Andreas Loucaides/ PIO//Andrea |
Από την υπογραφή των νέων συμφωνιών στο Κάιρο |
Ετσι περιέγραψε ο ιταλικός κολοσσός «Eni» τη συμφωνία που υπέγραψαν Λευκωσία και Κάιρο την περασμένη Δευτέρα, 17 Φλεβάρη, και με την οποία κυπριακό αέριο από το κοίτασμα «Κρόνος» (του «οικοπέδου» 6 της κυπριακής ΑΟΖ) «θα υφίσταται επεξεργασία και θα μεταφέρεται μέσα από τις υποδομές που αξιοποιούνται ήδη για το "Ζορ" (σ.σ. αιγυπτιακό κοίτασμα), ώστε να υγροποιείται μετά στη μονάδα LNG στην Νταμιέτα και τελικά να εξάγεται προς ευρωπαϊκές αγορές».
Ο δε Κλαούντιο Ντεσκάλτσι, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, υποστήριξε ότι «η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο ώστε το κυπριακό αέριο να φτάσει στην αγορά την κατάλληλη στιγμή, συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια και στην ανταγωνιστικότητα του ενεργειακού εφοδιασμού». Πρόσθεσε ότι το συγκεκριμένο σχέδιο «προωθεί τις υπάρχουσες υποδομές της Αιγύπτου, περιλαμβανομένων αυτών που αφορούν τις εξαγωγές, οι οποίες έχουν ρόλο καταλύτη για τις εξελίξεις σε όλη την περιοχή» καταλήγοντας ότι «Αίγυπτος και Κύπρος επιβεβαιώνουν τους ρόλους στον αναδυόμενο ενεργειακό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου, που προορίζεται να διαδραματίσει έναν αυξανόμενο ρόλο στον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό στο κοντινό μέλλον».
Ο Κύπριος ΥΠΕΞ χτες στη Δαμασκό με τον τζιχαντιστή Πρόεδρο |
Η «Eni» ενεργοποιείται στην κυπριακή ΑΟΖ από το 2013 και κατέχει το 50% των μετοχών της κοινοπραξίας που εκμεταλλεύεται το «οικόπεδο» 6. Ακόμα, επιχειρεί στα «οικόπεδα» 8, 7 και 11. Στην Αίγυπτο η εταιρεία είναι παρούσα από το 1954 και σήμερα θεωρείται ο μεγαλύτερος παραγωγός αερίου της χώρας, που το 2024 καταγράφηκε ότι παράγει περίπου 280.000 βαρέλια πετρελαίου τη μέρα. Κατέχει επίσης το 50% των μετοχών στη μονάδα παραγωγής LNG στην Νταμιέτα.
Μετά την επιβεβαιωτική γεώτρηση που έγινε τον Φλεβάρη του 2024 για το «Κρόνος», η κυπριακή κυβέρνηση έκανε λόγο για «εξαιρετική ποιότητα φυσικού αερίου στο κοίτασμα» και «υψηλή ικανότητα παραγωγής του ταμιευτήρα». Από τη μεριά της η «Eni» μίλησε για αποτελέσματα «καθοριστικής σημασίας» προκειμένου να προχωρήσει η καλύτερη επιλογή γρήγορης ανάπτυξης του κοιτάσματος, ενώ η «TotalEnergies» σημείωσε ότι «η επιτυχής αξιολόγηση της ανακάλυψης φυσικού αερίου στο "Κρόνος " επιβεβαιώνει την ύπαρξη σημαντικών πόρων και ικανότητας παραγωγής στο τεμάχιο 6».
Επίσης από τη μεριά της «TotalEnergies», ο αντιπρόεδρος Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής Ζιλιέν Πουζέ μίλησε για «μέγιστο βήμα» που συμβάλλει «στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, φέρνοντας πρόσθετους όγκους LNG». Η γαλλική εταιρεία σήμερα συμμετέχει στην εκμετάλλευση των κυπριακών «οικοπέδων» 11 (με «δικαιώματα» διαχειριστή κατά 50%), 7 (με 50%) και 8 (με 40%).
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον των μονοπωλίων για την περιοχή μας αποτυπώνει και η δεύτερη συμφωνία που υπέγραψαν Αίγυπτος - Κύπρος και η οποία αφορά την εκμετάλλευση του «οικοπέδου» 12, για την οποία την περασμένη βδομάδα μεγαλοστελέχη του αμερικανικού κολοσσού «Chevron» βρέθηκαν στη Λευκωσία και «έκλεισαν» τροποποιήσεις στο λεγόμενο Σχέδιο Ανάπτυξης και Παραγωγής (ΣΑΠ) του κοιτάσματος «Αφροδίτη» (βρίσκεται στο «οικόπεδο» 12). Το επικαιροποιημένο ΣΑΠ περιλαμβάνει πλωτή μονάδα παραγωγής (γνωστή και ως μονάδα επεξεργασίας αερίου) στην κυπριακή ΑΟΖ και έναν αγωγό για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Αίγυπτο.
Τη δραστηριοποίηση και άλλων αμερικανικών ομίλων στην ευρύτερη περιοχή αντανακλούν τα σχέδια της εταιρείας «Apache Corporation» (ειδικεύεται στην έρευνα πετρελαίου) να επεκτείνει την παρουσία της στην Αίγυπτο. Ο διευθύνων σύμβουλος της «Apache», Τζον Κρίστμαν, βρέθηκε κι αυτός στο Κάιρο τις τελευταίες μέρες, στο πλαίσιο διεθνούς επιχειρηματικής έκθεσης, και είχε ειδική συνάντηση με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αμπντελφατάχ Αλ Σίσι, εστιάζοντας - σύμφωνα με ρεπορτάζ του δικτύου «Ahram» - στον μετασχηματισμό της χώρας και γενικά της περιοχής σε «ζωτικό κόμβο για την παραγωγή και το εμπόριο Ενέργειας».
