Σάββατο 27 Απρίλη 2019 - Κυριακή 28 Απρίλη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΚΟΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Αλλος ένας λόγος οι μικρομεσαίοι αγρότες να καταδικάσουν την ΕΕ και τα κόμματά της, να ενισχύσουν το ΚΚΕ

Στην περαιτέρω ενίσχυση της διαδικασίας συγκέντρωσης της γης και της παραγωγής στοχεύει η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική για την περίοδο 2021 - 2027, για λογαριασμό των μονοπωλίων του αγροτοδιατροφικού τομέα, παράλληλα με την ενίσχυση των θέσεών τους στον διεθνή ανταγωνισμό με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, αποδεικνύοντας έτσι για άλλη μια φορά ότι κάθε νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ είναι ακόμα χειρότερη για τους μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους.

Ο νέος σχεδιασμός προκρίνει μια γεωργία «καλύτερα προσανατολισμένη στην αγορά», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το κείμενο προτάσεων της Κομισιόν, με ενίσχυση των λεγόμενων «συνεργατικών σχημάτων» των παραγωγών και της συμβολαιοποίησης της παραγωγής, υπό την «ομπρέλα» του μεγάλου κεφαλαίου, τραπεζικού και εμπορομεταποιητικού.

«Συμβασιοποίηση» και «ευέλικτη» υποστήριξη των καπιταλιστών της υπαίθρου

Πιο συγκεκριμένα, προωθείται η επέκταση της συμβασιοποίησης, της υπογραφής δηλαδή γραπτών συμβάσεων μεταξύ παραγωγών πρωτογενών προϊόντων και μεταποιητών, υπό την παρέμβαση των τραπεζών. Δίνεται η δυνατότητα στα κράτη - μέλη τα συμβόλαια να καθίστανται υποχρεωτικά για την παράδοση της παραγωγής σε μεγάλες μεταποιητικές επιχειρήσεις, ένα μέτρο μάλιστα που προβάλλεται ως «ενισχυτικό της θέσης των αγροτών». Η διαδικασία αυτή έχει ξεκινήσει ήδη και στην Ελλάδα, κατά βάση από την Τράπεζα Πειραιώς, αλλά και από άλλους τραπεζικούς ομίλους, και επεκτείνεται διαρκώς σε ολόκληρη τη χώρα, εντάσσοντας στα διάφορα προγράμματα συμβολαιακής γεωργίας και κτηνοτροφίας ολοένα και περισσότερους παραγωγούς.

Ενα από τα σημεία πάνω στα οποία διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις το τελευταίο διάστημα είναι η πρόταση να αποκτήσουν τα κράτη - μέλη «μεγαλύτερη ευελιξία» στον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιούν τα χρηματοδοτικά κονδύλια που τους αναλογούν. Προτείνεται τα κράτη - μέλη να έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν μεταξύ του Πυλώνα 1, που αφορά τις άμεσες ενισχύσεις, και του Πυλώνα 2, που χρηματοδοτεί τα διάφορα προγράμματα «αγροτικής ανάπτυξης», τα οποία κατευθύνονται κατά βάση σε επιχειρήσεις του χώρου, έως και το 15% των κονδυλίων της ΚΑΠ που τους αναλογούν.

Πρέπει επίσης να σημειωθεί η έντονη πίεση που ασκούν τα νεότερα μέλη της ΕΕ, από την Ανατολική Ευρώπη, ως προς τον επανακαθορισμό του συνολικού ύψους των ενισχύσεων που λαμβάνουν τα κράτη, ζητώντας να επιβληθεί η λεγόμενη «εξωτερική σύγκλιση» των ενισχύσεων. Προς το παρόν το ενδεχόμενο αυτό δεν φαίνεται να υλοποιείται, κυρίως εξαιτίας της αντίθεσης των ισχυρότερων και παλαιότερων κρατών - μελών, ωστόσο υπάρχει η επισήμανση ότι «η Επιτροπή παραμένει προσηλωμένη στον στόχο για δικαιότερη κατανομή άμεσων ενισχύσεων μεταξύ των κρατών - μελών μέσω εξωτερικής σύγκλισης».

Πάντως, άμεσες θα είναι οι αλλαγές προς το χειρότερο αναφορικά με τους στόχους προώθησης «δράσεων για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή». Ηδη με την τρέχουσα ΚΑΠ οι ενισχύσεις προς τους αγροτοκτηνοτρόφους είναι συνδεδεμένες με την εφαρμογή «πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον και το κλίμα» (το λεγόμενο «πρασίνισμα της ΚΑΠ»), ωστόσο για τη νέα επταετή περίοδο θα απαιτούνται επιπλέον «περιβαλλοντικού τύπου» υποχρεωτικές απαιτήσεις στις εκμεταλλεύσεις τους. Ετσι, προβλέπεται ότι τουλάχιστον το 30% κάθε εθνικού κονδυλίου της «αγροτικής ανάπτυξης» θα προορίζεται ειδικά για μέτρα στον τομέα του περιβάλλοντος και του κλίματος, το 40% του συνολικού προϋπολογισμού της ΚΑΠ θα πρέπει να «συμβάλει στη δράση για το κλίμα», ενώ πέραν της δυνατότητας μεταφοράς του 15% μεταξύ των δύο πυλώνων, τα κράτη - μέλη θα μπορούν να μεταφέρουν ακόμη ένα 15% των συνολικών πόρων από τον Πυλώνα 1 στον Πυλώνα 2 για δαπάνες σχετικές με μέτρα για το κλίμα και το περιβάλλον. Μάλιστα, αυτού του τύπου οι δράσεις θα μπορούν να υλοποιούνται μόνο με κονδύλια της ΚΑΠ, δίχως να απαιτείται εθνική συγχρηματοδότηση. Η υποκρισία της ΕΕ βέβαια εμφανίζεται και σε αυτό το σημείο σε όλο της το «μεγαλείο», αφού την ίδια στιγμή που «κόπτεται» για την «κλιματική αλλαγή» και λαμβάνει μέτρα «φιλοπεριβαλλοντικού χαρακτήρα», έχει εγκρίνει την κυκλοφορία και καλλιέργεια μιας σειράς μεταλλαγμένων προϊόντων.

