Από την πρόσφατη άσκηση των ΗΠΑ «Bright Star» στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου συμμετείχε και η Ελλάδα, με ευθύνη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ

Οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Κύπρου βρέθηκαν στην Ιερουσαλήμ στις 13 Σεπτέμβρη (κίνηση που κάνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ και μερικές άλλες χώρες προχώρησαν στην πρόκληση της αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ) και μετά στο Κάιρο, σε επαφές για τις οποίες δεν έγιναν παρά λιγοστές γενικόλογες δηλώσεις, ότι αφορούσαν θέματα όπως η «περαιτέρω προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας». Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ συμμετέχει επίσης σε όλα τα ιμπεριαλιστικά σχέδια στην ευρύτερη περιοχή, με πρόσφατη τη συμμετοχή στην άσκηση «Βright Star», μαζί με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες και με στόχο την αντιμετώπιση της Ρωσίας και των συμμάχων της. Αλλες συναντήσεις που δεν πρέπει να περνούν απαρατήρητες είναι και το τετ-α-τετ των ηγετών Αιγύπτου - Ισραήλ, δύο δυνάμεων στις οποίες επενδύουν σημαντικά οι ΗΠΑ.

Εξάλλου, πολλοί επιμένουν ότι οι ΗΠΑ μελετούν πολύ συγκεκριμένα πώς μπορούν να αξιοποιήσουν μια στερεότερη συνεργασία με Ελλάδα - Κύπρο - Ισραήλ, για να «αντιμετωπίσουν» ευρύτερες πιθανές αναδιατάξεις.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, πληθαίνουν όσοι εκτιμούν τη «μεγάλη γεωστρατηγική αξία» της Κύπρου και τον συνολικότερο ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει, με τον Ελληνα ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά να ξεχωρίζει ως ένα από τα «κυριότερα» θέματα ότι «πάρα πολλοί άνθρωποι πια στην Ουάσιγκτον δεν αντιμετωπίζουν την Κύπρο μονοδιάστατα (...) αλλά αντιμετωπίζουν την Κύπρο αυτοτελώς, ως ένα κράτος με μεγάλη γεωστρατηγική αξία...»

Σημειωτέον ότι τον επόμενο μήνα ο Κύπριος ΥΠΕΞ θα έχει με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο επίσημη συνάντηση, για την οποία κυβερνητικοί αξιωματούχοι σημειώνουν πως «μπορεί να γίνουν κάποιες σημαντικές συμφωνίες», ενώ πιθανολογείται και ταυτόχρονη συνάντηση των δύο υπουργών Αμυνας.

Ξεχωρίζοντας τη σημασία που έχει η «γειτονιά» μας συνολικότερα για τη γεωπολιτική θέση των ΗΠΑ, το αμερικανικό πολιτικό περιοδικό «Washington Examiner» έγραφε στις 18 Σεπτέμβρη ότι «η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται πιο επικίνδυνη, και αυτό δεν αφορά μόνο τη Ρωσία, τη Συρία ή το Ιράν». Αναδεικνύοντας πως κάθε αμερικανική παρέμβαση στη Μεσόγειο αλληλεπιδρά και με τη σχέση της Ουάσιγκτον με την Αγκυρα (που αποτελούσε για πολλά χρόνια βασικό σύμμαχο των ΗΠΑ), περιέγραφε τον «πονοκέφαλο» που δημιουργούν στις ΗΠΑ τα νέα δεδομένα στη συνεργασία τους με την Τουρκία.«Ο κίνδυνος προέρχεται από την Τουρκία και τη μακρόχρονα "ανενεργή" σύγκρουση στην Κύπρο», ανέφερε ο συντάκτης και, υποστηρίζοντας ότι «ίσως η σύγκρουση (σ.σ. για την Κύπρο) θα παρέμενε "ανενεργή" αν δεν είχε ανακαλυφθεί αέριο στα νερά και στην ΑΟΖ της Κύπρου», φανέρωνε τον προβληματισμό των ΗΠΑ για το πώς δυσκολεύει η προσπάθειά τους να επηρεάσουν την επαναξιολόγηση ενεργειακών και άλλων διαύλων μεταξύ Ανατολής και Δύσης, άρα και της δικής τους αναμέτρησης με τη Ρωσία και όχι μόνο.

Ειδικότερα, έγραφε: «Ενώ τα οικόπεδα αερίου της Ανατολικής Μεσογείου αντιστοιχούν μόνο στο 1/3 των διαπιστωμένων αμερικανικών αποθεμάτων αερίου και σε λιγότερο από το 1/10 της Ρωσίας, έχουν σημασία για τέσσερις λόγους: Βρίσκονται κοντά στην ευρωπαϊκή αγορά. Παρακάμπτουν και τη Ρωσία και το Ιράν, προσφέροντας στην Ευρώπη ενεργειακή ανεξαρτησία από αυτά τα δύο κράτη. Και, για όσο η συμπεριφορά της Τουρκίας καθίσταται πιο προβληματική, οι αγωγοί αερίου δεν θα χρειάζεται να διασχίσουν ούτε την Τουρκία...».

Ακόμα πιο αποκαλυπτική είναι άλλη ανάλυση, που δημοσίευσε τον περασμένο Μάη το αμερικανικό Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (Center for Strategic and International Studies - CSIS), με τίτλο «Αποκαθιστώντας την Ανατολική Μεσόγειο ως μια στρατηγική άγκυρα των ΗΠΑ». Μέσα στο καλοκαίρι, πολλά αστικά κυπριακά ΜΜΕ «πανηγύρισαν» για αυτήν την ανάλυση, επειδή - όπως έλεγαν - προτάσσει την ενίσχυση της συνεργασίας των ΗΠΑ με την Κύπρο, εμφανίζοντας μια τέτοια επιλογή ως «στρίμωγμα» της Τουρκίας στη γωνία, αλλά και ως σωτήρια λύση για το λαό και για την επανένωση της Κύπρου. Η αλήθεια βέβαια είναι αλλού: Στις προτεραιότητες που διαμορφώνονται αυτήν την περίοδο για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, με δεδομένο ότι ναι μεν πιέζουν οι σοβαρές αντιθέσεις μεταξύ ΗΠΑ - Τουρκίας, αλλά και με δεδομένο ότι η δύναμη και η στρατιωτική και γεωπολιτική θέση της Τουρκίας δεν επιτρέπουν εύκολα την πλήρη διάρρηξη των δεσμών μαζί της. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, θα χάριζε πολλαπλά πλεονεκτήματα στη Ρωσία και όχι μόνο.

Η ανάλυση του CSIS αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η στρατηγική των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο έχει καθυστερήσει πολύ να αναθεωρηθεί (...) Τουρκία, Ρωσία, Κίνα και Ιράν αναζητούν μεγαλύτερες βάσεις στην περιοχή, οι οποίες θα υπονομεύσουν τους διακανονισμούς που έχουν διασφαλίσει οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους. Τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή εξακολουθούν να είναι μεγάλα, αλλά η περιοχή αλλάζει με τρόπους που τα βλάπτει και η επιρροή των ΗΠΑ ελαττώνεται».

Καταγράφοντας τις βασικές προκλήσεις για τις ΗΠΑ, το CSIS ξεχωρίζει και την «επαναξιολόγηση της σχέσης τους με την Τουρκία ώστε να μειωθεί η απόσταση που τις χωρίζει από τους στόχους και τα συμφέροντα της Τουρκίας στην περιοχή, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα "συμπληρώματα", ή, εφόσον κριθεί απαραίτητο, εναλλακτικές στα στρατηγικά οφέλη και κέρδη που παρέχει η Τουρκία». Μάλιστα, ο επανακαθορισμός αυτός της συνεργασίας με την Τουρκία θεωρείται κρίσιμος και για την επίλυση του Συριακού με τρόπο που «να δίνει ώθηση στα βασικά συμφέροντα των ΗΠΑ», κάτι που η μελέτη θεωρεί τη δεύτερη βασική πρόκληση για τις ΗΠΑ στην περιοχή.

