Κυριακή 19 Γενάρη 2014
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
Πλούσια αρθρογραφία του τεύχους

Καθοριστική πλευρά της γενικότερης προσπάθειας ανασύνταξης και αντεπίθεσης του κινήματος αποτελεί η ανάπτυξη της οργάνωσης και δράσης των νεολαίας γύρω από τα οξυμένα προβλήματά της, η άνοδος της συμβολής της στον αντιμονοπωλιακό, αντικαπιταλιστικό αγώνα, η ενίσχυση του ταξικού της κριτηρίου. Αναφερόμαστε πρώτα απ' όλα στους νέους της εργατικής τάξης, σε αυτούς που ανήκουν ή προέρχονται από τα λαϊκά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων και στην ένταξή τους στους ταξικούς αγώνες.

Σε αυτή την κρίσιμη πλευρά της πολιτικής δουλειάς του Κόμματος στη Νεολαία και της βοήθειας στην ΚΝΕ είναι αφιερωμένη η βασική ενότητα του παρόντος τεύχους της ΚΟΜΕΠ. Περιλαμβάνει την απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης για τη δουλειά του Κόμματος στη Νεολαία, καθώς και μια εκτενή συνέντευξη-συζήτηση μελών της Συντακτικής Επιτροπής που έλαβαν μέρος στις εργασίες της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης. Η συγκεκριμένη συζήτηση συμπυκνώνει σημαντικές πλευρές της πείρας και της κομματικής δράσης σε επιμέρους σχετικούς τομείς, όπως στην εργατική νεολαία, στους μακροχρόνια άνεργους νέους, στους μαθητές, στους σπουδαστές-φοιτητές κλπ. Το υλικό του αφιερώματος φωτίζει το πρωταρχικό καθήκον για όλο το Κόμμα, ν' ανοίξει με δική του ευθύνη δρόμους για να προσελκύει νέες ηλικίες στον επαναστατικό πολιτικό αγώνα.

Στην απόφαση προσδιορίζονται οι παράγοντες που σήμερα επιδρούν αντιφατικά στη συνείδηση των νέων από λαϊκές οικογένειες, αφ' ενός προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης, αφ' ετέρου στη ριζοσπαστικοποίηση ενός μικρότερου μέρους τους, στο έδαφος επιδείνωσης της θέσης τους. Στην απόφαση επίσης προσδιορίζονται η σημασία και οι τρόποι σχεδιασμένης κομματικής παρέμβασης, τα πεδία και οι τομείς δράσης όπου έχει πρωταρχική ευθύνη το Κόμμα, καθώς και ζητήματα κοινού σχεδιασμού με τα όργανα της ΚΝΕ για στοχευμένη, εξειδικευμένη προσέγγιση. Το συγκεκριμένο αφιέρωμα περιλαμβάνει επίσης ένα ενδιαφέρον άρθρο που φωτίζει την πολύπλευρη αστική επίδραση στα παιδιά, στην κρίσιμη ηλικία που ο άνθρωπος προσπαθεί να γνωρίσει και να μάθει τον κόσμο, να κατανοήσει τη φύση και την κοινωνία. Το άρθρο πραγματεύεται αρκετές πλευρές της καθημερινότητας του παιδιού (π.χ. την επίδραση των μέσων μαζικής επικοινωνίας, του διαδικτύου, του παιδικού βιβλίου) και υπογραμμίζει την ανάγκη, αλλά και τις δυνατότητες αντιμετώπισης της διαρκούς, επικίνδυνης αστικής παρέμβασης.

Στην ενότητα για το Γυναικείο Ζήτημα δημοσιεύεται διάλεξη του Τμήματος για την Ισοτιμία των Γυναικών που έγινε πρόσφατα στην Κομματική Σχολή της ΚΕ. Μεταξύ άλλων εξετάζεται και το θέμα των αιτιών της απώλειας της υπεροχής του Κόμματος στη σχετική διαπάλη για τη συνειδητοποίηση της ταξικής φύσης του Γυναικείου Ζητήματος, που αποτελεί δείκτη του επιπέδου πολιτικής συνείδησης της εργατικής τάξης.

Στην ενότητα Ιστορία δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο «Η στάση της σοσιαλδημοκρατίας απέναντι στο φασισμό». Εξετάζεται η στάση της σοσιαλδημοκρατίας απέναντι στο φασισμό, από την εμφάνισή του ως αστικό πολιτικό ρεύμα και μορφή δικτατορίας του κεφαλαίου τη δεκαετία του 1920 έως το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με ιστορικές αναφορές στα παραδείγματα της Ιταλίας, της Γερμανίας κλπ.

Στο παρόν τεύχος δημοσιεύονται τα Κομματικά Ντοκουμέντα της περιόδου από 30.10.2013 έως 31.12.2013.