Παρά τις «φιλότιμες» προσπάθειες των ευρωατλαντικών επιτελείων να παρουσιάσουν ότι όλα αυτά σηματοδοτούν «ασφάλεια και σταθερότητα» για τους λαούς, πρόκειται για συμφωνίες που προσθέτουν κι άλλη καύσιμη ύλη στη φωτιά των ανταγωνισμών που καίει την περιοχή.
Χαρακτηριστικά είναι όσα είπε η τουρκική κυβέρνηση: Αντιδρώντας στις συμφωνίες Αιγύπτου - Κύπρου, ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Αμυνας, αντιναύαρχος Ζεκί Ακτούρκ, επέκρινε την κυπριακή κυβέρνηση για «πολιτική σφετερισμού των δικαιωμάτων της Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου (σ.σ. ΤΔΒΚ - του ψευδοκράτους), δημιουργώντας τετελεσμένα γεγονότα», και συνέχισε: «Η συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ της Ελληνικής Διοίκησης Νότιας Κύπρου (σ.σ. ΕΔΝΚ - της Κυπριακής Δημοκρατίας) και της Αιγύπτου είναι ένα βήμα που απειλεί την περιφερειακή σταθερότητα και βλάπτει την αναζήτηση λύσης του Κυπριακού». Κατέληξε δε ότι «όπως και οι υπόλοιπες συμφωνίες όπου δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος η ΤΔΒΚ και οι οποίες αγνοούν τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων και περιορίζουν τα δικαιώματά τους, έτσι κι αυτή η συμφωνία είναι άκυρη.
Ως Τουρκία, δεν θα διστάσουμε να χρησιμοποιήσουμε τις εξουσίες που μας δίνονται ως εγγυήτρια δύναμη, κατά των δραστηριοτήτων της ΕΔΝΚ που απειλούν την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων και το περιβάλλον ειρήνης και σταθερότητας στο νησί».
Θυμίζουμε ότι το «οικόπεδο» 6 της κυπριακής ΑΟΖ είναι ένα από αυτά που διεκδικεί ρητά η τουρκική αστική τάξη, ως «μέρος της τουρκικής υφαλοκρηπίδας». Από το 2017, μάλιστα, η Αγκυρα έχει «επισημοποιήσει» τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της και με σχετική επιστολή στον ΟΗΕ, στην οποία διαμήνυε ότι οι άδειες για έρευνες που εκδίδει η κυπριακή κυβέρνηση «δεν παράγουν νομικά αποτελέσματα επί των ipso facto and ab initio κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας επί της υφαλοκρηπίδας για την έρευνα και εξόρυξη των φυσικών πόρων της», και ότι η Τουρκία «δεν θα επιτρέψει σε ξένες εταιρείες να πραγματοποιήσουν μη εξουσιοδοτημένες έρευνες υδρογονανθράκων και δραστηριότητες εξόρυξης στη δική της υφαλοκρηπίδα».
Στην ενεργειακή σκακιέρα της «γειτονιάς» επιδρούν φυσικά όλες οι ραγδαίες εξελίξεις και στη Συρία, της οποίας ο νέος τζιχαντιστής Πρόεδρος έχει ήδη σπεύσει να εκφράσει ετοιμότητα συνεργασίας με την Τουρκία, ακόμα και για την ανακήρυξη ΑΟΖ.
Ολα αυτά ενώ με τη «νέα ηγεσία» της Δαμασκού τρέχουν να συνομιλήσουν άπαντες: Χτες έφτασε στην κατεστραμμένη συριακή πρωτεύουσα και ο Κύπριος ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος, και μετά από δίωρη σχεδόν συνάντηση με τον τζιχαντιστή Πρόεδρο Αχμεντ Αλ Σαράα έκανε λόγο για «αποτελέσματα θετικά, ενθαρρυντικά».
Οπως είπε, στόχος της επίσκεψης «ήταν να εκφράσουμε τη βούληση της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνδράμει με μια θετική ατζέντα σε μια θετική προοπτική για τη Συρία μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ, τόσο στο διμερές επίπεδο όσο και εντός της ΕΕ (...) να υποβοηθήσουμε στη μετάβαση της Συρίας πίσω στη διεθνή κοινότητα, ως πλήρες μέλος, με τη νομιμοποίηση η οποία αναμένεται και απαιτείται».
Αφού ανέφερε πως χρειάζεται «να υπάρχουν οι βασικές αρχές της καλής γειτονίας, ο σεβασμός στην εδαφική ακεραιότητα και στην κυριαρχία των κρατών», είπε ότι έγινε «εκτενής συζήτηση» για το πώς η Λευκωσία θα μπορούσε να βοηθήσει στην παραπάνω κατεύθυνση, τονίζοντας ότι «προσδοκούμε σε μια εποικοδομητική συνέχεια αυτής της προσπάθειας» και ότι «η ασφάλεια, η σταθερότητα και η πρόοδος» της Συρίας «είναι κάτι το οποίο επηρεάζει και αφορά και την Κυπριακή Δημοκρατία (...) και, ως εκ τούτου, εμείς θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε αυτήν την προσπάθεια, πάντα βέβαια στο πλαίσιο της αμοιβαιότητας, των κοινών συμφερόντων και του κοινού ενδιαφέροντος για την ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής».
Οι εξελίξεις μέσα από ένα άρθρο του Adrien Welsh, Γραμματέα του ΚΚ Κεμπέκ
Από συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις 15 Φλεβάρη ενάντια στις απολύσεις |
Το κλείσιμο των αποθηκών «ξηλώνει» άμεσα 1.700 εργαζόμενους, που χάνουν τη δουλειά τους. Πρόκειται για μόνιμες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης στην ευρύτερη περιοχή του Μόντρεαλ, ενώ στις αποθήκες που κλείνουν απασχολούνται και 250 έκτακτοι υπάλληλοι. Για να χρυσώσει το χάπι, η «Amazon» προσφέρει ως αποζημίωση τους μισθούς 14 εβδομάδων.
