Από απεργία στις ΗΠΑ το Νοέμβρη 2011

«Η 30χρονη Αντανέτ Κιντάνε δουλεύει διπλές βάρδιες προκειμένου να καλύπτει τους λογαριασμούς της. Η Κιντάνε λέει ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού θα της επιτρέψει να περνάει κάποιες ώρες με το γιο της». Η φτώχεια των εργαζομένων σε συνθήκες καπιταλιστικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ θερίζει όπως δείχνει το παράδειγμα της διπλής δουλειάς. Η υπόθεση της αύξησης του κατώτατου μισθού στις ΗΠΑ έχει προκύψει από το 2013 ακόμη. Ηταν τότε που ρεπορτάζ των αστικών ΜΜΕ έγραφαν ότι ο Μπ. Ομπάμα προτρέπει τους ιδιοκτήτες των επιχειρηματικών ομίλων να αυξήσουν τον κατώτατο μισθό χωρίς να τα καταφέρει. Και πώς να αυξήσουν οι μεγαλοεπιχειρηματίες τους μισθούς, όταν αυτό αντίκειται στην ανταγωνιστικότητα και στη διευρυμένη αναπαραγωγή των κερδών, στην αύξηση του ποσοστού τους; Και αυτό το ζήτησε ο Ομπάμα όταν ήδη η καπιταλιστική οικονομία των ΗΠΑ είχε αρχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμούς πάνω από 2% του ΑΕΠ.

Πρόσφατα ο Μπ.Ομπάμα επανήλθε. Ετσι στις 21/1/2015 δημοσιεύτηκε στη «HuffPost Greece» και αναδημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική έκδοση «reporter.gr» το εξής:

«Οκτώ χρόνια μετά την έναρξη της παγκόσμιας τραπεζικής κρίσης, ο Μπάρακ Ομπάμα θέτει θέμα μείωσης των οικονομικών ανισοτήτων και ρύθμισης της αγοράς εργασίας. "Σε όποιον από το Κογκρέσο επιμένει να διαφωνεί με το να αυξήσουμε τον κατώτατο μισθό, θα πω το εξής: Αν πραγματικά πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να δουλεύετε με πλήρες ωράριο και να συντηρείτε την οικογένειά σας με λιγότερα από 15 δολάρια την ημέρα, δοκιμάστε το», είπε ο Ομπάμα στο ετήσιο διάγγελμά του».

Βεβαίως, η καπιταλιστική οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται από το 2013 με ρυθμούς πάνω από 2%. Σύμφωνα δε με τη «Fitch» η αμερικανική οικονομία, το 2014 είχε ανάπτυξη 2,3%, ενώ θα έχει αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,1% το 2015 και 3% το 2016.

Να σημειώσουμε ότι στις ΗΠΑ εφαρμόστηκε επεκτατική πολιτική διαχείρισης, αλλά οι ταξικές ανισότητες διευρύνθηκαν στην περίοδο της κρίσης, αλλά δεν αμβλύνονται στην περίοδο ανάπτυξης. Εφαρμόστηκε η πολιτική που θέλει να εφαρμόσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Η κεντρική τους τράπεζα Fed «τύπωσε» δολάρια, ενίσχυσε τράπεζες και μονοπώλια στην παραγωγή, την κυβέρνηση Ομπάμα δεν την απασχόλησε ως πρόβλημα το μεγάλο χρέος που έχει και πέρασε η καπιταλιστική της οικονομία σε ανάκαμψη. Σαν αυτό που κάνει τώρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με την αγορά κρατικών ομολόγων που ο ΣΥΡΙΖΑ τη χαιρετίζει ως ιστορική, επειδή θα δώσει ρευστό στην αγορά για επενδύσεις, (είναι όρος), και όχι για κάλυψη λαϊκών αναγκών. Η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα στις ΗΠΑ όμως όχι μόνο δεν ωφελήθηκαν απ' αυτήν την ανάκαμψη, αλλά έχασαν, η δε ανάκαμψη δεν τους επιστρέφει τις απώλειες. Αυτήν την πολιτική εκθειάζει ο ΣΥΡΙΖΑ προβάλλοντάς την ως θετική εμπειρία για το λαό και ας είναι αρνητικότατη.

Υπάρχουν όμως και άλλα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η εφαρμογή του επεκτατικού μείγματος είναι αντιλαϊκή, με δεδομένη την εκτίμηση ακόμη και της αστικής «HuffPost Greece» ότι το σημείο αφετηρίας αύξησης του κατώτατου μεροκάματου, δηλαδή τα 10 δολάρια, είναι εξαιρετικά χαμηλό.

