22 Μάη 2006. 80.000 δάσκαλοι της πολιτείας της Οαχάκα, από τις πιο φτωχές στο Μεξικό, ξεκινούν απεργία διεκδικώντας αναπροσαρμογή των μισθών με βάση το κόστος ζωής στην Οαχάκα, ενίσχυση των υποστηρικτικών προγραμμάτων για τα σχολεία, κυρίως όσων αφορούν τις υποδομές, επίδομα εξοπλισμού και ποικίλων εκπαιδευτικών υλικών για τους μαθητές που ζουν σε δήμους πιο περιθωριοποιημένους.

Δε λύγισαν ούτε μια στιγμή δίχως να λογαριάζουν τη φτώχεια τους και τους μισθούς που ποτέ δε θα πάρουν, για την υποτιθέμενη κατακραυγή για μια σχολική χρονιά που χάθηκε. Και έφτασε η 14η Ιούνη, όπου η Οαχάκα θα γνωρίσει μια από τις φονικότερες επιχειρήσεις καταστολής. Εκατοντάδες αστυνομικές δυνάμεις της πολιτειακής κυβέρνησης, υπό την κάλυψη ελικοπτέρων, βίαια και βάρβαρα προσπάθησαν να εκκενώσουν τους δρόμους και την κεντρική πλατεία στην καρδιά της Οαχάκα από τους δασκάλους που έκαναν κατάληψη πάνω από ένα μήνα. Η κεντρική πλατεία μετατράπηκε σε πραγματικό πεδίο μάχης. Αγνωστος μέχρι σήμερα ο ακριβής αριθμός των θυμάτων - τουλάχιστον δύο μικρά παιδιά και τρεις δάσκαλοι - εκατοντάδες οι τραυματίες, όπως και οι συλλήψεις αλλά και οι οικογενειακές διώξεις.

Η άγρια καταστολή αντί να τους τρομοκρατήσει, τους δυνάμωσε και το κίνημα των δασκάλων έγινε γροθιά καθώς κοινωνικές οργανώσεις κι ένας μεγάλος αριθμός κατοίκων της πόλης έχουν συνταχθεί μαζί τους. Η λεγόμενη «Αλλη Καμπάνια», η συμμαχία στην οποία συμμετέχουν ο Εθνικοαπελευθερωτικός Στρατός των Ζαπατίστας, το Κόμμα Κομμουνιστών του Μεξικού και δεκάδες άλλες αριστερές οργανώσεις, από την πρώτη στιγμή στήριξαν την εξέγερση και συμμετέχουν ενεργά.

Αμεσος υπεύθυνος της καταστολής είναι ο αντιδραστικός κυβερνήτης της Οαχάκα Ουλίσες Ρουίς - που από τότε οι λαϊκές δυνάμεις ζητούν άμεσα και αμετάκλητα την απομάκρυνσή του - αλλά καταγγέλλουν και την κεντρική κυβέρνηση ως υπεύθυνη για το χάος και τη βία, την ανισότητα και την καταστολή. Ηδη έχει δημιουργηθεί το συντονιστικό όργανο του αγώνα αλλά και άτυπης διακυβέρνησης, η «Λαϊκή Συνέλευση της Οαχάκα» - (ΑΡΡΟ). Εχουν καταλάβει 11 κυβερνητικά κτίρια, ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς με τη λαϊκή στήριξη που μέρα τη μέρα διευρυνόταν.

Περισσότεροι από 10.000 περπάτησαν εκατοντάδες χιλιόμετρα και βρέθηκαν στην πρωτεύουσα. Εξανάγκασαν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να συνομιλεί απευθείας μαζί τους ενόσω οι σύντροφοί τους πίσω στα οδοφράγματα της Οαχάκα περιφρουρούν τον αγώνα καθώς πάντα ένα λουτρό αίματος δεν μπορεί να αποκλείεται. Εξάλλου, από τα μέσα Ιούνη, κατά τη διάρκεια των εκλογών και φυσικά μέχρι σήμερα, η πολιτική που ακολουθείται είναι αυτή των «όπλων», βλέπε δολοφονίες, απόπειρες δολοφονιών, πληρωμένα σαμποτάζ, ανεξέλεγκτη δράση παραστρατιωτικών ομάδων, 300 πολιτικοί κρατούμενοι αλλά και τη μεγαλύτερη στρατιωτική κινητοποίηση από την εξέγερση των Ζαπατίστας το 1994.

Περίπου 20.000 μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων και αεροπορικές δυνάμεις του Ναυτικού περιλαμβανομένων μαχητικών ελικοπτέρων και ενός βομβαρδιστικού, περικύκλωσαν την Οαχάκα και έχουν το δάχτυλο στη σκανδάλη να πνίξουν στο αίμα τους «φτωχοδιάβολους» που τόλμησαν να σηκώσουν το κεφάλι και διεξάγουν έναν αγώνα που τείνει να είναι παράδειγμα για όλο το Μεξικό. Ηδη Λαϊκές Συνελεύσεις, όπως η «ΑΡΡΟ», έχουν πια συσταθεί και σε άλλες πολιτείες του Μεξικού, στις περιοχές των Τσιάπας, το Γκερέρο, το Μιτσοακάν, τη Βέρακρους, το Χαλίσκο, την Πουέμπλα και την Κιντάνα. Οι Λαϊκές Συνελεύσεις, όμως, ξεπέρασαν και τα σύνορα του Μεξικού και «φώλιασαν» στις κοινότητες-γκέτο των μεταναστών σε τέσσερις Πολιτείες των ΗΠΑ...