Ολοκληρώθηκε πρόσφατα η 44η διοργάνωση του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, στην οποία φιλοξενήθηκαν 158 ταινίες από περισσότερες από 50 χώρες σε όλα τα προγράμματά της. Ενα επιλεγμένο κομμάτι του 44ου Φεστιβάλ θα προβληθεί και στην Αθήνα από τις 21 έως τις 27 Οκτώβρη στην «Ταινιοθήκη της Ελλάδος» και θα περιλαμβάνει το ελληνικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ, τις βραβευμένες ταινίες του διεθνούς και επιλεγμένα προγράμματα.

Εντονοι ήταν οι προβληματισμοί, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη φορά, από ανθρώπους και φορείς του οπτικοακουστικού χώρου, σχετικά με το πού «πάει» το Φεστιβάλ και αν τελικά αυτή η κατεύθυνση συνάδει με τον ρόλο που χρειάζεται να επιτελέσει ένα τέτοιο Φεστιβάλ. Και δυστυχώς, φαίνεται ότι απομακρύνεται από αυτό που αποτελεί πραγματικά ανάγκη σήμερα, την παρουσίαση μεγάλου μέρους της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής, που μέσα από τις παραστάσεις και τα βιώματα του κοινού που απευθύνεται θα καταφέρνει να αναδείχνει με γνησιότητα και κοινές αγωνίες, κοινά οράματα, κοινά προβλήματα των λαών όλης της Γης.

Στη φετινή διοργάνωση, σε πρώτο «πλάνο» βρέθηκαν οι χορηγοί, τα ιδρύματα, η «εξωστρέφεια»... Και ο δημιουργός; Το «Εθνικό Διαγωνιστικό Τμήμα», που αποτελούσε τη ναυαρχίδα του Φεστιβάλ, συρρικνώθηκε ακόμα περισσότερο, αφού προβλήθηκαν μόλις 30 ταινίες από τις 247 που κατατέθηκαν, δηλαδή μόλις το 1/8 της φετινής παραγωγής, οδηγώντας σε ένα «σφιχτότερο» από ποτέ διαγωνιστικό πρόγραμμα. Στην περσινή αποτίμηση του Φεστιβάλ είχαμε εκφράσει την ανησυχία μας σχετικά με τη συρρίκνωση του εθνικού τμήματος, αναφέροντας ότι με αυτόν τον τρόπο αποκλείεται η επικοινωνία της πλειοψηφίας των δημιουργών με το κοινό αλλά και η μεταξύ τους όσμωση. Μίκρυνε η βεντάλια των ειδών της μικρού μήκους ταινίας, αφού είδαμε μόλις 2 ταινίες στις κατηγορίες του ντοκιμαντέρ, του animation και του πειράματος και μόλις 3 ελληνικές σπουδαστικές στο Διεθνές Σπουδαστικό Πρόγραμμα. Ο προσανατολισμός του «εθνικού διαγωνιστικού» φαίνεται να κατευθύνεται προς μια «κούρσα αγώνων», γεγονός που λειτουργεί ανασταλτικά στον πειραματισμό και την καλλιτεχνική δημιουργία και κάνει ακόμα πιο δύσκολη την αποτίμηση των συγχρόνων τάσεων και των προβληματισμών των δημιουργών.

Ταυτόχρονα, υπογράφηκε σύμφωνο συνεργασίας με το ΕΚΟΜΕ, τον γνωστό υπερ-οργανισμό που με «ζεστό» κρατικό χρήμα και fast track μεγάλες παραγωγές διευκολύνει τους επιχειρηματικούς ομίλους, ελληνικούς και ξένους, να διεισδύσουν και να επενδύσουν στον τομέα του οπτικοακουστικού αφήνοντας πίσω σμπαραλιασμένα δικαιώματα, χαμηλές αμοιβές και ένα ανελέητο κυνήγι για χορηγούς και επενδύσεις. Αλλωστε, τα κριτήρια του ΕΚΟΜΕ είναι εντελώς απαγορευτικά για την ατομική κινηματογραφική παραγωγή, αφού στηρίζει ταινίες με πολύ υψηλό προϋπολογισμό. Ενώ, και το ίδρυμα Ωνάση είχε παρουσία στο Φεστιβάλ.

Ο υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, στην ομιλία του, ανέφερε ότι βρίσκεται υπό σχεδιασμό ένα νέο πρόγραμμα για το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, αλλά και μια σχολή κινηματογράφου «όχι θεωρητικής κατεύθυνσης, αλλά μια σχολή η οποία θα βγάζει επαγγελματίες του κινηματογράφου, σε μια εποχή που η ανάγκη και η ζήτηση για έμπειρους επαγγελματίες ολοένα και αυξάνονται», όπως σημείωσε χαρακτηριστικά. Δηλαδή... πώς θα καταρτιστεί άμεσα αναλώσιμο, φθηνό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό για τις ανάγκες των οπτικοακουστικών «μεγαθηρίων» με τις πλάτες των κυβερνήσεων, αφήνοντας στην άκρη το πραγματικά σύγχρονο, την ανάγκη υψηλού επιπέδου επιστημονικής μόρφωσης των δημιουργών.

