Ο ρόλος του αμερικανοΝΑΤΟικού «προπυργίου» που φιλοδοξεί να παίξει η κυβέρνηση για λογαριασμό της αστικής τάξης και της «αναβάθμισής» της, βάζοντας το λαό στο στόχαστρο των μεγάλων ανταγωνισμών, αναδείχτηκε ξανά τη βδομάδα που πέρασε, με φόντο και τις διεργασίες για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία, ως κομμάτι των συνολικότερων επικίνδυνων σχεδιασμών ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στην περιοχή.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έγιναν οι επαφές του γγ της λυκοσυμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, την Τρίτη στην Αθήνα, με τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας, αμέσως μετά την επίσκεψη του πρώτου στην Τουρκία.

Οι ίδιες οι κοινές δηλώσεις Στόλτενμπεργκ - Μητσοτάκη ήταν από μόνες τους αρκετές για να χτυπήσουν καμπανάκι για τις εξελίξεις που «τρέχουν» στην περιοχή, με τη σφραγίδα των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Επισκεπτόμενος τη χώρα λίγες μόνο μέρες μετά την άφιξη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μ. Πομπέο, και μπαίνοντας κατευθείαν στο «ψητό», ο γγ του ΝΑΤΟ χαιρέτισε το γεγονός ότι «η Ελλάδα ξοδεύει το 2% του ΑΕΠ της στην άμυνα» και ότι προχωράει «στον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεών της, καθώς αυτό θα ενδυναμώσει το ΝΑΤΟ». Μια κυνική ομολογία ότι η αγορά των «Rafale» από τη Γαλλία, ο εκσυγχρονισμός των αμερικανικών «F-16», η σχεδιαζόμενη αγορά νέων φρεγατών και ο εκσυγχρονισμός όσων επιχειρούν έχουν ως προτεραιότητα την ενίσχυση του ΝΑΤΟικού στρατιωτικού «αποτυπώματος» στην περιοχή, και όχι βέβαια την υπεράσπιση της άμυνας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, όπως ψεύτικα ισχυρίζεται η κυβέρνηση.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Στόλτενμπεργκ χαιρέτισε το γεγονός ότι «με τη συμμετοχή σας στις αποστολές του ΝΑΤΟ, από το Αφγανιστάν μέχρι το Κόσοβο, τα μαχητικά σας βοηθούν στην ασφάλεια των ουρανών του Μαυροβουνίου και το Πολεμικό σας Ναυτικό αποτελεί σημαντικό τμήμα της ναυτικής παρουσίας του ΝΑΤΟ», ως κομμάτι των επιθετικών σχεδιασμών του ΝΑΤΟ και «για να διατηρείται η Ελλάδα δυνατή», όπως είπε ο ίδιος, εννοώντας βέβαια την αστική της τάξη και όχι τους εργαζόμενους και το λαό. Τα δικά της συμφέροντα εξυπηρετεί ο ρόλος «μεντεσέ» στα επικίνδυνα σχέδια των ΑμερικανοΝΑΤΟικών, ενώ χώρα και λαός μετατρέπονται σε στόχο.

Ο γγ του ΝΑΤΟ ήταν σαφής και για τις «προκλήσεις» που έχει να αντιμετωπίσει το ΝΑΤΟ στην περιοχή: «Συζητήσαμε τους προβληματισμούς για την αυξανόμενη παρουσία της Ρωσίας στην περιοχή της Μεσογείου, καθώς αυτή έχει επιπτώσεις στο θέμα της ασφάλειάς μας. Γι' αυτό και οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε μαζί», σημείωσε.

Αυτό το «μαζί» ανέλαβε να «μεταφράσει» και επιβεβαιώσει ο Κ. Μητσοτάκης, σημειώνοντας ότι οι εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος με την Τουρκία «απειλούν την ίδια τη συνοχή του ΝΑΤΟ, σε μία ζώνη στρατηγικού ενδιαφέροντος και για τις ΗΠΑ, για ολόκληρο τον δυτικό κόσμο».