Κυκλοφόρησε το 1ο τεύχος της ΚΟΜΕΠ του 2014

Στο τεύχος της ΚΟΜΕΠ που κυκλοφορεί δημοσιεύεται η Απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ για τη νεολαία. Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει το άρθρο της Σύνταξης

Οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις του τελευταίου τριμήνου υπογραμμίζουν τη δυσκολία της αστικής πολιτικής, αφενός σχετικά με τη διαχείριση της βαθιάς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και αφετέρου με τις επιλογές κατάλληλων συμμαχιών σε συνθήκες όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Η συγκεκριμένη δυσκολία δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, όπως μαρτυρούν οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή από την Ιταλία μέχρι την Τουρκία, όπου οι ενδοαστικές αντιθέσεις στη δεύτερη (για το μελλοντικό γεωπολιτικό της ρόλο, τις σχέσεις της με το Ιράν και το Ισραήλ, τον τρόπο επίλυσης του Κουρδικού κ.λπ.) αντανακλώνται πλέον έντονα στο εσωτερικό του ισλαμικού κόμματος και δεν περιορίζονται μόνο στην πολιτική διαπάλη της κυβέρνησης Ερντογάν με τους κεμαλιστές και τμήματα της τουρκικής στρατιωτικής ηγεσίας. Φυσικά, η σκανδαλολογία (π.χ., η υπόθεση της τουρκικής τράπεζας Halkbank στις συναλλαγές με το Ιράν, η ιδιωτική ζωή του πρώην Ιταλού πρωθυπουργού Μπερλουσκόνι) χρησιμοποιείται και στις γειτονικές χώρες ως μοχλός αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος, όπως και στη χώρα μας, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την υπόθεση του πρώην υπουργού Τσοχατζόπουλου και τη λίστα Λαγκάρντ.

Στην Ελλάδα αναζητούνται λύσεις εναλλαγής συμμαχικών αστικών κυβερνήσεων, που θα υπηρετήσουν συνδυασμένα τις βασικές στοχεύσεις της αστικής τάξης στη σημερινή συγκυρία, δηλαδή: Την επαναδιαπραγμάτευση των δανειακών συμβάσεων και τη σχετική ευελιξία στη δημοσιονομική πολιτική, που θα δημιουργήσει κλίμα «πολιτικής σταθερότητας» για την προσέλκυση επενδύσεων, για την ώθηση της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Την ανάδειξη της Ελλάδας ως κόμβου μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων στην Ανατ. Μεσόγειο. Τον έλεγχο και εκτόνωση της λαϊκής δυσαρέσκειας, τη στοίχιση του εργατικού κινήματος στη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, στη στήριξη των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ επιχειρεί να συμπορευτεί με τη γαλλική και την ιταλική στις διαπραγματεύσεις με τη γερμανική κυβέρνηση για το μέλλον της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Βασικά ζητήματα της μεγάλης διαπραγμάτευσης, που θα απασχολήσει και την Ελληνική Προεδρία στο τρέχον εξάμηνο του 2014, αποτελούν το πλαίσιο τραπεζικής ενοποίησης της ΕΕ, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στην εποπτεία των τραπεζών (π.χ., εποπτεία των γερμανικών περιφερειακών τραπεζών), ο βαθμός συμβολής του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη διάσωση «προβληματικών» τραπεζών των κρατών - μελών, καθώς και η μεταβατική περίοδος, όπου το κύριο βάρος θα αναλάβουν τα εθνικά ταμεία διάσωσης και εκκαθάρισης των τραπεζικών ομίλων σε κάθε χώρα.

