Τα μέτρα που σήμερα δρομολογούνται, με βάση τις ήδη θεσμοθετημένες διατάξεις και τα προβλεπόμενα στην Εκθεση του ΕΣΥΠ, συνιστούν ένα καλά επεξεργασμένο και αδιαπέραστο πλέγμα ταξικών φραγμών, που περιλαμβάνει:

1. Τη μορφωτική καθήλωση των μαθητών που προέρχονται από λαϊκά στρώματα μέσα από το διαφοροποιημένο πρόγραμμα και την ανισοτιμία των αποκεντρωμένων σχολείων, με άλλοθι τις διαφορετικές ανάγκες και τις περιορισμένες δυνατότητές τους, καθήλωση που θα ξεκινά από το Δημοτικό. Στη συνέχεια οι μαθητές αυτοί, εφόσον αποκτήσουν το απολυτήριο του Γυμνασίου με περιφερειακές εξετάσεις στη Γ΄ τάξη του, αποδιοργανωμένοι από το αποχαυνωτικό πρόγραμμα της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, θα οδηγούνται αφοπλισμένοι, ως σφάγια, σε μια άνιση μάχη διαρκών αξιολογήσεων και εξετάσεων πάνω στην εντελώς ξένη γι' αυτούς απαιτητική και «ακαδημαϊκά προσανατολισμένη» ύλη του Λυκείου. Η μάχη αυτή θα ξεκινά με:

2. Την καθιέρωση «εικονικών» εξετάσεων στην Α΄ τάξη του Λυκείου, στο τέλος της οποίας θα γίνεται το ξεδιάλεγμα των μαθητών που θα ακολουθήσουν το Γενικό Λύκειο, το ΕΠΑΛ ή τις ΕΠΑΣ. Πρόκειται για μια πρόβα τζενεράλε των περιφερειακών και πανελλαδικών εξετάσεων επιλογής για την ανώτατη εκπαίδευση, που θα ακολουθήσουν στη Β΄ και Γ΄ τάξη του Λυκείου, ώστε οι «ανεπίδεχτοι» μαθητές να συνειδητοποιήσουν έμπρακτα ότι δε διαθέτουν τις απαιτούμενες για το Γενικό Λύκειο (ΓΕΛ) και την ανώτατη εκπαίδευση «κλίσεις». Στη συνέχεια θα συμβουλεύονται πατρικά, από ειδικά και με κρατικά έξοδα σπουδαγμένους για τον ανέντιμο αυτό ρόλο εκπαιδευτικούς, να επενδύσουν σε ένα άλλο, καλύτερο μάλιστα από του Λυκείου, μέλλον, μια και τα «ενδιαφέροντά» τους κλίνουν περισσότερο προς τις πρακτικές ενασχολήσεις. Με τον τρόπο αυτό έγκαιρα και «αναίμακτα» οι μαθητές θα εσωτερικεύουν την «κατωτερότητά» τους και με μειωμένες τις απαιτήσεις τους θα οδεύουν προς τα ΕΠΑΛ ή τις ΕΠΑΣ, ανάλογα με τις υποδείξεις του Γραφείου Επαγγελματικού Προσανατολισμού που εδρεύει πλέον σε κάθε σχολείο για να διευθετεί τη σημαντικότερη λειτουργία του: Την ταξική επιλογή.

3. Για όσους παρ' όλα αυτά αγνοήσουν τις προειδοποιήσεις και αποτολμήσουν να συνεχίσουν στο Λύκειο, προβλέπονται πολλαπλάσια και πυκνότερα εξεταστικά φίλτρα, που θα ξεκινούν με τις περιφερειακές εξετάσεις στη Β΄ Λυκείου, θα συνεχίζονται με περιφερειακές (στα Γενικά μαθήματα) και πανελλαδικές (στα μαθήματα κατεύθυνσης) εξετάσεις στη Γ΄ Λυκείου και θα ολοκληρώνονται με τη βάση του 10 και τις εξεταστικές δοκιμασίες στο πιθανολογούμενο προπαρασκευαστικό έτος των ΑΕΙ ΤΕΙ.

