Κυριακή 29 Φλεβάρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
«ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ»
Για το κόμμα και το ρόλο της προσωπικότητας

Ηδη, έχουμε αναφερθεί εκτενώς στα προηγούμενα άρθρα, απ' αυτήν εδώ τη στήλη, σχετικά με το ζήτημα της λεγόμενης συμμετοχικής δημοκρατίας, ως στρατηγικού εργαλείου στην υπόθεση ενίσχυσης της αστικής εξουσίας.

Η μεθόδευση, προκειμένου να αρχίσει να επιδρά στις λαϊκές συνειδήσεις η άποψη, ότι πράγματι οι εργαζόμενοι συμμετέχουν ως και στις εσωκομματικές διαδικασίες (εκλογές για την ανάδειξη του Γ. Παπανδρέου ως αρχηγού του ΠΑΣΟΚ), αντικειμενικά, αποτελεί μορφή, όχι συμμετοχής στην πολιτική με βάση τα πραγματικά λαϊκά συμφέροντα, αλλά τυπικής εφαρμογής αστικοδημοκρατικών μεθόδων απομάκρυνσης από την πολιτική. Η ψήφος για την ανάδειξη αρχηγού, ως μέσο που δείχνει και τη συμφωνία με τις επιλογές του, σημαίνει, αντικειμενικά, μη συμμετοχή των ψηφοφόρων στις επιλογές του και αποτελεί τυπική μορφή συγκάλυψης της ταξικής ουσίας του φαινομένου. Υπονομεύει την ύπαρξη του πολιτικού κόμματος ως συλλογικού φορέα ιδεών και πολιτικής, για συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα βεβαίως, και επιδιώκεται να πειστούν οι λαϊκές δυνάμεις ότι η κοινωνική εξέλιξη καθορίζεται από τις ιδέες, που φορέας τους είναι η ηγετική προσωπικότητα. Ετσι, δημιουργούν την ψυχολογία αποδοχής της αντιιστορικής αστικής θεώρησης, ότι η προσωπικότητα δημιουργεί τα ιστορικά γεγονότα και όχι οι λαοί. Δεν είναι τυχαίο ότι μιλά πάντα και αποκλειστικά σε πρώτο πρόσωπο, στον ενικό. «Εγώ...». Στο φόντο βεβαίως της αντιιστορικής, άρα και κάλπικης, αντίθεσης «παλιά εποχή - νέα εποχή», πέρα και έξω από το βασικό γνώρισμα που είναι οι σχέσεις παραγωγής σε μια κοινωνία, ποια τάξη είναι ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής, έχει την εξουσία κλπ.

Η πορεία της ιστορίας, άρα και των εξελίξεων στην κοινωνία, δεν καθορίζεται από τις ιδέες των προσωπικοτήτων, αλλά από τον τρόπο παραγωγής των υλικών αγαθών, από την πάλη των τάξεων, των λαϊκών μαζών. Ο τρόπος παραγωγής καθορίζει και τις ιδέες και την πολιτική. Ο καπιταλισμός, σε τελευταία ανάλυση, καθορίζει τις ιδέες και την πολιτική του Γ. Παπανδρέου για την υπεράσπισή του. Το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι παράγουν τον πλούτο, άρα πρέπει και να τον ιδιοποιούνται, δηλαδή να γίνει κοινωνικός από καπιταλιστικός που είναι σήμερα, ο εκμεταλλευτικός τρόπος παραγωγής λοιπόν και η ιστορική ανάγκη αντικατάστασής του από το σοσιαλισμό, καθορίζουν και την ιδεολογία και πολιτική της εργατικής τάξης, των άλλων λαϊκών μαζών, τη δική τους ταξική πάλη. Μπορεί οι ιδέες με τη σειρά τους να αντεπιδρούν στην ιστορική εξέλιξη, αλλά το πρωτεύον και το βασικό είναι ο τρόπος παραγωγής. Η προσωπικότητα μπορεί, ανάλογα με τη γνώση και ικανότητα εφαρμογής των νόμων της ιστορικής εξέλιξης, να συμβάλει στην επιτάχυνση ή την επιβράδυνση των ιστορικών εξελίξεων. Παίρνοντας, βεβαίως, υπόψη το από ποια ταξική σκοπιά και για ποια συμφέροντα δρα η προσωπικότητα ή οι προσωπικότητες.

Βεβαίως, εδώ πρόκειται για αστικά κόμματα, που η συγκρότησή τους, η μορφή τους, η δράση τους, μπορεί και πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες και στους σκοπούς του κεφαλαίου, ενισχύοντας την ικανότητά τους να κερδίζουν στις συνθήκες του καπιταλισμού τη λαϊκή πλειοψηφία, η οποία έχει τα εντελώς αντίθετα ταξικά συμφέροντα.