Οι αντιδράσεις προς τις γερμανικές προτάσεις στο εσωτερικό της ΕΕ εστιάζονται κυρίως στους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας, των δεσμευτικών συμφωνιών των κρατών - μελών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, του συστήματος ελέγχου των εθνικών προϋπολογισμών από την Κομισιόν. Το οικονομικό υπόβαθρο αυτών των αντιθέσεων είναι η ανισόμετρη εκδήλωση της κρίσης υπερσυσσώρευσης, που θέτει σε δοκιμασία τη συνοχή της Ευρωζώνης στη σημερινή της μορφή. Η προσπάθεια αναμόρφωσης της ΕΕ υπό τη γερμανική ηγεμονία δεν προσκρούει μόνο στις γαλλικές και ιταλικές αντιδράσεις, που στηρίζονται και από τις ΗΠΑ. Συναντά και την αντίδραση της Ρωσίας στην επέκταση της ΕΕ ανατολικά, με εμβληματικό παράδειγμα την εμπλοκή στη συμφωνία σύνδεσης της Ουκρανίας με την ΕΕ, στην πρόσφατη Σύνοδο του Βίλνιους. Οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία ανέδειξαν τον ανταγωνιστικό χαρακτήρα μεταξύ σχεδίων της Γερμανίας και της Ρωσίας, με την τελευταία να επιχειρεί να εδραιώσει την Ευρασιατική Οικονομική Ενωση. Ταυτόχρονα, η συγκρότηση της νέας γερμανικής κυβέρνησης από το μεγάλο συνασπισμό χριστιανοδημοκρατών - σοσιαλδημοκρατών υπογράμμισε για μια ακόμα φορά ότι καμιά αλλαγή του ενδοαστικού συσχετισμού και του μείγματος αστικής διαχείρισης δε στοχεύει ούτε μπορεί να οδηγήσει σε κυβερνητική πολιτική ανάκτησης των απωλειών του λαϊκού εισοδήματος και των εργατικών δικαιωμάτων, πολιτική ανάσχεσης της πίεσης για φθηνότερη εργατική δύναμη και αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Οι σοσιαλδημοκράτες αποδέχτηκαν όλες τις βασικές κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής που ακολούθησε η κυβέρνηση Μέρκελ την προηγούμενη τετραετία. Συμφώνησαν στην αύξηση των άμεσων και έμμεσων κρατικών επιδοτήσεων στους μονοπωλιακούς ομίλους της «πράσινης» Ενέργειας και στη στήριξη της εφαρμογής σκληρών αντιλαϊκών μέτρων για την «ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας» των υπερχρεωμένων κρατών της Ευρωζώνης. Η υιοθέτηση του κατώτατου μισθού στο νέο κυβερνητικό πρόγραμμα προβάλλεται για να συγκαλύψει τη γενικευμένη επίθεση στο λαϊκό εισόδημα και την αύξηση της ψαλίδας πραγματικών μισθών και παραγωγικότητας την τελευταία δεκαετία. Το πρόγραμμα της νέας γερμανικής κυβέρνησης επιβεβαίωσε για μια ακόμα φορά την κατεύθυνση πολιτικής αντιλαϊκού «μνημονίου διαρκείας» που αφορά όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ και κλιμακώνεται σε συνθήκες ύφεσης της Ευρωζώνης.

Οι προαναφερόμενοι παράγοντες της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και του αντεργατικού - αντιλαϊκού πλαισίου διαχείρισης της βαθιάς παρατεταμένης οικονομικής κρίσης εξηγούν σε σημαντικό βαθμό τη δυσκολία της ελληνικής αστικής τάξης να αναμορφώσει αποτελεσματικά το πολιτικό της σύστημα και να εμποδίσει ρωγμές στις κοινωνικές συμμαχίες της. Βασικό στοιχείο μετασχηματισμού του αστικού πολιτικού συστήματος αποτελεί η προσπάθεια αναδιαμόρφωσης του σοσιαλδημοκρατικού χώρου, που εκδηλώνεται με παράλληλες πρωτοβουλίες και αντιφατικές σχέσεις ανταγωνισμού και συνεργασίας των διαφόρων συγγενών πολιτικών δυνάμεων. Ξεχωρίζει η επιταχυνόμενη πορεία σοσιαλδημοκρατικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ με την αποβολή των όποιων φαινομενικά ριζοσπαστικών συνθημάτων, που εκφράστηκε με τις ομιλίες του προέδρου του στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και στο 4ο Συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, καθώς και στις συζητήσεις στη Βουλή για τον προϋπολογισμό και την κατάθεση πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης Σαμαρά. Σε αυτή τη διαδρομή των τελευταίων μηνών ο ΣΥΡΙΖΑ διατύπωσε ακόμα πιο καθαρά τη δέσμευση για αναζήτηση φιλολαϊκής διαχειριστικής λύσης εντός των τειχών της διακρατικής ιμπεριαλιστικής συμμαχίας της ΕΕ και διευκρίνισε τον αστικό χαρακτήρα των προτεινόμενων αλλαγών που αφορούν επαναδιαπραγμάτευση του μέρους της κρατικής χρηματοδότησης που θα στηρίξει τους εγχώριους ομίλους σε σχέση με τους δανειστές, ορισμένες κεϋνσιανές προτάσεις επεκτατικής διαχείρισης, προσανατολισμό προς την ομοσπονδιοποίηση της ΕΕ, το διαχωρισμό των εμπορικών και επενδυτικών τραπεζικών δραστηριοτήτων στην ΕΕ κ.λπ. Η συγκεκριμένη πορεία επισφραγίστηκε με την υποψηφιότητα του Αλ. Τσίπρα για την προεδρία της Κομισιόν, τις επαφές με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ολι Ρεν, και τον επικεφαλής της Σοσιαλδημοκρατικής Ομάδας στο Ευρωκοινοβούλιο, Χάνες Σβόμποντα. Παράλληλα, προχώρησαν οι διεργασίες με το 2ο Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ, η οποία διερευνά τους όρους ένταξής της στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, αλλά απορρίπτει την κοινή εκλογική κάθοδο με το ΠΑΣΟΚ. Κεντρικό πολιτικό στίγμα του συνεδρίου αποτέλεσε η θέση για «νέα συμφωνία με τους εταίρους, ένα σύμφωνο ανάπτυξης με έμφαση στην απασχόληση».