Παράλληλα, η νέα ΚΑΠ εισάγει τα λεγόμενα εθνικά «Στρατηγικά Πλάνα», που θα καταρτίζονται από κάθε χώρα για την επίτευξη των γενικότερων στόχων - επίτευξη περιβαλλοντικών όρων, ενίσχυση του προσανατολισμού της γεωργίας προς την αγορά, εισαγωγή νέων τεχνολογιών κ.ά. Τα Πλάνα αυτά θα εγκρίνονται αρχικά και θα ελέγχονται ετησίως από την Επιτροπή, για να διασφαλίζεται ότι ακολουθούν τους κεντρικούς άξονες που έχουν τεθεί.

Ενα ακόμα στοιχείο των προτάσεων της Επιτροπής είναι η περικοπή των συνολικών κονδυλίων για την ΚΑΠ, αφού προκρίνεται η εξοικονόμησή τους για τη χρηματοδότηση άλλων κρίσιμων τομέων της λυκοσυμμαχίας, όπως η ενίσχυση του τομέα της «άμυνας» και η διαχείριση του Προσφυγικού. Το συνολικό ποσό που προβλέπει το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ για την περίοδο 2021 - 2027 περιλαμβάνει 365 δισ. ευρώ για την ΚΑΠ, που αντιστοιχούν στο 28,5% του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ για την παραπάνω περίοδο. Απ' αυτά, 265,2 δισ. θα κατευθυνθούν στις άμεσες ενισχύσεις, 78,8 δισ. για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων «αγροτικής ανάπτυξης» και επιπλέον 20 δισ. για τη λήψη άλλων έκτακτων μέτρων. Ετσι, προτείνεται μείωση του συνολικού κονδυλίου κατά 5%, που ειδικά για τη χώρα μας - αν τελικά περάσει ως έχει αυτή η πρόταση - σημαίνει ότι η συνολική μείωση των δαπανών θα είναι περί τα 1,2 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας σε μείωση κατά 6,16%, από 19,045 δισ. σε 17,823 δισ. Βεβαίως, και αυτό το ζήτημα θα κριθεί από το συνολικότερο παζάρι που διεξάγεται το τελευταίο διάστημα και από τις αντιθέσεις μεταξύ των κρατών, λόγω διαφορετικών χαρακτηριστικών των οικονομιών τους. Σε κάθε περίπτωση, το τελικό ύψος των κονδυλίων που θα διατεθούν για την ΚΑΠ θα είναι ένα αποτέλεσμα συμβιβασμού, που φυσικά σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να αλλάξει την ουσία της.

Βασικό εργαλείο συγκέντρωσης γης και παραγωγής

Σε πρόσφατο εκτενές άρθρο που δημοσίευσε η ΚΟΜΕΠ (τ. 5, 2018) καταγράφεται το πώς αξιοποιήθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια τα κονδύλια της ΚΑΠ, τα οποία βεβαίως προέρχονται από την υπερφορολόγηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, όπως άλλωστε και το σύνολο των κοινοτικών κονδυλίων. Κατά τον ίδιο τρόπο που το ΕΣΠΑ ή τα κονδύλια που προέρχονται από τα άλλα κοινοτικά ταμεία κατευθύνονται για την ενίσχυση των μονοπωλιακών ομίλων σε κάθε τομέα της οικονομίας, έτσι και τις αγροτικές ενισχύσεις τις καρπώνονται, το μεγαλύτερο ποσοστό τους, οι καπιταλιστές που επενδύουν στην αγροτική παραγωγή, οι όμιλοι της εμπορίας και της μεταποίησης που εξασφαλίζουν φτηνά αγροτικά προϊόντα, τα οποία πωλούν, μεταποιημένα ή μη, αντλώντας μονοπωλιακό υπερκέρδος.

Είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δείχνουν ότι οι άμεσες ενισχύσεις επικεντρώνονται στις μεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις και στους μεγαλοϊδιοκτήτες γης. Κατά μέσο όρο, το 20% των δικαιούχων λαμβάνουν περίπου το 80% των πληρωμών. Πιο συγκεκριμένα, 1,5 εκατ. αγροτικές εκμεταλλεύσεις της ΕΕ καρπώνονται 35,5 δισ. ευρώ ετησίως, ενώ οι υπόλοιπες 5,5 εκατ. αγροτικές εκμεταλλεύσεις καρπώνονται 6,6 δισ. ευρώ. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στην Ελλάδα, όπου το 20% των εκμεταλλεύσεων λαμβάνουν το 68% των ενισχύσεων, ενώ αποκλείονται από τα δικαιώματα εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από 4 στρέμματα και δεν καταβάλλονται ενισχύσεις που αντιστοιχούν σε ποσό μικρότερο από 250 ευρώ.

Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, πάνω από το 80% των αγροτοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, που είναι οι μικρότερες, συντηρούνται λαμβάνοντας άμεσες ενισχύσεις κάτω από 5.000 ευρώ το χρόνο. Σ' αυτό το ποσοστό συμπεριλαμβάνεται ένας σημαντικός αριθμός δικαιούχων που δεν έχουν ως κύρια δραστηριότητα την αγροτική (π.χ. μισθωτοί ή συνταξιούχοι με καλλιέργειες ως συμπληρωματική πηγή εισοδήματος), ή που αναπτύσσουν την αγροτική δραστηριότητα με κύριο σκοπό την αυτοκατανάλωση και την είσπραξη της επιδότησης. Συγκεκριμένα, μέχρι 500 ευρώ το χρόνο λαμβάνει το 26%, από 1.250 έως 2.000 ευρώ λαμβάνει το 13%, από 2.000 έως 5.000 ευρώ το 21%, από 5.000 έως 10.000 ευρώ το 10,5%, από 10.000 έως 20.000 ευρώ το 4,7%, και πάνω από 20.000 ευρώ το χρόνο λαμβάνει το 2% των δικαιούχων.