Απ' αυτή, λοιπόν, την άποψη, για την εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα, και τα δυο αυτά ζητήματα, «κόμμα» και «ο ρόλος της προσωπικότητας στην ιστορία», αποτελούν θεμελιακά ζητήματα στην υπόθεση της πραγματοποίησης των δικών τους συμφερόντων. Γιατί χωρίς επαναστατικό πολιτικό κόμμα, η εργατική τάξη δεν μπορεί ούτε καν να οργανώσει τους δικούς της αγώνες για τα δικά της συμφέροντα, πολύ περισσότερο να οργανώσει και να διεξάγει την ταξική πάλη έως το επίπεδο της εξουσίας. Και η αποδοχή της άποψης ότι η προσωπικότητα δημιουργεί τα ιστορικά γεγονότα και όχι οι λαοί (αυτό επιβάλλει η μεθόδευση του Γ. Παπανδρέου με τον τρόπο εκλογής του), σημαίνει παραίτηση από τη συλλογική οργανωμένη κοινωνικοπολιτική πάλη για τα λαϊκά συμφέροντα και εναπόθεση της λύσης των προβλημάτων στις προσωπικότητες. Δηλαδή, υποταγή στην εκμεταλλευτική πραγματικότητα. Και ως προς την ιδέα του Γ. Παπανδρέου, για συμμετοχή των μη μελών του κόμματος στις εσωκομματικές διαδικασίες, και μάλιστα με τη μορφή που ο ίδιος έκανε (συμμετοχή διά της ψήφου), θέλει να την παγιώσει στις εργατικές συνειδήσεις και ως ένα μέσο αποστροφής τους προς το δικό τους κόμμα, το ΚΚΕ, άρα και ως μέσο αποστροφής της ταξικής πάλης.

Το κόμμα της εργατικής τάξης είναι η συνειδητή οργανωμένη πρωτοπορία της, η ανώτατη μορφή οργάνωσής της. Είναι επαναστατική οργάνωση εθελοντών, ομοϊδεατών και αγωνίζεται για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας, στην οποία θα καταργηθεί κάθε εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Το Κόμμα μπορεί να εκπληρώσει το ρόλο της προλεταριακής πρωτοπορίας, στην πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού, μόνο με τον όρο ότι θα είναι εξοπλισμένο με ενότητα θέλησης, ενότητα δράσης, ενότητα αυστηρότατης πειθαρχίας. Το Κόμμα, τόνιζε ο Λένιν, είναι σύνολο οργανώσεων, και γι' αυτό πρέπει να δέχεται «στις γραμμές του μόνο στοιχεία που παραδέχονται έστω κι ένα ελάχιστο όριο οργάνωσης».

Μπορεί να οικοδομηθεί ένα τέτοιο ακριβώς κόμμα, μ' αυτούς τους σκοπούς, όταν άνθρωποι που δεν παραδέχονται το ελάχιστο όριο οργάνωσης συμμετέχουν στις εσωκομματικές διαδικασίες, που είναι βεβαίως καθοριστικές για τις αρχές και το χαρακτήρα του;

Γι' ο Λένιν επέμενε ότι: «Μέλος του κόμματος θεωρείται ο καθένας που παραδέχεται το πρόγραμμά του και υποστηρίζει το κόμμα, τόσο με υλικά μέσα, όσο και με την προσωπική του συμμετοχή σε μια από τις κομματικές οργανώσεις». Σε σχέση μ' αυτό, έπαιρνε υπόψη ότι η πλατιά προσχώρηση στο κόμμα ξένων, από ταξική άποψη, στοιχείων, μπορεί να προκαλέσει σ' αυτό ανεπανόρθωτη ζημιά. Αλλωστε, η διάκριση του μέλους του Κόμματος, ως συνειδητής πρωτοπορίας της τάξης, από την ίδια την τάξη, από τους οπαδούς και τους φίλους του Κόμματος, είναι αντικειμενική.

Και η συμμετοχή των οπαδών; Αντιτάσσουν οι «νεοτεριστές» τύπου Γ. Παπανδρέου. Πού πάει;

Εμείς οι κομμουνιστές επιδιώκουμε την πιο συνειδητή συμμετοχή, των εργατών, των λαϊκών στρωμάτων στην ταξική πάλη, ενάντια στην αστική πολιτική, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι η συνείδηση δεν είναι ενιαία σ' όλους τους εργαζόμενους. Συμμετοχή, αλλά με μορφές και τρόπους, που δεν αλλοιώνουν το χαρακτήρα του Κόμματος, ζήτημα που θα είναι εις βάρος της ίδιας της εργατικής τάξης.

Το βασικό καθήκον του Κόμματος είναι να κερδίσει την ενεργητική υποστήριξη της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης, ώστε να αναδειχτεί σε τάξη απελευθερώτρια της κοινωνίας από κάθε μορφή εκμετάλλευσης. Χωρίς το κέρδισμα της πλειοψηφίας, επανάσταση δε γίνεται.

