• ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Πάνω από 1 τρισ. στους επιχειρηματικούς ομίλους σε μια τετραετία!
• ΣΥΣΦΙΞΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΙΣΡΑΗΛ: Το «διά ταύτα» της στήριξης στο κράτος - δολοφόνο
• ΛΔ ΚΟΝΓΚΟ: Με φόντο τον τεράστιο ορυκτό πλούτο η νέα ανάφλεξη των συγκρούσεων

Επιδοτήσεις σε ΑΠΕ ανά τεχνολογία

Τα στοιχεία της μελέτης βασίζονται στα δεδομένα των εθνικών προϋπολογισμών και σχετικές εκθέσεις.

Συγκεκριμένα, το συνολικό ποσό επιδοτήσεων στον τομέα της Ενέργειας στην ΕΕ αυξήθηκε από 199 δισ. το 2020 σε 213 δισ. το 2021. Στη συνέχεια, εκτοξεύθηκε σε 397 δισ. ευρώ το 2022 και έπειτα μειώθηκε κατά 10%, σε 354 δισ. ευρώ έως το 2023. Σε σχετικούς όρους, οι επιδοτήσεις στον τομέα της Ενέργειας αυξήθηκαν από το 1,3% του ΑΕΠ της ΕΕ το 2021 στο 2,37% το 2022 και στο 2,1% το 2023.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι επιδοτήσεις στον τομέα της Ενέργειας παρέμεναν σταθερές έως το 2021 πριν αυξηθούν απότομα το 2022 κατά την αποκαλούμενη ενεργειακή κρίση και, στη συνέχεια, μειώθηκαν ελαφρά το 2023. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί πως η μελέτη παραδέχεται ότι οι ανοδικές πιέσεις στις παγκόσμιες και ευρωπαϊκές τιμές Ενέργειας ξεκίνησαν ήδη πριν από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια της «επανεκκίνησης» της οικονομίας μετά την πανδημία της Covid-19, οδηγώντας έτσι σε μια πρώτη αύξηση των επιδοτήσεων. Στη συνέχεια, οι επιδοτήσεις διπλασιάστηκαν από τα 199 δισ. ευρώ το 2020 λόγω των επιπτώσεων των μέτρων έκτακτης ανάγκης που έλαβαν τα κράτη - μέλη. Τα στοιχεία του 2023 δείχνουν ότι οι επιδοτήσεις στον τομέα της Ενέργειας μειώθηκαν, καθώς ορισμένα από τα μέτρα περιορισμού των τιμών έληξαν ή αποσύρθηκαν.

Σύνολο επιδοτήσεων ΕΕ ανά τομέα Ενέργειας (δισ. ευρώ)

Η χρονιά που οι ΑΠΕ έλαβαν τη μερίδα του λέοντος, ήταν το 2021, όταν το 40% των συνολικών επιδοτήσεων (83 δισ. ευρώ) κατέληξαν στους «πράσινους» επιχειρηματικούς ομίλους. Στη συνέχεια, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 22% του συνόλου για το 2022 (68 δισ. ευρώ) και σε 17% για το 2023 (61 δισ. ευρώ). «Η μείωση αυτή οφειλόταν κυρίως στην αύξηση των τιμών χονδρικής πώλησης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία οδήγησε αυτόματα σε χαμηλότερες πληρωμές βάσει των μέσων στήριξης των ΑΠΕ που παρέχουν μια προσαύξηση ως προς τις αγοραίες τιμές, καθώς ενισχύθηκε η ανταγωνιστικότητα των ΑΠΕ», σημειώνει η μελέτη. Και προσθέτει: «Η μείωση των επιδοτήσεων για ανανεώσιμη Ενέργεια σημειώθηκε επίσης παρά την αύξηση της εγκατεστημένης και υποστηριζόμενης δυναμικότητας ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, καθώς ένα μέρος αυτής της νέας δυναμικότητας δεν χρειάζεται πλέον επιδοτήσεις για να ανταγωνίζεται άλλες πηγές Ενέργειας».

Τα φωτοβολταϊκά πάρκα έχουν απορροφήσει μακράν το μεγαλύτερο μερίδιο επιδοτήσεων, τόσο ιστορικά όσο και το 2023 (21 δισ. ευρώ), και ακολουθούν η βιομάζα (9 δισ. ευρώ) και η αιολική ενέργεια (7 δισ. ευρώ). Η υδροηλεκτρική ενέργεια έλαβε οριακή χρηματοδοτική στήριξη (περίπου 1 δισ. ευρώ), ενώ οι επιδοτήσεις που στοχεύουν σε πολλές τεχνολογίες ΑΠΕ (όπως μειώσεις φόρων για «πράσινη» τεχνολογία ή δημόσιες ενισχύσεις για επενδυτικά έργα) εκτοξεύτηκαν στα 23 δισ. ευρώ το 2023.

Τα συνήθη μέσα για την παροχή επιδοτήσεων στις ΑΠΕ συνέχισαν να είναι τα τιμολόγια τροφοδότησης και οι πριμοδοτήσεις τροφοδότησης ή συμβάσεις επί διαφοράς, που αντιπροσωπεύουν συνολικά 36 δισ. ευρώ. Η άμεση στήριξη προς τους παραγωγούς ΑΠΕ σχεδόν διπλασιάστηκε φτάνοντας σε 9 δισ. ευρώ το 2023, οφειλόμενη σε μεγάλο βαθμό στην αυξανόμενη άμεση στήριξη των υποδομών παραγωγής από ΑΠΕ και των υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας που περιλαμβάνονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών - μελών, καθώς και στην αυξημένη στήριξη για την ενίσχυση της ανανεώσιμης Ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης. Οι υπόλοιπες επιδοτήσεις ΑΠΕ χορηγήθηκαν μέσω φορολογικών μέτρων, καθώς και ποσοστώσεων ΑΠΕ και άλλων μέσων (7 και 9 δισ. ευρώ, αντίστοιχα).

Ωστόσο, πέρα από τις άμεσες επιδοτήσεις, οι επιχειρηματικοί όμιλοι έβαλαν εκατοντάδες δισ. ευρώ στα ταμεία τους μέσω των υποτιθέμενων μέτρων για την προστασία των καταναλωτών Ενέργειας από τις υψηλές τιμές. Με αυτά τα μέτρα, οι κυβερνήσεις της ΕΕ, ανάμεσά τους και η ελληνική, μετέφεραν χρήματα από τους φόρους των εργαζομένων και των λαών από τους κρατικούς προϋπολογισμούς στα ταμεία των επιχειρηματικών ομίλων, επιδοτώντας στην ουσία τις αυξήσεις στις τιμές.