Κατ' αντιστοιχία, παρατηρείται μείωση στον αριθμό των αγροτοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων την περίοδο 2003 - 2013 στην ΕΕ, όπου παρατηρήθηκε μείωση κατά 25% του συνολικού αριθμού τους και αύξηση κατά 50% του μέσου μεγέθους τους, από 117 στρέμματα το 2003 σε 160 το 2013. Τα μεγαλύτερα ποσοστά μείωσης παρουσιάζονται σε Σλοβακία (-68%), Βουλγαρία (-62%) και Ιταλία (-48%). Η Ελλάδα τοποθετείται στις χώρες με τη μικρότερη μείωση (-15%), ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την εξεταζόμενη περίοδο το σύνολο της χρησιμοποιούμενης γης δεν μεταβλήθηκε σημαντικά.

Πιο συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, την περίοδο 2005 - 2016 οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις μειώθηκαν από 833.590 το 2005 σε 684.950 το 2016. Η μείωση αυτή προήλθε εξολοκλήρου από την κατηγορία των εκμεταλλεύσεων με έκταση μικρότερη των 100 στρεμμάτων, που για τα περισσότερα είδη καλλιεργειών στην Ελλάδα συνιστούν μικρές ή μεσαίες αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Περίπου 140.000 νοικοκυριά βιοπαλαιστών - ατομικών αγροτοπαραγωγών πετάχτηκαν από την παραγωγή την περίοδο 2005 - 2016. Από την άλλη, την ίδια περίοδο καταγράφεται μια συνεχής τάση συγκέντρωσης της γης σε εκμεταλλεύσεις με έκταση μεγαλύτερη των 200 στρεμμάτων, οι οποίες από το 36,9% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής γης, που κατείχαν το 2005, έφτασαν στο 56,5% το 2016.

Ολα τα προηγούμενα χρόνια, το ΚΚΕ ήταν το μοναδικό κόμμα που με συνέπεια αποκάλυψε το χαρακτήρα της ΕΕ, της ΚΑΠ και των αναθεωρήσεών της, στηρίζοντας παράλληλα τους αγώνες και τα αιτήματα του ριζοσπαστικού αγροτικού κινήματος, το οποίο σήμερα εκφράζεται μέσα από τους Αγροτικούς Συλλόγους και τις Ομοσπονδίες που συσπειρώνονται στην Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων, ενάντια στις επιπτώσεις από τη φιλομονοπωλιακή πολιτική των κυβερνήσεων και της ΕΕ. Σταθερά υποστήριξε τα αιτήματα και τις διεκδικήσεις των μικρομεσαίων αγροτοκτηνοτρόφων, προβάλλοντας την ανάγκη να συνδεθούν οι αγώνες τους με την πάλη των εργαζομένων και αυτοαπασχολούμενων, τις γυναίκες και τη νεολαία των λαϊκών οικογενειών, με αντιμονοπωλιακούς - αντικαπιταλιστικούς στόχους πάλης, σε τροχιά σύγκρουσης με την ΕΕ, το κεφάλαιο και τις κυβερνήσεις του. Η ενίσχυση του ΚΚΕ σε όλες τις κάλπες στις επερχόμενες εκλογές θα συμβάλει αποφασιστικά σε αυτήν την κατεύθυνση.


Φ. Κ.

ΣΟΥΗΔΙΑ
Οταν τα καπιταλιστικά «πρότυπα» ξεφτίζουν

Από δυναμική αντιΝΑΤΟική συγκέντρωση στη Στοκχόλμη το Δεκέμβρη του 2018
Από δυναμική αντιΝΑΤΟική συγκέντρωση στη Στοκχόλμη το Δεκέμβρη του 2018
Μπροστά στις ευρωεκλογές και τις άλλες κάλπες το Μάη είναι ανάγκη να δοθεί μια πραγματική εικόνα για το άλλοτε «καπιταλιστικό πρότυπο». Επίσης και στη Σουηδία τα κέρδη των μονοπωλίων φτιάχνονται στις πλάτες των εργαζομένων, με τη βοήθεια της κυβέρνησης και όλων των αστικών κομμάτων και των ηγεσιών των συμβιβασμένων συνδικάτων.

Το φθινόπωρο του 2018 έγιναν τριπλές εκλογές στη Σουηδία, βουλευτικές, περιφερειακές και δημοτικές. Οι αστικές πολιτικές δυνάμεις χωρίστηκαν, πλην των ακροδεξιών, σε δύο μπλοκ: Κοκκινοπράσινοι (Σοσιαλδημοκράτες - Πράσινοι) με τη στήριξη του Αριστερού Κόμματος και Δεξιά Συμμαχία (Μετριοπαθείς, Φιλελεύθεροι, Χριστιανοδημοκράτες και Κόμμα του Κέντρου). Πήραν σχεδόν 40% - 40% και ένα 17% πήγε στο ακροδεξιό κόμμα «Σουηδοί Δημοκράτες» που ανέβηκε 5 ποσοστιαίες μονάδες. Μετά από μήνες ενδοαστικών ανταγωνισμών και αφού έσπασαν παραδοσιακές συμμαχίες χρόνων των αστικών κομμάτων, αποδείχθηκε για μια ακόμα φορά ότι ανάμεσά τους όλοι μπορούν να συγκυβερνήσουν με όλους. Η καινούρια συμμαχία που αναδείχτηκε στην κυβέρνηση το Γενάρη του 2019 είναι ανάμεσα στους σοσιαλδημοκράτες, Πράσινους, Κόμμα του Κέντρου, Φιλελεύθερους, με καθοριστική για τη συγκρότηση της κυβέρνησης τη στήριξη του λεγόμενου Αριστερού Κόμματος. Οι «Σουηδοί Δημοκράτες», με το ανάλογο σιγοντάρισμα από τα άλλα αστικά κόμματα, προκλητικά επικαλούνται ότι για την αφαίρεση όλων των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων τα τελευταία χρόνια ευθύνονται οι μετανάστες και «κύρια οι μουσουλμανικής καταγωγής, που στην πλειοψηφία είναι άνεργοι γιατί εκμεταλλεύονται το κοινωνικό κράτος που έχτισε ο σουηδικός λαός». «Ξεπλένουν» έτσι το καπιταλιστικό σύστημα και στοχοποιούν τα θύματά του χρεώνοντάς τους τις άγριες περικοπές σε Υγεία - Πρόνοια, κοινωνικά επιδόματα κ.ά.