Το προτεινόμενο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών είναι κυριολεκτικά σύστημα-λαιμητόμος, ένας μηχανισμός μαζικού αποκλεισμού των κοινωνικά και οικονομικά ασθενέστερων μαθητών όχι μόνον από το Γενικό Λύκειο (ΓΕΛ), αλλά και από το Επαγγελματικό (ΕΠΑΛ). Διαφαίνεται, δηλαδή, η πρόθεση το πλήθος των μαθητών να κατευθυνθεί στην ψευτοκατάρτιση των ΕΠΑΣ, χωρίς ούτε καν ένα σχετικό υπόβαθρο γενικής παιδείας. Κι αυτό γιατί η καθιέρωση περιφερειακών εξετάσεων για την αποφοίτηση από το Λύκειο, που το αποτέλεσμα τους θα μετρά για την εισαγωγή στα ΑΕΙ - ΤΕΙ, σημαίνει ότι τόσο τα ΓΕΛ όσο και τα ΕΠΑΛ προορίζονται αποκλειστικά για εκείνους που μπορούν να συνεχίσουν στην ανώτατη εκπαίδευση, για τους μισούς δηλαδή περίπου μαθητές, που όπως δείχνουν οι σημερινές στατιστικές μπορούν να συγκεντρώσουν τη βάση του 10. Πράγματι, τα θέματα σε τέτοιου είδους περιφερειακές ή πανελλαδικές εξετάσεις είναι ενιαία για τους μαθητές των ακριβών ιδιωτικών σχολείων και για εκείνους των εργατικών συνοικιών και της φτωχής αγροτικής υπαίθρου. Αντιμετωπίζουν δηλαδή με ίσους όρους μαθητές που προέρχονται από εντελώς άνισο κοινωνικό και μορφωτικό περιβάλλον, με προφανή σκοπό την απομάκρυνση των «αδύνατων» μαθητών, αυτών των «ανεπιθύμητων» του Λυκείου, που με τα μέτρα για την υποχρεωτική εκπαίδευση θα αυξηθούν δραματικά.

Η Εκθεση μάλιστα του ΕΣΥΠ υπογραμμίζει με ιδιαίτερη έμφαση την ανάγκη να ενισχυθεί ο ελιτίστικος χαρακτήρας του Λυκείου, σημειώνοντας ότι «το Λύκειο οφείλει να έχει τελείως διαφορετικό προσανατολισμό από το Γυμνάσιο», προσφέροντας «τη γνώση στους μαθητές με ουσιαστικό επιστημονικό τρόπο». Εννοεί ασφαλώς ότι στο Λύκειο δεν έχουν καμία θέση οι εμπειρικο-βιωματικές ενασχολήσεις αμάθειας, που είναι για τους πολλούς, καθώς χρειάζεται με απόλυτη αυστηρότητα και συνέπεια να αφοσιωθεί στην επιλεκτική λειτουργία του για την προετοιμασία και την κατάταξη των αυριανών «ειδικών» στις ανώτατες σχολές. Γι' αυτό άλλωστε ο μονόπλευρος χαρακτήρας του Λυκείου ως προθαλάμου για την Ανώτατη Εκπαίδευση όχι μόνο διατηρείται, αλλά ενισχύεται με την αύξηση των ωρών στις κατευθύνσεις. Για να κατανοηθούν καλύτερα οι κυβερνητικές προθέσεις για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση θα πρέπει να συνυπολογιστούν οι πρόσφατες - και όπως φαίνεται προσυμφωνημένες με την κυβέρνηση - κινήσεις των προέδρων των ΤΕΙ, οι οποίοι αποδεχόμενοι τη βάση του 10 προσχωρούν στο διάλογο για το νέο Νόμο Πλαίσιο με αντάλλαγμα μια ακόμη ψευδεπίγραφη «αναβάθμιση» των ΤΕΙ, με την απόδοση σε αυτά τυπικής «ακαδημαϊκής» ισοτιμίας με τα ΑΕΙ. Η εξέλιξη αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα υποδεέστερα ΕΠΑΛ το πιθανότερο θα αποτελούν τον προθάλαμο για τα υποδεέστερα ΤΕΙ και τα ΓΕΛ για τα ΑΕΙ. Βεβαίως, θα πρέπει για άλλη μια φορά να υπογραμμίσουμε ότι αυτή η ασφυκτική εξάρτηση του προγράμματος και της λειτουργίας του Λυκείου με τη διαδικασία επιλογής και η μετατροπή του από την Α΄ τάξη σε προπαρασκευαστήριο διαρκών εξετάσεων θα εκτινάξει και πάλι στα ύψη τη ζήτηση της «παραπαιδείας», αδειάζοντας τις τσέπες των γονιών για να γεμίσουν εκείνες των μεγαλοφροντιστηριούχων.

* Το άρθρο αναδημοσιεύεται από την «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» τεύχος 4-5 2006

Συνεχίζεται