Σε αυτήν τη βάση, ο Στόλτενμπεργκ περιέγραψε τα επόμενα βήματα στο παζάρι των Ελληνοτουρκικών, όπως εξελίσσεται με «χορηγούς» ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ. Συγκεκριμένα, χαιρέτισε τον «μηχανισμό αποκλιμάκωσης» που ενεργοποίησε το ΝΑΤΟ στην έδρα του στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή των στρατιωτικών αντιπροσώπων των δύο χωρών υπό την επίβλεψη υψηλόβαθμων ΝΑΤΟικών αξιωματούχων, με συμφωνία των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας.

Υπογράμμισε, επίσης, την ετοιμότητα της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας να τον αναπτύξει ακόμη περισσότερο και να τον εξελίξει σε «πλατφόρμα», που θα μπορεί «να δημιουργήσει χώρο για διπλωματικές προσπάθειες», με στόχο οι «διαφορές μεταξύ συμμάχων» να διευθετηθούν «στο πνεύμα της συμμαχικής αλληλεγγύης».

Διόλου τυχαία, σε αυτό το καθορισμένο πλαίσιο, αμέσως μετά τις ανακοινώσεις (την προηγούμενη βδομάδα) περί σύστασης του μηχανισμού και τις συναντήσεις Στόλτενμπεργκ διαδοχικά σε Τουρκία και Ελλάδα, Δευτέρα και Τρίτη, οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών συναντήθηκαν, την Πέμπτη, στο περιθώριο φόρουμ στην Μπρατισλάβα της Σλοβακίας και αποφάσισαν «να δοθεί ημερομηνία για τις διερευνητικές». Ο ΥΠΕΞ, Ν. Δένδιας, είπε την Παρασκευή ότι ο Τούρκος ομόλογός του, Μ. Τσαβούσογλου, «δεσμεύθηκε να προτείνει συγκεκριμένη ημερομηνία» και πλέον «αναμένουμε από την τουρκική πλευρά». Εκτίμηση της κυβέρνησης είναι ότι θα ξεκινήσουν μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15/10, όπως είπε την Παρασκευή ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στ. Πέτσας.

Ολα αυτά με φόντο τις νέες τουρκικές προκλήσεις στα Βαρώσια στην Κύπρο, για τις οποίες ΗΠΑ και ΕΕ έσπευσαν να εκφράσουν «ανησυχίες» μήπως «περιπλέξουν το διάλογο» (βλέπε και δίπλα θέμα). Σε αυτό το φόντο, κατά πληροφορίες, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χ. Μάας, ανέλαβε να επισκεφτεί εκ νέου, διαδοχικά Λευκωσία και Αθήνα, την Τρίτη (για συναντήσεις με πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών), ενώ θα μεταβεί και στην Αγκυρα, καθώς (και) οι Γερμανοί βάζουν πλάτη για εκκίνηση, το συντομότερο δυνατό, των διερευνητικών.

Κλοτσώντας, στο μεταξύ, το τενεκεδάκι και λίγο παρακάτω, ο Κυρ. Μητσοτάκης, μιλώντας, την Παρασκευή, στη γαλλική εφημερίδα «Le Figaro», ανέφερε: «Αναμένουμε να αρχίσουν σύντομα οι διερευνητικές επαφές. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: Στο πλαίσιο της γερμανικής διαμεσολάβησης συμφωνήσαμε ότι οι συζητήσεις θα ξαναρχίσουν από το σημείο όπου διακόπηκαν τον Μάρτιο του 2016», με θέμα συζητήσεων την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. «Στο μεσοδιάστημα μπορούν να γίνουν παράλληλες συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών και - γιατί όχι - ανάμεσα σε εμένα και τον Πρόεδρο της Τουρκίας», είπε, παραπέμποντας σε ένα παζάρι που θα διεξάγεται πολυεπίπεδα. «Είναι προτιμότερο να δώσουμε μία ευκαιρία στη διπλωματία, προκειμένου να βρούμε μία κοινά αποδεκτή λύση. Εάν, τελικά, εξακολουθούμε να μην μπορούμε να συμφωνήσουμε, τότε θα πρέπει να απευθυνθούμε στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός, δίνοντας το σχέδιο των επαφών.

Ενα σχέδιο όπου τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μπαίνουν στο κρεβάτι του Προκρούστη. Θυμίζουμε, άλλωστε, ότι από την άνοιξη του 2002 που ξεκίνησαν αυτές οι επαφές, μέχρι το 2016 που διακόπηκαν, 60 γύρους μετά, με την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν, η Τουρκία τις αξιοποιούσε πάντα ως βήμα για να προωθεί τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της, τις αμφισβητήσεις για το εύρος του ελληνικού εναέριου χώρου, των χωρικών υδάτων, την αποστρατιωτικοποίηση κ.λπ.