Από απεργία λιμενεργατών στο Γκέτεμποργκ, το Σεπτέμβρη του 2017
Από απεργία λιμενεργατών στο Γκέτεμποργκ, το Σεπτέμβρη του 2017
Ο σουηδικός λαός αντιμετωπίζει οξυμένα προβλήματα από αυτήν την αντεργατική πολιτική τόσο της νέας κυβέρνησης όσο και των παλιότερων. Η λαϊκή δυσαρέσκεια είναι έντονη λόγω της αντιλαϊκής πολιτικής των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και της ανατροπής εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων που προωθούν οι αστικές δυνάμεις για να στηρίξουν παραπέρα τις σουηδικές επιχειρήσεις, για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και κερδοφόρες και να ανταποκριθούν στο διεθνή ανταγωνισμό.

Η επίθεση στους εργαζόμενους συνεχίζεται

Το πολυδιαφημισμένο «σουηδικό μοντέλο», που επιστρατεύτηκε απέναντι στις πρωτόγνωρες κατακτήσεις στην ΕΣΣΔ, με ορισμένες προσωρινές παραχωρήσεις και σχετικά καλύτερες εργασιακές συνθήκες συγκριτικά με άλλες καπιταλιστικές χώρες, αποτελεί παρελθόν. Η απαίτηση του κεφαλαίου είναι να τσακιστούν τα εναπομείναντα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, με την παραχώρηση των οποίων το αστικό κράτος προβαλλόταν ως δήθεν «κοινωνικό», φιλολαϊκό, και όχι αυτό που πραγματικά είναι, όργανο στήριξης των καπιταλιστικών σχέσεων, δηλαδή της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.

Σε επίπεδο οικονομίας χαρακτηριστική είναι η συγκέντρωση του κεφαλαίου σε όλο και λιγότερα χέρια! Ο συνολικός «πλούτος» της χώρας, τα 400 δισ. ευρώ που είναι το ΑΕΠ, είναι συγκεντρωμένος σε 5 ομίλους που κατέχουν το 70% του συνόλου του Χρηματιστηρίου.

Από τη δράση του Σουηδικού ΚΚ
Από τη δράση του Σουηδικού ΚΚ
Η Σουηδία σήμερα, σύμφωνα με αστικές εκτιμήσεις, είναι η πρώτη χώρα στις ιδιωτικοποιήσεις του δημόσιου πλούτου τουλάχιστον στην Ευρώπη. Κέντρα Υγείας, δάση, φαρμακεία, σιδηρόδρομοι, μεταλλεία, ταχυδρομεία, ηλεκτρικό και τηλεφωνικό δίκτυο, οδικές συγκοινωνίες, παιδικοί σταθμοί, γηροκομεία και πολλά άλλα έχουν ιδιωτικοποιηθεί ή ένα μικρό μέρος παραμένει στο Δημόσιο. Ολοι οι βασικοί τομείς είναι στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου, όπως οι μεταφορές, η Ενέργεια, η παραγωγή φαρμάκου, οι τηλεπικοινωνίες, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, η Παιδεία, η στέγη κ.λπ. Η Υγεία και η Παιδεία αλώνονται από το κεφάλαιο, με το λαό να βάζει το χέρι όλο και πιο βαθιά στην τσέπη ενώ οι υπηρεσίες μειώνονται στο ελάχιστο. Η εμπορευματοποίηση πέρασε κάτω από τη μαζική προπαγάνδα όλων των αστικών κομμάτων στο όνομα της προσωπικής επιλογής και ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των ιδιωτικών εταιρειών θα έριχνε τις τιμές, θα ήταν οι υπηρεσίες πιο φτηνές και θα κέρδιζε ο λαός. Η πείρα έδειξε ότι από το τέλος του '80, που ξεκίνησαν μαζικά οι ιδιωτικοποιήσεις, έγινε ακριβώς το αντίθετο.

Το αποτέλεσμα είναι περισσότερα βάρη για τη σουηδική εργατική τάξη.

Ενισχύονται οι όροι εργασιακής γαλέρας

Τον δικό της ρόλο παίζει και η συμβιβασμένη ηγεσία της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων Σουηδίας, που μαζί με τους εργοδότες κατέληξαν σε κοινή πρόταση για περιορισμό του δικαιώματος της απεργίας, στην κατεύθυνση εξασφάλισης, όπως λένε, της «εργασιακής ειρήνης», καθώς επίσης στο ζήτημα της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, υποχρεωτικά στα 67 και προαιρετικά στα 69, με αυτόματη σύνδεση του ορίου ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής, αλλά και διευκολύνσεις στην εργοδοσία να απολύει ακόμα πιο εύκολα εργαζόμενους.