Σημειώνει το CSIS: «Η Τουρκία δεν είναι ούτε αντίπαλος - με τη συμβατική έννοια - ούτε εντελώς σύμμαχος: Είναι απίθανο οι δεσμοί των δύο χωρών να επιστρέψουν στην οικειότητα της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, εξίσου απίθανη είναι όμως και η επίσημη διάλυση της σχέσης... Οι ΗΠΑ πρέπει να ακολουθήσουν μια στρατηγική με δύο ταυτόχρονες "αιχμές": Να προσπαθήσουν να επανεπενδύσουν στη σχέση ΝΑΤΟ - Τουρκίας, αναπτύσσοντας παράλληλα "συμπληρώματα", και αν είναι απαραίτητο, εναλλακτικές επιλογές και εταιρικές σχέσεις με άλλους παίκτες της περιφέρειας, για να τους παράσχουν στρατηγικά οφέλη και στρατιωτικούς πόρους αντίστοιχους με εκείνους που παρείχε η Τουρκία».

Με αφετηρία όλα τα παραπάνω, τα επιτελεία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού απαιτούν επαγρύπνηση και έγκαιρο σχεδιασμό για κολιγιές εξίσου χρήσιμες. Και το CSIS συνιστά καλομελετημένες κινήσεις στην περιοχή γενικά, όπως και εντός της Τουρκίας, και λέει: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ενισχύσουν τις περιφερειακές τους συνεργασίες με την Ελλάδα και την Κύπρο, αναζωογονώντας ταυτόχρονα τους δεσμούς με την "κοινωνία των πολιτών" εντός και εκτός Τουρκίας.

Ετσι, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αμερικανικής στρατηγικής απέναντι στην Ανατολική Μεσόγειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να προσπαθήσουν να βρουν μια νέα, πιο διαχείρισιμη ισορροπία, όπου η αντιπαλότητα και οι ενέργειες της Τουρκίας δεν θα υπονομεύουν τα συμφέροντα και την πολιτική τους...».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι που οι ΗΠΑ «ανασκουμπώνονται» και ενόψει ενδεχόμενου νέου γύρου συνομιλιών για το Κυπριακό, μελετώντας ποια θα είναι η πιο «ωφέλιμη» για τις ευρύτερες επιδιώξεις τους «αντιμετώπιση» της Τουρκίας. Κόντρα στις επιπόλαιες εκτιμήσεις πολλών αστών ότι Αγκυρα - Ουάσιγκτον μοιάζουν με ζευγαράκι «στα μαχαίρια», λίγο πριν το διαζύγιο, χρειάζεται προσεκτική εξέταση και της έκτασης και της έντασης που αποκτούν τα παζάρια των ιμπεριαλιστών. Ενα ατέρμονο και ολόπλευρο πάρε - δώσε περιπλέκει τους «λάκκους» και τους κινδύνους που ξεφυτρώνουν για τους λαούς. Το ζήτημα είναι ότι οι κίνδυνοι για τους λαούς της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Κύπρου είναι μεγάλοι σε κάθε περίπτωση. Είτε η Ελλάδα γίνει αιχμή του δόρατος της αντιπαράθεσης ΝΑΤΟ - Τουρκίας, είτε επέλθει τελικά κάποιος συμβιβασμός.

Μεσοβδόμαδα, τα αστικά ΜΜΕ εστίασαν στις δηλώσεις Ερντογάν ότι «στην Κύπρο και στο Αιγαίο δεν μπορεί να γίνει κανένα βήμα χωρίς την Τουρκία. Αυτοί που προσπαθούν να μας αγνοήσουν σε αυτήν την περιοχή πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά ότι πάνω απ' όλα θέτουν σε κίνδυνο τη δική τους ύπαρξη». Τα περισσότερα προσπέρασαν πώς ο Ερντογάν τελείωσε τις παραπάνω φράσεις: «Οπως και σε κάθε θέμα, αυτό που προτιμάμε στην Κύπρο και στο Αιγαίο είναι μια κατάσταση από την οποία όλοι θα κερδίζουν ("win win")».

Φυσικά, η Τουρκία αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι ένας ενδεχόμενος συμβιβασμός «αμοιβαίου οφέλους» σε Κυπριακό ή Ελληνοτουρκικά θα μπορούσε να επηρεάσει δικά της σχέδια σε πολλά άλλα κρίσιμα μέτωπα: Συρία, Κουρδικό, ευρωτουρκικές σχέσεις, συνολικά όροι συνεργασίας της με τη Δύση κ.λπ. Κανείς λοιπόν δεν μπορεί να αποκλείσει έναν συμβιβασμό. Αυτό που σίγουρα αποκλείεται είναι ο συμβιβασμός που συζητούν εκπρόσωποι μονοπωλίων και ιμπεριαλιστικών οργανώσεων να υπηρετήσει ποτέ τις ανάγκες του λαού της Κύπρου και όλης της «γειτονιάς» για ειρήνη και προκοπή.

Πάντως, ενδεικτική της τουρκικής επιθετικότητας ήταν η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ για την πρόσκληση ενδιαφέροντος που απηύθυνε μεσοβδόμαδα η κυπριακή κυβέρνηση σε εταιρείες και για το «οικόπεδο» 7 της κυπριακής ΑΟΖ. Η Αγκυρα ισχυρίστηκε ότι πρόκειται για περιοχή εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και επανέλαβε ότι δεν θα επιτρέψει καμιά δραστηριότητα χωρίς την άδειά της και «θα συνεχίζει να παίρνει όλα τα απαραίτητα μέτρα... Συμπεριλαμβανομένων και γεωτρήσεων, για να προστατέψει τα συμφέροντά της». Τέλος, προσκάλεσε χώρες και εταιρείες που ενδιαφέρονται για το «7» να ενεργήσουν με «κοινή λογική και να λάβουν υπόψιν τους δεόντως τις συνθήκες που επικρατούν πραγματικά».

Να σημειωθεί ότι η νέα τουρκική πρόκληση εκδηλώθηκε ενώ την Παρασκευή συναντήθηκε στη Λευκωσία με τον Κύπριο Πρόεδρο ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της «ExxonMobil», Νέιλ Χάπμαν, ο οποίος όταν ρωτήθηκε σχετικά, απάντησε: «Είμαστε εμπορική οντότητα και η δουλειά μας είναι να παράγουμε και να αναπτύσσουμε φυσικούς πόρους εκ μέρους κυβερνήσεων. Οποιαδήποτε θέματα των κυβερνήσεων εναπόκεινται στις ίδιες τις κυβερνήσεις να συζητήσουν και να επιλύσουν». Ο Χάπμαν βρέθηκε στην Κύπρο ενόψει των ερευνών που ο κολοσσός θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του 2018 στο οικόπεδο «10», ενώ δεν απέκλεισε δραστηριοποίηση και στο «7», αναφέροντας ότι η εταιρεία εξετάζει «όλες τις προοπτικές που παρουσιάζονται παγκοσμίως και κρίνει αναλόγως». Εξάλλου, αντικείμενο της συζήτησης στο προεδρικό μέγαρο ήταν «γενικά οι προοπτικές που διανοίγονται τα επόμενα χρόνια, τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ανατολική Μεσόγειο, ώστε να καταστεί η περιοχή μια εναλλακτική πηγή εφοδιασμού και διαδρομής φυσικού αερίου για την ΕΕ...».