Η απόφαση του συνεδρίου της ΔΗΜΑΡ αφήνει ανοιχτό το παράθυρο μιας μετεκλογικής συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, στο βαθμό που θα παγιωθεί και θα επιβεβαιωθεί η προσήλωσή του στην ΕΕ. Η κινητικότητα συμπληρώνεται με την «πρωτοβουλία των 58», που στηρίζεται από το ΔΟΛ και την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και περιλαμβάνει συνεργάτες του Κ. Σημίτη (Τ. Γιαννίτσης, Γ. Βούλγαρης κ.ά.). Προβάλλεται με δύο εναλλακτικούς τρόπους, είτε ως αφετηρία ομόσπονδου σχήματος που θα περιλάβει τα υπάρχοντα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα είτε ως πρόπλασμα νέου πολιτικού κόμματος, το οποίο θα υπερφαλαγγίσει τους υπάρχοντες σχετικούς πολιτικούς σχηματισμούς. Οι συμμετέχοντες τονίζουν την ανάγκη πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ και επιτάχυνσης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Στη ρυμούλκηση του εργατικού κινήματος κάτω από τη σημαία μερίδας της αστικής τάξης που θέτει ζήτημα αναπροσανατολισμού των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών της χώρας συμβάλλει και η «πρωτοβουλία κατά του ευρώ και της ΕΕ», στην οποία συμπράττουν προς το παρόν το «Σχέδιο Β» (Αλαβάνος), η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ο Σύλλογος «Γιάννης Κορδάτος» και άλλες οπορτουνιστικές ομάδες. Στην επεξεργασία της πρωτοβουλίας - η οποία παρουσιάστηκε μετά το πρόσφατο 3ο Συνέδριο του ΝΑΡ - ο στόχος για έξοδο από την Ευρωζώνη προβάλλεται αποσυνδεδεμένος από την πάλη για την εξουσία, στο πλαίσιο ενός «μεταβατικού πολιτικού προγράμματος πάλης», χωρίς σαφή θέση ούτε για την αποδέσμευση της Ελλάδας από την ΕΕ, ούτε για την κυβερνητική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.

Φυσικά, διεργασίες υπάρχουν και στο φιλελεύθερο αστικό χώρο, όπου νέες πρωτοβουλίες (π.χ. Μαρκεζίνη, Φράγκου) προετοιμάζουν διάδοχα «αξιόπιστα» εθνικιστικά σχήματα για την πιθανή απορρόφηση μέρους των σημερινών ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής, αλλά και δυσαρεστημένων από τη Νέα Δημοκρατία. Το σύνολο των προαναφερόμενων πρωτοβουλιών αναδεικνύει την ευελιξία της εξουσίας του κεφαλαίου, που επιχειρεί να ενσωματώσει την αγανάκτηση και τις προσδοκίες εργατικών - λαϊκών μαζών σε γραμμή ταξικής συνεργασίας, πολιτικής στήριξης των στρατηγικών στόχων του. Αυτή η προσπάθεια εδραίωσης του νέου διπολισμού των κάλπικων πολιτικών διαχωριστικών γραμμών (π.χ., μνημονιακές - αντιμνημονιακές δυνάμεις), που αφήνουν άθικτη την οικονομική κυριαρχία των μονοπωλίων και θωρακίζουν την πολιτική εξουσία του κεφαλαίου, αξιοποιεί αλλά και ενισχύει την υπάρχουσα τάση αναδίπλωσης, οπισθοχώρησης του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της εκφυλιστικής κατάστασης που εκφράστηκε στο 35ο Συνέδριο της ΑΔΕΔΥ, με διαδικασίες αλλοίωσης των πραγματικών συσχετισμών, χωρίς συζήτηση και αντιπαράθεση για το περιεχόμενο της δράσης. Φυσική κατάληξη αυτής της διαδικασίας ήταν η πολιτική στήριξη που έδωσε το συνέδριο στη στρατηγική της ΕΕ για την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας και τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας. Σε αυτές τις συνθήκες έχει καθοριστική σημασία να μην αποσπάται ο καθημερινός πολιτικός αγώνας από το κύριο επαναστατικό καθήκον, να οξύνεται η διαπάλη για αλλαγή του συσχετισμού στο εργατικό κίνημα, για την ήττα του εργοδοτικού, κυβερνητικού και σοσιαλδημοκρατικού συνδικαλισμού, για την αποκάλυψη του ρόλου του οπορτουνιστικού ρεύματος. Πρόκειται για σύνθετη δουλειά πολιτικής προετοιμασίας της εργατικής τάξης, των άλλων λαϊκών στρωμάτων σε μη επαναστατικές συνθήκες. Πολιτική δουλειά που αξιοποιεί, οργανώνει, μαχητικοποιεί κάθε σκίρτημα εργατικής, λαϊκής διεκδίκησης και πάλης. Πολιτική δουλειά που αναδεικνύει αφενός τις κοινές αστικές στρατηγικές κατευθύνσεις του νέου διπολισμού και αφετέρου τον αστικό χαρακτήρα των όποιων διαφορών μεταξύ της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, το ρόλο αυτών των διαφορών στο στόχο διατήρησης του συστήματος, στον εγκλωβισμό της λαϊκής διαμαρτυρίας σε ανώδυνα για το σύστημα κανάλια. Πρόκειται για πολιτική δουλειά αναμέτρησης με την οπορτουνιστική γραμμή της «αριστερής κυβέρνησης» και την απατηλή υπόσχεση ενός νέου συμβιβασμού κεφαλαίου - εργασίας προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων, στο έδαφος της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Αναμέτρηση με τις αυταπάτες που λειτουργούν ανασταλτικά σε κάθε τάση εργατικής αφύπνισης. Αναμέτρηση με τη λογική της μείωσης των λαϊκών απαιτήσεων για την ικανοποίηση βασικών αναγκών σε συνθήκες κρίσης, καθώς και με την αντίληψη περί κινήματος υπηρέτη των σχεδίων της κυβερνητικής εναλλαγής στο αστικό κοινοβούλιο.

