Στις εξορμήσεις, τις συζητήσεις, τις συσκέψεις με φίλους του Κόμματος, κυριαρχούν οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιούλη, τα συμπεράσματα από τη μάχη που έδωσαν, αλλά και τα καθήκοντα που προκύπτουν για τους κομμουνιστές, ενόψει της κλιμακούμενης επίθεσης που δέχονται τα εργατικά - λαϊκά στρώματα.

Κοινή παραδοχή αποτελεί ότι το Κόμμα έδωσε μια σημαντική μάχη, καταρχήν για να συνειδητοποιηθεί από το λαό ο χαρακτήρας του δημοψηφίσματος, ο στόχος της συγκυβέρνησης να εκβιάσει, να παγιδεύσει τους εργαζόμενους μ' ένα πλαστό δίλημμα, στη διαπάλη ανάμεσα σε τμήματα της αστικής τάξης. Να εξασφαλίσει πολύτιμο χρόνο, ανοχή έως και στήριξη στη συμφωνία που τελικά έφερε με μέτρα-«καρμανιόλα». Πολύτιμη συνδρομή στο έργο της αυτό έλαβε και από τα άλλα κόμματα της αστικής αντιπολίτευσης, που οργίασαν με τους εκβιασμούς και τη ρητορική τρομοκρατίας.

Αλλωστε, πριν ακόμα ολοκληρωθεί το δημοψήφισμα, αποδείχτηκε περίτρανα η ορθότητα της πολιτικής επιλογής που έκανε το Κόμμα, καλώντας το λαό να ρίξει στην κάλπη τη μόνη πρόταση που ακυρώνει τα ψευτοδιλήμματα. Το «όχι» που πήρε η συγκυβέρνηση το άθροισε με το «ναι», ξεπέρασε την υποτιθέμενη άβυσσο που τη χώριζε με τις άλλες αστικές δυνάμεις και από κοινού δεσμεύτηκαν ότι θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους, για να προκύψει η συμφωνία με τους δανειστές, δηλαδή τα βάρβαρα αντιλαϊκά μέτρα. Δυο μέρες μετά, ο πρωθυπουργός καταθέτει αίτημα για νέο πρόγραμμα στήριξης από την Ευρωζώνη, επομένως και νέο μνημόνιο. Μάλιστα, οι προτάσεις που κατέθεσε η συγκυβέρνηση στους εταίρους της και στη Βουλή, προκειμένου να προκύψει το τρίτο μνημόνιο, είναι ακόμα πιο βαριές από αυτές που κάλεσε το λαό να απορρίψει στο δημοψήφισμα, ξεπερνώντας κάθε όριο εμπαιγμού και υποκρισίας.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ σωστά ανέδειξαν ότι παρά την κυρίαρχη επιδίωξη της αστικής τάξης για επίτευξη συμφωνίας εντός ευρώ, παραμένει και το ενδεχόμενο να ωριμάζουν σενάρια, σχέδια «αναδόμησης της νομισματικής ένωσης», με χρεωκοπία και έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Οι αντιθέσεις αυτές παραμένουν, αποτελούν μόνιμο στοιχείο, ακόμα κι αν πρόσκαιρα παραμερίζονται, με συμβιβασμούς ανάμεσα στις αστικές τάξεις και τμήματά τους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο λαός καλείται να κάνει νέες θυσίες και επιβαρύνεται με ακόμα πιο δυσβάσταχτα μέτρα, είτε στο όνομα της παραμονής στο ευρώ, της αποφυγής των χειρότερων, είτε στο όνομα της ανασυγκρότησης της οικονομίας μετά από μια πτώχευση, που πάλι οι εργαζόμενοι θα επωμίζονταν. Μια μικρή γεύση τέτοιων εξελίξεων πήρε ειδικά η εργατική τάξη τις προηγούμενες μέρες, με το σφυροκόπημα που δέχτηκε από την εργοδοσία στους χώρους δουλειάς.

Με τη δραστηριότητά τους, οι Κομματικές Οργανώσεις αναδεικνύουν ανάμεσα σε άλλα και τη ζημιά που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στο λαό, με ταυτόχρονη τη μεγάλη του προσφορά στην αστική τάξη και το σύστημα. Από τη μία, συμβάλλει τα μέγιστα στον εγκλωβισμό λαϊκών στρωμάτων στο μονόδρομο των μνημονίων για την καπιταλιστική ανάκαμψη και από την άλλη, εξακολουθεί να καλλιεργεί αυταπάτες για το χαρακτήρα της ΕΕ και των λοιπών ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Επικαλούμενος τις αρχές και τις αξίες της λυκοσυμμαχίας, τη «δημοκρατική παράδοση» που τη διέπει και που τώρα δήθεν παραβιάζεται, την προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση για να τη διορθώσει, οδηγεί το λαό να επιζητά έναν «έντιμο συμβιβασμό»... Με την προπαγάνδα του, επιδιώκει τελικά οι εργαζόμενοι να νιώσουν ανακουφισμένοι από την υπογραφή της συμφωνίας, ακόμα κι αν περιέχει δυσβάσταχτα μέτρα. Από την άλλη, ρίχνει στάχτη στα μάτια τους, αποθεώνοντας διαδικασίες της αστικής δημοκρατίας, όπως το δημοψήφισμα, ως απαύγασμα «λαϊκής κυριαρχίας» και «αξιοπρέπειας», την ίδια στιγμή που το ερώτημα από μόνο του στέρησε τη δυνατότητα έκφρασης ενός πραγματικού εργατικού - λαϊκού «όχι» στην αντιλαϊκή πολιτική, όπως το έθεσε το ΚΚΕ.

