Ενας μαγικός καθρέφτης, δίνει τη δυνατότητα σε μια παρέα, να ταξιδεύει στα πιο απίθανα μέρη. Η παρέα αποτελείται από την παραμυθού θεία Χαρά, το σκύλο και τη γάτα της, ώσπου κάποια στιγμή εμφανίζεται και ο καπετάν - Βοριάς, ο άνεμος, που αναζητά κάποιο σπίτι για να ξαποσταίνει. Η παραμυθού, του προτείνει τον Ολυμπο, το βασίλειο των Θεών, αλλά ο Δίας είναι συγχυσμένος και θυμωμένος με όσα συμβαίνουν σε βάρος του περιβάλλοντος. Προς βοήθεια σπεύδουν στοιχεία της φύσης και οι περιπέτειες συνεχίζονται...

Μια ενδιαφέρουσα ιστορία που απευθύνεται σε παιδιά, αλλά και σε ενήλικες που τους αρέσει να «κοιτούν» τον κόσμο μέσα από τα παιδικά μάτια, «σκάρωσε» η Χριστίνα Κόλλια. Πρόκειται για το βιβλίο «Περιπέτεια στο βασίλειο των θεών» (εκδ. «Μιχάλη Σιδέρη»). Με παιχνιδιάρικη διάθεση, πολλές φορές και αστεία, «θέτει» ερωτήματα και προβληματισμούς, που αφορούν την καθημερινότητα μικρών και μεγάλων. Ταυτόχρονα, προβάλλει στους μικρούς αναγνώστες ανθρώπινες αξίες όπως η φιλία, η συμπαράσταση και η ανησυχία που είναι καλό να νιώθουν για θέματα που αφορούν ολόκληρο τον πλανήτη. Η προστασία του περιβάλλοντος βρίσκεται στο προσκήνιο. Αλήθεια είναι ότι «χτίζοντας» οικολογική συνείδηση σε μικρούς και μεγάλους, όχι απλά είναι χρήσιμο, αλλά είναι και δείγμα πολιτισμού της κοινωνίας. Ωστόσο, μακάρι η προστασία του περιβάλλοντος να εξαρτιόταν μονάχα από αυτό. Δυστυχώς, είναι κυρίως θέμα κεντρικών πολιτικών επιλογών, πράγμα που δύσκολα μπορεί κανείς να εξηγήσει στα μικρά παιδιά...

Πιστός στο τακτικό «ραντεβού» με τη στήλη, ο αγαπητός συγγραφέας Βαγγέλης Μηνιώτης, με τη ζωντάνια της πένας του, μας μεταφέρει τούτη την Κυριακή στον αλλοτινό οικισμό που γιγαντώνεται...

Ας δούμε πριν, μερικά χρήσιμα γενικά και ιστορικά στοιχεία:

Η Παλλήνη βρίσκεται στην ανατολική Αττική, στους πρόποδες του Πεντελικού Ορους. Αριθμεί περί τους 25.000 κατοίκους (εκτίμηση 2006) και αναπτύσσεται με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς. Η έκταση της Παλλήνης υπολογίζεται στα 24.000 στρέμματα. Διασχίζεται από τη Λεωφόρο Μαραθώνος, γύρω από την οποία φιλοξενούνται πολλές επιχειρήσεις του δευτερογενούς (επεξεργασία) και τριτογενούς (υπηρεσίες) τομέα. Τα αρχαία χρόνια, η Παλλήνη ήταν ένας από τους 174 δήμους της Αττικής. Βασιλιάς της ήταν ο Πάλλας, ο οποίος έδωσε στην Παλλήνη το όνομά του. Ο Πάλλας είχε 50 παιδιά, τους Παλλαντίδες. Ο βασιλιάς Θησέας, στην προσπάθειά του να κατακτήσει τότε όλη την Αττική, επιτέθηκε στους Παλλαντίδες. Τελικά υπερίσχυσε των Παλλαντιδών, χάρη στον προδότη Λεώ του Αγνούσιου. Σε ανάμνηση αυτής της νίκης, ο Θησέας καθιέρωσε τη γιορτή των Συνοικιών και μετονόμασε την άλλη μεγάλη γιορτή, τα Αθήναια, σε Παναθήναια. Στην περιοχή της Παλλήνης, βρισκόταν στην αρχαιότητα το ιερό της «επί Παλληνίδι Αθηνάς». Πλήθος αρχαίων συγγραφέων αναφέρονται στο συγκεκριμένο ναό. Σήμερα υποστηρίζεται ότι ο συγκεκριμένος ναός βρίσκεται στη θέση του ναού του Αγίου Νικολάου, στην περιοχή της Κάντζας. Το 540 π.Χ. στην περιοχή διεξήχθη η «επί Παλληνίδι μάχη» (σύμφωνα με τον Ηρόδοτο). Ο τύραννος Πεισίστρατος νίκησε τους Αθηναίους αντιπάλους του και εγκατέστησε την τυραννία στην Αθήνα. Το λίθινο λιοντάρι της Κάντζας, που σώζεται και σήμερα ύστερα από 2.500 χρόνια, είχε τοποθετηθεί σαν επιτάφιος λέων πάνω στον τάφο των Κούρων Αθηναίων. Κατά τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή περίοδο, η Παλλήνη ήταν μία ακατοίκητη πεδιάδα. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ονομαζόταν Χαρβάτι και ήταν ένα μεγάλο σε έκταση τσιφλίκι. Μετά την απελευθέρωση, η Παλλήνη πέρασε στα χέρια Ελλήνων και Γάλλων ιδιοκτητών.