Υπάρχει όμως μια μικρή λεπτομέρεια που μεγαλώνει τα ερωτήματα για τις πραγματικές σκοπιμότητες πίσω από την απόφαση της «Amazon»: Οι περίπου 250 εργαζόμενοι στην αποθήκη DXT4 στο Laval, προάστιο του Μόντρεαλ, είναι οι πρώτοι στις εγκαταστάσεις του Καναδά που συνδικαλίστηκαν τον περασμένο Μάη, διεκδικώντας καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας, ακολουθώντας το παράδειγμα των συναδέλφων τους στις ΗΠΑ.
Να σημειωθεί ότι στις αποθήκες της «Amazon» στο Κεμπέκ καταγράφηκαν περισσότεροι από 1.300 τραυματισμοί το 2022. Οι συνδικαλισμένοι εργαζόμενοι εκπροσωπούνται από από την Εθνική Συνομοσπονδία Συνδικάτων (Confederation des Syndicats Nationaux - CSN) και αυτήν την περίοδο ετοιμάζονταν για διαπραγματεύσεις με την εργοδοσία για την υπογραφή Σύμβασης.
Καθώς φαίνεται, ο «ιός» του συνδικαλισμού εξαπλώνεται στην «Amazon» και η πολυεθνική δεν είναι διατεθειμένη να το επιτρέψει. Γι' αυτό, συνδικάτα και συνδικαλιστές καταγγέλλουν ανοιχτά ότι το λουκέτο αποτελεί μέρος μιας εκστρατείας κατά των συνδικάτων και είναι «χαστούκι για όλους τους εργαζόμενους στο Κεμπέκ».
Μια πιο αναλυτική εικόνα των εξελίξεων δίνει σε άρθρο του ο Adrien Welsh, Γραμματέας του ΚΚ Κεμπέκ. Οπως αναφέρει, «παρά τα εμπόδια που έθεσαν οι τοπικοί υπαρχηγοί του Τζ. Μπέζος (σ.σ. ιδιοκτήτη της "Amazon"), οι 250 εργαζόμενοι της αποθήκης DXT4 στο Laval αψήφησαν με θάρρος τον εκφοβισμό της εργοδοσίας για να συνδικαλιστούν στο πλαίσιο του CSN. Παρόλο που καταγράφηκε επίσημα, η "Amazon" προσπαθεί δικαστικά να ανατρέψει τη συνδικαλιστική διαπίστευση».
Τώρα, «η εταιρεία αποφάσισε απλώς να παύσει τις δραστηριότητές της στο Κεμπέκ, υπό τον φόβο ότι αυτή η νίκη θα εξαπλωθεί και θα εμπνεύσει κι άλλους εργαζόμενους να κάνουν το ίδιο. Πιθανότατα πρόκειται για μια αντι-συνδικαλιστική επίθεση, με την οποία η "Amazon" επιδιώκει να κάνει τους γενναίους εργαζόμενους να πληρώσουν επειδή τόλμησαν να αμφισβητήσουν την κατάπτυστη μεταχείριση που τους επιβλήθηκε, η οποία είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο.
Το μήνυμα της εταιρείας είναι σαφές: Για όποιον εργαζόμενο στον Καναδά και ακόμα περισσότερο στη Βόρεια Αμερική, ή και στον υπόλοιπο κόσμο, επιχειρήσει να συνδικαλιστεί, η απάντηση θα είναι οριστική.
Επιπλέον, η "Amazon" κάθε άλλο παρά σταματάει τις δραστηριότητές της στο Κεμπέκ - αποφάσισε απλώς να επιστρέψει στο προηγούμενο επιχειρηματικό της μοντέλο, χρησιμοποιώντας υπεργολάβους για τη διαλογή και την παράδοση. Στην πραγματικότητα, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση των απολύσεων η "Intelcom", μια εταιρεία υπεργολαβίας που δημιουργήθηκε από και για την "Amazon", δημοσίευσε προσφορές εργασίας για τις ίδιες ουσιαστικά θέσεις εργασίας με αυτές που κατείχαν στην αποθήκη ή στον δρόμο»...
Ο Welsh κάνει μια αναδρομή στο πώς προχώρησαν οι νόμοι για την «απελευθέρωση» των ταχυδρομικών υπηρεσιών σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, ανοίγοντας πεδίο δόξης λαμπρό για ιδιωτικά μονοπώλια τύπου «Amazon».
Οπως γράφει, «δεν είναι τυχαίο ότι η ανάπτυξη της "Amazon" αντιστοιχεί στην περίοδο κατά την οποία το ιδιωτικοποιημένο γερμανικό ταχυδρομείο έγινε διεθνές μονοπώλιο (DHL) και εταιρείες όπως η UPS και η FedEx άρχισαν να ανταγωνίζονται τις ταχυδρομικές υπηρεσίες. Το Ταχυδρομείο του Καναδά προχώρησε ακόμα περισσότερο, δημιουργώντας το δικό του παρακλάδι, την "Purolator"».
«Τα τελευταία χρόνια, είτε στη Βόρεια Αμερική είτε αλλού στον δυτικό κόσμο, η δημόσια ταχυδρομική υπηρεσία έχει πρακτικά καταργηθεί», με αποτέλεσμα «να παραδοθεί η αγορά διανομής σε ιδιωτικά μονοπώλια στο πιάτο, και στη συνέχεια να υπονομευτούν οι συνθήκες δουλειάς των εργαζομένων που είναι τοποθετημένοι σε αυτήν», σημειώνει ο Welsh.