Σε ολόκληρη την ΕΕ αποφασίστηκαν τουλάχιστον 270 εθνικά μέτρα για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος, των τιμών των καυσίμων κ.λπ. Τα μέτρα αυτά, με τον μανδύα της προστασίας των καταναλωτών της ΕΕ από τις υψηλές τιμές Ενέργειας, λειτούργησαν ως αρτηρίες που μετάγγισαν 187 δισ. ευρώ κρατικού χρήματος το 2022 και άλλα 145 δισ. ευρώ το 2023 προς τα ταμεία των επιχειρηματικών ομίλων της Ενέργειας.

Γίνεται λοιπόν σαφές ότι τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων της Ενέργειας, είτε «πράσινων» είτε «μαύρων», μόνο ουρανοκατέβατα δεν είναι τα τελευταία χρόνια, όπως αρέσκεται να υποστηρίζει και η κυβέρνηση της ΝΔ. Η στήριξη της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων της Ενέργειας, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που το ευρωπαϊκό τμήμα του ευρωατλαντικού άξονα αντιμετωπίζει την εκτόξευση των τιμών της Ενέργειας από την αντικατάσταση του φθηνού ρωσικού αερίου από αγωγούς με το πανάκριβο LNG των ΗΠΑ και άλλων όπως το Κατάρ, αποτελεί διαχρονική, στρατηγική επιλογή της ΕΕ και των κυβερνήσεών της, με τον λογαριασμό να πηγαίνει «πάραυτα» στους λαούς που πληρώνουν και έτσι τους ανταγωνισμούς.

Θυμίζουμε ότι η κοινοπραξία «SK Group» - «Plasan» αγόρασε το 2020 την ΕΛΒΟ (έναντι 3 εκατ. ευρώ), ενώ η «Elbit Systems» διαχειρίζεται μαζί με το ΓΕΑ το Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης Πιλότων στην 120 ΠΕΑ Καλαμάτας (διακρατική συμφωνία μεταξύ του ελληνικού υπουργείου Αμυνας και του υπουργείου Αμυνας του Ισραήλ για σύμβαση ύψους περίπου 1,375 δισ. ευρώ).

Παράλληλα, η «Israel Aerospace Industries» (IAI) έχει εξαγοράσει την «Intracom Defence», ενώ έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ) και τη «Miltech», με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων αμυντικών συστημάτων, ιδιαίτερα στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου.

Η «Israel Shipyards Ltd» συνεργάζεται με την ONEX στο Νεώριο της Σύρου, κυρίως για τη συμπαραγωγή της κορβέτας «Θεμιστοκλής».

Οι «Vtool» και «Checkpoint» δραστηριοποιούνται στις υπηρεσίες λογισμικού και στην κυβερνοασφάλεια και βέβαια πλήθος κατασκοπευτικών λογισμικών με τη «σφραγίδα» της ΕΕ διακινούνται στην Ελλάδα από ισραηλινές εταιρείες, όπως έδειξε και η υπόθεση των παρακολουθήσεων.

Εξάλλου, στην κορυφή της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα είναι τα εξοπλιστικά για τη δημιουργία αντιπυραυλικού - αντιαεροπορικού - αντιdrone θόλου στο Αιγαίο και στη Θράκη, με όπλα από το Ισραήλ, ώστε να αποδεσμευτούν δυνάμεις για να αναπτυχθούν εκτός συνόρων σε όλα τα «μήκη και πλάτη» για τα ΝΑΤΟικά σχέδια. Πρόγραμμα που αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ.

Οπως λέγεται, οι διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ είναι στην τελική ευθεία. Οι σχετικές συζητήσεις πραγματοποιούνται μέσω της SΙΒΑΤ, της αρμόδιας για τα εξοπλιστικά Διεύθυνσης Διεθνούς Αμυντικής Συνεργασίας του υπουργείου Αμυνας του Ισραήλ, ενώ γίνονται και επαφές με τις εταιρείες που κατασκευάζουν τα συστήματα αεράμυνας. Φέρεται να προκρίνονται συστήματα όπως το «David's Sling» (σύστημα αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς με αντιβαλλιστικό χαρακτήρα), το «Barak MX» (καλύπτει αποστάσεις από 35 έως και 150 χιλιόμετρα) και το «SPYDER-All in One» (αυτοκινούμενο μικρής και μεσαίας εμβέλειας).

Θυμίζουμε ακόμη πως, όπως αποκαλύφθηκε το περασμένο καλοκαίρι, ξεσηκώνοντας κατακραυγή, οι εγκαταστάσεις της «Motor Oil» στην Ελλάδα λειτουργούν ως «αγκυροβόλιο» και «πρατήριο» για τα νοικιασμένα από τις ΗΠΑ πλοία που ανεφοδιάζουν την Πολεμική Αεροπορία του Ισραήλ.

Σημειωτέον, ακόμη, η υψηλόβαθμη ισραηλινή αντιπροσωπεία που επισκέφτηκε πρόσφατα την Ελλάδα είχε συνάντηση και με τον πρόεδρο του «Δημόκριτου», που θυμίζουμε το τελευταίο διάστημα φιλοξενεί «startup» του πολέμου, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟικού προγράμματος «DIANA».

Οταν ο σφαγέας Νετανιάχου έδειχνε την «ευλογία» του ευρωατλαντικού IMEC με κατάληξη την Ελλάδα

Ενδεικτικά, μόνο τον τελευταίο μήνα καταγράφονται:

• Η υπογραφή της «Διακυβερνητικής συμφωνίας Ελλάδας - Ισραήλ για την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας», στις 23 Δεκέμβρη, ανάμεσα στους υπουργούς Ενέργειας των δύο χωρών.
• Η επίσκεψη στην Ελλάδα, στα μέσα Γενάρη, υψηλόβαθμου οικονομικού κλιμακίου του Ισραήλ στο οποίο συμμετέχει και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων του Ισραήλ. Κατά τη διάρκειά της συζητήθηκε ο στόχος για αντικατάσταση της Τουρκίας ως κύριου εμπορικού εταίρου του Ισραήλ.
• Η επίσκεψη Γεραπετρίτη αυτήν τη βδομάδα σε Ισραήλ, Παλαιστίνη, Ιορδανία, όπου επαναλήφθηκαν η πρόθεση της κυβέρνησης να τρέξουν τα ενεργειακά, εμπορικά και λοιπά ευρωατλαντικά σχέδια και, βέβαια, το «παρών» των κατασκευαστικών ομίλων στα σχέδια «ανοικοδόμησης» της Γάζας.