Π.χ. έχουν συζητηθεί θέματα όπως η «προσαρμογή» των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο (6, 8, 9 και 12 ν.μ., αναλόγως της περιοχής και της εγγύτητας με τις τουρκικές ακτές), με τα οποία θα «εναρμονιζόταν» και ο Εθνικός Εναέριος Χώρος (σήμερα η Ελλάδα έχει εναέριο χώρο 10 ν.μ. σε όλη την επικράτεια). Εχουν συζητηθεί, ακόμα, οι λεγόμενες «γκρίζες ζώνες», με ό,τι αυτό σημαίνει (ελληνική κυριαρχία σε μια σειρά από ζώνες).

Ταυτόχρονα, ως αναπόσπαστο κομμάτι των «διευθετήσεων» και στοιχείο μετατροπής της χώρας σε ευρωατλαντικό ορμητήριο, εντείνονται οι προσπάθειες των Αμερικανών να βάλουν στο χέρι και άλλες «στρατηγικές υποδομές» της χώρας που οξύνουν παραπέρα τους ανταγωνισμούς.

Την ίδια μέρα που ο Στόλτενμπεργκ κατέφτανε για συνεννοήσεις στην Αθήνα, ο A. Μπόουλερ, διευθύνων σύμβουλος της «International Development Finance Corporation» (DFC, κρατικός φορέας των ΗΠΑ με στόχο τη χρηματοδότηση επενδύσεών τους σε στρατηγικούς τομείς όπως Ενέργεια, υποδομές, τεχνολογία, για να μην πέσουν στα χέρια αντίπαλων ιμπεριαλιστικών κέντρων, και πρώτα της Κίνας), συναντούσε στην Ουάσιγκτον τον Π. Ξενοκώστα της ONEX, που έχει ήδη βάλει στο χέρι το Νεώριο Σύρου, ενώ απέκτησε και το πλειοψηφικό πακέτο των Ναυπηγείων Ελευσίνας, για να τα μετατρέψει σε επισκευαστική βάση του 6ου Στόλου των ΗΠΑ, όπως επίσης να κλείσει δουλειές με το Ελληνικό Δημόσιο για τη ναυπήγηση 4 φρεγατών του Πολεμικού Ναυτικού (για την ακρίβεια 3, αφού στα σχέδιά τους είναι η πρώτη - ως πρότυπο - να ναυπηγηθεί στο Ουισκόνσιν των ΗΠΑ).

Ο Μπόουλερ δήλωσε κατόπιν ότι συνεχίζουν την «πρόοδο» που πέτυχαν ήδη από το ταξίδι του στην Ελλάδα το προηγούμενο διάστημα. Χαρακτήρισε την Ελευσίνα «στρατηγική επένδυση», συνδυάζοντάς την με τον γειτονικό Σκαραμαγκά, που επίσης θέλουν να ελέγξουν, στην κόντρα με γερμανικά και άλλα μονοπώλια. Σημειωτέον, η κυβέρνηση ξεκίνησε την Παρασκευή τον διεθνή διαγωνισμό για την ιδιωτικοποίηση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, του μεγαλύτερου ναυπηγείου της χώρας αλλά και ολόκληρης της Ανατολικής Μεσογείου, με τον υπουργό Ανάπτυξης μια μέρα πριν να επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον της ONEX.

Από κοντά και ο Ξενοκώστας, που δήλωσε ότι αντικείμενο συζήτησης ήταν πώς θα προχωρήσουν την υπόθεση με τα Ναυπηγεία Ελευσίνας και Σκαραμαγκά, «προκειμένου να δημιουργηθεί ένας βιώσιμος κορυφαίος κόμβος ναυπηγείων και Ενέργειας («shipyard & energy hub shipyard & energy hub») για την Ανατολική Μεσόγειο». Σημειωτέον, και ο Μπόουλερ μίλησε για «επένδυση της DFC στον Κόμβο Ενέργειας Ελευσίνας».