Παραθέτει μάλιστα ορισμένα παραδείγματα για το πώς το αστικό κράτος στέκεται ...φρουρός της κερδοφορίας των μονοπωλίων: «Στο Σκάρμπορο (προάστιο του Τορόντο) η "Canada Post" έχει επενδύσει εκατομμύρια δολάρια στην τεχνολογία. Ωστόσο η "Amazon" προχώρησε σε μια τραγελαφική μορφή εκβιασμού, απαιτώντας να χτιστούν οι νέες εγκαταστάσεις σε οικόπεδο που είναι γειτονικό με το δικό της, διαφορετικά η εταιρεία θα αρνιόταν να συνεργαστεί με το δημόσιο μονοπώλιο.
(...) Η άφιξη της "Amazon" εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ιδιωτικών μονοπωλίων, τα οποία ονειρεύονται να στρέψουν τους εργαζόμενους σε ανταγωνισμό μεταξύ τους, προκειμένου να ασκήσουν πίεση προς τα κάτω όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης, εργασίας και τους μισθούς».
Στο άρθρο του ο Welsh αναφέρεται στις ευθύνες της τοπικής κυβέρνησης, που στήριξε με κυνισμό τις απολύσεις. Αλλά και στις πιέσεις που άσκησαν οι αποφάσεις της «Amazon» σε αντιπολιτευόμενες αστικές δυνάμεις του Κεμπέκ, που τις κατήγγειλαν και ορισμένες από αυτές κάλεσαν σε μποϊκοτάζ ενάντια στην πολυεθνική.
«Ακόμα και στην Οτάβα» - γράφει ο Welsh - «η φιλελεύθερη κυβέρνηση του Τζάστιν Τριντό έσπευσε να γνωστοποιήσει, με περισπούδαστο τρόπο, την αντίθεσή της στη μέθοδο που εφαρμόζει η "Amazon"», βρίσκοντας προφανώς μια αφορμή να «απαντήσει» στην επίθεση Τραμπ.
Σε ό,τι αφορά τα συνδικάτα, το CSN κατήγγειλε «από την πρώτη γραμμή» τις απολύσεις και στήριξε την ιδέα του μποϊκοτάζ, που δείχνει να «βρίσκει απήχηση σε ευρύτερο κόσμο». Μάλιστα, «στις 15 Φλεβάρη το CSN διοργάνωσε διαδήλωση για να καταγγείλει την εταιρεία».
Ο Welsh σημειώνει μεταξύ άλλων στο άρθρο ότι «η συνδικαλιστική οργάνωση της "Amazon" ήταν σίγουρα μια αναγκαιότητα, δεδομένης της κακής μεταχείρισης των εργαζομένων της. Ωστόσο, ένα ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα δεν διαπραγματεύεται απλώς το βάρος των αλυσίδων της μίας ή της άλλης εταιρείας. Αντίθετα, επιδιώκει να αγωνιστεί για το καλό όλων των εργαζομένων.
Οι εκκλήσεις για μποϊκοτάζ της "Amazon", για να αγοράσουμε "κεμπεκικά" ή "καναδικά" ως μέρος της μονοπωλιακής επίθεσης του Τραμπ, αντανακλούν πραγματικό θυμό. Αυτός ο θυμός όμως δεν μπορεί να ικανοποιηθεί από κίτρινα συνδικάτα που επιδιώκουν μόνο να διαπραγματευτούν το βάρος των αλυσίδων της εργατικής τάξης».
«Οι εργάτες, οι εργάτριες και οι υπάλληλοι δεν ενδιαφέρονται να διαπραγματευτούν το βάρος των αλυσίδων τους», καταλήγει ο Welsh και τονίζει την ανάγκη για «ταξικό και μαχητικό συνδικαλισμό, τον οποίο σήμερα δεν έχουμε. Παρ' όλα αυτά, οι διάφοροι σημερινοί αγώνες δημιουργούν αναστάτωση.
Το γεγονός ότι το συνδικαλιστικό κίνημα επιτίθεται στην "Amazon", τη ναυαρχίδα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, είναι επίσης σημαντικό. Η πρόκληση τώρα είναι να μετατρέψουμε την προσπάθεια, να διασφαλίσουμε ότι οι επιθέσεις στην "Amazon" θα μετατραπούν σε πολιτικές θέσεις κατά των μονοπωλίων».
Και αμύθητα κέρδη για τους επιχειρηματικούς ομίλους
INTIME NEWS |
Επί τέσσερα χρόνια τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων των σούπερ μάρκετ αυξάνονται με αποκορύφωμα το 2024, που ο τζίρος έφτασε τα 12,1 δισ. ευρώ, ακόμα πιο ψηλά από το 2023, που ήταν επίσης χρονιά - ρεκόρ. Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση η κυβέρνηση εμφανίζεται να «παρακαλά» τους επιχειρηματίες να μειώσουν τα κέρδη τους, κάτι που αποτελεί εμπαιγμό για τα λαϊκά νοικοκυριά. Κι αυτό γιατί, παρά τα παρακάλια, οι ανατιμήσεις συνεχίζονται και το 2025.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το ότι ο πληθωρισμός τον Γενάρη του 2025 διαμορφώθηκε στο 3,1%. Ο δε πληθωρισμός στα τρόφιμα και στην Ενέργεια παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα, διαμορφώνοντας μια αφόρητη κατάσταση.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι από τον Ιούνη του 2021 μέχρι και τον Νοέμβρη του 2024, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα (δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών) ήταν συνεχώς θετικός σε ετήσιο επίπεδο. Που σημαίνει ότι για πάνω από 3 χρόνια η αφαίμαξη στο λαϊκό εισόδημα διαρκώς εκτινασσόταν.
Σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Eurostat, ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) στην Ελλάδα αυξήθηκε με ρυθμό 2,9% ετησίως τον Δεκέμβρη, από 3% τον Νοέμβρη, με τις τιμές να εμφανίζουν οριακή αύξηση κατά 0,1% στη μηνιαία σύγκριση. Επιπλέον, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τον περασμένο Δεκέμβρη, με 14% «έτρεξαν» οι ανατιμήσεις στα ασφάλιστρα Υγείας, ενώ σημαντικές αυξήσεις καταγράφονται στα αεροπορικά εισιτήρια (47,7%), ενώ ακριβότερα κατά 8,8% είναι τα ξενοδοχεία - μοτέλ - πανδοχεία. Παράλληλα, σημειώθηκε άνοδος της τάξης του 8,7% στο φυσικό αέριο, 8,5% στα ενοίκια κατοικιών και 6,2% στην ένδυση. Ανατιμήσεις 4,5% καταγράφονται στα δημητριακά, 4,4% στο μοσχάρι και 4,2% σε μεταλλικό νερό και αναψυκτικά.
Πριν από μερικές βδομάδες, δημοσιοποιήθηκε έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, σύμφωνα με την οποία τα 6 στα 10 λαϊκά νοικοκυριά δεν βγάζουν ούτε τον μήνα. Οι πενιχροί μισθοί φτάνουν μέχρι τις 19 κάθε μήνα για το 62% των μισθωτών, για το 53,3% των συνταξιούχων και για το 42,8% των μικρών επαγγελματιών.
Ακόμα, σύμφωνα με την έρευνα, ασήκωτα είναι τα βάρη από την τεράστια ακρίβεια, όπως στα τρόφιμα, όπου το 72,4% δηλώνει ότι αναγκάστηκε να περιορίσει άλλες δαπάνες, ενώ φυσικά ούτε λόγος για την ικανότητα αντιμετώπισης κάποιου έκτακτου εξόδου της τάξης των 500 ευρώ. Ποσοστό 28,9% δηλώνει πως έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, καταγράφοντας μάλιστα αύξηση 7,2 ποσοστιαίων μονάδων συγκριτικά με το 2023.
Την ίδια στιγμή, οι σουπερμαρκετάδες κάνουν χρυσές δουλειές με το αίμα και τον ιδρώτα των λαϊκών νοικοκυριών. Το 2024 τα έσοδά τους έφτασαν τα 12,1 δισ. ευρώ από 11,8 δισ. ευρώ το 2023! Κύριος λόγος που οι σουπερμαρκετάδες πλουτίζουν είναι η ακρίβεια, ως αποτέλεσμα της πολιτικής υπέρ του κεφαλαίου, των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και της ίδιας της «λειτουργίας της αγοράς», που έχει εκτοξεύσει τις τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών, με τον τζίρο των ομίλων να είναι αυξημένος κατά 2,6% σε σχέση με το 2023.
Θυμίζουμε ότι αυτοί οι τζίροι έρχονται σε συνθήκες άγριων περικοπών στις αγορές από τα νοικοκυριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι και το 2024 και το 2023 και το 2022 η κατανάλωση είχε συμπιεστεί λόγω κυρίως των μεγάλων ανατιμήσεων.
Το 2024 τα τρόφιμα «έκλεισαν» με αυξήσεις τιμών και, ειδικότερα, τα τρόφιμα είναι η κατηγορία που συνέβαλε στη συνολική αύξηση του τζίρου ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων, υπεραποδίδοντας στην αγορά, με ανάπτυξη 3,6%. Οι άλλες δύο μεγάλες κατηγορίες, προϊόντα προσωπικής φροντίδας και απορρυπαντικά, σημείωσαν πτώση 0,9% έκαστη. Σε επίπεδο τιμών, ενώ στα τρόφιμα παρατηρήθηκε μεσοσταθμικά αύξηση 0,7%, στα μη αλκοολούχα ποτά σημειώθηκε αύξηση τζίρου 6,1% και αύξηση όγκου 4,6%, καταδεικνύοντας και τις αυξήσεις τιμών στην κατηγορία που καταγράφει σωρευτική ανάπτυξη σχεδόν 18% την τελευταία διετία, παρά τις αυξήσεις τιμών στις πρώτες ύλες. Υπενθυμίζεται ότι η τιμή του χυμού πορτοκαλιού αυξήθηκε σχεδόν 50% το 2024 και έχει πενταπλασιαστεί η τιμή του από το 2020.
Στα κατεψυγμένα τρόφιμα οι τιμές έμειναν σταθερά στα ύψη, αφού πέρυσι είχαν αυξηθεί κατά 7,5%. Ιδια η τάση και στα συσκευασμένα τρόφιμα με ανατιμήσεις 5,7%. Το 2024 παρατηρήθηκε μείωση των τιμών στο γάλα, αλλά δεν αποτυπώθηκε σε αύξηση της κατανάλωσης, με ενδεικτικό το γεγονός ότι τα γαλακτοκομικά είναι μία από τις δύο κατηγορίες προϊόντων που πωλούνται και χύμα (μαζί με τα αλλαντικά), και έγραψαν απώλειες το 2024 της τάξης του 3,3%. Αλλωστε, από το 2022 μέχρι σήμερα οι αυξήσεις στα γαλακτοκομικά φτάνουν ακόμα και το 60%.
Στο μεταξύ, οι πωλήσεις προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας «τρέχουν» με υπερδιπλάσιο ρυθμό από τις πωλήσεις των επώνυμων, ήτοι 4,4% από 2% αντίστοιχα, με τους ομίλους να σημειώνουν μεγαλύτερα ποσοστά κέρδους από αυτά τα προϊόντα. Το 2024 το μερίδιό τους αυξήθηκε σε 26,7% από 26,3% το 2023, ενώ τα επώνυμα κατέχουν μερίδιο 73,3% από 73,7% αντίστοιχα. Μάλιστα, η αύξηση που παρατηρήθηκε αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο του μεριδίου των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στα τρόφιμα, σε 27,4% από 26,7% έναν χρόνο πριν.
Προκλητική εμφανίζεται η κυβέρνηση, που ζητά με παρακάλια από τους επιχειρηματίες να... μειώσουν τα κέρδη τους. Αυτό το ανέκδοτο επανέλαβε ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, σε συνάντηση που είχε την περασμένη Δευτέρα με εκπροσώπους της βιομηχανίας, των σούπερ μάρκετ και των πολυεθνικών.