Από τις πρόσφατες συναντήσεις με την υψηλόβαθμη ισραηλινή αντιπροσωπεία

Χαρακτηριστικά εξάλλου είναι τα όσα είπε την περασμένη Τρίτη από την Ιορδανία ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης, ότι «πρέπει να προωθήσουμε από κοινού την περιφερειακή ολοκλήρωση, καθώς και οικονομικά και ενεργειακά έργα, διασφαλίζοντας παράλληλα μια βιώσιμη σταθερότητα», αφού «οι συμφωνίες εκεχειρίας στη Γάζα και τον Λίβανο, μαζί με τις πρόσφατες εξελίξεις στη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ, διαμορφώνουν μια ουσιωδώς διαφορετική κατάσταση».

«Βγήκε η ψείρα στον γιακά», δηλαδή, για το ότι το «μπουρλότο» στη Μέση Ανατολή από Ισραήλ και ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ αφορά τον επανασχεδιασμό του ενεργειακού χάρτη στην περιοχή, όπως και το πέρασμα του ευρωατλαντικού εμπορικού διαδρόμου Ινδίας - ΕΕ (IMEC), σε αντίθεση με τα ανταγωνιστικά σχέδια όπως ο κινεζικός «Δρόμος του Μεταξιού».

Μέσα σε αυτό το ναρκοπέδιο των ανταγωνισμών (στοιχεία: FT) σχεδιάζεται να περάσουν ο «Great Sea Interconnector» και τα άλλα ενεργειακά σχέδια...

Με φόντο τα σχέδια για την «ενεργειακή απεξάρτηση» της ΕΕ από τη Ρωσία, ο Πάιατ ανέδειξε τότε τη σημασία των σχημάτων που έχουν στήσει οι Ευρωατλαντικοί στην Ανατ. Μεσόγειο, μέσω πρωτοβουλιών όπως η «3+1», μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, με «ομπρέλα» ΗΠΑ, λέγοντας ότι μετέφερε στον Ελληνα υπουργό Ενέργειας τη συνεχιζόμενη «ενθουσιώδη στήριξη» του Αντ. Μπλίνκεν στη διαδικασία αυτή, και πρόσθεσε: «Ολοι κατανοούν ότι η εφαρμογή αυτού του οράματος θα εξαρτηθεί από τον τερματισμό της βίας στο Ισραήλ, στον Λίβανο, στη Γάζα. Αλλά όταν συμβεί αυτό, η Ελλάδα θα διαδραματίσει έναν απολύτως κεντρικό ρόλο».

Αναφερόμενος δε εκτενέστερα στον σημαντικό ρόλο της Ελλάδας στην επόμενη μέρα στη Γάζα - μεταξύ άλλων - σημείωσε: «Σημαντικός επίσης είναι ο ελληνικός ρόλος στη διαδικασία σχεδιασμού για την επόμενη μέρα στη Γάζα, αναγνωρίζοντας και το γεγονός ότι τον κύριο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής στη Γάζα, που δεν έχει λειτουργήσει εδώ και αρκετούς μήνες, διαχειρίζεται μια εταιρεία με έδρα την Αθήνα, η CCC. Οταν φτάσουμε στο έργο της ανοικοδόμησης, το επίκεντρο όλων (...) θα είναι η οικοδόμηση ενός μελλοντικού ενεργειακού συστήματος που θα είναι πιο καθαρό και βιώσιμο. Δηλαδή, περισσότερο αέριο, περισσότερη ηλιακή και αιολική ενέργεια, περισσότερες ανανεώσιμες πηγές. Επομένως, υπάρχει ένας φυσικός ρόλος για την Ελλάδα και τις ελληνικές εταιρείες σε αυτό το πλαίσιο. Ο ΑΔΜΗΕ διαδραματίζει ήδη ηγετικό ρόλο στον "Great Sea Interconnector"».

Θυμίζουμε ότι ο «Great Sea Interconnector» αφορά το σχέδιο για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, έργο προϋπολογισμού 2 δισ. ευρώ, που χρηματοδοτείται με 658 εκατ. από την ΕΕ, ενώ για την υλοποίησή του το περασμένο καλοκαίρι (αλλά και σήμερα, σύμφωνα με δημοσιεύματα) είχαν ασκηθεί προς την κυπριακή κυβέρνηση μεγάλες πιέσεις από την κυβέρνηση της ΝΔ και τους Αμερικανούς, καταλήγοντας τελικά τον περασμένο Σεπτέμβρη στην υπογραφή του «μνημονίου κατανόησης» ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο.

Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας και Υποδομών του Ισραήλ, Ελι Κοέν, η διασύνδεση «αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για το Ισραήλ, ενισχύει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, παρέχει πρόσβαση σε διάφορες αγορές Ενέργειας και ενισχύει την ενσωμάτωση του Ισραήλ στο ευρωπαϊκό ενεργειακό δίκτυο».

Ακριβώς αυτό το επόμενο βήμα αφορά και η προαναφερθείσα «Διακυβερνητική συμφωνία Ελλάδας - Ισραήλ για την προώθηση της περιφερειακής ενεργειακής σταθερότητας», η οποία μάλιστα χαρακτηρίστηκε «ορόσημο» στη συνεργασία των δύο πλευρών.

Αποκαλυπτικά είναι και τα όσα γράφτηκαν τότε στον επιχειρηματικό Τύπο (energygame.gr, «Τα "ψιλά γράμματα" της ενεργειακής συμφωνίας Ελλάδας και Ισραήλ»): «Στο επίκεντρο της συμφωνίας, που έχει ευρύτατο πεδίο, καλύπτοντας δέκα διακριτούς τομείς, και αρχική διάρκεια πέντε ετών, βρίσκεται η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ Great Sea Interconnector - για την οποία οι δύο υπουργοί εξέφρασαν την υποστήριξή τους - όπως τονίζεται σε ανάρτηση της πρεσβείας του Ισραήλ στην Ελλάδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - αλλά και η συνεργασία στο πεδίο του φυσικού αερίου, που δεν περιορίζεται στο project του East Med».

