Κυριακή 17 Απρίλη 2011
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Ροδιά τετράκλωνη

Αχνά χαράματα, σιγά σαν τρεμοπαίζει η Πούλια

θα μαραθούν τα γιασεμιά θα μαραθούν τα γιούλια.

Μα εσύ θα είσαι μοναχή γερμένη στο περβάζι

και θα θωρείς τη χρυσαυγή τα πέπλα της ν' αλλάζει.

Ροδιά μου εσύ τετράκλωνη στολίδι της αυλής μου

ανάπαυση της προσμονής νεράκι της πληγής μου.

Θα 'ρθείς στο σπίτι μας ξανά μ' εμέ να σμίξεις πάλι

και δυο κρινάκια τ' Απριλιού να βάλεις στ' ανθογυάλι.

Στα χέρια μου σε σήκωσα σ' ανύψωσα ως τ' αστέρια

και σμάρια να φτερούγισαν στα στήθια περιστέρια.

Με της χαράς το ξύπνημα με της φυγής τον πόνο

κι από τα τότε καρτερώ το γυρισμό σου μόνο.

(Στίχοι: Πάνος Κοκκινόπουλος - Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης)

Καθ' οδόν: Σε μυθικά «μυρωδάτα» ονόματα

«Ο θάνατος του Υάκινθου», έργο του Τiepolo Giovanni Battista (1696 - 1770)
«Ο θάνατος του Υάκινθου», έργο του Τiepolo Giovanni Battista (1696 - 1770)
Η πλούσια Ελληνική Μυθολογία δε θα μπορούσε βέβαια να μην περιλαμβάνει μύθους με αναφορές στα λουλούδια. Ηδη από τη Μυθολογία, εντοπίζουμε τη θεά των λουλουδιών, Χλώρις, που παντρεύτηκε τον ανοιξιάτικο άνεμο Ζέφυρο.

Δάφνη

Το όνομα Δάφνη είναι γνωστό από τη μυθολογία. Κατά το μύθο ο Απόλλωνας ερωτεύτηκε την κόρη του ποταμού Λάδωνα, τη Δάφνη, μια πανέμορφη αλλά ανεξάρτητη κοπέλα. Οταν ο θεός Απόλλωνας αποφάσισε να την κυνηγήσει για να της εκφράσει τον έρωτά του, εκείνη κατέφυγε στη θεά Γη, τη μητέρα της, η οποία τη μεταμόρφωσε σε ένα λυγερόκορμο δέντρο. Ο Απόλλωνας σκότωσε το δράκο Πύθωνα στις όχθες ενός ποταμού, πλύθηκε, έκοψε τα φύλλα της δάφνης, έφτιαξε με αυτά στεφάνι και φορώντας το πήγε νικητής στους Δελφούς. Από τότε η δάφνη αποτελεί σύμβολο κάθαρσης, νίκης, δόξας και τιμής. Εστεφαν με αυτή τους νικητές και τους ποιητές κι έλεγαν «έδρεψε δάφνας», «δαφνοστεφής» κλπ. Από τη Δάφνη (55 εμφανίσεις) που πλέον ταυτίζεται με το ομώνυμο φυτό, προέκυψαν τα Δάφνω (2 εμφανίσεις), Δαφνούλα (4 εμφανίσεις) σε δείγμα 42.148 γυναικείων ονομάτων. Εχουμε και το αρσενικό Δάφνις, με 1 εμφάνιση σε δείγμα 80.532 ανδρών.

Μυρτιά

Ο μύθος της μυρτιάς συνδέει την ελληνική Μυθολογία με τις αρχαίες ασιατικές παραδόσεις. Κόρη του βασιλιά της Ασσυρίας, Θεία, και της νύμφης Ωρείθυιαη Μύρρα ή Σμύρνα φιλονίκησε για κάποια άγνωστη αφορμή με τη θεά Αφροδίτη. Η Αφροδίτη, για να την εκδικηθεί, της προκάλεσε ένα ακατανίκητο ερωτικό πάθος για τον πατέρα της, τον Θεία. Μια μέρα η Μύρρα (ή Σμύρνα) μεταμφιέστηκε σε σκλάβα του παλατιού και παρέσυρε τον Θεία στο κρεβάτι και έμεινε έγκυος. Ο Θείας έμαθε την αλήθεια και τότε θέλησε να σφάξει την κόρη του. Αλλά η Μύρρα ζήτησε την επέμβαση των θεών... Κάποιος θεός τη λυπήθηκε και τη μεταμόρφωσε σε δέντρο, τη σμύρνα. Λίγο αργότερα το φυτό άνοιξε και από μέσα του βγήκε ο Αδωνις.