Η πρόκληση συνεχίστηκε όταν ο υπουργός δήλωσε ότι «συνεχίζουμε με σχέδιο και με όλες μας τις δυνάμεις τη μάχη για την περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στα τρόφιμα και στα βασικά είδη διαβίωσης. Εχουμε πετύχει να έχουμε τον μικρότερο πληθωρισμό τροφίμων από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης».
Μία μέρα μετά, βέβαια, οι επιχειρηματίες του κλάδου φρόντισαν να διαρρεύσουν στον Τύπο στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία «η βιομηχανία τροφίμων και οι αλυσίδες super market παραμένουν στο μάτι του κυκλώνα, αλλά η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική αφού η Βιομηχανία Τροφίμων περιορίζει τα περιθώρια κέρδους»... Επιπλέον, διέρρευσαν και κάποια στοιχεία που δείχνουν μείωση του μεικτού περιθωρίου κέρδους στα σούπερ μάρκετ κατά 25% και μείωση του καθαρού κέρδους κατά 1,5% έως 1,8%.... Αυτοπαρουσιάζονται δηλαδή περίπου ως αξιοθρήνητοι και χαμένοι από την ακρίβεια...
Αντί άλλου σχολίου, όμως, είπαμε να αφήσουμε την εικόνα να μιλήσει από μόνη της. Και συγκεκριμένα τρεις εικόνες:
Ολα αυτά λοιπόν, σύμφωνα με την κυβέρνηση της ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ και τους λοιπούς, είναι η... εποχή της αθωότητας της ιμπεριαλιστικής ένωσης! Πού να δείτε δηλαδή και την εποχή της πολεμικής οικονομίας...
Είναι φανερό πλέον ότι δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο: Ο λαός έχει μόνο μία επιλογή και αυτή είναι η σύγκρουση με την πολιτική που για τα κέρδη μιας χούφτας ομίλων τον οδηγεί όλο και πιο βαθιά στο ναρκοπέδιο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και πολέμων, των θυσιών χωρίς τέλος.«Ερχεται σίγουρα» οικονομική κρίση στην ΕΕ και οι Γερμανοί «πρέπει να σηκώσουν τα μανίκια», διαμηνύει το «φαβορί» για την καγκελαρία
2025 The Associated Press. All |
Η «προειδοποίηση» του πιθανού επόμενου καγκελάριου, και μάλιστα προεκλογικά, δεν διατυπώθηκε τυχαία, αντίθετα αποτελεί ένα ακόμα «καμπανάκι» για τη γερμανική οικονομία, που υποχωρεί στον παγκόσμιο ανταγωνισμό ιδιαίτερα με τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Επιπλέον, στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα προς τον γερμανικό λαό, που ήδη βιώνει ραγδαία πτώση βιοτικού επιπέδου, ότι έρχονται χειρότερες μέρες: Η καπιταλιστική κρίση θα επιχειρηθεί να φορτωθεί στις πλάτες του και θα είναι το πρώτο θύμα στη «μάχη» για την ανταγωνιστικότητα των γερμανικών επιχειρηματικών ομίλων.
«Δεν μπορούμε να είμαστε τόσο απρόσεκτοι με τα δημόσια οικονομικά μας, όπως κάποιοι άλλοι. Ανησυχώ πολύ», δήλωσε ο Μερτς στο «Politico». Δεν κατονόμασε συγκεκριμένες χώρες, αλλά 6 στην ΕΕ (Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία) έχουν χρέος μεγαλύτερο από το ετήσιο ΑΕΠ τους.
«Η επόμενη οικονομική κρίση έρχεται σίγουρα», είπε. «Θα είναι κρίση δημόσιου χρέους. Δεν ξέρουμε πότε και από πού θα έρθει, αλλά θα έρθει».
Οι δηλώσεις του Μερτς έρχονται εν μέσω συζητήσεων για μεταρρύθμιση του «φρένου χρέους» της Γερμανίας, του δημοσιονομικού κανόνα που περιορίζει τον καθαρό διαρθρωτικό δανεισμό στο 0,35% του ΑΕΠ.
Η συζήτηση είναι «επείγουσα» λόγω της πολεμικής προετοιμασίας, της ραγδαίας αύξησης των στρατιωτικών δαπανών, αλλά και της συνεχιζόμενης ύφεσης στη γερμανική καπιταλιστική οικονομία.
Η Ομοσπονδία Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI) και άλλες επιχειρηματικές ενώσεις απαιτούν άρση του «φρένου χρέους», για να χρηματοδοτηθεί - μεταξύ άλλων - η πολεμική βιομηχανία.
Τα κόμματα του κεφαλαίου στη Γερμανία συζητούν τρόπους για να τηρήσουν μετά το 2027 τη ΝΑΤΟική δέσμευση για στρατιωτικές δαπάνες τουλάχιστον στο 2% του ΑΕΠ.
Το μεγαλύτερο μέρος του Ταμείου Αμυνας, ύψους 100 δισ. ευρώ, για τον εκσυγχρονισμό του γερμανικού στρατού, το οποίο ιδρύθηκε μετά τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία το 2022, έχει ήδη δεσμευτεί. Η χώρα θα χρειαστεί να δαπανά επιπλέον 30 δισ. ευρώ ετησίως από το 2028.
Πολύ περισσότερο που στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούνη στη Χάγη, αναμένεται να συμφωνηθεί νέος στόχος στρατιωτικών δαπανών των κρατών - μελών, κοντά στο 3,5% του ΑΕΠ.
Ο Μερτς δεν απέκλεισε τη μεταρρύθμιση του «φρένου χρέους», αλλά δήλωσε ότι θα χρειαστούν πρώτα «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», μεταξύ άλλων στις δαπάνες για τους πρόσφυγες και τα επιδόματα ανεργίας.