Φέτος, μας έλειψαν και άλλες πτυχές του Φεστιβάλ, όπως παλιοί συνεργάτες, αλλά και η κριτική αποτίμηση των ενοτήτων του Φεστιβάλ που γινόταν κάθε Σάββατο μεσημέρι πριν από την τελετή λήξης, αλλά και η έκδοση της εφημερίδας του Φεστιβάλ «Υπότιτλοι», που μας κρατούσε συντροφιά καθημερινά κατά τη διάρκειά του. Αντιδράσεις επίσης έφερε και η απόφαση για την απομάκρυνση των βραβείων των σωματείων του κινηματογραφικού χώρου, που στήριξαν το φεστιβάλ από τη μέρα ίδρυσής του, από την τελετή λήξης με πρόσχημα την πανδημία. Η αλήθεια είναι ότι για τα υπόλοιπα σχεδόν 45 βραβεία του Φεστιβάλ, περισσότερα από κάθε φορά, η πανδημία δεν φάνηκε να παίζει κάποιον ρόλο...

«Souls all unaccompanied» του Γιώργου Τελτζίδη. Ο Μπαχάρ είναι ένας δωδεκάχρονος που φιλοξενείται σε έναν ξενώνα για ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες. Η Κάτια, μια πρώην κατάδικος που προσπαθεί να βάλει τη ζωή της σε τάξη, εργάζεται εκεί ως φροντιστής...

Ο Γιώργος Τελτζίδης, σταθερός στον κοινωνικό κινηματογράφο, κάνει μια «δύσκολη» ταινία από αυτές που σε «ταρακουνάνε». Οι «Ασυνόδευτες ψυχές» δεν είναι άλλη μια ταινία για το Προσφυγικό, είναι μια ταινία για το πώς μια ολόκληρη κοινωνία κλείνει τα μάτια και τα αυτιά της στο πρόβλημα και προσποιείται ότι δεν υπάρχει. Το Προσφυγικό είναι ένα ζήτημα (εγγενές του ιμπεριαλισμού) που θα παραμένει επίκαιρο, όσο συνεχίζεται η «αποσύνθεση του πτώματος». Ο πυρήνας της ιστορίας, τα ασυνόδευτα παιδιά, είναι το μεγαλύτερο αγκάθι στο δέρμα των κυβερνήσεων που στήνουν «φιλάνθρωπες» ΜΚΟ, την ίδια στιγμή που δημιουργούν την προσφυγιά. Κάτω από τις επιταγές μιας ατέρμονης γραφειοκρατίας, τα παιδιά κρατούνται εγκλωβισμένα μέχρι να συναντήσουν την οικογένειά τους, εάν τη συναντήσουν... Ο Μπαχάρ και η Κάτια θα χαρακτηρίζονταν «απόκληροι» και οι «απόκληροι» έχουν μόνο έναν τρόπο να νικήσουν, την αλληλεγγύη.

«Το Βανκούβερ» της Αρτεμης Αναστασιάδου. Δύο αδέλφια, ένα ξόρκι, πληγωμένα τοπία και ένα αναπόφευκτο φευγιό. Πρόκειται για μια ιστορία μετανάστευσης ή το χρονικό μιας εξαφάνισης;

Η Αρτεμις Αναστασιάδου καταφέρνει να συνδυάσει το φανταστικό στοιχείο με την καθαρά νεορεαλιστική προσέγγιση, δείχνοντας τη σκληρή πραγματικότητα μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Βρισκόμαστε σε μια πρώην βιομηχανική περιοχή, συναντώντας τα απομεινάρια της εγκατάλειψης. Ανεργία, φτώχεια, κατεστραμμένο τοπίο και κανένα μέλλον για τους νέους. Ο μεγάλος γιος της οικογένειας περνάει την τελευταία του μέρα πριν μεταναστεύσει, με τη συνοδεία της μικρής αδερφής του. Το μικρό κορίτσι προσπαθεί να «διαχειριστεί» το φευγιό του αδερφού του, επιστρατεύοντας τη «βοήθεια» των παραδοσιακών θρύλων της περιοχής... Η μαγεία τους δυναμώνει την άμυνά της απέναντι σε αυτό που αναγκαστικά έρχεται. Το τοπίο, στο Αλιβέρι, που επέλεξε η σκηνοθέτρια να διαδραματίσει την ιστορία της, μιλάει από μόνο του. Χρησιμοποιώντας ερασιτέχνες ηθοποιούς, απλούς διάλογους και λιτή σκηνοθεσία, δίνει ολοκληρωμένα την εικόνα σε πυκνό φιλμικό χρόνο. «Το Βανκούβερ» είναι μια ταινία που προβληματίζει και αυτό της δίνει δικαιωματικά το παράσημό της.

«Ο Φοιτητής» του Βασίλειου Καλαμάκη. Αθήνα, 17 Νοεμβρίου 1973. Παρακολουθούμε τα τελευταία λεπτά που διαδραματίστηκαν μέσα στο άρμα που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο...

