Στο προηγούμενο, 1ο μέρος του μικρού οδοιπορικού μας στη Βενεζουέλα είχαμε αναφερθεί εν συντομία στην ιστορία αυτής της χώρας και στον πλούτο που διαθέτει που πολλές δεκαετίες τον λυμαινόταν μια χούφτα καπιταλιστών εκμεταλλευτών και ξένων μονοπωλιακών συμφερόντων. Μια χούφτα που βλέπει την εξουσία της να τρίζει μετά την άνοδο στην κυβέρνηση των δυνάμεων της Μπολιβαριανής Διαδικασίας με επικεφαλής τον Τσάβες. Μιλήσαμε, επίσης, την προηγούμενη βδομάδα για τις τεράστιες δυνατότητες που έχει η Βενεζουέλα στον οικονομικό τομέα, λόγω κυρίως του πλούσιου ορυκτού της πλούτου, του πετρελαίου. Μια χώρα στην οποία συνυπάρχει ο απέραντος πλούτος και η απέραντη φτώχεια, την οποία προσπαθεί να αντιπαλέψει η λαϊκή εξουσία με τα νέα φύτρα που προσπαθεί να δημιουργήσει με πολύ κόπο και μέσα από μεγάλες δυσκολίες.

Ηδη έχουν οργανωθεί επιτροπές λαϊκής εξουσίας σε όλες τις «κοινότητες» όπως τις ονομάζουν της Βενεζουέλας. Κάθε γειτονιά στο Καράκας έχει την επιτροπή της Λαϊκής Εξουσίας που είναι εκλεγμένη από τους κατοίκους και μαζί με τις εκλεγμένες τοπικές δημοτικές αρχές προωθούν τα κοινωνικά προγράμματα της Μπολιβαριανής Διαδικασίας.

Τι περιλαμβάνουν αυτά τα προγράμματα;

Είναι προγράμματα καταπολέμησης του αναλφαβητισμού, προγράμματα σίτισης, περίθαλψης, ιατρικής πρόληψης, σύστημα μπολιβαριανής παιδείας, λαϊκά καταστήματα, λαϊκά φαρμακεία, και άλλα. Ιδού ορισμένα στοιχεία:

• Μέσα στα 2 τελευταία χρόνια έχουν μάθει ανάγνωση και γραφή 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Το 2007, μάλιστα, θα είναι έτοιμοι να πιάσουν το πλάνο του ΟΗΕ που βάζει ως στόχο την εξάλειψη του αναλφαβητισμού μέχρι το 2015!
• Χιλιάδες λαϊκές οικογένειες δεν έχουν ούτε τα απαραίτητα τρόφιμα για τη σίτισή τους. Οι επιτροπές λαϊκής εξουσίας, λοιπόν, καταγράφουν αυτές τις οικογένειες και ανά 10ήμερο περίπου μοιράζουν τα απαραίτητα τρόφιμα για τη σίτιση μιας οικογένειας. (Περιλαμβάνει μακαρόνια, ρύζι, όσπρια, κονσέρβες και άλλα είδη). Τα τρόφιμα αυτά τα χορηγεί δωρεάν το κράτος στις λαϊκές επιτροπές για διανομή.
• Για ανθρώπους που δεν μπορούν ούτε να μαγειρέψουν έχουν φτιάξει κατά γειτονιά το σύστημα της «τραπεζαρίας», όπως το ονομάζουν. Εκεί εθελόντριες της λαϊκής επιτροπής σε καθορισμένα σπίτια, επίσης εθελοντών, μαγειρεύουν με τα υλικά που τους χορηγεί το κράτος και οι γείτονες που είναι στην κατάσταση για σίτιση, πηγαίνουν με το κατσαρολάκι τους κάθε μεσημέρι για να πάρουν το φαγητό τους.
• Η λαϊκή εξουσία έχει φτιάξει, επίσης, τα λαϊκά μαγαζιά - «σούπερ» και «μίνι» μάρκετ, (το σύστημα αυτό ονομάζεται ΜΕΡΚΑΛ), όπου μπορεί ο κόσμος στις λαϊκές γειτονιές, να αγοράσει πολύ φτηνά τρόφιμα, που αντιστοιχούν μόνο στο 1/3 της τιμής που πουλάνε τα άλλα ιδιωτικά σούπερ μάρκετς.
• Μεγάλη ανακούφιση επίσης για τον κόσμο είναι το σύστημα των λαϊκών φαρμακείων, όπου εκεί μπορούν να αγοράζουν τα φάρμακά τους σε τιμή κατά 85% φτηνότερη από ό,τι πουλιούνται στα ιδιωτικά φαρμακεία.