«Σταμάτησα να οδηγώ από τη μέρα που είδα ένα ηλικιωμένο οδηγό ΙΧ να πηγαίνει στην αντίθετη λουρίδα της εθνικής οδού κόντρα στο ρεύμα των αυτοκινήτων κι είναι απορίας άξιον πώς δεν έφαγε τα μούτρα του και πώς απεφεύχθη η καραμπόλα κι η αιματοχυσία! Ετσι, από τότε δεν ξανάπιασα τιμόνι. Είπα τέρμα στην οδήγηση και ας με έκριναν ικανό οι γιατροί και ανανεώθηκε η άδειά μου. Αφορμή για την απόφαση αυτή, που δεν ήταν και τόσο εύκολη, ύστερα από 30 και πλέον χρόνια που οδηγούσα, δόθηκε από το γεγονός ότι ένα βράδυ που έβρεχε έχασα τον προσανατολισμό μου και δυσκολεύτηκα να βρω το σωστό δρόμο!

Ευτυχώς, ο εγγονός μου φροντίζει να μη μου λείπει ο περίπατος στα αξιοθέατα μέρη της Αττικής γης που τόσο αγαπώ. Την τελευταία φορά, μου πρότεινε να πάμε στην Παλλήνη. Τι να δεις εκεί; του απάντησα. "Θα δεις, θα δεις", αποκρίθηκε το παιδί χαμογελαστά σα να μου έκρυβε κάποιο μυστικό. - Παλλήνη θες, Παλλήνη! Φύγαμε και μετά από κάποια μποτιλιαρίσματα φτάσαμε στο πρώην απομονωμένο μικρό χωριουδάκι, που ήρθε και κόλλησε κι αυτό στην πρωτεύουσα και τα ποδάρια του απλώνονται στις ράχες της Πεντέλης.

Πράγματι, στη μνήμη μου "παραδόξως" διασώζεται μια ξεθωριασμένη εικόνα του οικισμού με κατοίκους φουστανελοφόρους από την εποχή της σχολικής μου ζωής, που πηγαίναμε με φορτηγό στη Ραφήνα εκδρομή!

Να σκεφτεί κανείς ότι όταν ένας σύντροφος κληρονόμησε σπίτι εκεί και αποφάσισε να εγκαταλείψει την Αθήνα και να μετοικήσει στο χωριό τον πείραζαν οι άλλοι λέγοντας: "Μα είσαι στα καλά σου; Πού θα πας να μείνεις στην εξορία; Και πώς θα πηγαινοέρχεσαι στη δουλειά;". Μια και το 'φερε ο λόγος, η λέξη εξορία ήταν γνωστή ακόμα και στα παιδιά, όπως και το ρετσινόλαδο που πότιζαν τους κομμουνιστές προπολεμικά για να μετανοήσουν και μετά τους έβαζαν να καθίσουν πάνω στον πάγο! Μαρτύρια, δηλαδή, που τα δοκίμασε και τα δύο ο γείτονάς μου, κυρ-Μανώλης, που αμετανόητος και πιστός στις πεποιθήσεις του καθώς ήταν, τον στείλανε τελικά στην εξορία. Ο αλησμόνητος αυτός αγωνιστής πρωτοστάτησε στην Κατοχή στον αντιστασιακό αγώνα και μεταπολεμικά οδηγήθηκε ξανά στην εξορία! Στα νησιά που ...περιηγήθηκε μαζί με σπουδαίους ανθρώπους του πνεύματος κάλυψε επαρκώς τις ελλείψεις του σ' ό,τι αφορά το μαρξισμό και έγινε ξεφτέρι ως καθοδηγητής.