Υάκινθοι ή ζουμπούλια
Υάκινθοι ή ζουμπούλια
Από το αείφυλλο της μυρτιάς προέκυψαν τα ονόματα Μυρτώ (12 εμφανίσεις), Μυρτούλα (καμία εμφάνιση) και Μερσίνα, Μερσίνη (1 εμφάνιση), Μυρσίνη (51 εμφανίσεις), Μυρσινούλα, Αμερσούδα (1 εμφάνιση), Αμέρσα (1 εμφάνιση), Αμέρσω (καμία εμφάνιση), λεσβιακά ονόματα. Το «Η θεια μου η Αμερσούδα...» είναι ένα από τα γνωστότερα περιπαικτικά τραγούδια. Και από τον καρπό της μυρτιάς η Μύρτα (5 εμφανίσεις).

Υάκινθος - Ζουμπούλι

Τα Υάκινθος (από όπου προέρχεται το θηλυκό Υακίνθη) είναι όνομα μυθολογικών και ιστορικών προσώπων όπως και όνομα αγίων. Σήμερα σπανίως χρησιμοποιείται στο αρσενικό του, συχνότερο είναι στο θηλυκό. Εξαιτίας του μύθου δε θεωρείται τόσο «ανδρικό». Η Υακίνθη έχει τρεις εμφανίσεις στο δείγμα (η Υανθημία), ενώ ο Υάκινθος 1 εμφάνιση.

Ο Υάκινθος ήταν ένας όμορφος νέος από τη Σπάρτη. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, η μούσα Κλειώ ειρωνεύτηκε τη θεά Αφροδίτη για τον έρωτά της με τον Αδωνη. Η θεά την καταράστηκε και την έκανε να γεννήσει τον Υάκινθο που έγινε ερωμένος του Θύμαρη, του πρώτου στο ανθρώπινο γένος εραστή αγοριών. Τον Υάκινθο ερωτεύτηκαν επίσης ο Απόλλωνας, θεός του ήλιου, και ο Ζέφυρος, θεός του ανέμου. Οι δύο θεοί συναγωνίζονταν ποιος θα κερδίσει την εύνοια του όμορφου νέου. Ο Ζέφυρος ζηλεύοντας επειδή ο νεαρός προτιμούσε την παρέα του Απόλλωνα τον εκδικήθηκε προκαλώντας το θάνατό του. Μια μέρα καθώς ο Απόλλωνας μάθαινε στον Υάκινθο δισκοβολία, ο Ζέφυρος φύσηξε πάνω στο δίσκο κατευθύνοντάς τον να χτυπήσει τον Υάκινθο. Από το αίμα του νέου ο Απόλλωνας έπλασε ένα λουλούδι τα φύλα του οποίου σχημάτιζαν το γράμμα Υ ή όπως έλεγαν οι αρχαίοι το επιφώνημα «ΑΙ» (δηλαδή αλίμονο).

«Τη Δάφνη πρωταγάπησε κάποτε ο Απόλλων, που από θυμό τον έσπρωξε ο Ερωτας σε εκείνη» (Οβίδιος). Απόλλων και Δάφνη (1623) έργο του Ιταλού γλύπτη και αρχιτέκτονα Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι που αναπαριστά με μπαρόκ αισθητική το μύθο της Δάφνης
«Τη Δάφνη πρωταγάπησε κάποτε ο Απόλλων, που από θυμό τον έσπρωξε ο Ερωτας σε εκείνη» (Οβίδιος). Απόλλων και Δάφνη (1623) έργο του Ιταλού γλύπτη και αρχιτέκτονα Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι που αναπαριστά με μπαρόκ αισθητική το μύθο της Δάφνης
Ο Υάκινθος έγινε ο ήρωας που αναγεννιέται μετά το θάνατό του, όπως ακριβώς και η φύση συνεχώς αναγεννιέται. Εγινε σύμβολο της βλάστησης και της γονιμότητας.

Ο υάκινθος του μύθου πιθανά δεν ήταν το γνωστό μας σήμερα λουλούδι, γατί το είδος δεν είναι ενδημικό της Ελλάδας.

Το λουλούδι υάκινθος ή αλλιώς ζουμπούλι είναι περιζήτητο για την κομψότητά του, το έντονο άρωμα, τα ποικίλα και ζωηρά χρώματα.

Μας έδωσε και τα ονόματα Ζουμπουλία ή Ζουμπουλιά (4 εμφανίσεις) και Ζουμπούλη (1 εμφάνιση), Ζουμπούλης (1 εμφάνιση) - από την ομορφιά και το άρωμα του λουλουδιού, και με ένα παρασιτικό «ρ» Ζερμπούλης (1 εμφάνιση).

Ροδιά

Στην ελληνική Μυθολογία η ροδιά κατέχει περίοπτη θέση και συμβολίζει τη γονιμότητα και την αφθονία.

Το φρούτο ήταν αφιερωμένο στην Ηρα, η οποία παριστάνεται πάντα στα γλυπτά να κρατά μια ροδιά. Επίσης στην ελληνική Μυθολογία, όταν ο Πλούτωνας απήγαγε την Περσεφόνη μεταφέροντάς την στον Κάτω Κόσμο, της πρόσφερε ένα ρόδι από το οποίο αυτή έφαγε λίγα μόνο σπόρια Αυτό την καταδίκασε να περνά το μισό χρόνο του έτους με τον Πλούτωνα (χειμώνας) και τον άλλο μισό με τους ζωντανούς στον Επάνω Κόσμο (καλοκαίρι).

