Τραγουδούν οι Τάσος Γκρους, Αργυρώ Καπαρού και Αλέξανδρος Καψοκαβάδης.

Σημειώνει, μεταξύ άλλων, ο συνθέτης του έργου:

«Μετά από 50 χρόνια δόθηκε και σε εμένα η ευκαιρία, μετά από επιλογή, να προχωρήσω στην έκδοση των 15 αυτών τραγουδιών, που αποτελούν πνευματικό καρπό σπουδαίων Ελλήνων και ξένων ποιητών.

Στη διάρκεια του χρόνου, είχα τη δυνατότητα να φτιάξω ένα πλαίσιο που μου επιτρέπει, μετά από αξιολόγηση, να εκδίδω κύκλους τραγουδιών, που έχουν πραγματικά κάτι ιδιαίτερο να εκφράσουν. Με τα τραγούδια εκείνης της περιόδου 1970-1974 δημιούργησα μια τριλογία που έχει τον τίτλο 1970-1974 τραγούδια ενάντια στη δικτατορία.

Το πρώτο μέρος, σε ποίηση Μπέρτολτ Μπρεχτ και τίτλο "Γενιές σημαδεμένες", έχει ήδη κυκλοφορήσει από το 2011. Το δεύτερο, με τίτλο "Οι ρίζες του κόσμου", είναι αυτό που μόλις κυκλοφόρησε. Το τρίτο στη σειρά, του οποίου η ηχογράφηση θα αρχίσει σύντομα, είναι το έργο του Γιάννη Ρίτσου "Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο".

Ολα τα τραγούδια της τριλογίας έχουν σαν βάση την ποίηση, γράφτηκαν στην Ιταλία μεταξύ 1970-1974 και έχουν καθαρά πολιτικό περιεχόμενο και συγκεκριμένο ιδεολογικό προσανατολισμό. Πιστεύω ότι η περίοδος που διανύουμε είναι η πλέον κατάλληλη για την έκδοση αυτών των τραγουδιών...».

Αναζητήστε το! Καλοτάξιδο

Αντλώντας στοιχεία από ιστορικά ντοκουμέντα και γυναικείες αφηγήσεις από την περίοδο των δεκαετιών του 1950 και 1960, αλλά και από συνεντεύξεις γυναικών που εργάζονται σήμερα ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί, η Νεφέλη Μαϊστράλη παραδίδει ένα πρωτότυπο θεατρικό έργο, εμπνευσμένο από τη συγκλονιστική ιστορία της Σπυριδούλας, μιας 12χρονης υπηρέτριας, που συγκλόνισε την κοινή γνώμη της δεκαετίας του 1950. Εκείνη την εποχή, πλήθος ανήλικα άπορα κορίτσια υιοθετούνται από επιφανείς οικογένειες με την ιδιότητα της «ψυχοκόρης», για να εργαστούν ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί σε μια ιδιάζουσα κατάσταση σύγχρονης δουλείας.

Ανάμεσά τους, η 12χρονη Σπυριδούλα από τη Ματαράγκα Αγρινίου, που μετακόμισε στην πρωτεύουσα για να εργαστεί στο εύπορο σπίτι ενός ζευγαριού στον Πειραιά. Επί δύο συναπτά έτη, όπως αποκαλύφθηκε στο νοσοκομείο, το ζεύγος την κακοποιούσε σωματικά και ψυχικά, φτάνοντας ως το σημείο να την κάψουν με το ηλεκτρικό σίδερο στο σώμα και το πρόσωπο. Το μικρό κορίτσι μίλησε για την ακραία κακοποίηση την οποία υπέστη.

Το θεατρικό έργο της Νεφέλης Μαϊστράλη και η σκηνική σύνθεση της παράστασης συνδυάζουν στοιχεία θεάτρου, ντοκουμέντου, πρωτότυπης δραματουργίας και σύγχρονης ελληνικής μουσικής και επιδιώκουν να συστήσουν στο κοινό ένα σύγχρονο είδος που δανείζεται στοιχεία από την αρχαία ελληνική τραγωδία και τη φέρνει στο σήμερα.

Οι συντελεστές της παράστασης:

Σκηνικά: Γεωργία Μπούρδα

Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα

Μουσική: Θραξ Πανκc

Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης

Χορογραφία - Κίνηση: Πάνος Τοψίδης

Παίζουν: Ελένη Βλάχου, Σταύρος Γιαννουλάδης, Τάσος Δημητρόπουλος, Αργυρώ Θεοδωράκη, Κατερίνα Λάττα, Αριστέα Σταφυλαράκη, Ελένη Τσιμπρικίδου.

Δηλώσεις συμμετοχής στις Ομάδες και τους Συλλόγους της ΟΓΕ.

Τραγουδούν οι Γεράσιμος Ανδρεάτος, Φωτεινή Βελεσιώτου, Χριστίνα Γκόλια, Παντελής Θαλασσινός, Βιολέτα Ικαρη, Κορίνα Λεγάκη, Βασίλης Λέκκας, Πέννυ Μπαλτατζή, Βασίλης Παϊτέρης, Ορφέας Περίδης, Μπάμπης Στόκας, Αλέξανδρος Τζουγανάκης, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Μπάμπης Τσέρτος, Γιώργης Χριστοδούλου. Ειδική συμμετοχή Γιώργος Ανδρέου.

Οι ενορχηστρώσεις και η καλλιτεχνική επιμέλεια της ορχήστρας είναι του Μανόλη Ανδρουλιδάκη, η καλλιτεχνική διεύθυνση παραγωγής ανήκει στον Μιχάλη Κουμπιό.