Η επίθεση της εργοδοσίας, με την αγαστή συνεργασία των ηγεσιών των ξεπουλημένων συνδικάτων, συνεχίζεται και με την αύξηση του ποσοστού των ατομικών συμβάσεων, καθώς και τον προσωπικό μισθό, που καθορίζεται όχι από Συλλογική Σύμβαση αλλά με συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και του εργαζόμενου. Ενδεικτικό ότι τα τελευταία χρόνια υπερδιπλασιάστηκαν οι εργολαβικοί εργαζόμενοι στη χώρα.

Η μερική απασχόληση αλλά και ορισμένου χρόνου είναι στο 15% αλλά για τους νέους «σπάει κόκαλα». Στους νέους 15 - 19 ετών είναι 75%, στους νέους 20 - 24 είναι 45%, στις ηλικίες 25 - 34 είναι 20% και 65 - 74 είναι σχεδόν 50%! Δείχνει την εκμετάλλευση των νέων εργαζομένων που δεν έχουν σταθερή δουλειά με δικαιώματα αλλά και με χαμηλές αποδοχές, όπως επίσης και την ανάγκη των συνταξιούχων να συμπληρώσουν το εισόδημά τους, μιας και οι συντάξεις έχουν καταντήσει να είναι πείνας. Φανερώνει στην πράξη την εφαρμογή της λεγόμενης «ενεργού γήρανσης» της ΕΕ. Οι δε συντάξεις κυμαίνονται περίπου καθαρά στα 1.000 ευρώ, όταν περίπου σε αυτό το ποσό είναι το όριο φτώχειας.

Υγεία: Τόσα δίνω, πόσα θες...

Τα λέει όλα για την κατάσταση στην Υγεία το γεγονός ότι ο σουηδικός λαός κατατάσσει, για το 2019, το ζήτημα της Υγείας και της περίθαλψης ως το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίζει με μεγάλα ποσοστά, από 45 έως και 70%.

Επίσης, πάνω από το 50% των Κέντρων Υγείας έχουν περάσει στους επιχειρηματικούς ομίλους. Στη Στοκχόλμη είναι ακόμα χειρότερα τα πράγματα, αφού τα 2/3 των Κέντρων Υγείας είναι σε επιχειρηματικούς ομίλους. Επίσης, το 25% των γηροκομείων είναι σε ιδιωτικά χέρια. Οι ασθενείς δεν είναι ασθενείς αλλά πελάτες μιας και πληρώνουν τα έξοδα είτε μέσω των φόρων είτε στην επίσκεψη στο Κέντρο Υγείας ή στο νοσοκομείο. Οι αναμονές για εξετάσεις και η επίσκεψη σε ειδικευμένο γιατρό μπορεί να ξεπεράσουν τους 2 - 3 μήνες, ενώ κάθε επίσκεψη στο Κέντρο Υγείας κοστίζει 20 ευρώ (200 κορόνες - η Σουηδία έχει εθνικό νόμισμα), εκτός από τους νέους, στις περισσότερες πόλεις, μέχρι 20 χρόνων. Η επίσκεψη μάλιστα σε εξειδικευμένο γιατρό ανεβαίνει στα 35 ευρώ. Η αγοραία αντίληψη στην Υγεία φανερώνεται και από τον όρο ότι αν κατά τη διάρκεια ενός χρόνου έχει κάνει ένας ασθενής επισκέψεις που αντιστοιχούν στο ποσό των 120 ευρώ, τότε μετά είναι δωρεάν τον υπόλοιπο χρόνο... Τα φάρμακα επίσης κοστίζουν ακριβά μιας και υπάρχει το αντίστοιχο με την επίσκεψη σε γιατρό αλλά το όριο για να υπάρχει συμμετοχή του κράτους αρχίζει μετά τα 230 ευρώ τον χρόνο που καταβάλλει ο ασθενής και το κράτος καλύπτει το 90% πάνω από το όριο των 400 ευρώ το χρόνο.

Ταυτόχρονα, υπάρχουν εσωτερικές εντολές κύρια από τους επιχειρηματικούς ομίλους Υγείας αλλά και τα τελευταία χρόνια από τους δημόσιους, να εντατικοποιούν τη δουλειά των γιατρών με το να χρονομετρούν την επίσκεψη, μιας και η κάθε επίσκεψη επιχορηγείται από το Δημόσιο. Ετσι, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο η επίσκεψη γιατρού να διαρκεί 6 - 7 λεπτά, έτσι ώστε να χωρέσουν περισσότεροι ασθενείς στο πρόγραμμα. Το υπουργείο Υγείας αλλά και οι περιφέρειες που είναι υπεύθυνες για το σύστημα Υγείας μειώνουν κάθε χρόνο τον προϋπολογισμό για την Υγεία και οικονομικοί σύμβουλοι βοηθούν τα Κέντρα Υγείας ή τα νοσοκομεία να περικόψουν τις δαπάνες, κύρια από το προσωπικό ή τους ασθενείς, με κυρίαρχα τη μείωση των δαπανών στα φάρμακα, τις εξετάσεις και τις εγχειρήσεις, όπως επίσης τη μικρότερη παραμονή των ασθενών στα νοσοκομεία.