Τέλος, πρέπει να καταγραφεί, ως άλλος ένας κρίκος της εμπλοκής στα σχέδια των ΝΑΤΟ - ΗΠΑ - ΕΕ, στην κόντρα με άλλα κέντρα, ο ρόλος που αναλαμβάνει η κυβέρνηση στην ευρωατλαντική ενσωμάτωση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, ενάντια στη διείσδυση Ρωσίας και Κίνας.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, δεν παρέλειψε την Παρασκευή να μεταβεί στο Κόσοβο, όπου συνομίλησε με κυβερνητικά στελέχη για την «ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων», τη «σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή», τον «διάλογο Βελιγραδίου - Πρίστινας» και τη «συνεργασία μας σε ενεργειακά ζητήματα», όλα θέματα από την ατζέντα των ΑμερικανοΝΑΤΟικών. «Ιδίως, είχαμε συζητήσεις που αφορούν τα θέματα της Ενέργειας. Οπως ξέρετε, η κυβέρνηση καταβάλλει μία μεγάλη προσπάθεια να καταστεί η Ελλάδα ενεργειακός κόμβος για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων», είπε κατόπιν ο Ν. Δένδιας, στόχος που κουμπώνει στα πλάνα των Αμερικανών για διοχέτευση δικών τους συμφερόντων καυσίμου στις ευρωπαϊκές αγορές, μέσω αγωγών που θα διέρχονται από το ελληνικό έδαφος, για την «ενεργειακή απεξάρτηση» από τη Ρωσία.

Διόλου τυχαία, το ταξίδι και οι επαφές Δένδια έτυχαν διθυράμβων από πλευράς του πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζ. Πάιατ, που σε ανάρτησή του τόνισε ότι είναι «φανταστικό να βλέπουμε αυτήν την πρόοδο στο όραμα της περιφερειακής συνεργασίας που συζητήσαμε με τον Πομπέο στη Θεσσαλονίκη και με τον Μπόουλερ στην Αθήνα», στις επισκέψεις των Αμερικανών αξιωματούχων το προηγούμενο διάστημα στην Ελλάδα, και όσων συμφώνησαν ήδη από τότε.

Το γεγονός ότι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ αντιμετωπίζουν την Τουρκία ως κρίσιμο εταίρο για την υλοποίηση των σχεδιασμών τους απέναντι σε αντίπαλα ιμπεριαλιστικά κέντρα σε μια σειρά από ανοιχτά μέτωπα, οξύνοντας μέσα σε αυτό το πλαίσιο το πολύπλευρο όσο και περίπλοκο παζάρι μαζί της και δίνοντας «αέρα στα πανιά» των διεκδικήσεων της αστικής της τάξης, αναδείχτηκε ξανά από τις εξελίξεις τη βδομάδα που πέρασε.

Τη Δευτέρα, ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ξεκίνησε τις επαφές του στη γειτονιά μας από την Αγκυρα, όπου έσπευσε να σημειώσει ότι η Τουρκία «συνεισφέρει σημαντικά στην κοινή μας ασφάλεια» αλλά και ότι «το ΝΑΤΟ παραμένει ισχυρά αφοσιωμένο στην ασφάλεια της Τουρκίας». Εξέφρασε την ικανοποίησή του για τον ελληνοτουρκικό «μηχανισμό στρατιωτικής απεμπλοκής» και για την «εποικοδομητική δέσμευση Τουρκίας και Ελλάδας», στο φόντο της προσπάθειας διατήρησης της ΝΑΤΟικής συνοχής ώστε να μπλοκαριστεί «η αυξανόμενη παρουσία» ανταγωνιστών που «οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε μαζί».

Την ίδια στιγμή, ο Στόλτενμπεργκ αναγνώρισε ότι «αντιμετωπίζουμε ένα σύνολο δύσκολων ζητημάτων», χαρακτηρίζοντας ωστόσο σε αυτό το πλαίσιο «ακόμα πιο σημαντική την απευθείας συζήτησή τους με την τουρκική ηγεσία» και παραθέτοντας τέτοια «δύσκολα ζητήματα» επανέλαβε την ανησυχία «για τις συνέπειες της απόκτησης του συστήματος "S-400"» (τους οποίους μάλιστα φέρεται έτοιμη να δοκιμάσει η Τουρκία αυτήν τη βδομάδα σε περιοχή της Μ. Θάλασσας), επειδή αυτό «μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τα αεροσκάφη της Συμμαχίας και να προκαλέσει κυρώσεις από τις ΗΠΑ». Παράλληλα, ο γγ του ΝΑΤΟ αναφέρθηκε στην «περίπλοκη κατάσταση» σε Λιβύη, Συρία, Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπου το τουρκικό κεφάλαιο παρεμβαίνει για τους δικούς του σχεδιασμούς, παζαρεύοντας και με άλλα κέντρα (π.χ. Ρωσία).