Πρόσθεταν δε πως «με τη συμφωνία επιδιώκεται η δημιουργία πλαισίου συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Τελ Αβίβ σε θέματα ηλεκτρικών υποδομών και δη διασυνδέσεων, όπως ο GSI, ψηφιοποίησης των συστημάτων Ενέργειας, θωράκισης των ενεργειακών υποδομών από κυβερνοεπιθέσεις, καθώς και προστασία των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών. Ψηλά στην ατζέντα βρέθηκε επίσης η προώθηση της πράσινης μετάβασης, μέσω συμπράξεων στους τομείς αποθήκευσης Ενέργειας, τα φωτοβολταϊκά και τα αγροβολταϊκά, στην ηλεκτροκίνηση, στις υπεράκτιες ΑΠΕ και στη δέσμευση, αξιοποίηση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS)».

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η «εφ' όλης της ύλης» συνεργασία με το κράτος - δολοφόνο σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά έργα, τις υποδομές, αλλά και για τη «θωράκισή» τους από τους ανταγωνιστές, σηματοδοτεί νέους τεράστιους κινδύνους που προκύπτουν για τους λαούς.

Αυτούς τους κινδύνους άλλωστε αποτυπώνουν και οι τουρκικές «παρενοχλήσεις» σε ό,τι αφορά την πόντιση του καλωδίου, ακόμα και εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, όπως συμβαίνει τις τελευταίες μέρες στην Κρήτη και όπως έγινε το προηγούμενο καλοκαίρι στην Κάσο. Η δε άλλη όψη τους είναι τα σχέδια ΝΑΤΟικής κοπής «διευθετήσεων» σε βάρος των ελληνικών και κυπριακών κυριαρχικών δικαιωμάτων, με τα «ανταλλάγματα» για τη ΝΑΤΟική συνοχή να προβλέπουν και διάφορα σχέδια συνεκμετάλλευσης των ενεργειακών πόρων της περιοχής.

Την ίδια ώρα, το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο, κατασκευαστικοί και ενεργειακοί όμιλοι «ακονίζουν μαχαίρια» και για τα σχέδια που αφορούν το φυσικό αέριο στην περιοχή - σχέδια που αναθερμαίνονται και με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, που κάνει ξανά στροφή στους υδρογονάνθρακες.

Θυμίζουμε ότι ήδη ο επιχειρηματικός όμιλος της «Energean» (ο οποίος είναι εισηγμένος και στο χρηματιστήριο του Ισραήλ) την περασμένη χρονιά ολοκλήρωσε μια επένδυση της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων Karish και Βόρειο Karish στο Ισραήλ, διαθέτοντας πλωτές μονάδες παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης, και συγκεκριμένα το μοναδικό FPSO (Floating Production Storage & Offloading) στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης έχει λάβει από την κυβέρνηση του Ισραήλ την έγκριση για την πρώτη φάση της ανάπτυξης του κοιτάσματος Katlan (Περιοχή Ολύμπου), το οποίο θα αξιοποιηθεί είτε με την αύξηση των πωλούμενων ποσοτήτων προς την αγορά του Ισραήλ, είτε και για εξαγωγές.

Στο Ισραήλ δραστηριοποιείται και η Σωληνουργία Κορίνθου, έχοντας αναλάβει την προμήθεια υλικών για υποθαλάσσια έργα που αφορούν την εξαγωγή φυσικού αερίου, από τα κοιτάσματα Karish της «Energean», Leviathan και Tamar της «Chevron Mediterranean Ltd.», Ashdod - Ashkelon της INGL.

Τα σχέδια για την εξαγωγή φυσικού αερίου από την περιοχή βρίσκονται επίσης εντός του πλαισίου της πρόσφατης Συμφωνίας Ελλάδας - Ισραήλ, με τον οικονομικό Τύπο να σημειώνει (ό.π.) ότι «όσον αφορά τον τομέα των υδρογονανθράκων, η συμφωνία κάνει λόγο για συνεργασία Ελλάδας - Ισραήλ στις έρευνες για φυσικό αέριο (μέσω των αρμόδιων φορέων των δύο χωρών) και την προώθηση επενδύσεων από ιδιωτικές και δημόσιες εταιρείες, μια πρόβλεψη που γίνεται με φόντο την είσοδο ισραηλινής εταιρείας (NewMed Energy, πρώην Delek) στις έρευνες υδρογονανθράκων στη βαλκανική γειτονιά της Ελλάδας (με την εξαγορά του 50% του μπλοκ Χαν Ασπαρούχ στα χωρικά ύδατα της Βουλγαρίας στη Μαύρη Θάλασσα). Κάνει επίσης ειδική μνεία στον τομέα του midstream (μεταφορά υδρογονανθράκων), με έμφαση στις προσπάθειες για αύξηση της διασυνδεσιμότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που επικεντρώνονται - αλλά δεν περιορίζονται - στον East Med. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι κατά τις χθεσινές συζητήσεις μπήκε στο τραπέζι το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός μικρότερου αγωγού από το Ισραήλ προς την Κύπρο, σχέδιο που συνδέεται με τη δημιουργία FSRU στην Κύπρο και τη μεταφορά του αερίου που παράγεται στην παρούσα φάση από τα κοιτάσματα του Ισραήλ (που αναζητεί διέξοδο για εξαγωγές προς την Ευρώπη) και μελλοντικά και από τα κοιτάσματα της Κύπρου - όταν εισέλθουν σε φάση εμπορικής εκμετάλλευσης - μέσω τάνκερ προς τα τερματικά της Ελλάδας, ώστε από εκεί να διοχετευτούν στην ευρωπαϊκή αγορά».