Παιδεία εμπόρευμα - πεσκέσι στους ομίλους

Στην Παιδεία μειώνονται τα κονδύλια κάθε χρόνο στα δημόσια σχολεία, με αύξηση των μαθητών. Πάνω από το 13% των μαθητών (σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας) από το Γυμνάσιο δεν μπορούν να συνεχίσουν στο Λύκειο λόγω των ταξικών φραγμών. Ταυτόχρονα, ενισχύονται τα σχολεία που είναι σε ιδιωτικά χέρια από τον κρατικό προϋπολογισμό με το λεγόμενο επίδομα ανά μαθητή, που ξεκίνησε να ισχύει το 1992. Το επίδομα αυτό είναι για το 2019 μεταξύ 15.000 και 25.000 ευρώ ανά χρόνο και μαθητή. Πέρα από αυτό το επίδομα μοιράζονται απλόχερα κι άλλα εκατομμύρια κορόνες στα ιδιωτικά σχολεία, σαν ειδικές επιχορηγήσεις για ειδικούς σκοπούς. Εκατομμύρια ευρώ έτσι καρπώνονται τα ιδιωτικά μονοπώλια στην Εκπαίδευση. Ετσι, τα ιδιωτικά σχολεία λειτουργούν και αυξάνουν τα κέρδη τους με τα χρήματα των εργαζομένων στη Σουηδία, ενώ τα δημόσια σχολεία, λειτουργώντας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, στην πλειονότητά τους φυτοζωούν, μιας και πρέπει να καλύψουν όλες τις ανάγκες των μαθητών (ενισχυτική διδασκαλία, διδασκαλία μητρικής γλώσσας, ψυχολόγους, γυμναστική κ.λπ.), κάτι που δεν είναι υποχρεωτικά για τα ιδιωτικά. Επίσης, οι περικοπές στους εκπαιδευτικούς στα ιδιωτικά σχολεία αυξάνουν ακόμα περισσότερα τα κέρδη τους.

Σε πέντε επιχειρηματικούς ομίλους ανήκουν η συντριπτική πλειοψηφία των ιδιωτικών σχολείων. Αυτοί οι πέντε όμιλοι είχαν κέρδη το 2018 πάνω από 60 εκατομμύρια ευρώ. Προγραμματίζεται η ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων με σκοπό να υπάρχουν περισσότερα εμπόδια στα παιδιά της εργατικής οικογένειας, να υπάρχει ακόμα καλύτερο φιλτράρισμα του επιστημονικού δυναμικού από τις επιχειρήσεις που έχουν εισβάλει εδώ και πολλά χρόνια στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ο δρόμος άλλωστε άνοιξε το 2010 με την επιβολή δυσθεώρητων διδάκτρων της τάξης των 13.000 ευρώ κατά μέσο όρο το χρόνο για όλα τα πανεπιστήμια της Σουηδίας σε φοιτητές που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ. Σε κάποια προγράμματα μπορεί να φτάσουν και τις 27.000 ευρώ το χρόνο.

Στέγη: Ούτε μπορείς να τη βρεις ούτε να την πληρώσεις

Το κόστος ζωής επίσης έχει ανέβει δραματικά με αποτέλεσμα πολλές οικογένειες να αντιμετωπίζουν δυσκολίες επιβίωσης. Χαρακτηριστικό είναι ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στέγης στις μεγάλες πόλεις. Το στεγαστικό πρόγραμμα είναι στα χέρια των κατασκευαστικών εταιρειών και τα νοίκια έχουν απελευθερωθεί και φτάσει σε τέτοια επίπεδα που μια μέση οικογένεια δεν μπορεί να τα πληρώσει. Για παράδειγμα, ενώ το νοίκι σε ένα διαμέρισμα δεν κόστιζε πάνω από το 30% του μισθού του εργαζόμενου στο τέλος της δεκαετίας του '90, σήμερα, το 2019, κοστίζει μεταξύ του 50 και 100% του μισθού. Το κράτος, οι Περιφέρειες και οι δήμοι, όλη η κρατική διοίκηση δηλαδή, αποφάσισαν πριν από μερικά χρόνια ότι το στεγαστικό είναι ζήτημα αποκλειστικά των κατασκευαστικών εταιρειών. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι κατασκευαστικές εταιρείες χτίζουν αποκλειστικά με γνώμονα το κέρδος, χτίζουν κατά βάση πολυτελείς κατοικίες για υψηλά βαλάντια, νοικιάζουν πολύ λίγες κατοικίες και σχεδόν όλες τις πουλάνε. Ετσι, αυτοί που μπορούν να αγοράσουν, για παράδειγμα, ένα τριάρι που στοιχίζει από 400 έως 500 χιλιάδες ευρώ δεν είναι σίγουρα η εργατική τάξη. Για κάποιες λίγες κατοικίες που ενοικιάζονται χρειάζεται να έχει ένας εργαζόμενος πολύ υψηλό μισθό για να το κάνει. Ενα καινούριο τριάρι για ενοικίαση, για παράδειγμα, κοστίζει το μήνα από 1.500 ευρώ και πάνω, όταν ο μέσος μισθός είναι γύρω στα 1.800 ευρώ καθαρά.

Βάθεμα των πολεμικών προετοιμασιών

Παράλληλα με τα παραπάνω κινούνται τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, που απαιτούν την ακόμα πιο ενεργή ανάμειξη της χώρας - η οποία μάλιστα έχει και αναπτυγμένη μεγάλη πολεμική βιομηχανία - στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις για την εξασφάλιση μεγαλύτερου μεριδίου από τις μοιρασιές της λείας. Γι' αυτό και απαιτεί εδώ και τώρα την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η αστική τάξη της χώρας διαβλέπει ότι έχει περισσότερα κέρδη να λαμβάνει εντός ΝΑΤΟ και ΕΕ, γι' αυτό κι εγκαταλείπει τα συνθήματα περί «ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής» που σηματοδοτούσαν παλιότερα διαφορετικές προτεραιότητές της σε διακρατικές συμμαχίες, πάλι με κριτήριο τα συμφέροντά της.

Η αστική τάξη της Σουηδίας γι' αυτό αυξάνει τις στρατιωτικές δαπάνες και από το ποσό των 53,5 δισ. κορονών στον προϋπολογισμό του 2018 αυξάνονται τουλάχιστον σε 5 δισ. κορόνες κάθε χρόνο και το 2022 θα είναι 72 δισ. κορόνες.