Β.Ι. ΛΕΝΙΝ: 90 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ
Το έργο του ζει και θα ζει για πάντα φωτίζοντας την πάλη της εργατικής τάξης για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό

Ο Β.Ι. Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία επιθεωρεί μονάδες του Κόκκινου Στρατού
Ο Β.Ι. Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία επιθεωρεί μονάδες του Κόκκινου Στρατού
Είναι γεγονός ότι σε κάθε ιστορική επέτειο για το κομμουνιστικό κίνημα - ιδιαίτερα αν πρόκειται για επέτειο που φέρνει στο νου ηγέτες του κινήματος, η δράση των οποίων είναι δεμένη με κοσμοϊστορικά γεγονότα - τότε η μνήμη γίνεται ένα με το σήμερα. Οχι μόνο γιατί αποτιμά το επαναστατικό τους έργο, μα γιατί αυτό το έργο είναι υλική δύναμη για το μέλλον της ιστορικής εξέλιξης. Δύναμη, που συμβάλλει στη διαμόρφωση και την ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης της εργατικής τάξης. Ετσι μόνο μπορεί να μετατρέπεται σε παράγοντα, που επιδρά στην ανάπτυξη του αγώνα της εργατικής τάξης για την εκπλήρωση του τελικού σκοπού, την ανατροπή του καπιταλισμού, την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Πολύ περισσότερο δε, όταν πρόκειται για επέτειο που αφορά στη μεγαλύτερη προσωπικότητα που ανέδειξε το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα στον 20ό αιώνα, τον Β. Ι. Λένιν, έναν από τους θεμελιωτές, μαζί με τους Μαρξ - Ενγκελς, της επιστημονικής κοσμοθεωρίας της εργατικής τάξης, που δικαίως φέρει και το δικό του όνομα: Μαρξισμός - Λενινισμός.

Ηταν 21 Γενάρη του 1924 όταν η καρδιά του Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ Λένιν έπαψε να χτυπά. Μα η κληρονομιά που άφησε τον κράτησε και τον κρατά ζωντανό στην καρδιά και το νου των απλών ανθρώπων του μόχθου.


To όνομα του Λένιν είναι ταυτισμένο με τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, είναι ταυτισμένος με την επαναστατική θεωρία της εργατικής τάξης. Ταυτόχρονα, είναι ταυτισμένος με την επαναστατική πρακτική, την πολιτική δράση, σπουδαίο, επίσης, ζήτημα και διαλεκτικά δεμένο με τη θεωρία, προκειμένου η εργατική τάξη να ανταποκριθεί στο ιστορικό έργο του περάσματος των κοινωνιών από τα εκμεταλλευτικά συστήματα στην κατάργηση της εκμετάλλευσης, από το βασίλειο της αναγκαιότητας στο βασίλειο της ελευθερίας.

Για το επαναστατικό κόμμα της εργατικής τάξης

Ο Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ, αυτό είναι το πραγματικό όνομα του Λένιν, είδε για πρώτη φορά το φως της ζωής στις 22 Απρίλη 1870, στην πόλη Σιμπίρσκ στο Βόλγα.

H επαναστατική του δράση ξεκινά από τα νεανικά του χρόνια. Καταπιάνεται με τη μελέτη του μαρξισμού, αλλά και τη διάδοσή του στους εργάτες της Πετρούπολης, με τους οποίους συνδέεται από τα φοιτητικά του χρόνια.