Σχέδια από τα οποία και το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο προσδοκά νέα «βουτιά» στα κέρδη, όπως βέβαια και οι ενεργειακοί, κατασκευαστικοί και άλλοι όμιλοι που μεταξύ άλλων εμπλέκονται και στο (κατά Πάιατ) «όνειρο των ΗΠΑ», τον «Κάθετο Διάδρομο» που θα προωθεί φυσικό αέριο στα Βαλκάνια μέχρι και την Ουκρανία, επιταχύνοντας την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και φουντώνοντας κι άλλο τους ανταγωνισμούς. Καθόλου τυχαία, άλλωστε, το πρώτο τέτοιο φορτίο παραδόθηκε προ εβδομάδων στην Ουκρανία μέσω Αλεξανδρούπολης, την ίδια ακριβώς μέρα που η κυβέρνηση Ζελένσκι «έκλεισε τη στρόφιγγα» του ρωσικού φυσικού αερίου προς τις χώρες της ΕΕ.

Την επέκταση των «δεσμών» με το κράτος - δολοφόνο Ισραήλ για τα κέρδη του κεφαλαίου επιβεβαιώνει και η υποδοχή που είχε η «υψηλού επιπέδου» ισραηλινή αντιπροσωπεία προ ημερών στην Ελλάδα, όπου συναντήθηκε με στελέχη της κυβέρνησης και διάφορους εκπροσώπους του κεφαλαίου, συζητώντας τη διεύρυνση των μπίζνες σε όλα τα επίπεδα.

Μεταξύ άλλων στην ισραηλινή αποστολή συμμετείχαν η αναπληρώτρια γενική γραμματέας της Οικονομικής Διεύθυνσης του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ, πρέσβης Yael Ravia Zadok, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων του Ισραήλ Ron Tomer Teitelbaum, η αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ισραηλινών Εμπορικών Επιμελητηρίων Israela Steir Einstein και η διευθύνουσα σύμβουλος του Ινστιτούτου Εξαγωγών του Ισραήλ Nili Shalev.

Τα «γεράκια» αυτά υποδέχτηκαν ο υπουργός Υγείας Γεωργιάδης και μαζί μισή ντουζίνα γενικοί γραμματείς, συγκεκριμένα των Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, Εμπορίου, Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας, όπως και ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ, η διευθύντρια Διεθνών Σχέσεων του ΣΕΒ Βίκυ Μακρυγιάννη και μέλη της Ελληνικής Ενωσης Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ).

Σύμφωνα με την ισραηλινή πρεσβεία «οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην εξεύρεση τομέων κοινού ενδιαφέροντος, στη διερεύνηση τρόπων επέκτασης της ελληνοϊσραηλινής συνεργασίας στο Εμπόριο, στις επενδύσεις, με αμοιβαία επωφελείς κοινοπραξίες, σε διάφορους τομείς όπως η τεχνολογία, η βιομηχανία, η Ενέργεια, οι εξαγωγές, τα φαρμακευτικά προϊόντα, η υγειονομική περίθαλψη και η γεωργία», διευρύνοντας δηλαδή τους δεσμούς των δύο αστικών τάξεων.

Κατά τη διάρκεια δε της συζήτησης στρογγυλής τραπέζης «Greece - Israel: Roundtable Discussion» που διοργάνωσαν το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (EBEA), η πρεσβεία του Ισραήλ στην Ελλάδα και η Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece), «διαπιστώθηκε (...) ότι το Ισραήλ είναι μια σημαντική αγορά για τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις. Οι διμερείς εμπορικές σχέσεις ακολουθούν θετική πορεία τα τελευταία χρόνια. Το 2022 σημειώθηκε αύξηση ρεκόρ των εξαγωγών της Ελλάδας προς το Ισραήλ και, μετά από μια μικρή - αναμενόμενη - κάμψη το 2023, αναμένεται νέα αύξηση το 2024».

Τις επόμενες μέρες, εξάλλου, γραφόταν στον Τύπο ότι η Ελλάδα «βρίσκεται σε καλό δρόμο να γίνει ο κύριος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, αντικαθιστώντας την Τουρκία εντός των επόμενων μηνών», βάζοντας ρότα να τριπλασιάσει το εμπόριο μεταξύ των δύο από 1,3 δισ. δολάρια σε περίπου 4 δισ. δολάρια ετησίως», αναλαμβάνοντας δηλαδή να αποτελέσει το «κεφάλι» του περιβόητου αμερικανοΝΑΤΟικής κοπής δρόμου εμπορίου IMEC, για χάρη του οποίου η Μ. Ανατολή πνίγηκε στο αίμα. Ακόμα μεγαλύτερη όξυνση των ανταγωνισμών προδιαγράφει και ο στόχος της αντικατάστασης της Τουρκίας ως κύριου εμπορικού εταίρου: Το διμερές εμπόριο των δύο εκτιμάται σε περίπου 6 δισ. δολάρια ανά έτος και βρίσκεται σε πτωτική πορεία, με βάση και το πρόσφατο μποϊκοτάζ της Τουρκίας σε ισραηλινά προϊόντα.

Σημειωτέον, από τον Αύγουστο του 2023 έχει υπογραφεί και συμφωνία ανάμεσα στον ΟΛΘ ΑΕ και την ισραηλινή «Ashdod Port Company Ltd.», που διαχειρίζεται το βασικό εμπορικό λιμάνι του Ισραήλ, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι ελληνικές εξαγωγές προς το Ισραήλ το πρώτο εξάμηνο του 2024 έφτασαν τα 328,060 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση ύψους 2,02% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023 (που είχε διαμορφωθεί στα 321,652 εκατομμύρια ευρώ), όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Είχε προηγηθεί το 2022 τεράστια αύξηση των εξαγωγών της Ελλάδας προς το Ισραήλ, κατά 54,9% σε σχέση με το 2021. Οι ελληνικές εξαγωγές έφτασαν τα 850 εκατ. ευρώ, έναντι 548,78 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ. Και φυσικά κάθε άλλο παρά άσχετη με όλα τα παραπάνω είναι και η αποστολή φρεγάτας στην Ερυθρά για την προστασία των πλοίων που μπαίνουν στο στόχαστρο των Χούθι εξαιτίας και των σχέσεων με το κράτος του Ισραήλ.

Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του προέδρου της Ενωσης Βιομηχάνων του Ισραήλ, Ron Tomer. «Ακόμα και εν μέσω της τρέχουσας σύγκρουσης, η Ελλάδα μάς στηρίζει σταθερά. Ενώ πολλοί Ισραηλινοί συνδέουν την Ελλάδα με τον τουρισμό, η χώρα έχει πολλά περισσότερα να προσφέρει. Δεδομένης της γεωγραφικής της εγγύτητας, η Ελλάδα είναι ένας φυσικός εμπορικός εταίρος και υπάρχει σημαντική δυνατότητα επέκτασης της συνεργασίας σε όλους τους κλάδους, ιδιαίτερα στις ισραηλινές εξαγωγές προς την Ελλάδα, οι οποίες παραμένουν σχετικά μέτριες», σημείωσε, περιγράφοντας ως «ενθουσιώδη» την υποδοχή της αντιπροσωπείας στην Ελλάδα.

Σημειωτέον, ήδη οι σχέσεις μεταξύ των επιχειρηματικών ομίλων των δύο πλευρών ενισχύονται πολύπλευρα εδώ και χρόνια, με πλαίσιο και τις διάφορες συμφωνίες «στρατηγικής συνεργασίας» που υπογράφηκαν από τις κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ.

Ενδεικτικά καταγράφουμε:

• Στον Τουρισμό και στο real estate, τις πολύ μεγάλες επενδύσεις ισραηλινών funds και ξενοδοχειακών ομίλων σε ξενοδοχειακά συγκροτήματα και ακίνητα στην Αθήνα και όχι μόνο. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι όμιλοι «Aluma Hotels & Resorts (Isrotel)», «Fattal Hotel», «Brown Hotels», «Selina», «Zoia» και «Ficus Investments», οι εταιρείες G4 BZPW, «Casa Alta» και «Pro Greece». Επίσης, πάνω από 650 χιλιάδες Ισραηλινοί τουρίστες επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ελλάδα.
• Στις τηλεπικοινωνίες τη συνεργασία της «Tamares Telecom», θυγατρικής του ισραηλινού fund «Aluma» (έχει εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή και στον «Great Sea Interconnector») με τη θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, «Grid Telecom», για την κατασκευή και λειτουργία του καλωδιακού συστήματος οπτικών ινών «Andromeda», που θα συνδέει Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, με έναν νέο τηλεπικοινωνιακό διάδρομο μεγάλης χωρητικότητας μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής. Θυμίζουμε ότι ο διάδρομος αυτός βρέθηκε και στην ατζέντα της πρόσφατης συνεδρίασης του Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας - Σαουδικής Αραβίας στα μέσα Γενάρη, με τη συμμετοχή του Κυρ. Μητσοτάκη.
• Στις νέες τεχνολογίες την ισραηλινών συμφερόντων εταιρεία διαχείρισης κέντρων δεδομένων, «Serverfarm», που πρόσφατα ανακοίνωσε συνεργασία με τον ΑΔΜΗΕ για τη δημιουργία της κοινοπραξίας «Gemini», με στόχο την ανάπτυξη και τη λειτουργία hyperscale-ready Data Centers (κέντρα δεδομένων σχεδιασμένα να υποστηρίζουν μεγάλες, ταχύτατα αναπτυσσόμενες υποδομές cloud και υπηρεσίες δεδομένων) στην Ελλάδα. Ακόμα, το Thessaloniki International Technology Center (ThessINTEC), που αποτελεί αποτέλεσμα ελληνοϊσραηλινής σύμπραξης, με στόχο «την προώθηση της καινοτομίας και της τεχνολογίας». Σύμφωνα με στοιχεία του ισραηλινού οργανισμού «Innovation Without Borders» (IWB), το 2022 ήδη υπήρχαν 23 ισραηλινές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα.
• Στη βιομηχανία η εξαγωγή πετρελαιοειδών από την Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 182,5% το 2022, ενώ μεγάλη ήταν η αύξηση σε διάφορα βιομηχανικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται κυρίως στην ανάπτυξη της βιομηχανίας άντλησης υδρογονονανθράκων και στον κατασκευαστικό τομέα του Ισραήλ, όπως χαλκοσωλήνες, σιδηροσωλήνες και σύρματα.
• Σε άλλους τομείς ξεχωρίζουν επενδύσεις όπως της «Jumbo», που έχει επεκταθεί στο Ισραήλ, σε συνεργασία με τον όμιλο FOX, και της «Κολιός», που εξάγει στο Ισραήλ, η δραστηριοποίηση της «Tikun Olam» στην Ελλάδα για την παραγωγή «φαρμακευτικής κάνναβης», της «Rivulis» στην αγροτική τεχνολογία, των YVS, «Νofar», «Ecoenergy» στις ΑΠΕ.
• Το δικό τους κομμάτι από την «πίτα» φαίνεται ότι παζαρεύουν και μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στις κατασκευές και τις υποδομές, από τα σχέδια για την ανοικοδόμηση της ισοπεδωμένης Γάζας.

2021 The Associated Press. All

Στις 27 Γενάρη ένοπλοι της οργάνωσης Μ23, η οποία συνεργάζεται στενά με την ηγεσία της Ρουάντας υπό τον Πρόεδρο Πολ Καγκάμε, κατέλαβαν (όπως είχαν κάνει και το 2012) την Γκόμα, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της ΛΔ Κονγκό, η οποία είναι η πιο μεγάλη πόλη του ανατολικού τμήματος της χώρας και βρίσκεται στα σύνορα με τη Ρουάντα.

Οι συγκρούσεις με τον κονγκολέζικο στρατό προκάλεσαν τον θάνατο 2.900 ανθρώπων και πάνω από 2.800 τραυματίες, ανακοίνωσε ο ΟΗΕ, ενώ ο πραγματικός απολογισμός μπορεί τελικά να είναι ακόμα μεγαλύτερος.

Από το 2012 που ξεκίνησαν η ένοπλη δράση της Μ23 και οι συγκρούσεις με τον κονγκολέζικο στρατό, οι άμαχοι πληρώνουν βαρύτατο φόρο αίματος, με σφαγές και επιθέσεις, καθώς και συνθήκες δουλείας σε παράνομα ή νόμιμα ορυχεία που εκμεταλλεύονται εταιρείες άλλων χωρών, όπως η Κίνα, η Ελβετία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Παράλληλα, χαρακτηριστικός της εξελισσόμενης σύγκρουσης είναι ο κίνδυνος για περιφερειακή ανάφλεξη.