Ο Βασίλης Καλαμάκης μας αφηγείται τη δική του (μυθοπλαστική) εκδοχή για το τι συνέβη μέσα στο τανκ. Μια ταινία σφιχτή, σκληρή, ασπρόμαυρη, άψογη τεχνικά και με ιδιαίτερη ένταση στη δραματουργική αφήγηση και στη σκηνοθεσία. Εχοντας ως μόνη ένσταση ότι η μυθοπλασία σε τέτοιες πρόσφατες και σπουδαίες ιστορικές στιγμές μπορεί να λειτουργήσει ως «ντοκουμέντο», αφού δεν γνωρίζουμε τι πραγματικά εκτυλίχθηκε μέσα στο τανκ, θα προτιμούσαμε να άφηνε «ανοιχτό» τον τόπο και τον χρόνο. Μια ταινία για τη βία των εξουσιαστών και την πλευρά που διαλέγει «αυτός που εκτελεί εντολές», που θα μπορούσε να έχει εκτυλιχθεί οποιαδήποτε στιγμή, σε οποιαδήποτε δικτατορία του κόσμου.

«Από το μπαλκόνι» του Αρη Καπλανίδη. Η Λίνα, μια μεσήλικη γυναίκα, παρατηρεί τον μικρόκοσμο μιας αθηναϊκής γειτονιάς από το μπαλκόνι της, με μεικτές αντιδράσεις από όσους - διαρκώς - παρατηρεί, ώσπου δεν είναι πια εκεί κι αυτός ο μικρόκοσμος αλλάζει για πάντα.

Το κινούμενο σχέδιο - έκπληξη του Φεστιβάλ, που έχοντας μια σκωπτική, αλλά ιδιαίτερα ρεαλιστική προσέγγιση, για τις λαϊκές γειτονιές και την ανθρωπογεωγραφία τους, μας συστήνει την Λίνα μέσα από τα μάτια των γειτόνων της. Η αφήγηση μας δείχνει προοδευτικά τον χαρακτήρα της Λίνας και λύνει το κουβάρι για τη συμπεριφορά της. Σε αυτήν τη γειτονιά είναι όλοι οργισμένοι. Η συνεχής ματιά της Λίνας τούς «ξεγυμνώνει» και τους κάνει να εξοργίζονται ή η αδυσώπητη πραγματικότητα που βιώνουν; Πραγματικά απολαυστικό, χειροποίητο, με τη μουσική να μοιράζεται ισάξια με την εικόνα...

«A summer place» της Αλεξάνδρας Ματθαίου. Το καλοκαίρι είναι μια μόνιμη νοοτροπία στη Λεμεσό - μια κάποτε μικρή παραθαλάσσια πόλη της Κύπρου που έχει μετατραπεί σε ολιγαρχικό παράδεισο της Μεσογείου. Η Τίνα, στιλίστρια τροφίμων, βρίσκεται σε κατάθλιψη, έτοιμη να εγκαταλείψει τα πάντα, ώσπου μια ασυνήθιστη συνάντηση της αλλάζει τη ζωή.

Η υποκρισία και η κενότητα της αστικής τάξης απέναντι στην αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων που δεν έχει σύνορα. Κριτική που χωράει σε μια πρόταση, γιατί η Αλεξάνδρα Ματθαίου αφηγείται την ιστορία της χωρίς μεγαλοστομίες και διδακτισμούς, που αν και μοιάζει «Εγώ», τελικά ανοίγει την αγκαλιά της στο «Εμείς». Είναι άραγε αρκετό ένα απροσδόκητο συμβάν να ενεργοποιήσει τις κεραίες μας και την κριτική μας σκοπιά στο κοινωνικό γίγνεσθαι; Ισως. Πάντως όταν δίνουμε το χέρι να σώσουμε έναν άλλον άνθρωπο, ταυτόχρονα «σώζουμε» και τον εαυτό μας, κι αυτό είναι που κάνει αυτή την ιστορία τόσο όμορφη.

«Soul food» του Νίκου Τσεμπερόπουλου. Ο Γιάννης (15) μετακομίζει με την μητέρα του στο σπίτι του συντρόφου της. Στη νέα του γειτονιά κάνει παρέα με την Ολγα (40), αλλά και με μια παρέα συνομήλικων του, που όποτε πετυχαίνουν την Ολγα στο δρόμο της κάνουν μπούλινγκ...

Μια ταινία για τους ανθρώπους (κάθε ηλικίας) που δεν χωράνε πουθενά, για τις κοινές συνισταμένες που έχουν μεταξύ τους οι διαφορετικές γενιές, για τη βία της κοινωνίας απέναντι στον αδύναμο ή τον διαφορετικό, για την ψεύτικη παντοδυναμία της αγέλης των νταήδων, για τη διάλυση της οικογένειας και για την πραγματική αγάπη και φροντίδα που μπορεί κανείς να βρει στα πιο απρόσμενα μέρη. Τρυφερή στη σκληρότητά της, ρεαλιστική στη φαντασία της.

Με τον Βασίλη Χαραλαμπόπουλο, που είναι απευθείας «απόγονος» των μεγάλων ηθοποιών του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου και που δεν έχει κληρονομήσει απ' αυτούς μόνο το ταλέντο, αλλά και το ήθος, το αίσθημα της ευθύνης και του σεβασμού απέναντι στο θέατρο και στους συναδέλφους του, συζητάμε σήμερα στον «Ριζοσπάστη».