Τις παραπάνω επισημάνσεις Στόλτενμπεργκ διαδέχτηκαν οι ενημερώσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ο οποίος - παρουσιάζοντας στο Ευρωκοινοβούλιο τα αποτελέσματα της πρόσφατης Συνόδου της ΕΕ - είπε ότι «υποστηρίζουμε διάλογο για όλες τις διενέξεις» με την Τουρκία (αναφερόμενος ειδικά στην υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο και το Κυπριακό), υπενθύμισε ότι μέσα από την επαναδιαπραγμάτευση των ευρωτουρκικών σχέσεων «πολλά ζητήματα προκύπτουν, όπως έσοδα από υδρογονάνθρακες» και αφού είπε ότι «θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα για να υποστηρίξουμε τα συμφέροντά μας και τα συμφέροντα μελών μας» ξεκαθάρισε: «Προτιμούμε τον διάλογο, μια θετική ατζέντα ΕΕ - Τουρκίας», στην οποία περιέλαβε από τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης (που επιδρά στο μεγαλύτερο μέρος και της διμερούς οικονομικής συνεργασίας) μέχρι και το Μεταναστευτικό (που αποτελεί μοχλό προώθησης διαφόρων αντιλαϊκών σχεδιασμών).

Τα συμπεράσματα της Συνόδου βρέθηκαν στο επίκεντρο και νέας τηλεδιάσκεψης ανάμεσα στον Τούρκο Πρόεδρο, Ρ. Τ. Ερντογάν, και τη Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, στη διάρκεια της οποίας συζητήθηκαν όλα τα «καυτά» θέματα, από τη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τη Συρία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Μέρκελ ζήτησε «γρήγορα βήματα» προς μια ατζέντα για την περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων.

Στο μεταξύ ως στοιχείο του παζαριού που οξύνεται «διαβάζεται» και η επιστολή του Αμερικανού Προέδρου Ντ. Τραμπ προς τη Γερουσία, που για την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στις ΗΠΑ και μετά τις 14 Οκτώβρη, επικαλείται ότι «η κατάσταση σε σχέση με τη Συρία και ιδίως, με τις ενέργειες της κυβέρνησης της Τουρκίας να διεξάγει στρατιωτική επίθεση στη Βορειοανατολική Συρία, υπονομεύει την εκστρατεία να ηττηθεί o ISIS (Ισλαμικό Κράτος), θέτει σε κίνδυνο πολίτες και απειλεί περαιτέρω να υπονομεύσει την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή, και συνεχίζει να αποτελεί ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή για την εθνική ασφάλεια και την πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών».

Τις πολύπλευρες διεργασίες καταγράφει και η επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Αμυνας Χ. Ακάρ - μόλις μια βδομάδα μετά την επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ στη Ρώμη - που δήλωσε ότι «η φιλία και η συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας θα φτάσουν σε πιο προχωρημένο επίπεδο». Ο Ακάρ συναντήθηκε με τον Ιταλό ομόλογό του Λ. Γκουερίνι, που μια μέρα πριν επισκέφτηκε επίσημα τη Λευκωσία τονίζοντας ανάμεσα σε άλλα τη σημασία «επανέναρξης ενός εποικοδομητικού διαλόγου με την Τουρκία».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, φτάνοντας στο Κατάρ - όπου η Τουρκία έφτιαξε τα τελευταία χρόνια βάση προσδοκώντας να παίξει ευρύτερο ρόλο στην περιοχή - ο Ερντογάν έδωσε συνέντευξη όπου επανέλαβε προειδοποιήσεις προς όσους επιταχύνουν σχέδια χωρίς τη συμμετοχή ή την έγκριση της Αγκυρας: «Εχουμε εκφράσει δυνατά σε όλες τις πλατφόρμες ότι δεν θα δεχτούμε καμία λύση που να αγνοεί την Τουρκία και την Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου (σ.σ. ψευδοκράτος) και που μας περιορίζει στις ακτές, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Θα συνεχίσουμε αποφασιστικά να προστατεύουμε και να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας ανά πάσα στιγμή και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες». Εκρινε δε σκόπιμο να προσθέσει ότι «έχουμε διατηρήσει ανοιχτά τα κανάλια διπλωματίας από την αρχή. Η Τουρκία έχει δείξει δυνατά και ξεκάθαρα ότι υποστηρίζει τη μείωση της έντασης και ευνοεί τον διάλογο στην Ανατολική Μεσόγειο».