Ομως, αυτό που έχει δώσει μεγάλο κουράγιο, ανακούφιση, έχει σώσει ζωές είναι το πρόγραμμα Υγείας «Μέσα στη γειτονιά», το οποίο θα ήταν αδύνατο να υπάρξει χωρίς τη μεγάλη διεθνιστική βοήθεια της σοσιαλιστικής Κούβας. Της Κούβας, η οποία έχει στείλει 25.000 γιατρούς, εθελοντές σε αυτήν την υπόθεση, αφού οι γιατροί της Βενεζουέλας αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτό το πρόγραμμα και μάλιστα το αντιπάλεψαν. Σε όλες, λοιπόν, τις φτωχογειτονιές, όχι μόνο του Καράκας, αλλά και άλλων περιοχών της Βενεζουέλας, υπάρχει το ιατρείο - γενικής ιατρικής και οδοντιατρείο - όπου ο κόσμος μπορεί να απευθύνεται όλο το 24ωρο. Χαρακτηριστικό για την ηρωική δουλιά που κάνουν αυτοί οι άνθρωποι εκεί είναι ότι δε γνωρίζουν ωράριο: Από τις 7 το πρωί μέχρι τη 1 το μεσημέρι δέχονται τους αρρώστους στο ιατρείο, από τη 1 το μεσημέρι μέχρι τις 9 το βράδυ επισκέπτονται ασθενείς στα σπίτια, και από τις 9 το βράδυ μέχρι το πρωί είναι στο ιατρείο - όπου και κοιμούνται - για τα έκτακτα περιστατικά.

• Η λαϊκή εξουσία έχει δημιουργήσει επίσης κέντρα αθλητισμού, κέντρα υποστήριξης και πρόληψης σε πολλές γειτονιές. Απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες αλλά κυρίως αφορούν στη νεολαία, σε μια προσπάθεια, να περιορίσουν την εγκληματικότητα, να μη γίνουν τα παιδιά τους «βαποράκια» των ναρκεμπόρων που οργιάζουν στο Καράκας, να αθληθούν και να ψυχαγωγηθούν. Σε αυτά τα προγράμματα, επίσης, συμμετέχουν πολλοί εθελοντές Κουβανοί, αθλητές, γιατροί και γυμναστές.
• Αναπτύσσουν το σύστημα παιδικών σταθμών στις φτωχογειτονιές. Ακόμα και όταν έχουν έλλειψη νηπιαγωγών, αξιοποιούνται εθελόντριες μανάδες της συνοικίας για να λειτουργήσουν τους παιδικούς σταθμούς.

Τα παραπάνω είναι ένα μικρό μόνο δείγμα από αυτό που συντελείται σήμερα στη Βενεζουέλα. Αλλά και η αντίδραση δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια. Περισσότερα, όμως, θα πούμε την επόμενη Κυριακή...

Δημήτρης ΚΕΔΡΟΣ

Πέντε επιφυλλίδες του 26χρονου τότε Φ. Ντοστογιέφσκι, που δημοσιεύτηκαν το 1847 στην εφημερίδα «Τα νέα της Αγίας Πετρούπολης», περιέχονται στο βιβλίο που επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «ΡΟΕΣ», στη σειρά «Ρώσοι συγγραφείς», με τίτλο «Μια άνοιξη στην Αγία Πετρούπολη» σε μετάφραση Αγγέλας Ροΐδου - Σταυρούλας Αργυροπούλου. Τα μικρά αυτά κείμενα υπήρξαν για δεκαετίες ξεχασμένα από τους ιστορικούς και τους κριτικούς της ρώσικης λογοτεχνίας και χρειάστηκε να περάσουν πάνω από εβδομήντα χρόνια από την πρώτη δημοσίευσή τους για να αποθησαυριστούν. Αυτές οι επιφυλλίδες, όχι απλώς προσφέρουν μια δροσερή ματιά στη ζωή της Αγίας Πετρούπολης του 1840, αλλά μαρτυρούν και τη στενή σχέση τους με το πρώιμο συγγραφικό έργο του Ντοστογιέφσκι, που με τη σειρά του θα αποτελέσει τον προπομπό των μεγάλων μυθιστορημάτων του. Στοιχεία και ήρωες που θα ξανασυναντήσουμε σε επόμενα έργα του, αποτελώντας αναπόσπαστους κρίκους στην αλυσίδα ενός τεράστιου συγγραφικού έργου. Τα πέντε αυτά κείμενα, κλείνουν μέσα τους πολλά από τα αγαπημένα θέματα του νεαρού ακόμα Ντοστογιέφσκι - θέματα στα οποία δε θα πάψει να επανέρχεται και να εμβαθύνει καθ' όλη τη συγγραφική του σταδιοδρομία.