Μια συνέντευξη, που, όπως πάντα, δεν περιλαμβάνει τα ρήματα «κατάφερα» και «πέτυχα» από τον σεμνό και πάντα μετρημένο ηθοποιό και που θα μπορούσε να αφιερωθεί σ' αυτόν που του έδωσε την πρώτη ευκαιρία να ανέβει στο σανίδι, στον Βαγγέλη Σειληνό και στη θεατρική του μητέρα, Ξένια Καλογεροπούλου, από την εποχή του «Μορμόλη».

Συναντηθήκαμε εν μέσω εντατικών προβών του «Κουρέα της Σεβίλλης», του Καρόν ντε Μπομαρσέ, που ανεβαίνει στις 29/10 σε σκηνοθεσία - χορογραφία Σοφίας Σπυράτου, στο θέατρο «Ακροπόλ» και μιλήσαμε για το άγιο θέατρο, αλλά και για τα παιγνίδια εξουσίας στους κόλπους του, την ψυχαγωγία στην τηλεόραση, την πανδημία, τους εκτός πραγματικότητας πολιτικούς, τις επαναλαμβανόμενες απώλειες ζωών, περιουσιών και φυσικού πλούτου που ζούμε και τους νέους ρόλους του, του συγγραφέα και του σκηνοθέτη.

-- Ποιον να πρωτορωτήσω σήμερα; Τον «Φίγκαρο»; Τον «Ακη» που υποδύεσαι αριστοτεχνικά στο «Καρτ Ποστάλ»; Τον αόρατο αφηγητή στα «Καλύτερά μας χρόνια», τον κινηματογραφικό «Γιο της θάλασσας» ή τον παραμυθένιο «Ροδομάγουλο»; Πόσα πρόσωπα μέσα σ' έναν Βασίλη;

-- «Ο Ροδομάγουλος» ήταν μια ιδέα που μεγάλωνε και ωρίμαζε στο μυαλό μου για χρόνια. Κάθε άνθρωπος δημιουργεί το σύμπαν της ζωής του, αποφασίζει ή όχι με ποιους πλανήτες θα συμπορευθεί και μέσα από ποια νεφελώματα θα ταξιδέψει. Το βιβλίο «Ο Ροδομάγουλος», αυτός ο μικρός πλανήτης, θα μπορούσε να ήταν το άβαταρ το δικό μου, αλλά και πολλών ανθρώπων, αφού η δημιουργία του είχε σκοπό να μεταδώσει στους αναγνώστες πως η ζωή είναι μικρή, αλλά μπορεί να 'ναι και χορταστική όταν τη ζεις.

Βασικά καύσιμα για να το καταφέρεις είναι κάποιες αξίες που σε συντροφεύουν στη ζωή σου, ο έρωτας, η φιλία, η αγάπη και ο σεβασμός για ό,τι κινείται (ή και όχι) πάνω στη Γη. Εγραψα λοιπόν ένα παραμύθι για μεγάλους, που θα μπορούν, μέσα από την ιστορία του Ροδομάγουλου, να μεταφέρουν στα παιδιά τους αυτές τις αξίες, που αν τις έχουν στις αποσκευές τους, τότε το ταξίδι της ζωής τους σίγουρα θα 'ναι γεμάτο και ουσιώδες.

-- Στα «Καλύτερά μας χρόνια», πάντως, σου δόθηκε η ευκαιρία να ταξιδέψεις και στις αναμνήσεις των παιδικών σου χρόνων.

-- Ακριβώς. Είναι σαν να αφηγούμαι τη ζωή μου, αφού πολλά από αυτά που ζουν οι πρωταγωνιστές της σειράς στην ΕΡΤ είναι γνώριμα. Χαίρομαι που μετά από πολλά χρόνια ξαναβρέθηκα στην τηλεόραση, δανείζοντας τη φωνή μου σε μια τόσο άξια σειρά. Το ίδιο έζησα και στη δεύτερη τηλεοπτική μου εμπειρία με το «Καρτ Ποστάλ», δίνοντας σάρκα και οστά στον ιδιαίτερο χαρακτήρα που επινόησε στο βιβλίο της, με τον ομώνυμο τίτλο, η Βικτόρια Χίσλοπ. Μου δόθηκε η ευκαιρία να αγγίξω και να δοκιμαστώ υποκριτικά σε δραματικές πτυχές ενός χαρακτήρα, με περίπλοκα μονοπάτια και το απόλαυσα πραγματικά.

-- Ποιος είναι ο κοινός παρονομαστής που έχουν η κωμωδία και το δράμα;

-- Η αλήθεια, αυτό δηλαδή που πρέπει να βγαίνει στα πάθη και τα συναισθήματα του ηθοποιού, που καλείται να υπηρετήσει όποιο από τα δύο είδη. Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους όσοι αναβαθμίζουν την ελληνική τηλεόραση με έργα ποιότητας!