Η Σουηδία αποφάσισε επίσης να στείλει στρατεύματα στο μεγαλύτερο νησί της, το Γκότλαντ, στη Βαλτική Θάλασσα, για πρώτη φορά τα τελευταία 15 χρόνια. Εκεί εντάσσεται η απόφαση της σουηδικής κυβέρνησης, με τη συμφωνία όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, για την επαναφορά της στρατιωτικής θητείας, που είχε καταργηθεί πριν από 10 χρόνια.

Ετσι παρατηρείται τα τελευταία χρόνια η ολοένα κι αυξανόμενη συμμετοχή του σουηδικού στρατού σε ασκήσεις και σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ, με ιδιαίτερη έμφαση στην περικύκλωση της Ρωσίας, η οποία δραστηριοποιείται έντονα στην ευρύτερη περιοχή για τα δικά της συμφέροντα.

Στο πλαίσιο δε της τρομοκράτησης του σουηδικού λαού συμπεριλαμβάνεται και η πρόσφατη αποστολή φυλλαδίων σε κάθε νοικοκυριό με οδηγίες για το τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση πολέμου, εννοώντας περίπτωση επίθεσης της Ρωσίας.

H αστική τάξη της Σουηδίας αρχίζει να προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο πολέμου (έχοντας υπόψη και την όξυνση των ανταγωνισμών στις Βαλτικές χώρες, στην Αρκτική με τους πάγους που λιώνουν, με αποτέλεσμα την ευκολότερη μεταφορά εμπορευμάτων και την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου) και με τη νομοθέτηση για την υποχρεωτική στράτευση (που θα ολοκληρωθεί πλήρως στα επόμενα 4 χρόνια).

Μεγάλες ελλείψεις σε ζωτικής σημασίας υπηρεσίες

Την ίδια στιγμή, οι περσινές καλοκαιρινές μεγάλες πολυήμερες πυρκαγιές στη Σουηδία αποκάλυψαν σε όλες τις διαστάσεις την εμπορευματοποίηση της γης καθώς το 35% των δασικών εκτάσεων της χώρας ανήκει σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και το 70% βρίσκεται σε ιδιωτικά χέρια. Ταυτόχρονα, τεράστιες είναι οι ελλείψεις σε υποδομές και προσωπικό πυροπροστασίας με μειώσεις προσωπικού, αγορά λιγότερων οχημάτων και σοβαρά προβλήματα στη συντήρηση των πυροσβεστικών κρουνών και οχημάτων. Το ίδιο ισχύει και για τα αεροπορικά μέσα που δεν διαθέτει καν η Πυροσβεστική αλλά μόνο ο στρατός κι αυτά σε μικρό αριθμό. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση διαθέτει περισσότερα κονδύλια για τη χρηματοδότηση της συμμετοχής στους επικίνδυνους αμερικανοΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς, όπως στο στρατό κατοχής στο Αφγανιστάν.

Η αύξηση της εγκληματικότητας επιχειρείται να αξιοποιηθεί και να αποδοθεί αποκλειστικά στους μετανάστες 2ης και 3ης γενιάς, ενισχύοντας αντιδραστικές ρατσιστικές απόψεις, χρησιμοποιώντας αυτήν την κατάσταση για την αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος. Τα προβλήματα στα μεταναστευτικά γκέτο είναι σοβαρά, όμως στοχευμένα αποκρύπτεται η δράση κυκλωμάτων που διαπλέκονται με επιχειρηματικά συμφέροντα κι εκμεταλλεύονται τους μετανάστες. Η αστική τάξη της Σουηδίας, διαθέτοντας ισχυρή βιομηχανική βάση για πολλές δεκαετίες, έχοντας την ανάγκη φτηνού εργατικού δυναμικού, καλλιεργούσε ένα «φιλομεταναστευτικό» προφίλ προσελκύοντας μετανάστες από διάφορες χώρες (και αρκετούς Ελληνες) σε διάφορα γκέτο, όπου με τον καιρό αναπτύχθηκαν μια σειρά από κοινωνικά προβλήματα. Οι μετανάστες από πολλές χώρες έρχονταν και έρχονται στον «παράδεισο του σουηδικού μοντέλου», όπως το παρουσίαζαν, για να εισπράξουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι οι Σουηδοί εργαζόμενοι, είτε είναι εργασιακή ανασφάλεια είτε έλλειψη στέγης κι άλλα.

Στο έδαφος αυτό, η φθορά του δικομματισμού ανάμεσα σε Σοσιαλδημοκράτες και Κόμμα των Μετριοπαθών αξιοποιείται προς όφελος ακροδεξιών ξενοφοβικών κομμάτων, όπως οι «Σουηδοί Δημοκράτες» και η «Εναλλακτική για τη Σουηδία».

Μπροστά στις ευρωεκλογές και με όλα αυτά τα ζητήματα να οξύνονται κατεβαίνει για πρώτη φορά σε ευρωεκλογές και το Σουηδικό ΚΚ (SKP). Ο στόχος είναι να παρέμβει στο λαό με τις θέσεις του ενάντια στην ΕΕ, προβάλλοντας την πραγματική διέξοδο για το λαό, να περάσουν τα κλειδιά της οικονομίας και της εξουσίας στην εργατική τάξη, για την έξοδο από την ΕΕ. Το Σουηδικό ΚΚ, που συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία, αντιπαλεύει μεγάλες δυσκολίες και δίνει τη μάχη των ευρωεκλογών.


Γιάννης ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ
KO Σκανδιναβίας

Δραστηριότητα ΚΟ του ΚΚΕ για τις εκλογές

Την Τρίτη 30 Απρίλη, ο Τάσος Τσιαπλές, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υποψήφιος περιφερειάρχης Θεσσαλίας, από τις 8 μ.μ. θα περιοδεύσει στα χωριά Νέες Καρυές, Ζάππειο, Χαρά, μαζί με τον υποψήφιο δήμαρχο Κιλελέρ Βασίλη Σταμουλάκη.