Ο Πολ Κρούγκμαν, «The New York Times»/ «Καθημερινή» 23/9/2014, έγραψε: «Μειώθηκαν ή καταργήθηκαν εντελώς τα επιδόματα, ιδιαιτέρως για τους μακροχρόνια ανέργους. Μόλις 26% των άνεργων Αμερικανών λαμβάνουν οποιασδήποτε μορφής επίδομα και αυτό είναι το χαμηλότερο ποσοστό εδώ και πολλές δεκαετίες. Η Αμερική έχει εγκαταλείψει όσους πολίτες της βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας».

Βεβαίως, σύμφωνα με τα στοιχεία των ΗΠΑ, η ανεργία μειώθηκε στο 6% στο τέλος του 2014. Αλλά πώς μειώθηκε; Σε άρθρο των «New York Times» (Ιούνης 2014), αποκαλυπτόταν ότι «η έστω και αμυδρή βελτίωση των αριθμών οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι έχουν απλά σταματήσει να αναζητούν εργασία», δηλαδή δεν καταγράφονται ως άνεργοι.

Επίσης, μετά τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοέμβρη 2014, τις οποίες έχασαν οι «Δημοκρατικοί», τα άρθρα και τα ρεπορτάζ στις ΗΠΑ απέδιδαν την ήττα στις τεράστιες εισοδηματικές ανισότητες.

«Οι ανισότητες αυξάνονται όπως και εκείνοι που έχουν όλο και λιγότερα να ξοδέψουν. Υπάρχουν όλο και περισσότερες αποταμιεύσεις αλλά λιγότερες επενδύσεις και μικρότερη κατανάλωση. Την ίδια ώρα, εταιρείες όπως η "Apple" αλλά και άλλοι παγκόσμιοι κολοσσοί κάθονται πάνω σε βουνά ζεστού χρήματος που δεν ξέρουν τι να τα κάνουν. Τα χρήματα συγκεντρώνονται στα χέρια λίγων "happy fews", επιχειρήσεων και ιδιωτών» (από άρθρο στην οικονομική εφημερίδα «Les Echos»).

Χρειάζονται και άλλες αποδείξεις για το τι σημαίνει η επεκτατική πολιτική ή η πολιτική χαλάρωσης του ΣΥΡΙΖΑ για την εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα; Οπως είπε ο νέος υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης κατά την παραλαβή του υπουργείου, «είμαστε υπέρ του λιτού βίου»...

Ενα ρεπορτάζ της «Καθημερινής», στις 13/1/2015, έγραφε: «Το προσχέδιο του προϋπολογισμού της ιαπωνικής κυβέρνησης για το νέο δημοσιονομικό έτος προβλέπει αυξημένες δαπάνες σε επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters. Το Τόκιο προσδοκά σε σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων, η οποία περιορίζει τις ανάγκες του για δανεισμό. Το σχέδιο προϋπολογισμού του πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε για το έτος που αρχίζει τον Απρίλιο ανέρχεται στα 96,3 τρισ. γιεν (686,5 δισ. ευρώ), αυξημένο από τα 95,9 τρισ. γιεν του φετινού προϋπολογισμού».

Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι πριν από τις πρόσφατες εκλογές στην Ιαπωνία, η κυβέρνηση του Σίνζο Αμπε επιδίωξε με την εφαρμογή μιας «επιθετικής», όπως ονομάστηκε, πολιτικής χαλάρωσης, να βγάλει την καπιταλιστική της οικονομία από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου. Εφαρμόζοντας όμοια πολιτική μ' αυτήν που λέει και ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα εφαρμόσει στην Ελλάδα, με την επιδίωξη, σε συμμαχία με Ιταλία, Γαλλία, που έχουν μεγάλο χρέος, πάνω από 2 τρισ. ευρώ, και βρίσκονται σε φάση ύφεσης, να την επιβάλουν στην Ευρωζώνη, η οικονομία της οποίας επίσης βρίσκεται σε στασιμότητα. Δηλαδή, Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, λόγω ακριβώς αυτών των συνθηκών, δεν έχουν τη δυνατότητα να δαπανήσουν κρατικό χρήμα για καπιταλιστικές επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές.