Το είπαμε και το ξαναλέμε: Η Παλλήνη έγινε μεγαλούπολη με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Κλείνουμε λοιπόν το σεντούκι του μνημονικού και ας ρίξουμε μια ματιά ολόγυρα σ' αυτόν τον καλοπροικισμένο τόπο στην αγκαλιά της Αττικής. Ομως, η μετατροπή του παραγωγικού χωριού σε πολιτεία θυσίασε το πράσινο για να θεριέψει η κυριαρχία του τσιμέντου, όπως συμβαίνει παντού, π.χ. οι φαλακρές βουνοπλαγιές της Πεντέλης εδώ κι εκεί απ' όπου οι προκλητικές με τη φανταστική τους πολυτέλεια βίλες προξενούν το ενδιαφέρον του επισκέπτη να τις πλησιάσει, για να διαπιστώσει ότι ξοδεύτηκε αφειδώλευτα το χρήμα σε τούτα τα παλάτια, χρήμα που λείπει από το μεγάλο πλήθος και περισσεύει στην ολιγαρχία. Σε μια πλαγιά το Πανόραμα, στην άλλη το Ντράφι κι άλλες τοποθεσίες, η μια καλύτερη από την άλλη, είναι ένα πανόραμα που λίγοι απολαμβάνουν. Κάποια μεγαλοπρεπή μέγαρα μάλιστα με τεράστιες τζαμαρίες επιτρέπουν στη ματιά την πρόσβαση προς το Σαρωνικό και Ευβοϊκό κόλπο που λαμποκοπούν στο βάθος του ορίζοντα. Πλησίον των πασίγνωστων λεφτάδων και οι νεόπλουτοι που κάνουν αγώνα να εντυπωσιάσουν και ...δεν είναι ολίγοι αυτοί, που, με τον ένα, ή τον άλλο τρόπο, καταφέρνουν ν' αλλάξουν ...ταξική τοποθέτηση. Είναι θέμα συνείδησης... Αυτό που συμβαίνει πέριξ της Παλλήνης συμβαίνει σ' όλα τα γραφικά τοπία του πανέμορφου τόπου μας, που θα 'πρεπε να προστατεύουμε σαν κόρη οφθαλμού κι όχι να τα καταστρέφομε, διότι, εκτός από το κάλλος τους, μας στέλνουν και το τόσο απαραίτητο για την υγεία οξυγόνο. Την ορεσίβια ζωή προτιμούν τη σήμερον ημέρα παλιοί και νέοι παραλήδες χωρίς να πλήττουν φυσικά, αφού έχουν τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να χρησιμοποιήσουν για την ψυχαγωγία τους όποιο μεταφορικό μέσον επιθυμούν για τις μετακινήσεις τους, από λιμουζίνα μέχρι ελικόπτερο και κότερο αν το επιτρέπει ο καιρός. Βλέποντας τη διαφορά ανάμεσα στην εργατική τάξη και την κεφαλαιοκρατία, σκέπτεται κανείς πόσο άδικο είναι το σύστημα που μας κυβερνά, κάποιοι να θησαυρίζουν σε βάρος του κοινωνικού συνόλου».

Η πέτρα, σμιλεμένη απ' τα χέρια των Hπειρωτών μαστόρων, έδωσε τους περασμένους αιώνες αριστουργήματα λαϊκής αρχιτεκτονικής απ' τα Βαλκάνια μέχρι τον Ευφράτη ποταμό ενώνοντας με τα περίφημα γιοφύρια τόπους αδιάβατους - και προπάντων λαούς.

Οι Ηπειρωτικές εκδόσεις «Πέτρα» γεφύρωσαν δραματικά ιστορικά γεγονότα στην κατοχική και μετακατοχική Ελλάδα με τα βιβλία «Η σφαγή του Κομμένου», του διακεκριμένου ποιητή και δοκιμιογράφου Γιάννη Δάλλα, και «Το λαϊκό κίνημα της Αρτας», του αγωνιστή Γιαννάκου (Γιάννη) Μαστρογιάννη (1914-1995), που παρέμεινε αφοσιωμένος στο ΚΚΕ ως το τέλος της ζωής του.

Οι... γέφυρες ανάμεσα στα δυο βιβλία είναι η «Γη του μαρτυρίου», όπως χαρακτηρίζει το Κομμένο - ένα χωριό στον κάμπο της Αρτας - ο Γιάννης Δάλλας, και ο Αρης Βελουχιώτης καθώς ο Γιάννης Μαστρογιάννης ήταν παρών στον τελευταίο πολιτικό λόγο του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ, πριν το δραματικό τέλος στα βουνά της Μεσούντας στην Αρτα.