-- Η μακρά παραμονή σου στο Πήλιο, κι ο αέρας εκεί, επέδρασε στο να μπορείς να κάνεις τόσο πολλά πράγματα ταυτόχρονα - και καλά - ενώ παράλληλα να ετοιμάζεσαι να σκηνοθετήσεις και να παίξεις σε μια ταινία της οποίας έγραψες το σενάριο;

-- Η καραντίνα και η αναπόφευκτη απομάκρυνση από τους καθημερινούς έντονους εργασιακούς ρυθμούς στο θέατρο, και όχι μόνο, έδωσαν τον χώρο να έρθουν στην επιφάνεια επαγγελματικά σχέδια και όνειρα χρόνων, που έψαχναν να βρουν μάταια μια θέση για να υλοποιηθούν. Ενα όνειρο, λοιπόν, βρίσκεται στα σκαριά για να υλοποιηθεί, κι αυτό χάρις στον Διονύση Σαμιώτη, που αγάπησε από την πρώτη στιγμή το σενάριο που έγραψα και δε φοβήθηκε καθόλου να με εμπιστευτεί και ως σκηνοθέτη.

Ο τίτλος της ταινίας, η οποία στη συνέχεια θα υπάρξει και ως μίνι σειρά, 5 επεισοδίων, είναι «Ο γιος της θάλασσας» και οι θεατές θα ταξιδέψουν στον 17ο αιώνα, όταν οι πειρατές στο Αιγαίο κούρσευαν κάστρα και νησιά κι έστελναν στο Αλγέρι όσους αιχμαλώτιζαν, για να πουληθούνε σκλάβοι στα σκλαβοπάζαρα.

Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας πρέπει να σώσει τη γυναίκα που αγαπά, καθώς βρίσκεται αιχμάλωτη σ' ένα πειρατικό καράβι, με προορισμό το σκλαβοπάζαρο. Είναι μια αισθηματική κωμική περιπέτεια εποχής, πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα, με μοναδικό στόχο να μαγευτεί και να τη λατρέψει όλος ο κόσμος.

-- Τι μαγικά, ακριβώς, έχεις κάνει εκεί στις Μηλιές και οι κάτοικοι - διαβάζω πως - σε ευχαριστούν, λέγοντας πως έφερες στην πιο δύσκολη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας την Τέχνη, τη φαντασία και τα χαμόγελα στο χωριό;

-- Οι Μηλιές, τα τελευταία οκτώ χρόνια, είναι ο τόπος που θα θέλαμε να μείνουμε κάποτε μόνιμα. Κι επειδή έναν τόπο τον αγαπάς παραπάνω όταν αγαπάς και τους ανθρώπους του, έτσι κι εμείς έχουμε έρθει κοντά και εκτιμούμε ουσιαστικά πολλούς από τους κατοίκους του χωριού. Παρ' όλα αυτά δεν έκανα κάτι ιδιαίτερα σημαντικό και διαφορετικό από το αυτονόητο και ανάλογο των δυνατοτήτων μου. Απλώς μέσα στο δεύτερο - λόγω κορονοϊού - άνυδρο πολιτιστικά καλοκαίρι μας, συνέβαλα στο να ξεχαστούμε όλοι για λίγο, με το στήσιμο ενός μικρού θερινού σινεμά και την προβολή ταινίας και μια αφήγηση του παραμυθιού στα παιδιά. Να 'μαστε καλά να κάνουμε περισσότερα.

-- Η αγάπη και η φροντίδα σου για τα ζώα έχει κάνει τον κόσμο να σ' αγαπάει ακόμη περισσότερο. Τι κάνει το σκυλάκι που έσωσες από τα σκουπίδια, πριν λίγους μήνες;

-- Στην ουσία η γυναίκα μου η Λίνα το έσωσε, γιατί αυτή άκουσε πρώτη το κλάμα του στον κάδο. Αυτό το πλάσμα μάς έχει κλέψει την καρδιά και μαζί με τα άλλα δύο η οικογένειά μας μεγάλωσε κι ομόρφυνε ακόμα περισσότερο.

-- Τον Αύγουστο είδες τις φωτιές να ζώνουν το πατρικό σου σπίτι στη Ζήρια, το μέρος όπου πέρασες τα παιδικά σου χρόνια. Εγραψες τότε πως η Ζήρια καιγόταν μαζί με τις αναμνήσεις και την παιδικότητά σου. Υπάρχουν φορές που νιώθεις σ' αυτήν τη χώρα πολίτης β' κατηγορίας;

-- Να 'ξερες πόσες φορές έχω ζήσει - από παιδί ακόμα - να βλέπω τη φωτιά να πλησιάζει το χωριό μου και να προσευχόμαστε να μην καούμε! Μια ζωή στο ίδιο έργο θεατές! Υπάρχουν φορές που νιώθω πως αυτοί που κυβερνούν ζουν σε ένα άλλο, παράλληλο σύμπαν. Σαν να 'ναι αποκομμένοι από την πραγματικότητα της κοινωνίας μας. Σαν να παρουσιάζεται κάθε καλοκαίρι μπροστά τους - για μία και μοναδική φορά - αυτή η καταστροφική πύρινη λαίλαπα. Κι όταν περνάει, με όποιες τεράστιες απώλειες, φροντίζουν να ξεχαστεί το θέμα, δίνοντας ραντεβού το επόμενο καλοκαίρι.