Η συγκυβέρνηση έδωσε χώρο στις δυνάμεις του άλλου αστικού μπλοκ να ξεδιπλώσουν μια τεράστια προσπάθεια ενσωμάτωσης, να τρομοκρατήσουν το λαό, επαναφέροντας μέχρι και γνωστούς αντιδραστικούς πολιτικούς στο προσκήνιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε τεράστιες υπηρεσίες στην προσπάθεια δυσφήμισης του Σοσιαλισμού, των κομμουνιστικών αξιών, δίνοντας το δικαίωμα στην αντίδραση να προπαγανδίζει τα καμώματά του ως μια δήθεν προοδευτική, «αντισυστημική» πολιτική, για να συκοφαντήσει την πραγματική επαναστατική προοπτική. Επιδίωξη και των μεν και των δε είναι να μείνει σαν καταστάλαγμα στη συνείδηση του εργατόκοσμου ότι η μόνη επιλογή του είναι η εντός των τειχών του συστήματος στράτευση με το ένα ή το άλλο αντιλαϊκό σενάριο. Οτι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, είναι αδύνατη η ρήξη με την ΕΕ, το κεφάλαιο και την εξουσία τους. Οτι πρέπει να εγκαταλείψει τις προσδοκίες του για κατάργηση μνημονίων και εφαρμοστικών νόμων, τη διεκδίκησή του για επαναφορά των απωλειών του από την κρίση και να αρκεστεί στην επιστροφή της «ομαλότητας» της λειτουργίας των ΑΤΜ μετά την υπογραφή της συμφωνίας.

Παράλληλα, η κυβέρνηση πρέπει να χρεωθεί την ασφυκτική κατάσταση στην οποία έχουν οδηγηθεί χιλιάδες εργατικές - λαϊκές οικογένειες, από την άτυπη στάση πληρωμών που έχει επιβληθεί και το κλείσιμο των τραπεζών που πλήττει τους ανέργους, τους συνταξιούχους και τους εργατοϋπαλλήλους. Η εργοδοσία, χωρίς να χάσει λεπτό, επιτέθηκε σφοδρά στην εργατική τάξη, είτε με εκβιασμούς, «καθοδηγώντας» την για το τι στάση πρέπει να κρατήσει στο δημοψήφισμα, είτε με απολύσεις, αναγκαστικές - απλήρωτες άδειες, λοκ άουτ κ.λπ. Αποδείχτηκε περίτρανα, για άλλη μια φορά, ότι αυτοί που κλείνουν τα εργοστάσια και ερημώνουν τους χώρους δουλειάς, δεν είναι οι εργατικοί αγώνες, αλλά το κεφάλαιο και οι επιλογές που κάνει. Οτι στην πραγματικότητα, οι εργάτες δε μένουν «προστατευμένοι» όταν δε σηκώνουν κεφάλι, όταν πειθαρχούν στην εργοδοσία, όταν δε διεκδικούν. Η καπιταλιστική κρίση και τα αποτελέσματά της χτυπούν τους εργαζόμενους στους χώρους δουλειάς αδιακρίτως: είτε αγωνίζονται, είτε όχι.

Το ΚΚΕ, από την πρώτη στιγμή, ξεκαθάρισε ότι θα αξιοποιήσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, για ν' ανοίξει τη συζήτηση με τον εργατικό - λαϊκό κόσμο γύρω από το χαρακτήρα της ΕΕ, τη διέξοδο που συμφέρει το λαό, την αναγκαιότητα να κερδίσει έδαφος η πολιτική πρόταση αποδέσμευσης με λαϊκή εξουσία και μονομερή διαγραφή του χρέους. Σ' αυτό το καθήκον ανταποκρίθηκαν τα μέλη και οι φίλοι του, προετοιμάζοντας ουσιαστικά την επόμενη μέρα για τους αγώνες που έχει μπροστά του ο λαός. Γι' αυτούς τους αγώνες αποτελεί παρακαταθήκη η στάση του ΚΚΕ, ο κόσμος εκείνος που την ενστερνίστηκε, δε «συμπιέστηκε» ανάμεσα στη μία ή την άλλη εκδοχή της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής που του πλάσαρε η αστική τάξη μέσω των κομμάτων της, κυβερνητικών και μη. Οι εργαζόμενοι που αποφασιστικά απέρριψαν τον εκβιασμό, «ακύρωσαν» στην πράξη το ψευτοδίλημμα, επιστρέφοντάς το στους εμπνευστές του, μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα της πάλης σε κάθε χώρο δουλειάς και γειτονιά. Που θα είναι στην πρώτη γραμμή της διεκδίκησης και της οργάνωσης της πάλης, ενάντια στο νέο μνημόνιο που ετοιμάζεται να ψηφίσει και να εφαρμόσει η συγκυβέρνηση, με την πολύτιμη συνδρομή και των υπόλοιπων αστικών κομμάτων του ευρωμονόδρομου.