Την αποφασιστικότητά της να υπηρετήσει μέχρι τέλους τον ευρωατλαντικό σχεδιασμό στα Βαλκάνια, στηρίζοντας τη διαδικασία ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, επιβεβαίωσε η ελληνική κυβέρνηση μετά το δημοψήφισμα, διεκδικώντας μάλιστα τα εύσημα για το γεγονός ότι η ίδια ανταποκρίνεται πλήρως στο σκέλος της συμφωνίας που την αφορά. Σ' αυτήν την κατεύθυνση, στηρίζει τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Ζάεφ να προωθήσει το ζήτημα της συνταγματικής αναθεώρησης στη Βουλή κι αν αποτύχει να προχωρήσει σε εκλογές.

Την ίδια αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να πρωταγωνιστήσει στην «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» των Βαλκανίων φανερώνουν και τα πρακτικά από τις συναντήσεις των πολιτικών αρχηγών στην ΠΓΔΜ, που αποκαλύφθηκαν τις προηγούμενες μέρες. Εκεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εμφανίζεται σταθερά να μοιράζει διαβεβαιώσεις στην ΠΓΔΜ ότι θα στηρίξει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ ακόμα κι αν ξεπεραστούν τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.

Τα πρακτικά αυτών των συναντήσεων αλλά και πληροφορίες από την ΠΓΔΜ αποκαλύπτουν επίσης συναντήσεις της εκπροσώπου Τύπου της ΝΔ, Μαρίας Σπυράκη, με τον Ζ. Ζάεφ. Σ' αυτές τις συναντήσεις, που δεν διαψεύδονται από τη ΝΔ, όσο κι αν γίνεται προσπάθεια να υποτιμηθεί η σημασία τους, η εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος εμφανίζεται να μεταφέρει στον Ζάεφ τις διαβεβαιώσεις της ΝΔ ότι θα επιδιώξει η ίδια ως επόμενη κυβέρνηση να ολοκληρώσει μια συμφωνία με την ΠΓΔΜ και ότι στις τωρινές συνθήκες δεν μπορεί να στηρίξει μια συμφωνία Τσίπρα - Ζάεφ, επειδή θα χάσει ψήφους προς τον Καμμένο και άλλες εθνικιστικές δυνάμεις.

Επιβεβαιώνεται, δηλαδή, ότι η ΝΔ είναι κι αυτή αναφανδόν υπέρ μιας «λύσης» που θα «ξεκλειδώσει» την ευρωατλαντική πορεία της ΠΓΔΜ και συνολικά της Βαλκανικής, σημείο στο οποίο συναντιούνται με την κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα.

Μέχρι και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μ. Πενς, συμμετείχε στην εκστρατεία υπέρ του «Ναι». Εδώ, στο κέντρο, με τον πρωθυπουργό Ζάεφ και τον ΥΠΕΞ Ντιμιτρόφ δεξιά

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, έσπευσε από τους πρώτους να καλωσορίσει την ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ «ακόμη και στις αρχές του 2019» θέτοντας ωστόσο ως βασική προϋπόθεση την εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών.«Δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική από την εφαρμογή της συμφωνίας με την Ελλάδα», διεμήνυσε σε όλους τους τόνους μέσα στην περασμένη βδομάδα, διαψεύδοντας πως υπάρχουν περιθώρια για νέα παζάρια, είτε με την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, είτε με οποιονδήποτε πιθανό διάδοχό του.

Βεβαίως, τα σχέδια του ΝΑΤΟ δεν αφορούν μόνο την ένταξη της ΠΓΔΜ αλλά όλη την περιοχή, και από τα πιθανά σενάρια δεν λείπουν ούτε οι αλλαγές συνόρων (π.χ. στο πλαίσιο της λεγόμενης «Μεγάλης Αλβανίας»), ούτε οι νέες συγκρούσεις και πόλεμοι. Ανοιχτό είναι για παράδειγμα το ζήτημα «κατάργησης» των συνόρων ανάμεσα σε Αλβανία και Κοσσυφοπέδιο από το Γενάρη του 2019, ενώ την Πέμπτη συμμετείχε σε συνάντηση στα Τίρανα για την περαιτέρω «ανάπτυξη» των σχέσεων ανάμεσα σε Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο και ΠΓΔΜ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ζάεφ, Μπουζάρ Οσμάνι. Είναι συνεπώς σαφές πως η κόντρα των ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ με τη Ρωσία είναι γεωπολιτική και οξύνεται διαρκώς σε διάφορα επίπεδα.

Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι ένα από τα πεδία της κόντρας και γι' αυτό πολύ δύσκολα μπορεί να γλιτώσουν νέες «καταιγίδες» ή νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Τα δίκτυα των ιμπεριαλιστών είναι απλωμένα σε όλη την περιοχή. Το Παγκόσμιο Φόρουμ του Νταβός δεν πραγματοποίησε τυχαία, αμέσως μετά το δημοψήφισμα στα Σκόπια, «Φόρουμ Στρατηγικού Διαλόγου Δυτικών Βαλκανίων» στη Γενεύη. Ούτε επέβαλε για πλάκα τη λήψη «αποφάσεων και μέτρων» με στόχο την «ευρωατλαντική προοπτική» των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων...

Δεν είναι τυχαίο ούτε πως ο γγ του ΝΑΤΟ βρίσκεται αυτές τις μέρες (6 έως τις 8 Οκτώβρη) στη Σερβία, με αφορμή τις ασκήσεις για την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων που συνδιοργανώνει το ΝΑΤΟικό Συντονιστικό Κέντρο Αντιμετώπισης Καταστροφών (EADRCC) με το σερβικό υπουργείο Εσωτερικών. Ο Στόλτενμπεργκ είναι σίγουρο πως θα βολιδοσκοπήσει τις προθέσεις της κυβέρνησης του Σέρβου Προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς έναντι του ΝΑΤΟ, μιας που την Τρίτη ολοκλήρωσε ταξίδι στη Μόσχα και συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν. Η συνάντηση Στόλτενμπεργκ - Βούτσιτς αποκτά ιδιαίτερη σημασία, μετά τη δήλωση του Σέρβου ηγέτη αφενός πως πήρε από τον Πούτιν «ό,τι είχε επιδιώξει», αφετέρου πως η Σερβία επιθυμεί να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ αλλά να διατηρήσει «στρατιωτική ουδετερότητα».