Στα μέσα του 2013, τα αστικά ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο υποδέχονταν τις παρεμβάσεις της ιαπωνικής κυβέρνησης ως εξής: «Οι αγορές αντέδρασαν θεαματικά στην ανακοίνωση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας ότι "εξαπολύει" επιθετική πολιτική ρευστότητας. Η ιαπωνική Κεντρική Τράπεζα διπλασιάζει το ύψος των ομολόγων που θα αγοράζει κάθε μήνα σε 61,4 δισεκατομμύρια, με στόχο να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη και να "ανεβάσει" τον πληθωρισμό στο 2% τα επόμενα δύο χρόνια. Η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει διπλασιάσει την ποσότητα του χρήματος που "ρίχνει" στην ιαπωνική οικονομία. Χάρη σε όλα αυτά, η ιαπωνική οικονομία "απογειώνεται". Το πρώτο τρίμηνο του έτους η ανάπτυξη "έπιασε" 3,5%, μετά από ανάπτυξη 1% το τελευταίο τρίμηνο του 2012 και έξι μήνες ύφεσης. Κοιτάζοντας κανείς τους παράγοντες που στηρίζουν την ανάπτυξη, διαπιστώνει ότι η μισή οφείλεται σε δημόσια ζήτηση, όπως δημόσια έργα και κρατικές δαπάνες. Η ανάπτυξη στην Ιαπωνία αποδεικνύει ότι τα δύο βέλη στη φαρέτρα του πρωθυπουργού Αμπε βρήκαν στόχο: Το πακέτο δημοσίων δαπανών ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που ανακοίνωσε μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του και η αλλαγή πολιτικής που επέβαλε στην Κεντρική Τράπεζα, αντικαθιστώντας τον πρόεδρό της».

Πολύ γρήγορα, όμως, μέσα στο 2014, η ιαπωνική καπιταλιστική οικονομία επέστρεψε στην κρίση και η κυβέρνησή της οδήγησε την Ιαπωνία σε εκλογές. Αναδείχτηκε όμως ξανά στην κυβέρνηση το κόμμα του Σίνζο Αμπε, που διαμορφώνει το «φιλόδοξο προϋπολογισμό» που «προσδοκά σε σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων, η οποία περιορίζει τις ανάγκες του για δανεισμό». Θέλει όμως αυξημένα κρατικά έσοδα για να ενισχύσει τις επενδύσεις, αφού δυσκολεύεται να δανειστεί. Το ίδιο λέει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Οχι άλλα δανεικά, πολιτική χαλάρωσης σαν τα μέτρα Ντράγκι, για αγορά κρατικών ομολόγων ώστε να πέσει χρήμα στην αγορά (το έκανε και η ιαπωνική Κεντρική Τράπεζα), και συμφωνία για την αποπληρωμή του χρέους ώστε να υπάρξει κρατικό χρήμα για επενδύσεις.

Την ίδια ώρα όμως που αυξάνει τα φορολογικά έσοδα η κυβέρνηση της Ιαπωνίας, μειώνει τη φορολογία κεφαλαίου ως ένα παράγοντα που συμβάλλει σε επενδύσεις, άρα και σε ανάκαμψη. Σε ρεπορτάζ της «Ημερησίας» στις 31/12/2014, αναφέρονται τα εξής: «Σε μείωση του συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών προχώρησε η ιαπωνική κυβέρνηση. Λίγες εβδομάδες μετά την επικράτηση στις εκλογές, ο δεξιός πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε υλοποιεί την εξαγγελία που έκανε το καλοκαίρι, για μείωση του συνολικού πραγματικού φορολογικού συντελεστή κάτω από το 30%. Σήμερα ο συντελεστής βρίσκεται στο 34,62% και είναι ήδη χαμηλότερος εκείνου στις ΗΠΑ και πολλά ευρωπαϊκά κράτη. Σε πρώτη φάση ο συντελεστής θα μειωθεί τον Απρίλιο κατά 2,51 ποσοστιαίες μονάδες, στο 32,1%. Το επόμενο οικονομικό έτος θα μειωθεί στο 31,3% και οι μειώσεις θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια. Το δημόσιο χρέος της χώρας είναι υπερδιπλάσιο του ΑΕΠ, οπότε περιθώρια νέου δανεισμού δεν υπάρχουν».

Είναι προφανές ότι αύξηση φορολογικών εσόδων και μείωση φορολογίας του κεφαλαίου σημαίνει ότι τα φορολογικά έσοδα θα εισπραχτούν από τις λαϊκές δυνάμεις. Αλλη πηγή δεν υπάρχει. Αλλο ένα ζήτημα που δείχνει ότι και η πολιτική χαλάρωσης περιέχει αντιλαϊκά μέτρα. Οσο και αν η πολιτική διαχείρισης έχει διαφοροποιήσεις, την εμπειρία από την Ιαπωνία, ας την κρατήσει ο λαός μας ως κριτήριο προσέγγισης της εφαρμογής της πολιτικής της νέας συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.