Οσα ακούστηκαν στην τηλεοπτική εκπομπή «Εκλογική αρένα» («Wahlarena») την περασμένη βδομάδα από τους 4 υποψηφίους για την καγκελαρία, Ολ. Σολτς (SPD), Φρ. Μερτς (CDU - CSU), Ρ. Χάμπεκ (Πράσινοι) και Αλίς Βάιντελ (AfD), είναι ενδεικτικά για την αντιλαϊκή πολιτική, που θα ενταθεί το επόμενο διάστημα στην ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ.
Στις ερωτήσεις πολιτών κυριάρχησαν το συνταξιοδοτικό, η περίθαλψη, η στέγη και η μετανάστευση.
Μια νοσηλεύτρια είπε στον Σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο πως παρότι πήρε σύνταξη έπειτα από 45 χρόνια εργασίας είναι αναγκασμένη να συνεχίζει να εργάζεται, με τον Σολτς να ισχυρίζεται ότι είναι «υπέρ της αύξησης των συντάξεων στο ύψος των μισθών χωρίς να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης».
Ο καγκελάριος επίσης δέχτηκε κριτική για το ότι η κυβέρνησή του μαζί με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους (FDP) δεν υλοποίησε τη δέσμευση για ανέγερση 400.000 νέων διαμερισμάτων, που υποτίθεται ότι θα συγκρατούσε τον ανήφορο των τιμών των ενοικίων.
Μετά από χρόνια συνεχούς ανοδικής πορείας, τα ενοίκια αυξήθηκαν το 2024 περίπου 4% κατά μέσο όρο, τόσο στα υπάρχοντα όσο και στα νέα κτίρια. Από το 2010 τα καθαρά ενοίκια (χωρίς λογαριασμούς Ενέργειας και τηλεπικοινωνιών) έχουν αυξηθεί συνολικά κατά 64%, ενώ φυσικά οι μισθοί δεν ακολούθησαν αντίστοιχη αύξηση.
Αντίθετα, η καταβολή ενοικίου στη Γερμανία έχει καταστεί παράγοντας φτώχειας και σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Ερευνών του Συνδέσμου Γενικής Ισοτιμίας, 5,4 εκατ. περισσότεροι άνθρωποι στη Γερμανία ζουν στη φτώχεια από ό,τι υπολογιζόταν. Ετσι, μετά την αφαίρεση των ενοικίων, των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, των τόκων δανείων και άλλων σχετικών εξόδων, περισσότεροι από 17,5 εκατ. άνθρωποι απομένουν με εισόδημα στο εύρος της φτώχειας.
Ο Μερτς εμφανίστηκε κυνικός, ζητώντας από όλους «να σηκώσουν τα μανίκια» και να εργαστούν για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, ενώ διαμήνυσε ότι όποιος μπορεί να εργαστεί αλλά δεν το κάνει, θα χάνει το επίδομα κοινωνικής πρόνοιας.
Αυτά λέγονται και ετοιμάζεται να υλοποιηθούν σε μια φάση που στη Γερμανία εξελίσσεται η λεγόμενη «αποβιομηχάνιση», με γερμανικές και άλλες εταιρείες της μεταποίησης να περικόπτουν χιλιάδες θέσεις εργασίας ή / και να μεταφέρονται σε άλλες, πιο συμφέρουσες αγορές.
Ενδεικτικά, οι αυτοκινητοβιομηχανίες «Volkswagen» και BMW ανακοίνωσαν χιλιάδες νέες περικοπές, η δε «Bosch» σχέδια για περικοπή 7.000 θέσεων εργασίας, η SAP σχεδιάζει να περικόψει 9.000 - 10.000 θέσεις εργασίας και η Commerzbank, ενόψει συγχώνευσης, ετοιμάζεται για «επώδυνες» αποφάσεις.
Η Γερμανική Ενωση Αυτοκινητοβιομηχανίας (VDA) υπολογίζει ότι μέχρι το 2035 θα «κινδυνεύσουν» έως και 190.000 θέσεις εργασίας σε ολόκληρο τον κλάδο.
Ο «εμπορικός πόλεμος» με τις ΗΠΑ θα πλήξει ιδιαίτερα τη γερμανική οικονομία και οι εργαζόμενοι θα πληρώσουν το μάρμαρο. Με δασμούς 10% - 20% και «αντιδασμούς», εκτιμάται ότι θα κινδυνεύσουν να χαθούν έως και 300.000 θέσεις εργασίας στη Γερμανία, σύμφωνα έρευνα του Ινστιτούτου Ερευνας Μακροοικονομίας και Επιχειρηματικότητας (ΙΜΚ).
Ταυτόχρονα, οι Γερμανοί καταναλώνουν λιγότερα προϊόντα, λόγω της ακρίβειας. Οι ιδιωτικές καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν μόλις κατά 0,3% το 2024 (προσαρμοσμένες στις τιμές) και μάλιστα μόνο σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης, που θα έπρεπε να είναι κοινωνικά αγαθά. Ξόδεψαν περισσότερα για την Υγεία (+2,8%) και τις Μεταφορές (+2,1%), ενώ για την Εστίαση 4,4% και για ρούχα - παπούτσια 2,8% λιγότερα σε σχέση με το 2023.
«Χωρίς "υπερβολικές" απαιτήσεις δεν υπάρχει ανάκαμψη», ξεκαθάρισε ο υποψήφιος καγκελάριος της CDU - CSU. Βέβαια στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε ότι οι ...«υπερβολικές απαιτήσεις» δεν αφορούν τους επιχειρηματικούς ομίλους, για τους οποίους ετοιμάζονται μειώσεις φόρων ύψους 20 δισ. ευρώ.