Επιμένει στην προπαγάνδα και τη ζύμωση, εκλαϊκεύοντας το μαρξισμό στους εργάτες, αλλά, ταυτόχρονα, ο ίδιος δουλεύει για την ανάπτυξη του επιστημονικού σοσιαλισμού στη Ρωσία, με πρώτο στόχο την αντιμετώπιση του ναροντνικισμού. Οι ναρόντνικοι πίστευαν και προπαγάνδιζαν ότι η Ρωσία θα φτάσει στο σοσιαλισμό μέσα από την αγροτική κοινότητα. Το έργο του «Ποιοι είναι οι φίλοι του λαού και πώς καταπολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες» είναι σταθμός για τη διάδοση του μαρξισμού στη Ρωσία και την ανάπτυξη της επαναστατικής πάλης της εργατικής τάξης και, ταυτόχρονα, ένα αποτελεσματικό θεωρητικό όπλο ενάντια στο ναροντνικισμό.

Επίσης, το έργο του «Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία», που θεμελιώνει το ρόλο και τις σχέσεις των τάξεων στη Ρωσία και αναδεικνύει τη δυνατότητα της μικρής, αλλά συγκεντρωμένης εργατικής τάξης, να ηγηθεί της επανάστασης, ανοίγει το δρόμο για τη συνένωση της επαναστατικής θεωρίας με το επαναστατικό κίνημα στη Ρωσία.


Συμμετέχοντας και καθοδηγώντας ένα μαρξιστικό όμιλο στην Πετρούπολη, καταπιάνεται με την ίδρυση επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης σε πανεθνική κλίμακα και σαν πρώτο βήμα συνενώνει τους μαρξιστικούς πυρήνες στην Πετρούπολη σε επαναστατική πολιτική οργάνωση, την «Ενωση πάλης για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης», το 1895. Ελεγε δε χαρακτηριστικά: «... δώστε μας μια οργάνωση επαναστατών - και θα αναποδογυρίσουμε τη Ρωσία!». Τρία χρόνια αργότερα, το Μάρτη του 1898, συνήλθε στο Μινσκ το πρώτο, ιδρυτικό Συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος, Ρωσίας (ΣΔΕΚΡ). Ο Λένιν βρίσκεται στην εξορία, αλλά συμμετέχει ενεργά ακόμη και απ' αυτές τις τρομερά δύσκολες συνθήκες στην οργάνωση πανεθνικού επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης. Συμφωνεί με τα κυριότερα σημεία του «μανιφέστου» του κόμματος. Αμέσως μετά το συνέδριο, πιάστηκε όλη η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος, και έτσι, ουσιαστικά, δεν προχώρησε η ενιαία οργάνωση του κόμματος. Αυτό έγινε κατορθωτό στα 1903, με το δεύτερο Συνέδριο του ΣΔΕΚΡ, και υπό την καθοδήγηση του Λένιν ιδρύεται ουσιαστικά το μπολσεβίκικο κόμμα.

Ο Λένιν μελετώντας και αναπτύσσοντας παραπέρα το μαρξισμό στις συνθήκες του ανώτατου σταδίου του καπιταλισμού, παίρνοντας ο ίδιος άμεσα μέρος στην πρακτική δράση για την επαναστατική ανύψωση της εργατικής τάξης, επέμενε στην ίδρυση του δικού της κόμματος πάνω στις αρχές που ο ίδιος επεξεργάστηκε και, μάλιστα, σε διάκριση από τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Δεύτερης Διεθνούς. Ετσι το μπολσεβίκικο κόμμα είναι το πρώτο κόμμα που υιοθέτησε τις αρχές του επαναστατικού κόμματος - «Κόμματος Νέου Τύπου», όπως χαρακτηρίστηκε από τον ίδιο το Λένιν για να διακρίνεται από τα παλιά εργατικά κόμματα - που περιλάμβανε στο πρόγραμμά του το στόχο της «Δικτατορίας του προλεταριάτου». Είναι χαρακτηριστική η πάλη που διεξήγαγε στο δεύτερο Συνέδριο του ΣΔΕΚΡ για το πρώτο άρθρο του καταστατικού, ενάντια στις οπορτουνιστικές αντιλήψεις που ήθελαν κάθε απεργό εργάτη και μέλος του κόμματος. Σ' αυτό αντέτασσε ότι το μέλος του κόμματος πρέπει να ανήκει σε μια από τις οργανώσεις του και να πληρώνει τη συνδρομή του, συμφωνώντας με το πρόγραμμά του. Ηταν, επίσης, από την αρχή της ίδρυσης του κόμματος επίμονος και αποφασιστικός στη δημιουργία κόμματος ενιαίου, σε πανεθνική κλίμακα, με κεντρικό καθοδηγητικό όργανο, που εφαρμόζει την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Με επικεφαλής τον Λένιν, το μπολσεβίκικο κόμμα μπαίνει μπροστάρης της ταξικής πάλης του προλεταριάτου και των άλλων καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων, κυρίως της φτωχής αγροτιάς και των μισοπρολετάριων της Ρωσίας και οδηγεί ως τη νίκη με την κατάληψη της εξουσίας, την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου, στη Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση. Καθόρισε επίσης τον καθοδηγητικό ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος, όχι μόνο στην κατάληψη της εξουσίας, αλλά και στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.