Την Πέμπτη 2 Μάη στη 1 μ.μ., ο Γιάννης Πρωτούλης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ και υποψήφιος περιφερειάρχης Αττικής, θα επισκεφτεί το κατασκευαστήριο σκηνικών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Περιστέρι, για να συζητήσει με τους εργαζόμενους.

Την Παρασκευή 3 Μάη:

-- Ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας, θα πραγματοποιήσει περιοδεία στο Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθήνας στις 10 π.μ. Στις 5 μ.μ., θα περιοδεύσει στον Πανελλήνιο ΓΣ.

-- Στις 7 μ.μ., ο Νίκος Σοφιανός και ο Λευτέρης Νικολάου - Αλαβάνος, υποψήφιος ευρωβουλευτής, θα μιλήσουν σε σύσκεψη στο «Paraflu» στον Βοτανικό.

-- Ο Θανάσης Τζίμας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υποψήφιος ευρωβουλευτής, θα επισκεφτεί στις 9 π.μ. το Β' Τελωνείο στον όρμο Κερατσινίου και στις 10 π.μ. το Γ' Τελωνείο στο Ν. Ικόνιο, για να συζητήσει με τους εργαζόμενους.

Το Σάββατο 4 Μάη:

-- Στις 7.30 μ.μ., ο Νίκος Σοφιανός θα μιλήσει σε συγκέντρωση στην πλατεία Γκύζη.

-- Στις 8 μ.μ., στην Πρέβεζα, στη Θεοφάνειο αίθουσα τέχνης, σε εκδήλωση με θέμα «Οι θέσεις της "Λαϊκής Συσπείρωσης" για τους υδρογονάνθρακες», θα μιλήσουν: Ο Κώστας Ηλίας, στέλεχος του ΚΚΕ, αντιπρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ιωαννίνων και υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος, και ο Νίκος Γιαννούλης, φυσικός - περιβαλλοντολόγος (PhD, MSc). Στην εκδήλωση θα γίνει παρουσίαση του δημοτικού και του περιφερειακού ψηφοδελτίου.

Την Κυριακή 5 Μάη:

-- Ο Νίκος Σοφιανός θα επισκεφθεί στις 10 π.μ. τα παζάρια ρακοσυλλεκτών «Η Πρόοδος» και «Ο Ερμής». Στις 7 μ.μ. θα μιλήσει σε συγκέντρωση στις Τρεις Γέφυρες (στο πάρκο της συμβολής των οδών Κουρτίδου & Ζαφειροπούλου).

-- Στις 7.30 μ.μ., σε συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία Αιγινίου, θα μιλήσει ο Λεωνίδας Στολτίδης, υποψήφιος ευρωβουλευτής. Θα χαιρετίσει ο Θανάσης Γιαγκόπουλος, υποψήφιος δήμαρχος Πύδνας - Κολινδρού.

ΔΗΜΟΙ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ - ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ
Εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τη θυσία των 200 εκτελεσθέντων κομμουνιστών

Ο δήμος Καισαριανής και ο δήμος Χαϊδαρίου διοργανώνουν τετραήμερο εκδηλώσεων από τις 3 έως τις 6 Μάη, για να τιμήσουν τους 200 κομμουνιστές που εκτελέστηκαν την Πρωτομαγιά του 1944 από τα ναζιστικά γερμανικά στρατεύματα στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, αφού πρώτα μεταφέρθηκαν εκεί από το Μπλοκ 15 του Χαϊδαρίου.

Το πρόγραμμα έχει ως εξής:

Στην Καισαριανή:

Σάββατο 4 Μάη:

-- Στις 18.00, αγώνας ανώμαλου δρόμου προς τιμήν του Ναπολέοντα Σουκατζίδη στο «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς».

-- Στις 20.30, συναυλία με τον Βαγγέλη Κορακάκη στο «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς».

Κυριακή 5 Μάη:

-- Στις 10.00, συγκέντρωση στο παλιό δημαρχείο και πικετοφορία προς το «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς».

-- Στις 11.00, εκδήλωση τιμής για τους 200 κομμουνιστές μέσα στο χώρο εκτέλεσης.

-- Στις 19.30, εκδήλωση - συζήτηση: «Το ποδόσφαιρο στην Αντίσταση». Ομιλίες από τους Ν. Μπράτσο, Γ. Γεωργάκη, Φ. Τόλιου, στο Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης.

Δευτέρα 6 Μάη:

-- Στις 17.00, ονομασία τεσσάρων θυρών προς τιμήν των τεσσάρων Καισαριανιωτών ποδοσφαιριστών που έχασαν τη ζωή τους κατά την περίοδο 1940-48, στο Δημοτικό Στάδιο «Μ. Κρητικόπουλος».

-- Στις 17.30, ποδοσφαιρικός αγώνας ενάντια στο φασισμό, μεταξύ των παλαιμάχων του Εθνικού Αστέρα και του Απόλλωνα Σμύρνης, στο Δημοτικό Στάδιο «Μ. Κρητικόπουλος».

Ο ιστορικός χώρος του «Θυσιαστηρίου της Λευτεριάς» και το Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης στις 1, 4 και 5 Μάη θα είναι ανοιχτά από τις 7.00 έως τις 14.00 και από τις 16.00 έως τις 21.00.

Στο Χαϊδάρι:

Παρασκευή 3 Μάη:

-- Στις 20.00, θεατρική παράσταση «Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι όλοι», στο δημαρχείο.

Σάββατο 4 Μάη:

-- Στις 18.30, εκδήλωση τιμής για τους 200 κομμουνιστές μέσα στο χώρο του Μπλοκ 15.

Κυριακή 5 Μάη:

-- Στις 20.00, πολιτιστική εκδήλωση με την «Αθηναϊκή κομπανία» στην πλατεία Δημαρχείου.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