Ο Γιάννης Δάλλας έγραψε το χρονικό για το Κομμένο, όπου «τώρα είναι που κολύμπησε το μοσκάρι στο αίμα» τον Ιούλη του 1945 (και πρωτοδημοσιεύτηκε στη «Φιλολογική Πρωτοχρονιά» το 1947). Ο συγγραφέας γράφει πως δεν κάνει ιστορία αλλά καταθέτει «μερικά σκόρπια περιστατικά του μακελειού, πεταχτά και τα πιο σημαδεμένα, καθώς τα 'δα ο ίδιος ή τ' άκουσα απ' όσους σωθήκανε».

Κι έρχεται ο Γιάννης Μαστρογιάννης με δυόμισι σελίδες για το ολοκαύτωμα του Κομμένου στις 16.8.1943, να υπογραμμίσει: «Με μόνη την πληροφορία που είχαν οι Γερμανοί, ότι πριν από δυο μέρες είχε περάσει από το χωριό ομάδα ανταρτών χωρίς να σταθμεύσει σ' αυτό, η διοίκηση των Ες-Ες που έδρευε στα Γιάννενα... αποφάσισε την ισοπέδωση και την εξαφάνιση κάθε ζωής στο μαρτυρικό Κομμένο... Οι θηριωδίες που διέπραξαν τα ανθρωπόμορφα τέρατα στο ανυπεράσπιστο Κομμένο, ανέρχονται σε 320 καταμετρηθέντες νεκρούς, μεταξύ αυτών πολλά ανήλικα παιδιά, γυναίκες, και γέροντες».

«Φτάνει να σου πω πως στου Χρίστου Κοντογιάννη πρώτα κι ύστερα σ' όλους τους κήπους βρήκαμε την άλλη φορά κουφάρια άλιωτα και τα συντρίψαμε με το γενί, δίχως να πούμε στις γυναίκες τίποτε για να μη μείνει η γης χέρσα κι ακάμωτη» γράφει ο Γιάννης Δάλλας. Στην επανέκδοση του χρονικού ο Γ. Δάλλας έχει έναν καταπληκτικό πρόλογο που καταλήγει: «Στην πόλη φούντωνε άλλη φλόγα κι άρχισε να καμινεύεται στο στήθος μου ο στίχος: "Αρη, μπροστάρη, σιδερέ, βαρδιάνε, καπετάνιε..." Με αυτόν τον στίχο στα χείλη και με τα χειρόγραφα για τη σφαγή του διπλανού Κομμένου, αποχαιρέτησα την Αρτα και δυο μήνες μετά την απελευθέρωση, κατέφυγα κυνηγημένος στην Αθήνα».

Κι απ' το στίχο του Δάλλα στην ψύχραιμη κατάθεση του Μαστρογιάννη, που ήταν «παρών» στη συγκέντρωση με την τελευταία ομιλία του Αρη στο χωριό Μελλισουργοί της Αρτας, στα τέλη του Μάη του 1945. Μέσα από οχτώ σελίδες, που κάποτε θα χρησιμέψουν στον ιστορικό, μεταφέρεται ο λόγος του Αρη και η συζήτηση με τους συγκεντρωμένους που κράτησαν περισσότερο από τρεις ώρες.

Τις σημειώσεις αυτές ο Γιάννης Μαστρογιάννης τις άφησε στα παιδιά του που τις έβγαλαν βιβλίο απ' την «Πέτρα». Και τα δυο, εκτός απ' τα ιστορικά στοιχεία, μεταφέρουν - ιδιαίτερα ο Δάλλας - την ατμόσφαιρα της Αρτας, την προπολεμική και κατοχική περίοδο.

Μικρή λεπτομέρεια: Στην προμετωπίδα του βιβλίου του Μαστρογιάννη υπάρχει μια ανέκδοτη φωτογραφία μαχητών του 3/40 Συντάγματος του ΕΛΑΣ στην Αρτα. Πρώτος δεξιά είναι ο Σπύρος Ρίζος, πατέρας του ιδιοκτήτη των εκδόσεων «Πέτρα». Ηταν ένας αγωνιστής που ενέπνεε το σεβασμό και πολλές φορές κέρασε τον γράφοντα - μαθητούδι στη δεκαετία του 1970 - στον καφενέ του Σπύρου Ζαρκαλή στην Αρτα.