Οι Οργανώσεις του Κόμματος αξιοποιούν τη δυνατότητα που προκύπτει από τις ίδιες τις εξελίξεις: Συζητούν για το μοναδικό δρόμο που πραγματικά συμφέρει το λαό να επιλέξει, το δρόμο της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων, του κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας, της εργατικής - λαϊκής εξουσίας, που θα βάλει τέλος στις αμέτρητες θυσίες της εργατικής τάξης για λογαριασμό του κεφαλαίου. Απατώντας σε καυτά ερωτήματα των ανθρώπων του μόχθου, που αφορούν το σήμερα και όχι κάποια «Δευτέρα Παρουσία».

Στο σημερινό 4σέλιδο «Κομματική Ζωή και Δράση» μπορείτε να διαβάσετε τα εξής:

-- Αρθρο για τη δραστηριότητα που ξεδιπλώνουν οι Κομματικές Οργανώσεις του ΚΚΕ, για την ενημέρωση του λαού για τις πολιτικές εξελίξεις και την οργάνωση της πάλης του απέναντι σε όλες τις αντιλαϊκές εκδοχές τους.

-- ΚΕ του ΚΚΕ: Αύριο Κυριακή στην Τρίπολη η μεγάλη εκδήλωση τιμής για τους εκτελεσμένους από το Εκτακτο Στρατοδικείο.

-- Οργάνωση Δυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ: Ρεπορτάζ από την εκδήλωση στο Γηροκομειό της Πάτρας, προς τιμήν των μαχητών που εκτελέστηκαν εκεί τη δεκαετία του '40.

-- «Το Υγειονομικό του Δημοκρατικού Στρατού»: Από την παρουσίαση της «Σύγχρονης Εποχής» σε σημερινούς σπουδαστές του ΤΕΙ Αθήνας, αυριανούς υγειονομικούς.

Την Κυριακή 28/6, πραγματοποιήθηκε από τις Τομεακές Οργανώσεις Πάτρας και ΑΕΙ - ΤΕΙ Πάτρας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ εκδήλωση στο Γηροκομειό στην Πάτρα, τόπο εκτελέσεων όλη τη δεκαετία του '40, ιδιαίτερα όμως την περίοδο '48 - '49.

Στην ομιλία του ο Αντώνης Δεληγιάννης, μέλος της ΕΠ Δυτικής Ελλάδας του ΚΚΕ, ανέφερε μεταξύ άλλων:

Σήμερα τιμάμε τους μαχητές, τις μαχήτριες, όλους κι όλες που εκτελέστηκαν στο Γηροκομειό την περίοδο ΄48-΄49 από το κράτος των αστών και όχι των Γερμανών κατακτητών, που από τις αρχές Οκτώβρη του '44 είχαν αποχωρήσει και από την Πάτρα.

Για την πλειοψηφία του λαού μας, αυτούς που εντάχθηκαν στο ΕΑΜ, στον ΕΛΑΣ και τσάκισαν το φασισμό στη χώρα μας, διαμορφώνονται μετά τον Δεκέμβρη του '44 σκληρές συνθήκες αιματηρής κρατικής καταστολής.

Στα χρόνια αυτά που κυριαρχούν οι δίκες, οι εκτελέσεις, οι εκτοπίσεις και τα βασανιστήρια χιλιάδων κομμουνιστών και κομμουνιστριών και άλλων ΕΑΜιτών, συνεχίζεται ο ηρωικός ταξικός αγώνας. Εκδηλώνεται το μεγαλείο της θυσίας και της πίστης στην τελική νίκη του λαού.

Στην Αχαΐα το '47 καταγράφονται 1.917 ξεριζωμένοι. Τον Απρίλη του '48 στο σχολείο Γλαράκι είχαμε την λειτουργία παιδικού στρατοπέδου συγκέντρωσης, που ονόμασαν «παιδούπολη».

Το αστικό κράτος έχει ήδη ενισχύσει το νομοθετικό πλέγμα κατά του ΚΚΕ και του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Ο νόμος 509 του '47 που προέβλεπε, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 1 ότι: «Το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και η Εθνική Αλληλεγγύη διαλύονται για ενέργειες κατά της ακεραιότητας της χώρας και για προδοτική ανταρσία» και συνέχιζε στο άρθρο 2: «Οποιος επιδιώκει την εφαρμογή ιδεών διά βίαιων μέσων ανατροπή του υπάρχοντος πολιτικού πολιτεύματος τιμωρείται μέχρι την ποινή του θανάτου».

Ετσι, στις 20 Οκτώβρη του '48 στήθηκε στην Πάτρα το παράρτημα του στρατοδικείου, με πρόεδρο τον αντισυνταγματάρχη Ι. Βασιλάκη.

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση - Στο βήμα ο Α. Δεληγιάννης

Ο διοικητής του πρώτου Σώματος Στρατού, Τσακαλώτος, δηλώνει ερχόμενος στην Πάτρα: «Δύο είναι οι παρατάξεις, η Ελλάς και ο Σλαβισμός».