-- Πιστεύεις ότι θα μπορούσαμε ν' αποφύγουμε όλες αυτές τις «αφύσικες» καταστροφές σε απώλειες ζωών, περιουσιών και φυσικού πλούτου; Να μην αγωνιούμε αν θα πνιγούμε στην πρώτη βροχή κι αν θα καούμε στον πρώτο καύσωνα;

-- Καταρχάς τα χρήματα των αποζημιώσεων που δίνουν εκ των υστέρων, ας τα έδιναν για την πρόληψη και την προστασία. Ετσι θα έδιναν πολύ λιγότερα για αποζημιώσεις. Πιστεύω πως αν με τον ίδιο ζήλο που αγοράζονται πολεμικά αεροσκάφη, θα ήταν πιο εκτιμητέο από όλους μας, να έμπαιναν στο καλάθι με τα ψώνια μας και φρέσκα σύγχρονα πυροσβεστικά αεροσκάφη!

Από παιδί ζούσα στον Βύρωνα στις παρυφές του Υμηττού και θυμάμαι τον δασοφύλακα, ο οποίος γνώριζε κάθε σπιθαμή του δάσους, περιπολούσε και φρόντιζε να ενημερώνει σωστά τους πυροσβέστες, σε περίπτωση πυρκαγιάς. Στα παιδικά μου μάτια, ήταν κάτι σαν σούπερ ήρωας που του ανήκαν τα δέντρα, τα φρόντιζε σαν παιδιά του κι αυτά από ευγνωμοσύνη μάς χάριζαν οξυγόνο. Οι δασοφύλακες κάποια στιγμή εξαλείφθηκαν, προφανώς λόγω κόστους.

Η πρόληψη, όμως, πιστεύω πως είναι το καλύτερο φάρμακο για τη μικρότερη καταστροφή, με τις λιγότερες απώλειες. Πρέπει να σκεφτόμαστε ότι κάθε δέντρο ισούται με έναν άνθρωπο. Αν εκπαιδεύονταν ομάδες κατοίκων που ζουν κοντά στα δάση και γνωρίζουν το κάθε μονοπάτι τους, θα ήταν τουλάχιστον χρήσιμοι ως καθοδηγητές ουσιαστικοί των πυροσβεστών, που πάνε σε άγνωστα μέρη και μέχρι να βγάλουν άκρη χάνεται πολύτιμος χρόνος. Τα δάση μας λιγοστεύουν και μαζί μ' αυτά και οι ζωές μας και κυρίως των παιδιών, που θα τους δείχνουμε σε φωτογραφίες στο μέλλον πώς ήτανε κάποτε η φύση...

-- Πώς κρίνεις το γεγονός ότι σήμερα, στην εποχή της «ψηφιακής οικονομίας» και της πλατιάς εφαρμογής νέων τεχνολογιών, έχοντας πλήθος επιστημονικών και παραγωγικών δυνατοτήτων να ζήσουμε καλύτερα, ζούμε τελικά χειρότερα από ποτέ;

-- Μα νιώθουμε πια πως κάθε ανακάλυψη, κάθε τεχνολογικό και επιστημονικό επίτευγμα που αφορά την καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων, πρώτα περνάει από ένα κόσκινο και καταλήγει σε ένα δοχείο, που έχει μια ετικέτα που γράφει κέρδος! Κι αυτό θα ήταν θεμιτό κι αποδεκτό ως ένα βαθμό, αρκεί να μην πετάγεται στα σκουπίδια όποια ανακάλυψη ή μελέτη ή μέτρο που θα ήταν κοστοβόρο κι ασύμφορο οικονομικά για τους λίγους, παρόλο που θα αποδεικνυόταν σωτήριο για τους πολλούς, για όλους μας. Η τεχνολογία πρέπει να συμβαδίζει με την ευμάρεια του ανθρώπου. Η κοινωνία που νοιάζεται μόνο για το κέρδος, ακυρώνοντας τις ανθρώπινες ζωές και τη φύση, θα οδηγήσει στο να συνηθίσει ο άνθρωπος να τη γεύεται εικονικά, μέσα από έναν ψηφιακό ψεύτικο κόσμο, όπου θα λειτουργεί ως ναρκωτικό.

-- Ποια είναι η άποψή σου γι' αυτούς που μιλούν για τη συνωμοσία της Covid, που είναι αρνητές και δεν πείθονται με τόσους θανάτους;

-- Πιστεύω πως η εξάπλωση του κορονοϊού στον πλανήτη ανέδειξε τη λαίλαπα της βλακείας, η οποία είναι παγκόσμια και εξαπλωμένη τελικά, από πολύ καιρό πριν. Μπορώ να σεβαστώ τον αρνητή, που με ήρεμο λόγο θα εκθέσει τον φόβο του και θα τον σεβαστώ ακόμα περισσότερο, όταν θα λειτουργεί με υπευθυνότητα και ασφάλεια απέναντι στους άλλους. Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αποφασίσει για το τι θα κάνει, έχοντας όμως και την ανάλογη υπευθυνότητα για την όποια απόφασή του. Αν υποθέσουμε πως ο ανεμβολίαστος φοβάται για τη ζωή του, ο εμβολιασμένος συμπεριλαμβάνει στον φόβο του και τη ζωή των άλλων.