Το αμερικανικών συμφερόντων «Κέντρο για την Ανάλυση Ευρωπαϊκής Πολιτικής» (CEPA) που στηρίζει τις στενές διατλαντικές σχέσεις ΕΕ, ΝΑΤΟ και ΗΠΑ, σε ανάλυσή του για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στα Σκόπια, με τίτλο «Δημοψήφισμα σε ΠΓΔΜ: Τι έπεται;»,δεν διστάζει να υπαινιχθεί τους επικίνδυνους σχεδιασμούς των ιμπεριαλιστών για την περιοχή. Σε χαρακτηριστικό σημείο της ανάλυσης επισημαίνονται και οι κίνδυνοι (και εμμέσως τα σχέδια) για αλλαγές συνόρων στην ευρύτερη περιοχή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους λαούς στο πλαίσιο της κόντρας των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ με τη Ρωσία. Επισημαίνονται έτσι μεταξύ άλλων τα ακόλουθα: «Ενώ πολλοί Σλάβοι Μακεδόνες πιστεύουν πως η ένταξη σε ΕΕ ή ΝΑΤΟ μπορεί να μην είναι απαραίτητη, για τους Αλβανούς η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι επιτακτικά υπαρξιακή. Επιπλέον, με τη συζήτηση περί απόσχισης που ξεδιπλώθηκε το καλοκαίρι σε Κοσσυφοπέδιο και Σερβία, η γειτονική Μακεδονία μπορεί να συρθεί σε αυτούς τους υπολογισμούς. Εάν ο Σέρβος Πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο Πρόεδρος του Κοσσόβου Χασίμ Θάτσι φτάσουν σε συμφωνία για συνοριακές αλλαγές, κάποιοι Αλβανοί ηγέτες σε Κόσσοβο και Μακεδονία μπορεί να δουν ευκαιρία για περαιτέρω εθνοτική ομογενοποίηση, προσαρτώντας εδάφη από την Μακεδονία στο Κόσσοβο. Τρίτον, ο εθνικισμός, ο αυτονομισμός και ο αλυτρωτισμός θα αφήσουν τη Μακεδονία πιο ευάλωτη στις επιρροές της Ρωσίας. Η Μόσχα απολαμβάνει την προσδοκία εμμέσως ενός αντιδυτικού μακεδονικού κράτους στη μέση των Βαλκανίων, που θα βοηθήσει τη στρατηγική ώθηση του Κρεμλίνου έναντι ΝΑΤΟ και ΕΕ. Η Μόσχα μπορεί να υπολογίζει ότι η Μακεδονία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε δεύτερη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας - που συνεχώς αυξάνει την εξάρτηση από ρωσικό χρήμα και επιρροή...».

Με φόντο τις παραπάνω επισημάνσεις, δεν θα μπορούσε κανείς να μην ερμηνεύσει υπό το πρίσμα των ενδοϊμπεριαλιστικών συγκρούσεων και τις αντιδράσεις που προκάλεσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος σε Βρυξέλλες, Ουάσιγκτον, Μόσχα αλλά και Αγκυρα.

Ο Στόλτενμπεργκ έσπευσε να εκδώσει κοινή ανακοίνωση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ, Ντόναλντ Τουσκ, προτρέποντας τους πολιτικούς ηγέτες στα Σκόπια «να αδράξουν την ιστορική ευκαιρία με εποικοδομητικό τρόπο και υπευθυνότητα». Με κοινή τους δήλωση η επικεφαλής της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, και ο επίτροπος Διεύρυνσης, Γιοχάνες Χαν, επέμειναν στη γραμμή του έμμεσου εκβιασμού προκειμένου να εγκριθεί η συμφωνία των Πρεσπών. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ διαπίστωσε πως οι πολίτες «εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία των Πρεσπών μεταξύ Μακεδονίας και Ελλάδας». Εξέφρασε επίσης τη «μεγάλη υποστήριξη» των ΗΠΑ στην «πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας που θα επιτρέψει στη Μακεδονία να πάρει τη θέση που της αξίζει σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, συμβάλλοντας στην περιφερειακή σταθερότητα, ασφάλεια και ευημερία». Η Τουρκία από την άλλη, διά του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κάλεσε την Πέμπτη ΕΕ και ΝΑΤΟ «να μην εγκαταλείψουν την Μακεδονία», θέλοντας με τον τρόπο αυτό να δηλώσει πως η αστική τάξη της χώρας του «είναι παρούσα» στις γεωπολιτικές εξελίξεις της περιοχής.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε - για ευνόητους λόγους - και η μετέπειτα αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, που διαπίστωσε πως οι ψηφοφόροι «επέλεξαν να μποϊκοτάρουν τις λύσεις που επιβλήθηκαν απέξω σε Σκόπια και Αθήνα, καθώς σημαντικοί πολιτικοί από ΝΑΤΟ και ΕΕ πήραν μέρος σε αυτήν τη μεγάλη εκστρατεία προπαγάνδας άμεσα, συμμετέχοντας ελεύθερα στις εσωτερικές υποθέσεις αυτής της βαλκανικής χώρας». Επισημαίνει ότι η συμφωνία των Πρεσπών «έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές Δίκαιο και το μακεδονικό Σύνταγμα» και καταλήγει ότι «τα αποτελέσματα των συνομιλιών μεταξύ Σκοπίων και Αθηνών, με βάση την παράγραφο 3 της απόφασης 845 του ΣΑ του ΟΗΕ, θα πρέπει να συζητηθούν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ». Υπαινίσσεται έστω και αδρά πιθανή «εμπλοκή» στον ΟΗΕ, λόγω της δύναμης του βέτο που μπορεί να ασκήσει η Ρωσία ως ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Την περασμένη Πέμπτη, η εκπρόσωπος του υπουργείου Μαρία Ζαχάροβα κατηγόρησε τους αντιπάλους της Μόσχας στη Δύση πως «προσπαθούν να σύρουν τη Μακεδονία στο ΝΑΤΟ με κάθε κόστος, ακόμη και μετά το αποτυχημένο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Κυριακής».

Υπό το βάρος των παραπάνω αντιδράσεων, η κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ ερμήνευσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος υπό το πρίσμα των ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ, ξεκινώντας από τις αρχές της βδομάδας σκληρό παζάρι με βουλευτές του αντιπολιτευόμενου δεξιού κόμματος VMRO - DPMNE, με την ελπίδα ότι θα καταφέρει ανάμεσά τους να βρει τις 11 παραπάνω ψήφους που χρειάζεται ώστε να εξασφαλίσει τα 2/3 των ψήφων της 120μελούς Βουλής, να εγκριθεί κοινοβουλευτικά η συμφωνία και να θεσπιστούν οι απαραίτητες αλλαγές στο Σύνταγμα.

Αεροφωτογραφία της κολοσσιαίας βάσης «Bondsteel» των ΗΠΑ στο Κόσσοβο

Διόλου τυχαία, άλλωστε, στη Διακήρυξη της Συνόδου της λυκοσυμμαχίας τον περασμένο Ιούλη, σε ενότητα αφιερωμένη ειδικά στα Δυτικά Βαλκάνια, «διευκρινιζόταν» ότι «είναι μια περιοχή στρατηγικής σημασίας, όπως καταδεικνύεται από τη μακρά ιστορία μας συνεργασίας και επιχειρήσεων στην περιοχή. Παραμένουμε πλήρως αφοσιωμένοι στη σταθερότητα και την ασφάλεια των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς και στην υποστήριξη των ευρωατλαντικών φιλοδοξιών των χωρών της περιοχής».

Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ με νέες χώρες της Βαλκανικής σημαίνει, πρώτα απ' όλα, ενίσχυση της στρατιωτικής του παρουσίας στην περιοχή, με νέες βάσεις, στρατηγεία, μονάδες ταχείας επέμβασης, που συγκεντρώνουν στα Βαλκάνια τεράστια δύναμη πυρός, βάζοντας τους λαούς στο επίκεντρο μεγάλων κινδύνων, σε περίπτωση στρατιωτικής κλιμάκωσης. Οι αμερικανοΝΑΤΟικές βάσεις, άλλωστε, αποτελούν βάσεις εφόρμησης για τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, αλλά και αντίστοιχα τον πρώτο «στόχο» σε ενδεχόμενο πολεμικής εμπλοκής.

Από τη δεκαετία του '90 - οπότε και ολοκληρώθηκε ο προηγούμενος γύρος των ευρωατλαντικών σχεδιασμών στην περιοχή, με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την επαναχάραξη των συνόρων - έχουν εγκατασταθεί στρατιωτικές ευρωατλαντικές δυνάμεις στο προτεκτοράτο του Κοσσυφοπεδίου και τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη.