Ενα πρωτότυπο ημερολόγιο για κορίτσια με άποψη, «σκάρωσε» αυτή τη φορά η Λιάνα Δενεζάκη. Αρκεί να το ξεκινήσουν μια οποιαδήποτε Δευτέρα και να το ενημερώνουν μια φορά την εβδομάδα. Είναι επίσης λεύκωμα, αλλά εντελώς προσωπικό, και σημειωματάριο. Οσες το αποκτήσουν, θα βρουν ακόμα σ' αυτό κάποια «τεστ» που, συμπληρώνοντάς τα, θα μάθουν πτυχές της προσωπικότητάς τους, όπως αυτό της ανάλυσης του γραφικού χαρακτήρα ή το «τεστ» που βασίζεται στα αγαπημένα χρώματα και σχήματα. Υπάρχουν στήλες για να συμπληρώσουν και να βαθμολογήσουν τις ταινίες που παρακολούθησαν στον κινηματογράφο και τα βιβλία που διάβασαν. Μικρά γνωμικά συνοδεύουν τις σελίδες του, όπως το ακόλουθο του Α. Αϊνστάιν: «Αυτός που δεν έχει κάνει ποτέ λάθος, δεν έχει δοκιμάσει ποτέ κάτι καινούριο». Χρήσιμο και πρωτότυπο να το δωρίσουμε στα κορίτσια που γνωρίζουμε. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «ΛΙΒΑΝΗ» σε εικονογράφηση της συγγραφέως.

Ο Φιοντόρ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι υπήρξε κορυφαία μορφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Γεννήθηκε το 1821 στη Μόσχα. Σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Μηχανικών της Αγίας Πετρούπολης. Υπηρέτησε στο στρατό για ένα μικρό χρονικό διάστημα, αλλά τον εγκατέλειψε γρήγορα για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία. Μελέτησε την κοινωνία και τον κόσμο όχι θεωρητικά αλλά στην πράξη. Θέμα των έργων του, η ίδια η ζωή. Είδε από κοντά τις υποβαθμισμένες συνοικίες, γνώρισε τη φτώχεια, τον πόνο, την εξαθλίωση των ταπεινών ανθρώπων και στη συνέχεια μετέφερε τις εικόνες αυτές στα μυθιστορήματά του. Ασχολήθηκε με τον άνθρωπο και την κοινωνία και υπήρξε αγωνιστής και επαναστάτης.

Εναντιώθηκε στην πολιτική του Τσάρου Νικολάου του Α'. Αυτή του η στάση είχε ως αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για συνωμοσία και να καταδικαστεί σε τετραετή φυλάκιση. Τα χρόνια του εγκλεισμού του στις φυλακές του Ομσκ υπέφερε τρομερά βασανιστήρια και εξευτελισμούς. Το 1859 επέστρεψε στην Πετρούπολη και εξέδωσε μαζί με τον αδελφό του δύο περιοδικά τα οποία, όμως, δε σημείωσαν επιτυχία, με αποτέλεσμα ο Ντοστογιέφσκι να βρεθεί καταχρεωμένος. Ο μόνος τρόπος για να συγκεντρώσει χρήματα και να ξεπληρώσει τα χρέη του ήταν η συγγραφή. Αρχισε λοιπόν να γράφει συνέχεια και ακούραστα, με αποτέλεσμα να καταφέρει να ζήσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του σχετικά άνετα. Σε αυτό το διάστημα έγραψε τα καλύτερά του έργα: «Ο παίκτης», «Οι αδερφοί Καραμαζώφ», «Εγκλημα και Τιμωρία», «Ο Ηλίθιος», «Οι δαιμονισμένοι». Οταν κατάφερε πλέον να ανασάνει από το βάρος των χρεών ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού «Πολίτης» και λίγα χρόνια αργότερα εξέδωσε το δικό του περιοδικό, «Το Ημερολόγιο Ενός Συγγραφέα», που σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκδοτικές εμπειρίες σημείωσε τεράστια επιτυχία. Πέθανε το 1881 στην Πετρούπολη σε ηλικία 60 ετών.

Αλλα έργα του είναι τα μυθιστορήματα: «Ο φτωχόκοσμος», «Λευκές νύχτες», «Ταπεινωμένοι και καταφρονεμένοι», «Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων», «Το υπόγειο». Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και η προσφορά του στην παγκόσμια λογοτεχνία είναι διεθνώς αναγνωρισμένη. Θεωρείται ως ο μεγαλύτερος μυθιστοριογράφος όλων των εποχών και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Στην Ελλάδα, το έργο του Ντοστογιέφσκι όχι μόνο αγαπήθηκε και διαβάστηκε πολύ αλλά και επηρέασε αρκετούς Ελληνες λογοτέχνες. Πολλά από τα έργα του έχουν διασκευαστεί και παιχτεί στο ελληνικό θέατρο.