-- Τι βλέπεις να γίνεται μετά τις αποκαλύψεις για τα απαράδεκτα παιχνίδια εξουσίας στο θέατρο; Ελπίζεις να επέλθει κάθαρση και ν' ανοίξουν κι άλλα στόματα;

-- Δεν παρακολουθώ τις εξελίξεις από τη στιγμή που το κάθε γεγονός έχει πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης. Αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι δεν είναι μια μόδα που ονομάστηκε #metoo και δεν πρέπει να είναι. Πραγματικά θαυμάζω το απίστευτο θάρρος μιας υπεράξιας γυναίκας, που λέγεται Σοφία Μπεκατώρου, θάρρος που μεταλαμπαδεύτηκε στις αποφασισμένες γυναίκες του θεάτρου.

Το καλοκαίρι θυμάμαι τη μία καταγγελία μετά την άλλη, όχι μόνο από γυναίκες, αλλά κι από παιδιά σε κάθε μέρος της Ελλάδας, που κατήγγειλαν την κακοποίησή τους. Δεν είναι τυχαίο, αφού όλοι πήραν δύναμη απ' τις φωνές που ακούστηκαν στα media, ένιωσαν ότι και η δικιά τους φωνή έχει δύναμη και θα ακουστεί. Είναι πολύ σπουδαία όλα όσα έχουν καταφέρει αυτές οι γυναίκες με το θάρρος τους.

Επίσης, θεωρώ πως είναι άδικο το να στοχοποιείται έτσι μόνο το θέατρο, αφού δεν χωράει σε κάποια στενόμυαλα κουτσομπολίστικα μυαλά αυτό που πέτυχαν όσοι μίλησαν, βρίσκοντας την ευκαιρία να κρίνουν τον χώρο του θεάτρου, χωρίς σίγουρα να έχουνε πατήσει ποτέ το πόδι τους σε αυτό για να δουν μια παράσταση και να καταλάβουν την αξία που έχει για το ξέπλυμα της ψυχής τους.

-- Ποιο είναι το τίμημα της επιτυχίας και της αποτυχίας;

-- Αγάπησα από μωρό το θέατρο και τη μαγεία του. Η αγάπη αυτή συμπεριλαμβάνει και τους ανθρώπους του, με τους οποίους μπλέκουμε τα κοινά μας όνειρα για δημιουργικά ταξίδια, με σεβασμό και αλληλοεκτίμηση από τον πρώτο μέχρι και τον τελευταίο τροχό της αμάξης που αφορά την τέχνη μας. Η στάση της ζωής μου, όλα αυτά τα χρόνια, είναι πάντα απέναντι σε οτιδήποτε τοξικό, προσπαθώντας και έχοντας καταφέρει να το αποφύγω. Το τίμημα της κάθε επιτυχίας ή και αποτυχίας ήταν, είναι και θα είναι μόνο η δημιουργικά ψυχική ή και σωματική προσπάθεια, προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα κι όχι ο οποιοσδήποτε άλλου είδους τραυματισμός του ανθρώπου, που θα τον κάνει να χάσει τη χαρά που μπορεί να προσφέρει η ενασχόλησή του με το θέατρο.

-- Εγραψες τον «Ροδομάγουλο», ένα υπέροχα καμουφλαρισμένο παραμύθι για μεγάλους, που μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για να μιλήσουν στα παιδιά για την αξία της φιλίας, του έρωτα, της αγάπης, της αυτοθυσίας, της απώλειας, για όλα όσα αξίζει να αγωνίζεσαι στη ζωή. Ποια ανάγκη σ' οδήγησε σ' αυτό;

-- Πέρασαν κάποια χρόνια που ζω σ' αυτόν τον πλανήτη και ήθελα να κάνω έναν απολογισμό της διαδρομής και τι πραγματικά άξιζε ή αξίζει για να έχει νόημα το μικρό ταξίδι της ζωής μας.

-- Στο δικό σου παραμύθι, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη, ποιο τίτλο θα έδινες;

-- «Ο Ροδομάγουλος»...

«Οι Μάγισσες του Σάλεμ» του Αρθουρ Μίλερ σε μετάφραση - σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη ανεβαίνουν στο θέατρο «Δημήτρης Χορν» (Αμερικής 10, Κολωνάκι) από Τετάρτη έως Κυριακή. Πρωταγωνιστούν οι Νικήτας Τσακίρογλου, Ακης Σακελλαρίου, Ρένια Λουιζίδου, Ιωάννα Παππά, Γιάννης Καλατζόπουλος, Μελίνα Βαμβακά.

Ο Μίλερ ανέβασε το 1953 στο Μπρόντγουεϊ το έργο «The Crucible», «Η Δοκιμασία» ή «Οι Μάγισσες του Σάλεμ». Στόχο είχε να καταγγείλει την αντικομμουνιστική υστερία που επικράτησε στις ΗΠΑ την εποχή του μακαρθισμού, διωκόμενος και ο ίδιος. Για δύο σχεδόν δεκαετίες εκατοντάδες άνθρωποι κατηγορήθηκαν για διείσδυση κομμουνιστικής προπαγάνδας στη βιομηχανία του θεάματος. Βρέθηκαν στη «μαύρη λίστα», ανακρίθηκαν, κατηγορήθηκαν χωρίς αποδείξεις, άλλοι φυλακίστηκαν και άλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, χάνοντας τις δουλειές τους.