Η διορισμένη διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Πάτρας μέσω του προέδρου της Αντύπα, ζητά από τους εργάτες «να ταχθούν χωρίς επιείκεια στα κατάπτυστα όργανα των Σλάβων».

Η εφημερίδα «Πελοπόννησος» γράφει σε ένα χαρακτηριστικό της άρθρο: «Ούτε ένας αντάρτης να μη διαφύγει την σύλληψη».

Οι εκτελέσεις όσων καταδικάζονται σε θάνατο πραγματοποιούνταν στη θέση σκοποβολής του Γηροκομειού. Εδώ τουφεκίστηκαν και αντιμετώπισαν παλικαρίσια το εκτελεστικό απόσπασμα τουλάχιστον 250 μαχητές και μαχήτριες.

Στεκόμαστε με σεβασμό μπροστά τους γιατί έμειναν όρθιοι και αλύγιστοι μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Τίμησαν τον τίτλο του μέλους και του στελέχους του ΚΚΕ μέχρι το τέλος, τίμησαν τις ιδέες και τα ιδανικά τους για μια ζωή χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Οι μαρτυρίες πολλές για τον ηρωισμό που έδειξαν όσοι καταδικάστηκαν σε θάνατο από το στρατοδικείο της Πάτρας και εκτελέστηκαν εδώ, όπως η ομαδική εκτέλεση 30 νέων αντρών και γυναικών που επειδή δεν τους χωρούσε ο τόπος της εκτέλεσης, τους έβαλαν για να τους ντουφεκίσουν σε ημικύκλιο, αντικριστά, και όλοι τους πέφτοντας φώναξαν με το κεφάλι ψηλά «Ζήτω το ΚΚΕ».

Εντολή συγκρότησης εκτελεστικού αποσπάσματος από το Φλεβάρη του 1949

«Γεια σου Κουνινά, με τα πλατάνια σου που' χουν πολλά κλωνάρια. Εχει όμως και πολλά όμορφα κορίτσια και αντάρτες κομμουνιστές παλικάρια».

Και σύμφωνα με μαρτυρία του Γ. Νικολάου, η Σταθούλα Κατσιδήμα, όπως και η Ανθούλα Φιλιπποπούλου και η Μαρία Φιλιπποπούλου, επίσης από την Κουνινά, πέθαναν σαν παλικάρια. Οταν ήρθε ο δήμιος νύχτα, για να εκτελέσουν την Σταθούλα, αυτή κοντοστάθηκε στο διάδρομο της φυλακής - και όταν την έπιασαν από το μπράτσο, φώναξε:

«Μη με πιάνετε, μη με μαγαρίζετε. Θέλω εδώ να πω το τραγούδι μου και μετά θα σας ακολουθήσω. Θα περπατήσω για την εκτέλεση. Το τραγούδι όμως αυτό θα μείνει, για να θυμίζει, πώς πεθαίνουν οι κομμουνιστές και τι παρακαταθήκη αφήνουν για τους νέους».

Για την εκδήλωση της ΚΕ στην Τρίπολη, αύριο Κυριακή, οι Οργανώσεις του ΚΚΕ δρομολογούν λεωφορεία από τις πιο κάτω περιοχές της Πελοποννήσου:

Κορινθία: 7.30 π.μ. Αγιοι Θεόδωροι, Φούρνος Καταβέτη. 8.00 π.μ. Λουτράκι, Πάρκο ΟΣΕ. 8.00 π.μ. Κόρινθος, Περιβολάκια. 8.45 π.μ. Κιάτο, Εθνική Τράπεζα.

Αργολίδα: 8.30 π.μ. Ναύπλιο, Δικαστήριο. 8.30 π.μ. Αργος, Λαϊκή Αγορά.

Λακωνία: 7.00 π.μ. Μολάοι, Γενικό Νοσοκομείο. 7.00 π.μ. Αρεόπολη, Πλατεία. 8.15 π.μ. Σπάρτη, Μουσείο.

Μεσσηνία: 7.00 π.μ. Γαργαλιάνοι, Πλατεία. 7.30 π.μ. Φιλιατρά, Φουρναράκιο. 7.30 π.μ. Πύλος, Πλατεία. 8.00 π.μ. Κυπαρισσία, ΟΣΕ. 8.30 π.μ. Καλαμάτα, πλατεία Υπαπαντής. 8.30 π.μ. Μεσσήνη, Δημαρχείο. 8.45 π.μ. Μελιγαλάς, Κάτω αγορά.

Αχαΐα: 6.45 π.μ. Πάτρα, πλατεία Μαρούδα. 7 π.μ. Αίγιο, τέρμα Μητροπόλεως.

Ηλεία: 6.45 π.μ. Λεχαινά, πλατεία Αγίου Δημητρίου. 7 π.μ. Γαστούνη, ΚΤΕΛ. 7.30 π.μ. Αμαλιάδα, οδός Παπανδρέου στον Αγιο Τρύφωνα. 7.30 π.μ. Πύργος, πλατεία ΟΤΕ. 7.50 π.μ. διασταύρωση Κρεστένων. 8 π.μ. Ζαχάρω, φούρνος Βλασσόπουλου.

