αντισταθμίζονται τυχόν παραμορφώσεις. Το LBT θα λειτουργεί μέσα σε ένα πρωτότυπο για αστεροσκοπείο ορθογώνιο κλιματιζόμενο κτίριο
Από το Μάρτη του 2004 έως σήμερα το ζεύγος των γυαλισμένων κατόπτρων τοποθετήθηκε στα μόνιμα πλαίσια στήριξής τους που επιτρέπουν τη μεταβολήτης καμπυλότητάς τους, ώστε να αντισταθμίζονται τυχόν παραμορφώσεις. Το LBT θα λειτουργεί μέσα σε ένα πρωτότυπο για αστεροσκοπείο ορθογώνιο κλιματιζόμενο κτίριο

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: «Discover»,«Scientific American»



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