«Πρέπει να μειώσουμε οριστικά τη φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων ώστε να μπορέσει να ξαναρχίσει η ανάπτυξη», είπε ο Μερτς και πρόσαψε στην κυβέρνηση Σολτς την ευθύνη για «το μεγαλύτερο κύμα χρεοκοπιών εδώ και δεκαετίες».
Από την πλευρά του το SPD σχεδιάζει επιδοτήσεις για τις επιχειρήσεις οι οποίες επενδύουν στο «Made in Germany».
Στο «Πολιτικό Βαρόμετρο» (Deutschlandtrend) της δημόσιας τηλεόρασης ARD, τον Γενάρη, τα 3/4 (83%) των Γερμανών δηλώνουν ότι η μεγαλύτερή τους ανησυχία αφορά την οικονομία, κάτι που είχε να συμβεί πολλά χρόνια. Το 21% των Γερμανών - 1 στους 5 σε σύνολο 46 εκατ. εργαζομένων - φοβάται για τη θέση εργασίας του.
Παρ' όλα αυτά, την προεκλογική συζήτηση που διαμορφώνουν τα διάφορα αστικά επιτελεία σχεδόν μονοπώλησαν η «παράτυπη μετανάστευση» και η αυστηροποίηση του ασύλου, καλλιεργώντας ρατσισμό. Στο μεταξύ, από τη μέρα που ανακοινώθηκαν οι πρόωρες εκλογές στη Γερμανία σημειώθηκαν τρεις επιθέσεις από μετανάστες με νεκρούς: Τον Δεκέμβρη στη χριστουγεννιάτικη αγορά στο Μαγδεμβούργο, τον Γενάρη σε πάρκο στο Ασάφενμπουργκ και πρόσφατα σε διαδήλωση του συνδικάτου Ver.di στο Μόναχο.
Αλλά και σε αυτό το θέμα η αντιπαράθεση είναι ψευδεπίγραφη, καθώς όλα τα κόμματα υποστηρίζουν την αυστηροποίηση της αντιπροσφυγικής - αντιμεταναστευτικής πολιτικής.
Η συγκυβέρνηση SPD - Πρασίνων - FDP την εφάρμοσε. Ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος προειδοποίησε τον Μερτς ότι διαπράττει «ασυγχώρητο λάθος» όταν προσεταιρίζεται την AfD για να περάσει στη Βουλή ψήφισμα που σχεδόν καταργεί το άσυλο, ενώ από την άλλη σπεύδει να διευκρινίσει ότι το SPD μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικό στον «περιορισμό της μετανάστευσης».
Σύμφωνα με το - μη δεσμευτικό - σχέδιο 5 σημείων που υπέβαλε στη Βουλή η CDU - CSU, και πέρασε με τη στήριξη της AfD για πρώτη φορά, οι μετανάστες που πρέπει να εγκαταλείψουν την χώρα ανέρχονται σε 40.000.
«Ελεγχοι στα σύνορα; Τους αρχίσαμε και θα τους συνεχίσουμε. Επιστροφές μεταναστών στην πρώτη χώρα υποδοχής; Εχουμε ήδη ξεκινήσει», λέει ο Σολτς.
Τώρα στο τραπέζι είναι η κατάργηση της οικογενειακής επανένωσης των προσφύγων, και τα κόμματα του κεφαλαίου τσακώνονται ποιο θα εφαρμόσει την «ακροδεξιά ατζέντα».
Ο καγκελάριος Σολτς (SPD) υπερηφανεύτηκε μάλιστα ότι από τον Σεπτέμβρη που έκλεισαν τα σύνορα οι αιτήσεις ασύλου μειώθηκαν κατά 1/3 σε σχέση με το 2023 και έγιναν 47.000 απορρίψεις μεταναστών και προσφύγων στα σύνορα, ενώ ανακοίνωσε παράταση των κλειστών συνόρων για άλλους 6 μήνες.
Η σύμπραξη CDU - CSU και AfD στη Βουλή στις 27 Γενάρη είχε οριακή πλειοψηφία (348 ψήφοι υπέρ, 345 κατά και 10 αποχές επί συνόλου 703 ψηφισάντων).
Μια ενδιαφέρουσα «λεπτομέρεια» είναι ότι οι 10 βουλευτές της «Συμμαχίας Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW) - προέρχεται από διάσπαση της «Αριστεράς» (Die Linke) - απείχαν από την ψηφοφορία. Αν έδιναν αρνητική ψήφο, το αντιπροσφυγικό ψήφισμα δεν θα εγκρινόταν...
«Η μετανάστευση αιτούντων άσυλο πρέπει να διαχωρίζεται από τη μετανάστευση αιτούντων εργασία. Οι παράνομοι δεν είναι πλέον ευπρόσδεκτοι, θα τους απελάσουμε», είπε η υποψήφια της AfD, επιμένοντας ότι στους μετανάστες υπό καθεστώς επικουρικής άδειας παραμονής - η οποία αναστέλλει προσωρινά την απόφαση απέλασης - δεν θα πρέπει να χορηγείται άδεια εργασίας ή εκπαίδευσης. «Αν έχει εκπαίδευση, είναι πολύ ευπρόσδεκτος».
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Τετάρτης (Ινστιτούτο Insa για την «Bild») η CDU - CSU εμφανίζεται πρώτη με 30%, αλλά πιθανώς θα χρειαστεί δύο κυβερνητικούς εταίρους. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η AfD με 21%, και ακολουθούν το SPD με 15% και οι Πράσινοι με 13%. Η «Αριστερά», με ανοδική πορεία τις τελευταίες εβδομάδες, είναι στο 7%, ενώ η BSW εμφανίζεται να εισέρχεται οριακά στη Βουλή, με 5%. Το FDP εμφανίζεται εκτός, με 4%.
Αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, τα ποσοστά δεν επαρκούν για δικομματικό συνασπισμό με το SPD ή τους Πράσινους, εφόσον η CDU - CSU όντως αποκλείσει μια συμμαχία με την AfD.