Η ΚΟΒ Πετραλώνων του ΚΚΕ διαθέτει πούλμαν που θα αναχωρήσει την Κυριακή, στις 7 π.μ., από το σταθμό του Ηλεκτρικού στα Ανω Πετράλωνα, στην οδό Θεσσαλονίκης.

• Η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ) βάζει πούλμαν που θα αναχωρήσει την Κυριακή, στις 8 π.μ., από την Ομόνοια (μπροστά από το «Hondos»).
• Τα Παραρτήματα ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ Περιστερίου και Μελισσίων δρομολογούν επίσης πούλμαν που αναχωρούν το πρωί της Κυριακής:

-- Περιστέρι, στις 7.15 π.μ., από πλατεία Δημαρχείου.

-- Μελίσσια, στις 7.00 π.μ., από Λεωφόρο Δημοκρατίας 65.

Για να φτάσει ως αυτήν την εκδήλωση, η Κομματική Οργάνωση Πελοποννήσου του ΚΚΕ συγκέντρωσε μαρτυρίες, αρχειακό υλικό αποτελούμενο από φωτογραφίες, προσωπικά στοιχεία και γράμματα προς τους συγγενείς των εκτελεσμένων κι αυτή η προσπάθεια συνεχίζεται. Εκατοντάδες επώνυμοι και ανώνυμοι βοήθησαν με εθελοντική εργασία, με προσφορά σε είδος και οικονομικές ενισχύσεις για την κατασκευή του μνημείου. Πολλοί, επίσης, συνεισέφεραν στη συγκέντρωση στοιχείων για τους εκτελεσμένους, είτε αφιερώνοντας ώρες στη μελέτη αρχείων, είτε προσφέροντας ανεκτίμητα οικογενειακά τους κειμήλια (φωτογραφίες, γράμματα, έγγραφα κ.τ.λ.).

Η κατασκευή του μνημείου - σημειώνουν οι σύντροφοι από την περιοχή - αποτελεί και την απαρχή μιας νέας διεκδίκησης: «Ο χώρος εκτελέσεων, που είναι και χώρος ταφής, να διαμορφωθεί κατάλληλα, ώστε οι νέες γενιές να τον επισκέπτονται, να διδάσκονται, να παίρνουν κουράγιο, να αντέχουν στις δύσκολες καμπές της ταξικής πάλης, στους αντεπαναστατικούς ανέμους της εποχής. Να διαμορφώνεται η ατσάλινη θέληση των μελών του Κόμματος και της ΚΝΕ, να δρούμε κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, με αυξημένη ικανότητα στην προβολή του Προγράμματος του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό - Κομμουνισμό».

Από τις εργασίες για την κατασκευή του μνημείου για τους εκτελεσμένους

Το Εκτακτο Στρατοδικείο Τρίπολης στην αρχή είχε στην ευθύνη του τους Νομούς Αρκαδίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας. Αργότερα, το Νοέμβρη του 1948, λειτούργησε Στρατοδικείο και στην Καλαμάτα. Επίσης, στρατοδικεία ιδρύθηκαν σε Κόρινθο, Ναύπλιο (τμήμα του Στρατοδικείο Κορίνθου), Πάτρα και Πύργο.

Το Στρατοδικείο Τρίπολης έμεινε γνωστό ως «θανατοδικείο», λόγω του μεγάλου αριθμού θανατικών καταδικών που εξέδωσε στη διάρκεια λειτουργίας του.

Εχει το μεγαλύτερο αριθμό αποφάσεων σε θανατικές καταδίκες σε όλη την περιοχή.

Συνολικά, από τον Αύγουστο του 1947 έως και το 1950, παραπέμφθηκαν να δικαστούν στην Τρίπολη 2.995 άντρες και γυναίκες. Εκδόθηκαν 1.087 καταδίκες, δηλαδή καταδικάστηκε το 37,5% των παραπεμφθέντων. Από τους 1.087 καταδικασμένους, οι 370 (το 12% του συνόλου των παραπεμφθέντων) καταδικάστηκαν σε ΘΑΝΑΤΟ, οι 125 σε ΙΣΟΒΙΑ, οι 267 σε 0-10 έτη φυλάκισης και οι 325 σε 10-10+ έτη. Επέβαλε σύνολο έξι χιλιάδες χρόνια σε ποινές φυλάκισης. Στο Στρατοδικείο Τρίπολης καταδικάστηκαν στελέχη και μέλη του ΚΚΕ και του Δημοκρατικού Στρατού. Στελέχη και μέλη του ΚΚΕ που είχαν χρέωση τα παράνομα δίκτυα μεταφοράς μαχητών προς τον ΔΣΕ, τις γιάφκες, τα κέντρα πληροφοριών, αφανείς ήρωες. Καταδικάστηκαν αντάρτες του ΔΣΕ που πιάστηκαν ζωντανοί στα πεδία των μαχών. Καταδικάστηκαν όσοι εξέφραζαν συμπάθεια ή βοήθησαν τους αντάρτες του ΔΣΕ, έστω και με μια φέτα ψωμί.