Συνέβαλε στην ανάπτυξη της επιστημονικής κοσμοθεωρίας

Ο Λένιν, δρώντας στην εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού, ανέπτυξε και συγκεκριμενοποίησε παραπέρα όλα τα συστατικά μέρη του μαρξισμού - τη φιλοσοφία, την πολιτική οικονομία και τον επιστημονικό κομμουνισμό. Οι θεωρητικές επεξεργασίες του για τον ιμπεριαλισμό, σαν ανώτατο και τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού, η στρατηγική και η τακτική για τη σοσιαλιστική επανάσταση αποτελούν ισχυρό όπλο για την πάλη της παγκόσμιας εργατικής τάξης στις σύγχρονες συνθήκες.

Ο Λένιν ήταν πολέμιος κάθε οπορτουνιστικής διαστρέβλωσης της επαναστατικής θεωρίας. Ηταν μαχητικός αντίπαλος στον οπορτουνισμό των Ρώσων μενσεβίκων και των ηγετών της Δεύτερης Διεθνούς, Κάουτσκι και Σία, που είχαν ουσιαστικά απαρνηθεί τις αρχές του μαρξισμού και έγιναν άσπονδοι εχθροί της σοσιαλιστικής επανάστασης και της σοβιετικής εξουσίας, όταν αυτή είχε ήδη νικήσει στη Ρωσία. Ο ίδιος θεωρούσε ως έναν από τους πιο βασικούς όρους για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης την αδιάλλακτη πάλη ενάντια στον οπορτουνισμό, τον οποίο θεωρούσε γέννημα της ανάπτυξης του καπιταλισμού.

Με τη μελέτη του ιμπεριαλισμού ως ανώτατου σταδίου του καπιταλισμού, ως μονοπωλιακού καπιταλισμού, και το αναπόφευκτο των πολέμων στην εποχή του για το μοίρασμα του κόσμου, καθόρισε και την τακτική της μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου από την εργατική τάξη των εμπόλεμων ιμπεριαλιστικών κρατών, σε εμφύλιο ταξικό πόλεμο για την ανατροπή της αστικής τάξης από την εξουσία. Τακτική, η οποία δικαιώθηκε με την Οχτωβριανή Επανάσταση.

Ο Λένιν επεξεργάστηκε τη δυνατότητα να σπάσει η αλυσίδα του ιμπεριαλισμού με την απόσπαση κρατών απ' αυτόν, αναπτύσσοντας τη θεωρία του αδύνατου κρίκου. Θεμελίωσε επιστημονικά τη δυνατότητα της νίκης του σοσιαλισμού αρχικά σε μία ή σε μερικές χώρες. Η Ρωσία το 1917 ήταν ακριβώς ο αδύνατος κρίκος στην αλυσίδα του διεθνούς ιμπεριαλισμού.