Τέλος, επειδή από τον ίδιο θεό του Κάτω Κόσμου, τον Πλούτωνα, ετυμολογείται και ο πλούτος, το φρούτο του, το ρόδι, είναι σύμβολο διττό: γονιμότητας, ευτυχίας αλλά και του Κάτω Κόσμου (γι' αυτό σήμερα κόλλυβα δε λογίζονται χωρίς ρόδι μέσα, που συμβολίζουν και το αίμα).

Στην ελληνική Μυθολογία συναντάμε και το όνομα Σίδη, που σημαίνει «ροδιά». Οι βουκολικοί ποιητές αναφέρουν μία Σίδη που αυτοκτόνησε στο μνήμα της μητέρας της επειδή ο πατέρας της την κακομεταχειριζόταν... Από το αίμα της οι θεοί έκαναν να φυτρώσει μία ροδιά, ενώ τον πατέρα της τον μεταμόρφωσαν σε αρπακτικό πουλί - τα αρπακτικά πτηνά ποτέ δεν πλησιάζουν τη ροδιά.

Μυρτιά: Σύμφωνα με το μύθο, από μέσα της βγήκε ο Αδωνις
Μυρτιά: Σύμφωνα με το μύθο, από μέσα της βγήκε ο Αδωνις
Από τη μεγαλοπρέπεια των καρπών της και τα πολλά σπυριά που κλείνει μέσα του το ρόδι, σήμερα είναι το σύμβολο της ευμάρειας και της ευγονίας. Αυτές τις ιδιότητες εκφράζουν τα ονόματα Ρόδη (6 εμφανίσεις), Ροδούλα (5 εμφανίσεις), Ροδίτσα, Ροδιά, Ρόιδω, Ρόιδη, Ροδιανή (από 1 εμφάνιση), Ρόδω (3 εμφανίσεις), Ρουδάμα (2 εμφανίσεις).

Το Ρόδη είναι αρχαίο όνομα. Ετσι έλεγαν μια από τις κοπέλες που χάρηκε ο Ποσειδώνας και η οποία έδωσε το όνομά της στο νησί Ρόδος.


Η δάφνη αποτελεί σύμβολο κάθαρσης, νίκης, δόξας και τιμής. Εστεφαν με αυτή τους νικητές και τους ποιητές
Η δάφνη αποτελεί σύμβολο κάθαρσης, νίκης, δόξας και τιμής. Εστεφαν με αυτή τους νικητές και τους ποιητές

«Υάκινθοι», έργο της Ellen Buselli
«Υάκινθοι», έργο της Ellen Buselli

Ηρακλής ΚΑΚΑΒΑΝΗΣ

Μικρές σελίδες

«Τον μεθούσε ο ίλιγγος της ταχύτητας σαν ποτό δυνατό και ανόθευτο. Ανοιγε τέρμα το γκάζι της μαύρης "Γιαμάχα" του, όταν έτρεχε τις νύχτες στα παράνομα ράλι της Δυτικής λεωφόρου και αισθανόταν ότι αποκτούσε φτερά αγγέλου στο σώμα του, ότι εκτοξευόταν από τη βρώμικη άσφαλτο στην καθαρότητα των αιθέρων. Μούγκριζαν οι άλλες μηχανές πίσω του, αλλά άδικα προσπαθούσαν οι συνομήλικοί του αναβάτες να τον πλησιάσουν. Τη ζωή τους μόνο έπαιζαν κορόνα-γράμματα, κυνηγώντας τον και ποτέ δεν τον είχαν νικήσει»... Η «Δυτική λεωφόρος» είναι το τελευταίο βιβλίο του αγαπημένου μας συντρόφου και συναδέλφου, που δεν είναι πια ανάμεσά μας, Τάσου Αυγερινού. Ενας νεαρός που μεγάλωσε μέσα σε άσυλα και έγινε διαρρήκτης, εγκαταλείπει κάποια στιγμή τους δρόμους της παρανομίας, με τη βοήθεια ενός μεσόκοπου αλτρουιστή και μιας κοπέλας που έχει αγαπήσει και προσπαθεί να χαράξει καινούρια πορεία στη ζωή του. Η μεγάλη και δύσκολη προσπάθειά του όμως κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα, όταν ένας άτεγκτος υπαστυνόμος ανακαλύπτει το «βεβαρημένο» παρελθόν του και κινείται για να τον συλλάβει, ώστε να εφαρμοστεί ο «νόμος-αράχνη» που πιάνει μόνο τα μικρά έντομα. Μια σύγχρονη ιστορία με αστυνομική υφή και πολλές κοινωνικές προεκτάσεις, που εκτυλίσσεται στα δυτικά προάστια κάποιας μεγαλούπολης και καταλήγει σ' ένα απροσδόκητο φινάλε. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τη «Σύγχρονη Εποχή».



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