Στο Κοσσυφοπέδιο εδρεύει η μεγαλύτερη αμερικανοΝΑΤΟική βάση στον κόσμο, η «Camp Bondsteel», με στρατιωτικές υποδομές πάσης φύσης. Ενδεικτικό του μεγέθους και των ρόλων που παίζει στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς είναι ότι το στρατόπεδο στελεχώνεται σταθερά από 10.000 στρατιώτες, καταλαμβάνει 955 στρέμματα (για την κατασκευή της βάσης τον Αύγουστο του 1999 ισοπεδώθηκαν δύο λόφοι), ενώ στην περίμετρο της εγκατάστασης είναι κατασκευασμένα ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά... 52 ελικοδρόμια, ικανά να μεταφέρουν από αέρος μέσα σε λίγη ώρα περίπου μια ταξιαρχία σε όλη την περιοχή.

Στο Κόσσοβο εδρεύει και η μικρότερη βάση «Camp Monteith», ενώ σταθερά βρίσκεται και η ΝΑΤΟική δύναμη KFOR, για την οποία ο γγ του ΝΑΤΟ μόλις τον περασμένο Ιούλη στη Σύνοδο της λυκοσυμμαχίας «διευκρίνιζε» ότι «δεν πρόκειται να φύγει σύντομα».

Μέσα στο σύστημα των αμερικανοΝΑΤΟικών βάσεων στα Βαλκάνια, εκπληρώνει τον δικό της ρόλο και η βάση των Αμερικανών «Camp Eagle» στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, κοντά στην Τούζλα, απ' όπου φέρονται σήμερα να έχουν απομακρύνει τις περισσότερες δυνάμεις τους, με το κενό «ασφαλείας» στη χώρα να έχει καλύψει προσώρας η ΕΕ με τη δική της βάση κοντά στο Σαράγεβο, την «Camp Butmir», και περίπου 600 στρατιώτες στο πλαίσιο της ευρωενωσιακής επιχείρησης «Athea».

Σε πορεία «αναβάθμισης» στο πλαίσιο της επιθετικής διάταξης του ΝΑΤΟ στην περιοχή βρίσκονται και οι μικρότερες στρατιωτικές εγκαταστάσεις που διατηρούν οι ΑμερικανοΝΑΤΟικοί στην Αλβανία, στα Τίρανα, στην Αυλώνα και το Δυρράχιο. Ενδεικτικό είναι ότι η ίδια η υπουργός Αμυνας της Αλβανίας, Ολτα Τσάκα, επισκεπτόμενη τον Απρίλη την Ουάσιγκτον και στη συνάντησή της με τον Αμερικανό ομόλογό της, Τζ. Μάτις, εξέφρασε την προσφορά της κυβέρνησής της στους Αμερικανούς να απλώσουν βάσεις τους και στην Αλβανία, λέγοντας μάλιστα ότι η αμερικανική στρατιωτική παρουσία είναι αναγκαία για να αντιμετωπιστεί η ρωσική, κινεζική και ιρανική επιρροή.

Αλλά και από πλευράς ΠΓΔΜ, η δρομολογημένη ένταξη στο ΝΑΤΟ (οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας συμμετέχουν ήδη εδώ και χρόνια σε ΝΑΤΟικές αποστολές), πάει χέρι - χέρι με προτάσεις προς τους ΑμερικανοΝΑΤΟικούς να αξιοποιήσουν υποδομές στη χώρα τους, ως βάσεις ή έστω πεδία ασκήσεων. Αλλωστε, κατά πληροφορίες, και στην ελληνική κυβέρνηση συζητείται και υπάρχει προβληματισμός για το ενδεχόμενο ίδρυσης μιας μεγάλης αμερικανοΝΑΤΟικής βάσης στην ΠΓΔΜ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότεροι από 1.000 στρατιώτες από ΗΠΑ και ΠΓΔΜ πήραν τον Αύγουστο μέρος στην άσκηση «Decisive Strike 2019» («Αποφασιστικό Χτύπημα 2019») στο πεδίο ασκήσεων του Κρίβολακ, περιοχή νότια των Σκοπίων (το σενάριο περιελάμβανε βαρέα όπλα Πεζικού κατά τεθωρακισμένων, αερομεταφερόμενα τμήματα και επιθετικά ελικόπτερα), ως ένα «τεστ» για το αν το πεδίο μπορεί όντως να αξιοποιηθεί για ακόμα μεγαλύτερες ασκήσεις και συνεκπαιδεύσεις.

Οπως αρμόδιες αμερικανικές πηγές ανέφεραν, το πεδίο ασκήσεων του Κρίβολακ παρέχει παρόμοιες δυνατότητες με το πεδίο του Γκράφενβοερ στη Γερμανία, αλλά απέχει μόλις τρεις ώρες οδικώς από το Κόσσοβο, όπου δεν υπάρχει τέτοιο πεδίο για ασκήσεις τέτοιας κλίμακας και επιπέδου.

«Η εγγύτητα του Κρίβολακ στο Κόσσοβο επιτρέπει στους στρατιώτες να επιστρέψουν άμεσα στις θέσεις τους, αν προκύψει οποιαδήποτε κατάσταση ανάγκης», ανέφεραν. «Οι αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις αναζητούν μέρη για ασκήσεις. Εξετάζουμε το Κρίβολακ ως εναλλακτική, αν όχι και για λύση», σημείωνε τον Αύγουστο χαρακτηριστικά ο Π. Ενρίκες, στρατιωτικό στέλεχος στην αμερικανική πρεσβεία στα Σκόπια.

Με το βλέμμα στη Μαύρη Θάλασσα αλλά και στο Βορρά, στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία, βρίσκονται οι υποδομές που αξιοποιεί η ιμπεριαλιστική συμμαχία σε Βουλγαρία, Ρουμανία. Στη Ρουμανία, άλλωστε, εδρεύει και η πολυεθνική ταξιαρχία για την εκπαίδευση των χερσαίων δυνάμεων του ΝΑΤΟ, με την πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ να παίρνει αποφάσεις παραπέρα ενίσχυσής της.

Παραπέρα, στη Σύνοδο αποφασίστηκε από πλευράς ΝΑΤΟ γενικά η ενίσχυση, αναβάθμιση και μονιμοποίηση της ΝΑΤΟικής παρουσίας στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ η υλοποίηση του αμερικανοΝΑΤΟικού αυτού σχεδιασμού βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, όπως δείχνουν τόσο οι πρόσφατες αποφάσεις της Συνόδου των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, όσο και η επιτάχυνση των σχεδίων για την εγκατάσταση αμερικανικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη (βλέπε και διπλανά θέματα).

Αξονας στο θαλάσσιο σκέλος της τέτοιας ενισχυμένης παρουσίας είναι η ΝΑΤΟική αρμάδα SNMG2, που προσεκλήθη στο Αιγαίο κατόπιν πρόσκλησης και της ελληνικής κυβέρνησης με πρόσχημα τη διαχείριση του Προσφυγικού.

Στην πράξη, όπως διαβεβαιώνεται και από την ίδια την ανώτατη ΝΑΤΟική Ναυτική Διοίκηση (MARCOM), τα πλοία της, πολλά από τα οποία είναι του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, παρακολουθούν τον πλου των ρωσικών πολεμικών όπως αναχωρούν από τα ρωσικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, και μέσα από τα Δαρδανέλια και το Αιγαίο πλέουν προς Συρία και Ανατολική Μεσόγειο γενικότερα.