Σελίδα από το βιβλίο της φυλακής στο οποίο καταγράφονταν οι εκτελέσεις

Οι υπόλοιποι κρατούμενοι, μάλιστα, είχαν οπτική επαφή με τις εκτελέσεις. Ηταν ένα μέτρο που είχε πάρει το κράτος, για να πιέζει τους υπόλοιπους κρατούμενους και θανατοποινίτες ότι αν δε «μετανοήσουν», θα έχουν το ίδιο τέλος, θα είναι οι «επόμενοι»...

Το 1949, οι φυλακές είχαν γεμίσει ασφυκτικά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί στρατόπεδο συγκέντρωσης κρατουμένων στο ποδοσφαιρικό γήπεδο του Παναρκαδικού.

Οι εκτελέσεις στην αρχή γίνονταν από απόσπασμα χωροφυλακής, ενώ μετά το 1948, από απόσπασμα του στρατού, βάζοντας φαντάρους να εκτελούν. Στην αρχή, τα πτώματα των εκτελεσμένων τα έθαβαν στο νεκροταφείο. Ομως, όσο αυξανόταν ο αριθμός των εκτελέσεων, τους έθαβαν επί τόπου στο χωράφι.

Το εξώφυλλο της έκδοσης

Στο πλαίσιο της πολύμορφης δραστηριότητας για τα 100 χρόνια του Κόμματος, οι Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ της Σχολής Υγείας - Πρόνοιας του ΤΕΙ Αθήνας οργάνωσαν εκδήλωση παρουσίασης του συγκεκριμένου βιβλίου, του οποίου άλλωστε η έκδοση εντάσσεται στη σειρά «Από τα 95 στα 100 χρόνια ΚΚΕ».

Αποτελεί μια ξεχωριστή μαρτυρία για πλευρές της δράσης του ΔΣΕ και ιδιαίτερα για την πάλη των μαχητών και των λιγοστών γιατρών και άλλων υγειονομικών «ενάντια στο θάνατο». Στο βιβλίο, εκτός από την οργάνωση της υγειονομικής υπηρεσίας, αποτυπώνεται μέσα από τα μάτια του γιατρού - συγγραφέα το μεγαλείο της αντοχής των μαχητών του ΔΣΕ, αντοχή που ξεπερνάει πολλές φορές τα όρια και της ίδιας της φαντασίας.

Η έκδοση είναι εμπλουτισμένη και με ντοκουμέντα από το αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ, όπως: Φωτογραφίες από το φωτογραφικό αρχείο του Απόστολου Μουσούρη, που η οικογένειά του πρόσφατα πρόσφερε στο Κόμμα, ενώ περιλαμβάνονται και ορισμένα εξώφυλλα υγειονομικών εκδόσεων του ΔΣΕ, βοηθήματα για νοσοκόμους και μαχητές. Επίσης, περιλαμβάνεται απόσπασμα από το πρώτο φύλλο της Εφημερίδας της προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης, όπου μαζί με τη δημοσίευση της Ιδρυτικής Πράξης και άλλες διατάξεις, δημοσιεύεται η ονομασία του Νώντα Σακελλαρίου σε Αντισυνταγματάρχη Υγειονομικό.

Την παρουσίαση του βιβλίου έκανε στην εκδήλωση ο Γιώργος Σιδέρης, στέλεχος του ΚΚΕ, ειδικευόμενος γιατρός. Μιλώντας στους σημερινούς σπουδαστές και αυριανούς υγειονομικούς, ανέφερε, ανάμεσα σε άλλα:

«Ενα βασικό συμπέρασμα που βγαίνει διαβάζοντας το βιβλίο είναι πως η Υγειονομική Υπηρεσία ενός στρατού δεν θα μπορούσε να είναι ξεκομμένη από το χαρακτήρα, τους σκοπούς και τα ιδανικά του.

Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας υπήρξε ένας οργανωμένος λαϊκός στρατός, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων και των συνθηκών. Η δράση του αποτελεί την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα. Το αστικό κράτος γνώρισε τον πιο μεγάλο μέχρι σήμερα κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξή του.

Ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν αντιιμπεριαλιστικός και διεθνιστικός. Η πάλη του αποπνέει μόνο δίκιο και ακατάβλητη ηθική, επειδή δίκιο και ηθική αποπνέει ο αγώνας της εργατικής τάξης, ο αγώνας του ΚΚΕ, είτε έφερνε νίκες, είτε ήττες.

Δεν θα μπορούσε λοιπόν να έχει άλλος στρατός γιατρούς που χειρουργούσαν την ώρα που τους βομβάρδιζαν, τους τραυματιοφορείς που τραγουδούσαν στους τραυματίες περπατώντας έως και 12 ώρες για να αλαφρύνουν τον πόνο τους, νοσοκόμους που πιάνονταν μαζί με τους τραυματίες, υγειονομικό προσωπικό που πολεμούσε, διάβαζε, έψαχνε για υλικά (αφού και το παραμικρό υλικό δεν πήγαινε για πέταμα, δεν υπήρχαν τέτοιες πολυτέλειες). Μάχη, θάνατος και υγειονομική φροντίδα σε συνθήκες άσχημες, με πρωτόγονα μέσα, με συγκλονιστικές προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η διατροφή των τραυματιών και αρρώστων».

Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα από το βιβλίο που χρησιμοποιεί ο ομιλητής: «Ο γιατρός στο αντάρτικο αντιμετωπίζει και τις πιο στοιχειώδεις ελλείψεις. Στερείται τα πάντα. Εχει μονάχα ένα στηθοσκόπιο. Δεν έχει τη δυνατότητα να προμηθευτεί, να συμπληρώσει καμιά έλλειψή του. Εχει μονάχα τον βουνίσιο αέρα, την ελευθερία και τον ψυχωμένο αντάρτη, που στέκει ατάραχος, τα υποφέρει όλα και με τη συμπεριφορά του δίνει κουράγιο στο γιατρό και τον βοηθά να τραβά μπροστά (...). Είναι πολύ για ένα γιατρό να βρίσκεται μπροστά σ' έναν τραυματία, που το μάτι του ζητά βοήθεια και μια γάζα, για να τον επιδέσεις - και συ να κάθεσαι, να τον βλέπεις, χωρίς να μπορείς να του προσφέρεις καμιά βοήθεια, να γυρίζεις πίσω σου να δεις κανένα κομμάτι πανί ή πουκάμισο να το σχίσεις και να το χρησιμοποιήσεις για γάζα. Τέτοιες στιγμές στο αντάρτικο ήταν κάθε μέρα».

Ο Γ. Σιδέρης, αναφερόμενος στην οργάνωση του Υγειονομικού του ΔΣΕ αναφέρει: «Το Υγειονομικό του Δημοκρατικού Στρατού είναι ένα μεγάλο έργο, τιτάνιο. Υγειονομική περίθαλψη στον αντάρτικο στρατό σημαίνει: Οργάνωση υγειονομικής περίθαλψης για ένα στρατό που χτυπάει και φεύγει, που κινείται μόνο νύχτα.

Το Υγειονομικό στεριώνει καλύτερα από το 1948 και μετά. Καθοριστική σε αυτό είναι η συμβολή του κομμουνιστή επιστήμονα Πέτρου Κόκκαλη, υπουργού Υγείας της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης.

Οργανώνεται ένα συνεκτικό σύστημα συγκέντρωσης, μεταφοράς και περίθαλψης των τραυματιών στις ελεύθερες περιοχές αρχικά και αργότερα στις Λαϊκές Δημοκρατίες, για όσους δεν μπορούσαν να νοσηλευτούν σε σωστές συνθήκες για καιρό στην Ελεύθερη Ελλάδα. Αυτή η καταπληκτική οργάνωση του υγειονομικού συστήματος έριξε όλο το βάρος στην πρωτογενή θεραπεία, δηλαδή στην επούλωση των τραυμάτων όσο πιο γρήγορα γίνεται, κοντά στο πεδίο της μάχης, περίπου με τη λογική των χειρουργείων εκστρατείας.

Γίνανε θαύματα εκείνη την περίοδο. Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, μέσα σε υπερβολικά δύσκολες συνθήκες πολέμου για τους επαναστάτες, ένα τεράστιο ποσοστό τραυματιών αποθεραπεύονται και γυρίζουν μάλιστα στις μονάδες τους. Εχουμε ελάχιστη θνησιμότητα τραυματιών στις ελεύθερες ζώνες της Ελλάδας.

Από τις περιπτώσεις καταγμάτων κρανίου που χειρουργήθηκαν στις μάχες Γράμμου - Βίτσι βγήκε το στατιστικό στοιχείο πως η θνησιμότητα έφτασε μόνο στο 10%, όταν η θνησιμότητα στον πόλεμο του 1914 - 1918 ήταν 80% και στον πόλεμο του 1939 - 1944 από στατιστικές Γερμανών - Αγγλων έφτανε στο 25% - 45%! Αυτό από τους χειρουργούς χαρακτηρίστηκε "το θαύμα και τα παράδοξα του Γράμμου - Βίτσι"».

Το στέλεχος του Κόμματος στάθηκε επίσης στα μέτρα καλύτερης οργάνωσης των υγειονομικών υπηρεσιών: «Για τα μέτρα καλύτερης οργάνωσης των υγειονομικών υπηρεσιών του Δημοκρατικού Στρατού, ειδικά μετά τη μάχη του Γράμμου, που είχε 4.000 τραυματίες, πάρθηκαν σημαντικές αποφάσεις που σχετίζονταν με την οργάνωση του υγειονομικού. Αποφασίστηκε η οργάνωση Σχολής Υγειονομικών Στελεχών, σχολής νοσοκόμων, εξασφάλιση από αεροπορικό βομβαρδισμό, ενισχύθηκε το Γενικό Αρχηγείο, οργανώθηκε τάγμα τραυματιοφορέων, κεντρική φαρμακαποθήκη κ.λπ.