Μόνο που για να εκπληρώσει η εργατική τάξη την αποστολή της, πέρα από την παρουσία των αντικειμενικών προϋποθέσεων, έχει ανάγκη να συνειδητοποιήσει το ιστορικό της αυτό καθήκον και να δρα σαν οργανωμένη τάξη. Επομένως, ο ιστορικός προορισμός του Κόμματος είναι να δώσει στην εργατική τάξη όσο γίνεται πιο καθαρή συνείδηση για το δρόμο και τις προϋποθέσεις, που θα πραγματοποιήσει αυτήν την αποστολή της.

Βεβαίως, το Κόμμα δεν είναι μια οργάνωση ανθρώπων, που ασκούν μόνο διαφώτιση και προπαγάνδα, αλλά η πρωτοποριακή οργάνωση, που συνενώνει αρμονικά τη θεωρία με την καθημερινή πράξη. Σ' αυτήν τη διαδικασία, δηλαδή στο συνδυασμό διαφώτισης, προπαγάνδας και οργάνωσης της καθημερινής δράσης, υπάρχει πολύμορφη συμμετοχή των λαϊκών δυνάμεων και επιδίωξη όσμωσης με την πολιτική του ΚΚΕ. Στα συνδικάτα, στις κινήσεις για το αντιιμπεριαλιστικό φιλειρηνικό κίνημα, στους άλλους μαζικούς φορείς, στις συσπειρώσεις στα διάφορα μέτωπα πάλης, στην αυτοτελή δουλιά κλπ. Συμμετοχή, όχι για να εγκρίνουν μια επιλογή, αλλά για να συζητήσουν ουσιαστικά πάνω στην πολιτική του Κόμματος στα συγκεκριμένα μέτωπα.

Υπάρχει και άλλο παράδειγμα: Το ΚΚΕ, μπροστά σε κάθε συνέδριό του, συζητά δημόσια και εσωκομματικά τις θέσεις του, επιδιώκοντας τη συμβολή όσο γίνεται περισσότερων ανθρώπων στις επεξεργασίες του. Αλλά αυτή η διαδικασία συμβάλλει στη διαμόρφωση όχι οποιασδήποτε πολιτικής, αλλά αυτής που υπηρετεί τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.

Η λειτουργία ενός κόμματος σημαίνει συλλογική επεξεργασία, διαμόρφωση και εφαρμογή στην πράξη, απ' ολόκληρο το κόμμα, μιας πολιτικής για την εξυπηρέτηση ταξικών συμφερόντων. Η συμμετοχή των μελών και στελεχών του κόμματος σ' όλ' αυτά, σημαίνει συνένωση ομοϊδεατών με συγκεκριμένα καθήκοντα και ευθύνες, ενιαία στοχοπροσήλωση σε σκοπούς που υπηρετεί η πολιτική, η ιδεολογία και η δράση. Σημαίνει, ταυτόχρονα, ότι κανένα μέλος ή στέλεχος του κόμματος δεν είναι υπεράνω του κόμματος.

Στην προκειμένη περίπτωση της λεγόμενης άμεσης εκλογής από το λαό του αρχηγού, το κόμμα, η ίδια η διαδικασία του συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ, έδειξαν ακριβώς το αντίθετο. Ο αρχηγός είναι υπεράνω κόμματος, των μελών και των στελεχών του, αφού «ψηφίστηκε από το λαό», ενώ καμιά συμμετοχή, αυτών που νόμισαν ότι με την ψήφο τους συμμετέχουν, δεν υπήρξε στο πρόγραμμα, καμιά συζήτηση δεν έγινε για τη διαμόρφωσή του.

Αλλά αυτό θέλουν οι διαχειριστές των συμφερόντων του κεφαλαίου. Δε θέλουν να ανεβάσουν τη συνείδηση του λαού έως το επίπεδο της συμμετοχής του στη διαμόρφωση πολιτικής. Αυτό ενέχει, στα πλαίσια της διαπάλης, και τον κίνδυνο της αμφισβήτησης της πολιτικής που θέλουν να εφαρμόσουν. Εδώ, όμως, τα χαρτιά είναι σημαδεμένα. Η πολιτική προδιαγεγραμμένη.

Γι' αυτό και συμμετοχή για την εργατική τάξη, τα άλλα λαϊκά στρώματα είναι μόνον η συμμετοχή στους δικούς της φορείς για τα δικά της συμφέροντα, η συμμετοχή στην ταξική πάλη, η συμμετοχή των πιο πρωτοπόρων στοιχείων της, από την άποψη της συνειδητοποίησης της ανάγκης ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου, στο κόμμα της εργατικής τάξης.


Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