Στην πιο πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλη στις Βρυξέλλες, αποφασίστηκε η παραπέρα «εμβάθυνση των σχέσεων» της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας και με τη Σερβία, ζήτημα που σηματοδοτεί επίσης την όξυνση των ανταγωνισμών, αφού η χώρα διατηρεί ισχυρούς στρατιωτικο-πολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία, όπως έδειξε και η επίσκεψη Βούτσιτς στη Μόσχα τη βδομάδα που πέρασε.

Στο πλαίσιο της «ενίσχυσης των σχέσεων» εντάσσεται και η μεγάλη ΝΑΤΟική άσκηση «πολιτικής προστασίας» με την ονομασία «SRBIJA 2018», που συνδιοργανώνουν από τη Δευτέρα και για τέσσερις μέρες στην περιοχή του Μλαντένοβατς η Επιτροπή Πολιτικού Σχεδιασμού Εκτάκτων Αναγκών του ΝΑΤΟ (Civil Emergency Planning Committee - CEPC), και ειδικότερα ο μηχανισμός Euro Atlantic Disaster Response Coordination Center (EADRCC) («για την αντιμετώπιση φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών»), με το υπουργείο Εσωτερικών της Σερβίας.

Επισήμως, «στόχος της άσκησης είναι η βελτίωση της διαλειτουργικότητας στις διεθνείς επιχειρήσεις αντιμετώπισης καταστροφών». Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το σενάριο της άσκησης είναι η αντιμετώπιση καταστροφών από έναν μεγάλο σεισμό.

Για την άσκηση θα αναπτυχθούν εκατοντάδες ΝΑΤΟικοί στη Σερβία, ενώ επ' αφορμή της έναρξης της άσκησης, μεταβαίνει στη χώρα στις 6-8 του μήνα ο ίδιος ο γγ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ, προκειμένου να έχει συναντήσεις με τον Πρόεδρο και τον πρωθυπουργό της χώρας, ενώ θα μιλήσει, επίσης, σε συνέδριο που διοργανώνει το ΝΑΤΟικού προσανατολισμού «Belgrade Security Forum».

Το ζήτημα γίνεται πιο περίπλοκο αν αναλογιστεί κανείς και τη στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στη Σερβία και συγκεκριμένα στη στρατιωτική βάση στην πόλη Νις στη Νότια Σερβία, ενώ έχουν δει τη δημοσιότητα διάφορα σχέδια για επέκταση αυτής της παρουσίας.

Να σημειωθεί ακόμα - ως ενδεικτικό για το πώς οι τέτοιοι, «αθώοι» ΝΑΤΟικοί μηχανισμοί αποτελούν στην πραγματικότητα «προβιά» για την προώθηση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών της λυκοσυμμαχίας - ότι το 2016, αντίστοιχη άσκηση της EADRCC είχε πραγματοποιηθεί στο Μαυροβούνιο, το διάστημα των ρωσικών αντιδράσεων για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, ενώ το 2015 ήταν η σειρά της Ουκρανίας, λίγο μετά την επέμβαση ΗΠΑ και ΕΕ και την αντιπαράθεση με τη Ρωσία για την προσάρτηση της Κριμαίας...

Στους επικίνδυνους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ, τόσο στα Βαλκάνια όσο και συνολικότερα, «διακρίνεται» η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

Χαρακτηριστικά είναι όσα έλεγε ο υπουργός Αμυνας Π. Καμμένος, σε δηλώσεις του με το πέρας της Συνόδου των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, περιγράφοντας τη συνεισφορά της ελληνικής κυβέρνησης στα τέτοια ΝΑΤΟικά προτάγματα:

«Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που έχουν ανταποκριθεί πλήρως στα προαπαιτούμενα για τη Συμμαχία και μάλιστα με τις νέες δυνατότητες που δίνονται σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, με ανάπτυξη συμμαχικών δυνάμεων, όπως στο Βόλο, τη Λάρισα, την Αλεξανδρούπολη και πολύ σύντομα στην Καλαμάτα με το κέντρο εκπαίδευσης αεροσκαφών. Η Ελλάδα πλέον αποτελεί μία "όαση" σταθερότητας στη Μεσόγειο και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων».

Οι αναφορές Καμμένου αποτυπώνουν ουσιαστικά ένα νέο δίκτυο στρατιωτικών βάσεων και άλλων υποδομών υποστήριξης που η κυβέρνηση σπεύδει να παράσχει στη λυκοσυμμαχία, επιπλέον των ήδη υφιστάμενων, όπως π.χ. τη Σούδα, που έχει κυριολεκτικά «φρακάρει» από τα σχεδόν 250 αμερικανοΝΑΤΟικά πλοία που ελλιμενίζονται εκεί ετησίως, ή τον Αραξο και το Ακτιο.

Συγκεκριμένα, η Λάρισα φιλοξενεί πλέον αμερικανικά UAV, στο Στεφανοβίκι ετοιμάζονται να σταθμεύσουν για μήνες - με την «προβιά» της συνεκπαίδευσης - δεκάδες αμερικανικά επιθετικά ελικόπτερα, ενώ ξεχωριστή σημασία έχουν τα σχέδια για εγκατάσταση αμερικανοΝΑΤΟικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη, με στόχο την προστασία δικτύων Ενέργειας και Διαμετακόμισης που ιεραρχούν στον σχεδιασμό τους οι ΗΠΑ, την προώθηση δυνάμεων στα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα, την παρακολούθηση ή ακόμα και το «σφράγισμα» των Στενών του Βοσπόρου σε περίπτωση κλιμάκωσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης.

Θυμίζουμε, ο ίδιος ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζ. Πάιατ, επισκεφτείς την Τετάρτη την Αλεξανδρούπολη, εξέφραζε δημόσια την «εκτίμηση» των ΗΠΑ «για τη στρατηγική σημασία του Εβρου, μία περιοχή για την οποία είμαστε ευγνώμονες που χρησιμοποιούμε για να διευκολύνουμε τις μετακινήσεις κάποιων τμημάτων των Ενόπλων Δυνάμεών μας» και «ιδιαίτερα την εξαιρετική υποστήριξη πέρυσι όταν διεκπεραιώσαμε κάποια από τα ελικόπτερά μας μέσω του λιμένα», επιστρέφοντας στις βάσεις τους από ασκήσεις στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία.

Την ίδια ώρα, δημοσιεύματα και τουρκικών εφημερίδων αναφέρουν ότι οι ΗΠΑ «αναβαθμίζουν» τα αρχικά σχέδιά τους για εγκατάσταση βάσης ελικοπτέρων, σκοπεύοντας μεταξύ άλλων να εγκαταστήσουν στην ευρύτερη περιοχή και ένα σύστημα ηλεκτρονικής παρακολούθησης των Στενών και της Μαύρης Θάλασσας.

Η κυβέρνηση εξάλλου «συνεισφέρει» σταθερά με πλοία, αεροπλάνα και προσωπικό στη ΝΑΤΟική παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα και βέβαια στη ΝΑΤΟική αρμάδα στο Αιγαίο, που ελέγχει τον πλου των ρωσικών πλοίων.

Ταυτόχρονα, σε άλλο ένα δείγμα της αυξημένης σημασίας της Βαλκανικής για το ΝΑΤΟ και των ενισχυμένων ρόλων που ανατίθενται στη Βόρεια Ελλάδα ως μια διευρυμένη βάση εξόρμησης, το Γ' Σώμα Στρατού στη Θεσσαλονίκη, χαρακτηρισμένο ως «NATO Rapid Deployable Corps - Greece», ένα από τα μόλις εννέα πολυεθνικά στρατηγεία ετοιμότητας στη δομή δυνάμεων του ΝΑΤΟ, από φέτος τον Ιούλη μέχρι και τις 30 Ιούνη 2020 έχει αναλάβει αποστολή να λειτουργεί ως Διακλαδικό Στρατηγείο Δυνάμεων (Joint HQ-JHQ, με πολυεθνικό επιτελείο) του ΝΑΤΟ, έτοιμο να συντονίσει πάσης φύσεως αποστολές και επιχειρήσεις, ανάμεσά τους και προβλεπόμενες από το άρθρο 5 του Συμφώνου της λυκοσυμμαχίας, περί «συλλογικής απάντησης» με στρατιωτικά μέσα, σε επίθεση που δέχεται ένα κράτος - μέλος του.