Οι τελευταίες συγκρούσεις στην επαρχία Βόρειου Κίβου και ο θάνατος 13 Νοτιοαφρικανών στρατιωτών (που συμμετείχαν σε περιφερειακή ειρηνευτική αποστολή) από πυρά της Μ23 αύξησαν τις εντάσεις μεταξύ Ρουάντας και Νότιας Αφρικής.

Ο Π. Καγκάμε, ο οποίος συνομίλησε με τον Πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, Σ. Ραμαφόσα, διέψευσε ότι τον προειδοποίησε πως τυχόν νέες συγκρούσεις στην περιοχή θα θεωρούνταν «κήρυξη πολέμου», όπως μετέδωσαν πολλά μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, προειδοποίησε: «Αν η Νότια Αφρική προτιμά τη σύγκρουση, η Ρουάντα θα αντιμετωπίσει το ζήτημα σε αυτό το πλαίσιο ανά πάσα στιγμή».

Την ίδια ώρα, στρατεύματα από το γειτονικό Μπουρούντι, που έχει εχθρικές σχέσεις με τη Ρουάντα, στηρίζουν τον στρατό της ΛΔ Κονγκό στο Νότιο Κίβου.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, τίποτα δεν αποκλείει τη διεύρυνση του νέου γύρου συγκρούσεων ευρύτερα στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών.

Αυτός ο πόλεμος διαρκείας έχει βαθιές ρίζες. Ο τεράστιος πλούτος της περιοχής σε πολύτιμα μέταλλα και ορυκτά που είναι απαραίτητα για μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους (κυρίως για ομίλους τεχνολογιών αιχμής) λειτουργεί ως «μαγνήτης» για ξένες δυνάμεις και συμφέροντα που μέσα στην αντάρα του πολέμου βρίσκουν περιθώρια για μπίζνες.

Παρά τις διάφορες «ειρηνευτικές» συμφωνίες που έχουν υπογραφεί στην περιοχή, όπως αυτές του 1999 στη Λουσάκα και του 2002 στη Λουάντα και τη συμφωνία εκεχειρίας τον Αύγουστο του 2024, οι συγκρούσεις συνεχίζονται μέχρι σήμερα με σφοδρή κλιμάκωση ανά διαστήματα.

Η ανάπτυξη κυανόκρανων του ΟΗΕ στο ανατολικό τμήμα της ΛΔ Κονγκό στο πλαίσιο της αποστολής MONUSCO (Αποστολή του ΟΗΕ για τη Σταθεροποίηση της ΛΔ Κονγκό) ήδη από το 1999 και μετέπειτα στρατιωτών της περιφερειακής Νοτιοαφρικανικής Αναπτυξιακής Κοινότητας (SADC) τον Μάρτη του 2013, όπως και της ένοπλης νοτιοαφρικανικής στρατιωτικής αποστολής SAMIDRC στο τέλος του 2023 δεν εμπόδισε τα διαδοχικά αιματοκυλίσματα σε βάρος των αμάχων του Βόρειου Κίβου.

Η ανάφλεξη των συγκρούσεων έχει μία βασική αιτία: Τους σφοδρούς ανταγωνισμούς ντόπιων και κυρίως ξένων δυνάμεων και πολυεθνικών με στόχο τον τεράστιο ορυκτό πλούτο της περιοχής.

Η ΛΔ Κονγκό διαθέτει ορυκτό πλούτο αξίας 24 τρισ. δολαρίων.

Διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα σε πολύτιμα μέταλλα και ορυκτά όπως χρυσός (εκτιμάται ότι κάθε χρόνο εξάγονται λαθραία περίπου 1,1 τόνοι χρυσού), κασσίτερος, κολτάνιο, κοβάλτιο και βολφράμιο (άκρως απαραίτητα στις πολυεθνικές που κατασκευάζουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, smartphones κ.λπ.), διαμάντια (οι επαρχίες Κασάι και Κατάνγκα διαθέτουν το 1/3 των παγκόσμιων κοιτασμάτων διαμαντιών).

Επιπλέον η ΛΔ Κονγκό διαθέτει το 10% των παγκόσμιων κοιτασμάτων χαλκού.

Οι λαθραίες εξορύξεις και το λαθρεμπόριο πολύτιμων μετάλλων και ορυκτών έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας, καθώς στερούν σημαντικά κεφάλαια και φόρους από τα κρατικά ταμεία και λειτουργούν ως πόλος έλξης αλλά και ως «κίνητρο» για τη δημιουργία ένοπλων οργανώσεων που λυμαίνονται μέρος του πλούτου. Η παράνομη διακίνηση ορυκτών και μεταλλευμάτων ενισχύει παράλληλα τη διαφθορά τοπικών αξιωματούχων.

Παρά τις συνθήκες αβεβαιότητας, τις συχνές αναφλέξεις συγκρούσεων και τον εντεινόμενο διεθνή ανταγωνισμό για το ξαναμοίρασμα της πίτας του πλούτου σε χώρες της Αφρικής, στο Βόρειο Κίβου της ΛΔ Κονγκό υπάρχουν αρκετές ξένες εταιρείες που λειτουργούν νόμιμα ορισμένα από τα σημαντικά ορυχεία της περιοχής.

Για παράδειγμα, στοιχεία του «Al Jazeera» που επικαλείται το αυστραλέζικο ινστιτούτο «Australian Strategy Policy Institute», ανέφεραν προ ημερών ότι κινεζικές εταιρείες ελέγχουν 15 από τα 17 ορυχεία κοβαλτίου στην περιοχή. Ο ελβετικός όμιλος «Glencore» κατέχει δύο σημαντικά ορυχεία χαλκού και κοβαλτίου διαθέτοντας τις θυγατρικές «Kamote Copper Group» και «Mutanda Mining Group».

Ειδικά η «Mutanda» λειτουργεί στην επαρχία Λουαλάμπα της νοτιοανατολικής ΛΔ Κονγκό το μεγαλύτερο ανοιχτό ορυχείο χαλκού και κοβαλτίου στον κόσμο, στα λαγούμια του οποίου έχουν χάσει τη ζωή τους πλήθος Κονγκολέζων και άλλων Αφρικανών εργατών.