Οι σχολές αυτές διήρκεσαν 5 μήνες και τροφοδοτούσαν με βασικές γνώσεις Ανατομίας, Φυσιολογίας, Μικροβιολογίας, Νοσηλευτικής, Επιδημιολογίας και οργάνωσης Υγειονομικής Υπηρεσίας. Αποφοίτησαν 152 αντάρτες, που ονομάστηκαν ανθυπολοχαγοί. Από την Υγειονομική Υπηρεσία του Γενικού Αρχηγείου εκδόθηκε ένα βιβλιαράκι πρώτων βοηθειών, με τίτλο «Απλές οδηγίες για το νοσοκόμο και τον αντάρτη», που μοιράστηκε σε νοσοκόμους και αντάρτες. Οργανώθηκε τάγμα τραυματιοφορέων. Φτιάχτηκε, στο χώρο του Βίτσι, άξονας διακομιδής των τραυματιών. Ιδρύθηκε κεντρική φαρμακαποθήκη. Οργανώθηκε η τροφοδοσία των ασθενών, έτσι ώστε να μη σημειώνονται ελλείψεις τροφών, τις οποίες είχαν ανάγκη για τη θεραπεία τους.

Στο σύνολο οι 25 γιατροί και οι λίγοι υγειονομικοί του ΔΣ κατάφεραν να περιθάλψουν 12.000 τραυματίες σε Γράμμο και Βίτσι».

Η συζήτηση για τις υγειονομικές υπηρεσίες του ΔΣΕ, δε θα μπορούσε παρά να δώσει την ευκαιρία για να φωτιστεί και το εξής: Πώς στέκεται ο υγειονομικός, ο επιστήμονας απέναντι στο λαό που αγωνίζεται; Ποιον υπηρετεί;

Ανέφερε σχετικά ο Γ. Σιδέρης: «Ενα ακόμα συμπέρασμα που προκύπτει επίσης είναι πως ο επιστήμονας, ο υγειονομικός αντικειμενικά παίρνουν θέση. Στο βιβλίο αποτυπώνεται ο ξεχωριστός ρόλος των επιστημόνων που έθεσαν τη ζωή τους στην υπόθεση της λαϊκής πάλης, ανάμεσά τους και ο Νώντας Σακελλαρίου.

Την εποχή εκείνη, ο δρόμος της συνεργασίας με την εξουσία έφτιαχνε πλούτη και καριέρες ή το λιγότερο μια ήσυχη και προσκυνημένη ζωή, ενώ ο δρόμος του αγώνα μπορούσε να οδηγήσει στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα κρεματόρια και το θάνατο.

Επιστήμονας, λοιπόν, στην υπηρεσία ποιου; Στις μέρες που ζούμε αυτό το δίλημμα είναι επίκαιρο. Θα σωπάσουμε μπροστά στην ανυπαρξία Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας; Στα πανάκριβα φάρμακα; Στις πληρωμές των ασθενών, των εργαζομένων που τόσα τους έχουν πάρει; Στις πανάκριβες ιατρικές εξετάσεις; Στην έλλειψη διαγνωστικών μηχανημάτων; Στην υποστελέχωση των δομών Υγείας και Πρόνοιας; Στην απληρωσιά και στην εντατικοποίηση της εργασίας των νέων γιατρών, ειδικά των ειδικευομένων; Στην κατάπτυστη πράξη του νέου υπουργείου Υγείας να δεσμεύσει μέρος των αποθεματικών των νοσοκομείων, δηλαδή των χρημάτων που πάνε για φάρμακα, υλικά των ασθενών και θέλουν να τα δώσουν για την αποπληρωμή του χρέους;

Το πρότυπό μας θα είναι το γλείψιμο, ο καριερισμός ή ο αγώνας για συνειδητή επιστημονική υπηρεσία προς όφελος του λαού;

(...) Φανταστείτε: Τι υγεία έχει σήμερα ο λαός και τι πλούτος, τι επιστημονικά επιτεύγματα υπάρχουν, τι Υγεία θα μπορούσε να έχει. Υπήρχε το αντίθετο παράδειγμα, το γνώρισε, το έζησε η ανθρωπότητα. Και είναι ο σοσιαλισμός.

Ας δούμε ακόμα μία πλευρά. Ποια καθήκοντα όμως προκύπτουν για τους σημερινούς υγειονομικούς, μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ; Τι σημαίνει σήμερα πρωτοπόρος κομμουνιστής υγειονομικός;

Πρωτοπόρος επιστήμονας, κομμουνιστής υγειονομικός σημαίνει να είσαι άμεσα αναγνωρίσιμος σαν αγωνιστής για τα δικαιώματα των εργαζομένων, για την Υγεία και την Πρόνοια ως λαϊκό δικαίωμα. Κομμουνιστής γιατρός σημαίνει να παλεύεις στην πράξη ενάντια στην αστική "ηθική" και ιδεολογία και με την ίδια σου τη στάση μπροστά στον ασθενή, στο χρήστη των υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας.

Σημαίνει να παλεύεις οργανωμένα ενάντια στην εμπορευματοποίηση της Υγείας αλλά και τους φορείς της μέσα στο χώρο ιδιωτικής ή δημόσιας Υγείας που δουλεύεις. Να παλεύεις ενάντια δηλαδή στο κεφάλαιο, την αντιλαϊκή πολιτική, τα κόμματα και τις δυνάμεις που τη στηρίζουν. Να παλεύεις ενάντια στις εταιρείες που καμία σχέση δεν έχουν με το φάρμακο και την υγεία, ενάντια στους μεγαλογιατρούς και αυτούς που η στάση τους είναι εχθρική απέναντι στον ασθενή που συχνά τον χρησιμοποιούν σαν αντικείμενο εκμετάλλευσης».