Σημειωτέον, σημαντικό κομμάτι όλης αυτής της περιοχής της Βαλκανικής, οριζόντια από την Αδριατική έως τη Μαύρη Θάλασσα, επιτηρείται από αέρος και για λογαριασμό του ΝΑΤΟ από την ελληνική Πολεμική Αεροπορία.

Λόγω ένδειας δικών τους εναέριων μέσων (μαχητικά αεροσκάφη), η ελληνική πλευρά έχει αναλάβει το έργο εναέριων περιπολιών, αναγνωρίσεων και, αν χρειαστεί, αναχαιτίσεων στους εναέριους χώρους Αλβανίας, Μαυροβουνίου και Βουλγαρίας, δηλαδή και στο FIR της Σόφιας, που απλώνεται και σε μεγάλο μέρος της Μαύρης Θάλασσας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Copyright 2018 The Associated

Τα όσα μεθοδεύτηκαν, άλλωστε, αυτήν τη βδομάδα στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όπου «έδωσαν και πήραν» οι πολεμικές απειλές και οι «προειδοποιήσεις» προς τη Ρωσία, ακριβώς τέτοιο χαρακτήρα έχουν.

Τον «τόνο» τον έδωσε ήδη από την Τρίτη - μια μέρα πριν από την έναρξη της Συνόδου - ο γγ της λυκοσυμμαχίας, Γ. Στόλτενμπεργκ, όταν κατήγγειλε δημόσια τη Μόσχα ότι παραβιάζει τα προβλεπόμενα στη «Συνθήκη Πυρηνικών Οπλων Μέσου Βεληνεκούς» (Συνθήκη INF), αναπτύσσοντας ένα νέο τέτοιο πυραυλικό σύστημα, το 9M729.

Ακολούθησαν δηλώσεις της πρέσβειρας των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Kέι Μπέιλι Χάτσινσον, που επαναφέροντας το δόγμα του «προληπτικού χτυπήματος», είπε ότι η Ουάσιγκτον παραμένει μεν προσηλωμένη σε μια διπλωματική λύση, αλλά θα εξετάσει ένα στρατιωτικό χτύπημα αν συνεχιστούν οι ρωσικές ενέργειες!

Σε ένα τέτοιο κλίμα και σε απόλυτη στοίχιση με τα όσα αναφέρονταν στη Διακήρυξη της Συνόδου του Ιούλη, συνεδρίασε την Πέμπτη η Ομάδα Πυρηνικού Σχεδιασμού του ΝΑΤΟ. Ο Στόλτενμπεργκ, μιλώντας αργότερα σε δημοσιογράφους, είπε ότι ο Πυρηνικός Σχεδιασμός του ΝΑΤΟ«αποτελεί μέρος της δουλειάς μας για να διασφαλίσουμε ότι έχουμε τα κατάλληλα εργαλεία και διαδικασίες. Ετσι οι πυρηνικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ παραμένουν ασφαλείς και αποτελεσματικές».

Επικαλούμενος, εξάλλου, κατηγορίες των κυβερνήσεων Βρετανίας και Ολλανδίας, κατηγόρησε τη Μόσχα για επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Π.χ. για κυβερνο-επίθεση που, όπως ισχυρίζονται, έκανε η GRU, η ρωσική Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών, στα συστήματα του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων, με έδρα τη Χάγη, αλλά και επιθέσεις σε άλλα σημεία του κόσμου, που προκάλεσαν «τεράστιο οικονομικό κόστος», όπως επεσήμανε ο ΝΑΤΟικός αξιωματούχος.

«Η Ρωσία πρέπει να σταματήσει αυτήν την απερίσκεπτη συμπεριφορά. Συμπεριλαμβανομένης της χρήσης βίας κατά των γειτόνων της, της απόπειρας παρεμβολής στις εκλογικές διαδικασίες και των εκτεταμένων εκστρατειών παραπληροφόρησης», πρόσθεσε ο Στόλτενμπεργκ.

Προηγουμένως, εξάλλου, κατηγορούσε τη Ρωσία και για κινήσεις της στο μέτωπο της Μαύρης Θάλασσας, λέγοντας ότι κλιμάκωσε την «επιθετική της δραστηριότητα» στη Θάλασσα του Αζόφ ενάντια στην Ουκρανία (με ελέγχους που διεξάγουν ρωσικά πολεμικά σε εμπορικά πλοία που βγαίνουν από ουκρανικά λιμάνια), για την οποία Ουκρανία ο Στόλτενμπεργκ διαβεβαίωσε ότι το ΝΑΤΟ συνεχίζει να της παρέχει «πολιτική και πρακτική υποστήριξη» (βλ. εκπαίδευση και παροχή υλικού) και «συνεργάζονται» «για να απαντήσουν σε κάθε κίνδυνο που απειλεί την κυριαρχία και ακεραιότητα της χώρας».

Ταυτόχρονα, στη Σύνοδο συνεδρίασε η Επιτροπή ΝΑΤΟ - Γεωργίας (σε επίπεδο υπουργών Αμυνας). Αλλη μια χώρα στο «μαλακό υπογάστριο» της Ρωσίας, που βρίσκεται πλέον σε στενή διασύνδεση με το ΝΑΤΟ, γεγονός που προκαλεί την αντίδραση της Μόσχας. «Η Γεωργία είναι ένας από τους πιο στενούς εταίρους μας και μια χώρα με φιλοδοξίες να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ», έλεγε σχετικά ο Στόλτενμπεργκ, προσθέτοντας ότι ΝΑΤΟ - Γεωργία συνεργάζονται στενά για την «ασφάλεια» στη Μαύρη Θάλασσα, χαρακτηρίζοντας το θέμα «στρατηγική προτεραιότητα» και για τους δύο.

Σε μια τέτοια βάση, στη Σύνοδο έγινε συζήτηση για την προετοιμασία της κοινής άσκησης ΝΑΤΟ - Γεωργίας τον επόμενο Μάρτη.

«Αρωμα» αντιπαράθεσης με τη Ρωσία έχει και η μεγαλύτερη ΝΑΤΟική άσκηση των τελευταίων ετών, «Trident Juncture», που ξεκινά σε λίγες μέρες, και στη Σύνοδο έβαλαν τις τελευταίες πινελιές.

Γίνεται από 25/10 έως 7/11, με επίκεντρο τη Νορβηγία, τις γύρω περιοχές του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού και τη Βαλτική, συμπεριλαμβανομένων της Ισλανδίας και του εναέριου χώρου Σουηδίας και Φινλανδίας. Περιλαμβάνει περίπου 45.000 συμμετέχοντες από 31 συμμαχικές χώρες και εταίρους, με περίπου 150 αεροσκάφη, 60 πλοία και πάνω από 10.000 οχήματα. Θα προσομοιώσει «τη συλλογική αντίδραση του ΝΑΤΟ σε ένοπλη επίθεση εναντίον σύμμαχης χώρας» και βασικά θα τεστάρει τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ για διεκπεραίωση δυνάμεών του, διαμέσου Ευρώπης και Ατλαντικού, σε ένα ευρύ μέτωπο αντιπαράθεσης, δοκιμάζοντας - πέρα από τα συνήθη σενάρια μάχης, τις μεταφορές και τα λεγόμενα logistics - στην πράξη και την έννοια του «πολυχωρικού πολέμου», που προστέθηκε στο δόγμα του αμερικανικού στρατού το 2017 και υιοθετείται ταχέως από όλες τις «δυτικές» Ενοπλες Δυνάμεις.