Τόλμησε, επίσης, και δικαιώθηκε, να αντιταχθεί στη Δεύτερη Διεθνή, στη συνύπαρξη δηλαδή με τους οπορτουνιστές, φτάνοντας ως την αποχώρηση των μπολσεβίκων και όλων των συνεπών επαναστατικών δυνάμεων απ' αυτήν (που τότε μέτραγαν πολύ λίγες δυνάμεις), προκειμένου να ιδρυθούν στην πορεία επαναστατικά, κομμουνιστικά κόμματα, για να καθοδηγήσουν την ταξική πάλη της εργατικής τάξης, κόντρα στην παλιά σοσιαλδημοκρατία, που συμβιβάστηκε με την αστική τάξη και στην πορεία διαχειρίστηκε και τα συμφέροντά της ενάντια στους λαούς. Οι μπολσεβίκοι σήκωσαν ψηλά τη σημαία του διεθνισμού και με την καθοδήγηση του Λένιν έκαναν συστηματική δουλειά για τη συσπείρωση όλων των διεθνιστικών κομμουνιστικών δυνάμεων για την ίδρυση της (τρίτης) Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Η επαναστατική διορατικότητα του Λένιν στηριγμένη πάνω στη βαθιά μαρξιστική του μόρφωση, σε συνδυασμό με την ικανότητά του να εκτιμά σωστά την κάθε φάση εξέλιξης του καπιταλισμού και των ταξικών κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, του συσχετισμού των ταξικών δυνάμεων, του έδιναν τη δυνατότητα να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της στρατηγικής αντίληψης των επαναστατικών κομμάτων, αντιμετωπίζοντας τον αναθεωρητισμό, αλλά και τις προσπάθειες δογματικής προσκόλλησης σε στρατηγικές επεξεργασίες που είχαν ξεπεραστεί από την ίδια τη ζωή. Αυτό φάνηκε και από τη θετική πείρα της Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία, όπου ο Λένιν, με τις «Θέσεις του Απρίλη», τροποποιεί την προγενέστερη στρατηγική επεξεργασία του Κόμματος των Μπολσεβίκων, που αφορούσε την περίοδο 1905 έως το Φλεβάρη του 1917, μέχρι τότε δηλαδή που υπήρχε ακόμα στη Ρωσία πολιτική εξουσία με τη μορφή της τσαρικής απολυταρχίας. Η επεξεργασία αυτή προέβλεπε έναν ενδιάμεσο στόχο εξουσίας με τη μορφή της «Επαναστατικής Δημοκρατικής Δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς» ή μιας «προσωρινής επαναστατικής κυβέρνησης» που θα εκφράζονταν μικροαστοί - αγρότες και εργατική τάξη. Ο Λένιν προσαρμόζοντας την τακτική της «διαρκούς επανάστασης» των Μαρξ και Ενγκελς επιδίωκε μια επανάσταση ενάντια στον τσαρισμό μέσω αυτού του ενδιάμεσου σταθμού να οδηγήσει - σε συνδυασμό με την εργατική επανάσταση στην καπιταλιστική δύση - την εργατική τάξη στην εξουσία.

Οι επεξεργασίες του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό και για το κράτος καθώς και η πορεία που είχαν οι εξελίξεις μετά το Φλεβάρη του 1917, οδηγούν τον Λένιν στο να κάνει βήματα παραπέρα στην επεξεργασία της στρατηγικής, θεωρώντας ως ξεπερασμένο το στόχο της «επαναστατικής δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς».

Με τις «Θέσεις του Απρίλη» το 1917, ο Λένιν έθεσε άμεσα το στόχο της εργατικής εξουσίας, έτσι ώστε το Κόμμα των Μπολσεβίκων να προετοιμάσει και να πραγματοποιήσει με επιτυχία τη Σοσιαλιστική Επανάσταση στη Ρωσία. Ο Λένιν αξιοποίησε την άρνηση - αδυναμία της αστικής κυβέρνησης που συγκροτήθηκε από το Φλεβάρη 1917 και στη συνέχεια, να αντιμετωπίσει οξυμένα κοινωνικά προβλήματα, όπως του πολέμου και της επιβίωσης εκατομμυρίων φτωχών αγροτών και εργατών. Η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση σήμανε τη γέννηση του νέου, του σοσιαλιστικού συστήματος.

Ο Λένιν συνέβαλε το χρονικό διάστημα από το 1917 έως το θάνατό του το 1924 στην ανάπτυξη της θεωρίας για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Στηριζόμενος στις επεξεργασίες των Μαρξ και Ενγκελς ανέπτυξε τις θεωρητικές του θέσεις ως καθοδηγήτριες γραμμές για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Εστίαζε στο ζήτημα ότι η σοσιαλιστική εξουσία δεν παραλαμβάνει έτοιμες τις κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής. Αυτές πρέπει να δημιουργηθούν, ότι η διαμόρφωση των προϋποθέσεων για την ολοκληρωτική κατάργηση των τάξεων αποτελεί στόχο όλης της πορείας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Οτι όλη η σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι μια μάχη ζωής και θανάτου ανάμεσα στο παλιό που πεθαίνει και στο καινούργιο που γεννιέται. Γι' αυτό το λόγο η ταξική πάλη στο σοσιαλισμό συνεχίζεται με άλλη μορφή και άλλα μέσα. Ταξική πάλη που η εργατική τάξη στην εξουσία, συγκροτώντας την δικτατορία του προλεταριάτου, τη διεξάγει με την καθοδήγηση του Κόμματος. Ο Λένιν έβλεπε σε κίνηση την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, έχοντας ξεκάθαρη την κατεύθυνση αυτής της πορείας, προσπαθώντας να μελετήσει τις αντιφάσεις της, ειδικά σε συνθήκες που η σοσιαλιστική οικοδόμηση προχωρούσε σε μια μεγάλη χώρα με τεράστιες ανισομετρίες και καθυστερήσεις. Αυτές οι θεωρητικές επεξεργασίες είναι η βάση για τη μελέτη και αξιολόγηση της πορείας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ και στα άλλα κράτη της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.

Σημείωση:

1. Β. Ι. Λένιν: «Για τη Σοσιαλιστική Οικοδόμηση», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 179.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