Ο Μίλερ έγραψε μια αλληγορία, με στόχο να καταγγείλει στον αμερικανικό λαό και αυτός με τη σειρά του να καταδικάσει στη συνείδησή του και να αντισταθεί στις δίκες και καταδίκες ανθρώπων από τον μακαρθισμό. Η υπόθεση του έργου βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία: Στη δίκη των μαγισσών που έγινε στο χωριό Σάλεμ της Μασαχουσέτης το 1692. Πρόκειται για ένα περιστατικό που οδήγησε στην καταδίκη και εκτέλεση 20 κατοίκων με την κατηγορία της μαγείας...

Στο θεατρικό έργο «Συνέντευξη με τον Μαρξ» της Ελένης Ζαφειρίου, που παρουσιάζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στο Θέατρο «Olvio» (Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Βοτανικός), ο Καρλ Μαρξ απαντά στις ερωτήσεις του Αμερικανού δημοσιογράφου Ρ. Λάντορ, ξεδιπλώνοντας τις 72 ηρωικές και ματωμένες μέρες της μεγάλης εξέγερσης της Παρισινής Κομμούνας.

Τα λόγια του Μαρξ γίνονται παράσταση, που με τα εκφραστικά μέσα του θεάτρου επιχειρεί να κατανοήσει και να μεταγγίσει τον ιστορικό χαρακτήρα και τη σημασία της Κομμούνας, αλλά και να κωδικοποιήσει τα σημαντικά ερωτήματα που γεννήθηκαν από αυτήν.

Η σκηνοθεσία είναι του Κώστα Σταματόπουλου. Ερμηνεύει ο Δημοσθένης Φίλιππας.

«Χορεύετε;» από τον θίασο «Αντάμα» σε σκηνοθεσία Δανάης Κατσαμένη. Η παράσταση βασίζεται στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα «Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ» και παρουσιάζεται στην κεντρική σκηνή του θεάτρου «Αλκμήνη» (Αλκμήνης 8 - 12, Αθήνα) κάθε Παρασκευή και Σάββατο.

Ενα νεαρό κορίτσι μπαίνει σ' ένα - εδώ και χρόνια - αφημένο σπίτι. Εξερευνώντας το, ανακαλύπτει ένα βιβλίο γεμάτο μαρτυρίες γυναικών, πολιτικών κρατουμένων στις Φυλακές Αβέρωφ. Η Ιστορία υψώνεται μπροστά της και οι μορφές εκείνων των γυναικών που... «όσο κι αν τις σκοτώναν, υπήρχαν ακόμα πιο δυνατά», ζωντανεύουν ξανά δείχνοντάς της τον δρόμο. Το παρόν συνομιλεί με το παρελθόν για να χαράξει τον δρόμο του αύριο...

Ερμηνεύουν: Δανάη Αλυσανδράτου, Κατερίνα Καϊμά, Γεωργία Καούκη, Ειρήνη Λιγάτου, Βιβή Τάγαρη. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση και εκτέλεση / προγραμματισμός synthesizer: Δημήτρης Ανδρονιάδης.

Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 6 το απόγευμα, ο μονόλογος «Αρης» της Σοφίας Αδαμίδου επιστρέφει στον «Cartel Tεχνοχώρο» (Λεγάκη 7, Αγ. Ιωάννη Ρέντη). Οι φετινές παραστάσεις του «Αρη» είναι αφιερωμένες στην συγγραφέα του, την αγαπημένη μας Σοφία, που «έφυγε» πρόωρα από τη ζωή πριν από λίγους μήνες.

Ο ηγέτης της Αντίστασης, ο πρωτοκαπετάνιος του θρυλικού ΕΛΑΣ που ελευθέρωσε τη χώρα από τους ναζί, ο φόβος και ο τρόμος των ντόπιων συνεργατών του χιτλερισμού, «γύρισε». Ισως γιατί ποτέ δεν έφυγε, αφού ο «μύθος» του μένει ζωντανός από γενιά σε γενιά...

Την παράσταση για έναν ρόλο έχει σκηνοθετήσει ο Βασίλης Μπισμπίκης. Στον ρόλο του Αρη ο Τάσος Σωτηράκης.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή τιμά τον Μίκη Θεοδωράκη με την παρουσίαση του εμβληματικού του έργου «Αξιον Εστί» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, στις 29 και 31 Οκτώβρη στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Στ. Νιάρχος στις 7.30 το απόγευμα. Στη νέα εκτέλεση του έργου από την Εθνική Λυρική Σκηνή, τη μουσική διεύθυνση θα υπογράψει ένας από τους πιο ανερχόμενους αρχιμουσικούς της νεότερης γενιάς, ο Στάθης Σούλης. Το μέρος του λαϊκού τραγουδιστή θα ερμηνεύσει ο σπουδαίος Γιώργος Νταλάρας, η σχέση του οποίου με το έργο του Θεοδωράκη μετράει πέντε δεκαετίες, τον βαρύτονο - ψάλτη θα ερμηνεύσει ο κορυφαίος Ελληνας βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς, ενώ ο διακεκριμένος ηθοποιός Γιώργος Γάλλος θα κρατήσει τον ρόλο του αφηγητή. Συμμετέχει η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ.

Προπώληση εισιτηρίων: Ταμεία της ΕΛΣ (213.0885.700, καθημερινά 09.00-21.00), ticketservices.gr, καταστήματα «Public».