Την ίδια στιγμή, ενώ τα τουρκικά πλοία «Γιαβούζ» και «Μπαρμπαρός» αποσύρθηκαν από την κυπριακή ΑΟΖ την οποία παραβίαζαν όλο το προηγούμενο διάστημα, μεσοβδόμαδα ο Ερντογάν ανακοίνωσε το «άνοιγμα» των Βαρωσίων, του φιλέτου αυτού στην Αμμόχωστο της κατεχόμενης Κύπρου, που πριν από την εισβολή αποτελούσε πόλο έλξης τουριστικών και άλλων επενδύσεων. Υποδεχόμενος στην Αγκυρα τον «πρωθυπουργό» του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ, ο Ερντογάν ζήτησε αναβάθμιση του ψευδοκράτους και «οι Τουρκοκύπριοι να εκπροσωπηθούν με τον τρόπο που τους αξίζει στη Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο που προγραμματίζεται να γίνει το επόμενο διάστημα». Μίλησε για «αδικία» την οποία «η Τουρκία δεν θα επιτρέψει άλλο» και πρόσθεσε ότι «αποφασίσαμε (σ.σ. με το ψευδοκράτος) να οικοδομήσουμε από κοινού το μέλλον της Κύπρου στη βάση συγκεκριμένων ενεργειών και όχι απλά με οράματα. Οσο η ΤΔΒΚ δυναμώνει, τα δεσμά του εμπάργκο σε βάρος της θα αρχίζουν να σπάνε ένα ένα. Πιστεύω ότι η περιοχή Μαράς, που κάποτε αποτελούσε τον αγαπημένο προορισμό διακοπών σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, θα ανακτήσει τη δόξα της». Να σημειωθεί ότι στο ίδιο πλαίσιο αξιοποιείται και ο αγωγός που μεταφέρει νερό στα Κατεχόμενα από την Τουρκία (η Κύπρος έχει σημαντικά προβλήματα υδροδότησης).

Μάλιστα, την Πέμπτη, στήθηκε φιέστα στα Κατεχόμενα με την άφιξη «λαού και επισκεπτών» στα Βαρώσια, που άνοιξαν για το κοινό για πρώτη φορά μετά την εισβολή. «Πιστεύω ακράδαντα ότι τα Βαρώσια, το μαργαριτάρι της Ανατολικής Μεσογείου, θα γίνουν το σύμβολο της ειρήνης και της ευημερίας καθώς και της αναζωογόνησης της οικονομίας της ΤΔΒΚ», σχολίασε σε ανάρτησή του ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Φουάτ Οκτάι. Εκπρόσωποι των κατοχικών αρχών διευκρίνιζαν ποια τμήματα της ακτής θα μπορούν να χρησιμοποιούν λουόμενοι και μίλησαν για σταδιακό άνοιγμα της Αμμοχώστου, αναφέροντας ότι «σύντομα θα ανοίξουν και άλλες περιοχές».

Στο μεταξύ, η Αγκυρα εξέδωσε δύο NAVTEX, για τη διενέργεια στρατιωτικών ασκήσεων με πραγματικά πυρά, στο Αιγαίο, το τριήμερο 26 - 28 Οκτώβρη, δεσμεύοντας περιοχή ανοιχτά της Εύβοιας, της Σκύρου, των Ψαρών και της Χίου.