Ο ίδιος ο Στόλτενμπεργκ, συνδέοντας και αυτό το θέμα με τη Μόσχα, έλεγε: «Βλέπουμε μια πιο ισχυρή Ρωσία, η οποία έχει υλοποιήσει μια μεγάλη ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της, εκσυγχρονίζει τις στρατιωτικές δυνατότητές της, διοργανώνει πολλές μεγάλες ασκήσεις και έχει εκσυγχρονίσει τις πυρηνικές δυνατότητές της. Και το πιο σημαντικό, είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει τη δύναμή της ενάντια στους γείτονές της, όπως έχουμε δει στη Γεωργία και στην Ουκρανία».

Η τέτοια διεκπεραίωση δυνάμεων, η λεγόμενη στρατιωτική κινητικότητα που έχει αναγορευτεί σε βασικό στόχο του ΝΑΤΟ για το 2018, ώστε να μετακινούνται ταχύτερα δυνάμεις του προς τη συνοριογραμμή με τη Ρωσία και τη Μεσόγειο, επίσης ήταν από τα θέματα που συζητήθηκαν στη Σύνοδο.

Σε αυτό το πλαίσιο, η πολυσυζητημένη νέα δομή διοίκησης της λυκοσυμμαχίας θα ενισχυθεί με επιπλέον 1.200 άτομα προσωπικό και προχωρούν οι 2 νέες διοικήσεις, η μια στις ΗΠΑ και η άλλη στη Γερμανία, με εξειδίκευση την ταχεία μεταφορά προσωπικού και μέσων.

Στη συζήτηση αυτή, στη διάρκεια της Συνόδου του ΝΑΤΟ, πήρε μέρος και η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ, αρμόδια για θέματα Εξωτερικών και Αμυνας Φεντερίκα Μογκερίνι, αναδεικνύοντας την ακόμα στενότερη διασύνδεση των δύο πόλων του ευρωατλαντικού άξονα και τις προσπάθειες που γίνονται για να εξαλειφθούν γραφειοκρατικά, τεχνικά ή άλλα εμπόδια στην ταχύτερη διεκπεραίωση δυνάμεων διαμέσου της ΕΕ.

Η στενότερη διασύνδεση ΝΑΤΟ - ΕΕ επιβεβαιώθηκε και από την ενημέρωση που τους έκανε η Μογκερίνι για το πρόγραμμα ενίσχυσης των στρατιωτικών δυνατοτήτων της ΕΕ, «συμπληρωματικά» και όχι «ανταγωνιστικά» προς το ΝΑΤΟ, όπως τονίστηκε, και στην προοπτική «να συμβάλλουν στην ενίσχυση της ασφάλειας στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική».

Τέλος, στη Σύνοδο εξετάστηκε η πορεία αύξησης των στρατιωτικών δαπανών της ΕΕ, ώστε να πιαστεί από όλους η ΝΑΤΟική νόρμα, όπως επιτακτικά ζητούν οι Αμερικανοί, κάθε κράτος - μέλος να δαπανά ετησίως 2% του ΑΕΠ του για τέτοιες δαπάνες (η ελληνική κυβέρνηση είναι από τις ελάχιστες στους 29 που το κάνει). Ταυτόχρονα, τουλάχιστον 20% από αυτό το ποσό να πηγαίνει στην ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων ή την αναβάθμιση υπαρχόντων, όπως το σχετικό πρόγραμμα των ελληνικών «F-16» που έχει βάλει μπρος η κυβέρνηση.

Ακριβώς σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Σύνοδος ασχολήθηκε και με την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων, που και αυτά φέρουν την υπογραφή των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

Συγκεκριμένα, σε ειδική τελετή υπογράφτηκε Διακήρυξη Προθέσεων για την ανάπτυξη από κοινού μη επανδρωμένων θαλάσσιων συστημάτων (κατά το πρότυπο των μη επανδρωμένων αεροχημάτων - UAV) από τους υπουργούς Αμυνας των Βελγίου, Δανίας, Γερμανίας, Ελλάδας, Ιταλίας, Ολλανδίας, Νορβηγίας, Πολωνίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας, Τουρκίας, Βρετανίας και ΗΠΑ.

Η Διακήρυξη έρχεται σε υλοποίηση κατευθύνσεων που δόθηκαν από τη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούλη, η λυκοσυμμαχία να ενισχύσει τη ναυτική της δομή.

Οπως λέγεται από πλευράς ΝΑΤΟ, αυτά τα μέσα θα κάνουν τη Συμμαχία πιο αποτελεσματική σε κρίσιμους τομείς όπως η ανίχνευση και εκκαθάριση ναρκών, ο εντοπισμός και η παρακολούθηση υποβρυχίων. «Σε συνεργασία με τα παραδοσιακά ναυτικά μέσα, αυτά τα μη επανδρωμένα συστήματα θα αυξήσουν τόσο την επίγνωση της κατάστασής μας όσο και τον έλεγχο των θαλασσών», προσθέτουν.

Σημειωτέον, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει δηλώσει ήδη συμμετοχή σε πρόγραμμα του ΝΑΤΟ για την ανάπτυξη ενός νέου αεροσκάφους ναυτικής συνεργασίας (τέτοια αεροσκάφη χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο εκτεταμένων θαλάσσιων ζωνών, ανθυποβρυχιακό πόλεμο, κατασκοπεία κ.ά.), όπως και σε πρόγραμμα «πολυεθνικής συνεργασίας» για ανάπτυξη νέων πυρομαχικών εδάφους.

Παράλληλα, η Σύνοδος των υπουργών Αμυνας εστίασε και στο λεγόμενο νότιο μέτωπο, Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή. Ο Στόλτενμπεργκ δήλωνε ότι το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να στηρίζει ποικιλότροπα χώρες όπως Ιράκ, Ιορδανία και Τυνησία, ώστε «να βελτιώσουν τις δυνατότητές τους σε άμυνα και ασφάλεια», και ότι «ο Κόμβος για το Νότο» που έχουν στήσει στη Νάπολη, θα συνεχίσει να συγκεντρώνει και να αναλύει πληροφορίες προκειμένου «να κατανοηθούν καλύτερα οι περιφερειακές απειλές όπως η τρομοκρατία και τα υπό κατάρρευση κράτη».

Για καθυστερήσεις στη συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση για διμερή ζητήματα, κυρίως τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών, κάνουν λόγο δημοσιεύματα στην Αλβανία, συνδέοντας την εξέλιξη με τη (μη) λειτουργία του Συνταγματικού Δικαστηρίου, κατόπιν κωλυσιεργίας του Αλβανού Προέδρου Ιλ. Μέτα. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών και τη σύσταση του Συνταγματικού Δικαστηρίου θα περάσουν τουλάχιστον έξι μήνες. Για τα παραπάνω καταγράφηκε ήδη μια αντίδραση, του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών Ντ. Μπουσάτι, ο οποίος εξέφρασε την έκπληξή του για τη στάση της προεδρίας, λέγοντας ότι η διαπραγμάτευση γίνεται με βάση τη σχετική εξουσιοδότηση από την προεδρία, που μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας «θα κρίνει πώς εφαρμόστηκε το σχέδιο που προβλέπει η εξουσιοδότηση».