Η οργάνωση Μ23, που το όνομά της σημαίνει «Κίνημα 23ης Μαρτίου», πήρε την ονομασία από την ημερομηνία υπογραφής της «ειρηνευτικής» συμφωνίας της 23ης Μάρτη του 2009, ανάμεσα στην τότε κυβέρνηση της ΛΔ Κονγκό του Ζόζεφ Καμπιλά (γιος του στρατηγού και πρώην Προέδρου Λοράν Καμπιλά) και στην ένοπλη οργάνωση «Εθνικό Κογκρέσο για την Αμυνα του Λαού» (CNDP). Δρα έκτοτε κυρίως στην επαρχία Βόρειου Κίβου κοντά στα σύνορα με τη Ρουάντα και την Ουγκάντα.

Απαρτίζεται από μερικές χιλιάδες άνδρες, κυρίως μέλη της φυλής των Τούτσι. Αξιοποιείται από την ηγεσία της Ρουάντας ως ένοπλος «μοχλός» πίεσης κατά των Ρουαντέζων Χούτου που κατέφυγαν μετά τη γενοκτονία των Τούτσι στην ανατολική ΛΔ Κονγκό το 1994, ηγετικά στελέχη των οποίων κατηγορεί πως θέλουν να ανατρέψουν την κυβέρνηση.

Στο επίκεντρο ωστόσο βρίσκεται η εκμετάλλευση των σημαντικών κονγκολέζικων πολύτιμων μετάλλων και ορυκτών, σε συνθήκες που οι αρχές της ΛΔ Κονγκό αδυνατούν να ελέγξουν την αχανή χώρα.

Οι λαθραίες εξορύξεις στο Βόρειο Κίβου από το στρατό της Ρουάντας ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ακόμη και αφότου ο Κονγκολέζος στρατηγός Λοράν Καμπιλά ανέτρεψε τον (υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ) πρώην δικτάτορα Μομπούτου Σέσε Σέκο πυροδοτώντας νέα κούρσα για τον έλεγχο ορυχείων διαμαντιών, χρυσού και κολτανίου.

Η λαθραία εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της περιοχής βρίσκεται πίσω από τη «γενναιόδωρη» στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη της Ρουάντας στην οργάνωση Μ23 και την εξαγορά Κονγκολέζων πολιτικών που εντάσσονται σε αυτήν, όπως ο 55χρονος νυν ηγέτης της Μ23, Κορνέιγ Νανγκάα Γιουμπελούο, που τη διοικεί από το 2023 ως αρχηγός της «Συμμαχίας του Ποταμού Κονγκό». Ο Γιουμπελούο μέχρι το 2021 ήταν διευθυντής της Ανεξάρτητης Εθνικής Εκλογικής Επιτροπής της ΛΔ Κονγκό αλλά όταν επιδεινώθηκαν οι σχέσεις του με τον νυν Πρόεδρο της χώρας, Φέλιξ Τσισεκέντι, αποφάσισε να αλλάξει «καριέρα» και να αναλάβει τη διοίκηση της οργάνωσης Μ23.

Συχνά η Μ23 υποστηρίζεται από χιλιάδες Ρουαντέζους στρατιώτες. Σήμερα στο Βόρειο Κίβου της ΛΔ Κονγκό υπολογίζεται πως βρίσκονται (σύμφωνα με στοιχεία και καταγγελίες αξιωματούχων αποστολής του ΟΗΕ) περίπου 4.000 Ρουαντέζοι στρατιώτες, μολονότι ο Πρόεδρος της Ρουάντας, Πολ Καγκάμε, όταν ρωτήθηκε σχετικά δήλωσε «άγνοια».

Δεν είναι όμως μόνο η Ρουάντα που εμπλέκεται στις εξελίξεις και στις συγκρούσεις στο ανατολικό τμήμα της ΛΔ Κονγκό.

Η Ουγκάντα έχει κατηγορηθεί από ειδικούς του ΟΗΕ επίσης για την υποστήριξη της οργάνωσης Μ23, παρέχοντας κατά διαστήματα στρατιωτική βοήθεια και άλλους πόρους. Διατηρεί στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, επικαλούμενη την ανάγκη να καταπολεμήσει ένοπλες οργανώσεις που την απειλούν, όπως η οργάνωση ADF (Allied Democratic Forces).

Στην υπόθεση εμπλέκονται εμμέσως και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία έχουν επενδύσει σε διάφορους τομείς ορυκτού πλούτου της ΛΔ Κονγκό, επιδιώκοντας πρόσβαση σε κοιτάσματα όπως το κοβάλτιο, ο χαλκός και ο χρυσός, στο πλαίσιο του «Οράματος 2030» που προβλέπει την ανάπτυξη εγχώριων πολεμικών βιομηχανιών για την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones), πυραύλων, ηλεκτρονικών συστημάτων πολέμου, κ.ά.

Τα ΗΑΕ υπέγραψαν συμφωνία αξίας 1,9 δισ. δολαρίων με τη ΛΔ Κονγκό τον Ιούλη του 2023 με στόχο τη δημιουργία 4 μεγάλων ορυχείων στις επαρχίες Νότιου Κίβου και Μανιέμα, που διαθέτουν πλούσια κοιτάσματα χρυσού, κασσίτερου και ταντάλιου, αν και νωρίτερα σημαντικό μέρος του λαθρεμπορίου χρυσού και διαμαντιών κατέληγε στις αγορές του Ντουμπάι.

Στοιχεία της καναδέζικης οργάνωσης impact transform.org στην έκθεση «All that Glitters is Not Gold: Dubai, Congo and the Illicit Trade of Conflict Minerals» αναφέρουν πως μέχρι το 2006 μέρος του κονγκολέζικου χρυσού εξαγόταν κυρίως σε Ελβετία και Νότια Αφρική, αλλά σήμερα στέλνεται αποκλειστικά στα ΗΑΕ μέσω γειτονικών χωρών όπως η Ουγκάντα, το Μπουρούντι, η Τανζανία ή η Κένυα.

Σε έκθεση της οργάνωσης αναφέρεται ότι συχνά οι εξαγωγές πολύτιμων μετάλλων και ορυκτών από τη ΛΔ Κονγκό στα ΗΑΕ γίνεται «υπό αδιαφανείς συνθήκες», δίχως να λείπουν και αλλοδαποί «μεσάζοντες» όπως ο Καναδός Sibtein Alibhai που θεωρείται «δίαυλος - κλειδί» πίσω από τις εξαγωγές χρυσού της ΛΔ Κονγκό και χωρών της περιοχής των Μεγάλων Λιμνών και του Ντουμπάι.