Σχολιάζοντας τις εξελίξεις με τα Βαρώσια, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, εξέφρασε ανησυχία επειδή «μπορεί να περιπλακούν οι προσπάθειες για την επανάληψη των συνομιλιών» και χαρακτήρισε «επείγουσα» την «ανάπτυξη εμπιστοσύνης, όχι της δημιουργίας μεγαλύτερων διαιρέσεων». Μάλιστα, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Πίτερ Στάνο, σε ερώτηση για τις νέες τουρκικές ασκήσεις είπε: «Οσον αφορά τη νέα NAVTEX, πάλι, χωρίς να σχολιάζουν κάθε κίνηση και κάθε απόφαση ή ανακοίνωση, τα κράτη - μέλη της ΕΕ παρακολουθούν. Παρακολουθούν πολύ προσεκτικά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τις δράσεις που αναλαμβάνει η Τουρκία (...) Αυτό που εμείς ως ΕΕ περιμένουμε είναι η αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, η δημιουργία συνθηκών και η συμμετοχή σε εποικοδομητικό θετικό διάλογο».

Ο εκπρόσωπος της Γερμανίδας καγκελαρίου, Στέφαν Ζάιμπερτ, χαρακτήρισε την εξέλιξη «αχρείαστο βήμα» που «βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειες για αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο», σπεύδοντας να καλέσει «όλα τα μέρη σε διάλογο».

Ενδιαφέρουσα ήταν και η αντίδραση της Ρωσίας, που χαρακτήρισε μεν «απαράδεκτο» το άνοιγμα των Βαρωσίων, συμπλήρωσε ωστόσο ότι «μια εποικοδομητική ατμόσφαιρα θα μπορούσε να δημιουργηθεί» με την ταχύτερη επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, που - συνέχισε - θα συνέβαλλε στην εύρεση συμβιβασμών, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος των Βαρωσίων.

Από τη μεριά της Κύπρου, ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης είπε ότι η χώρα «δεν παρέμεινε και δεν θα παραμείνει αδρανής», κατηγορώντας την Αγκυρα για «κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας», όπως το ψήφισμα 550 του 1984 (τόνιζε ότι οι απόπειρες για εποικισμό οποιουδήποτε τμήματος των Bαρωσίων από άτομα διαφορετικά από τους κατοίκους τους είναι απαράδεκτες και ζητούσε τη μεταβίβαση της περιοχής στη διοίκηση του ΟΗΕ).

Την Παρασκευή, αργά ώρα Ελλάδας, μετά από αίτημα της Λευκωσίας, αναμενόταν να συνεδριάσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Είχε πάντως προηγηθεί παρέμβαση του γγ του Οργανισμού, Αντόνιο Γκουτέρες, που επανέλαβε την «ανάγκη αποφυγής μονομερών ενεργειών, ικανών να προκαλέσουν εντάσεις στο νησί και να υπονομεύσουν την επιστροφή στον διάλογο ή τη μελλοντική επιτυχία των συνομιλιών». Ο Γκουτέρες επανέλαβε και την ετοιμότητά του «να φέρει τα μέρη μαζί», αφού άλλωστε πρόσφατα υπέβαλε νέα πρόταση για άτυπη 5μερή συνάντηση για το Κυπριακό, μετά τις «προεδρικές εκλογές» στα Κατεχόμενα, που έχουν προγραμματιστεί για την Κυριακή 11 Οκτώβρη.

Τον τελευταίο καιρό πάντως δημοσκοπήσεις εμφάνιζαν τον (σημερινό «πρόεδρο») Μουσταφά Ακιντζί να έχει χάσει το προβάδισμα έναντι του Τατάρ (που θεωρείται «εκλεκτός» της Αγκυρας). Επίσης, το άνοιγμα των Βαρωσίων προκάλεσε την αντίδραση του (μεταρρυθμιστικού) Κόμματος του Λαού που επέκρινε τον τρόπο που ξεκίνησε η αξιοποίηση της περιοχής και αποχώρησε από τον «κυβερνητικό συνασπισμό», με αποτέλεσμα να φουντώνουν τα σενάρια για πρόωρες «βουλευτικές εκλογές». Από το Κόμμα του Λαού προέρχεται ο μέχρι πρότινος «ΥΠΕΞ» Κουντρέτ Οζερσάι - που έχει στενές επαφές με τη Δύση και έχει διακριθεί για τη διπλωματική του «κινητοποίηση» - που δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια και προβλήθηκε ως πολιτική δύναμη «ελπιδοφόρα» και «ανεξάρτητη».