Μπορεί τα 300 τραγούδια του Δημήτρη Χριστοδούλου, μπροστά στο μεγάλο ποιητικό και συγγραφικό του έργο, να είναι ένας μικρός σχετικά αριθμός, όμως από την άλλη είναι τόσο «μεγάλα» ακριβώς επειδή συνδέθηκαν με τους αγώνες του λαού μας, τις πιο μεγάλες του στιγμές, αλλά και τις προσωπικές του και τα πιο ακριβά του όνειρα. Γι' αυτό τραγουδήθηκαν πολύ και θα συνεχίσουν να τραγουδιούνται. «Καημός», «Γωνιά - γωνιά», «Παράπονο», «Βράχο, βράχο», «Δεν έχει δρόμο να διαβώ», «Κι αν θα διαβείς τον ουρανό», «Πόρτα κλειστή τα χείλη σου», «Με το βοριά σ' αναζητώ», «Ξημερώματα», «Τι να φταίει», «Τα δειλινά», «Εχει η νύχτα θάνατο».

Ο Δημήτρης Χριστοδούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Από την ηλικία των 10 κιόλας χρόνων αναγκάζεται να κάνει μικροδουλειές, για να βοηθήσει την οικογένειά του. Στα χρόνια της Κατοχής παλεύει μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ. Πολεμά στο πλευρό του ΕΛΑΣ στις μάχες του Δεκέμβρη του '44 στα οδοφράγματα στην πλατεία Κάνιγγος. Σε κάποια μάχη συλλαμβάνεται από τους Αγγλους και οδηγείται στο στρατόπεδο στου Γουδή. Εκεί γνώρισε και τον Νίκο Κούνδουρο. Στη συνέχεια τον μεταφέρουν στο στρατόπεδο «Ελ Ντάμπα» στην Αίγυπτο. Η πρώτη του εμφάνιση στα Γράμματα γίνεται το 1952.

Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Μ. Θεοδωράκη για τον Δ. Χριστοδούλου: «Ο "Καημός", το "Παράπονο", το "Βράχο, βράχο" δεν ήταν απλά τραγούδια, τουλάχιστον για μας, αλλά ήταν ορισμένοι σταθμοί, ολόκληρα ορόσημα. Χάρη σ' αυτή τη συνεργασία και την αντανάκλαση που είχε αυτή η συνεργασία, μπορέσαμε να σπάσουμε τα φράγματα των αριθμών και να περάσουμε στις εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια και το έντεχνο λαϊκό τραγούδι... Οταν ο Στέλιος Καζαντζίδης τραγούδησε το "Βράχο βράχο", που έσπασε τότε όλα τα ρεκόρ πωλήσεων, ήταν ήδη ένας βασιλιάς του λαϊκού τραγουδιού. Ομως μαζί μου θυμήθηκε τον άλλο εαυτό του, τον καταπιεσμένο, της προσφυγιάς και της Μακρονήσου, έτσι που έβγαλε όλη την τρυφερότητα και την αγάπη που τον πλημμυρίζανε».

«Η ζωή του Δημήτρη Χριστοδούλου συμβάδιζε με την ποιότητα του έργου του και η συνέπεια λόγου - τέχνης ήταν δεδομένη», σημειώνει ανάμεσα σε άλλα ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης, συμπληρώνοντας ότι «ο Δημήτρης Χριστοδούλου ευτύχησε να μελοποιηθεί από τους σημαντικότερους συνθέτες που ο καθένας ήταν κορυφαίος στο είδος του. Αυτούς τους υπέροχους στίχους και αυτές τις υπέροχες μουσικές θα παρουσιάσουμε με την καλλιτεχνική αρτιότητα που τους αρμόζει, με μουσικούς και τραγουδιστές, μύστες των νοημάτων των στίχων του».

Με τη σειρά της, η Φωτεινή Βελεσιώτου αναφέρει μεταξύ άλλων ότι «πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν και πέρασαν στα χείλη του λαού από γενιά σε γενιά. Ο Δημήτρης Χριστοδούλου αν και έφυγε νωρίς, μόλις στα 67 του χρόνια, δεν έφυγε ποτέ από κοντά μας. Τον τραγουδάμε καθημερινά. Δεν υπάρχει πρόγραμμα που να μην συμπεριλαμβάνει κάποιο τραγούδι του. Ενα αφιέρωμα όμως μόνο με τραγούδια του είναι κάτι άλλο. Ηταν κάτι που έπρεπε να είχε γίνει από καιρό».

Για τον «αγωνιστή διανοούμενο που τα τραγούδια του έγιναν τραγούδια όλων μας» μιλά ο Παντελής Θαλασσινός, προσθέτοντας μεταξύ άλλων: «"Ξημέρωμα σε γύρεψα το δειλινό σε βρήκα...", το τραγούδι αυτό δεν λείπει από καμιά συναυλία μου. Οπως καταλαβαίνετε δεν θα μπορούσα να λείψω από τη γιορτή αυτή. Μέσα σε συνθήκες κρίσης και όξυνσης της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, ο Δημήτρης Χριστοδούλου αντιστάθηκε όχι μόνο με την πένα του αλλά και με την φυσική του παρουσία σε όλους τους μεγάλους αγώνες αντίστασης».

Η Βιολέτα Ικαρη θυμίζει ότι «ο Δημήτρης Χριστοδούλου αγωνίστηκε για έναν δικαιότερο κόσμο με λιγότερο πόνο και περισσότερη χαρά για τους αδικημένους και τους κατατρεγμένους». Και ο Κώστας Τριανταφυλλίδης στέκεται, μεταξύ άλλων, στο ότι «ο Δημήτρης Χριστοδούλου με το έργο του και τη ζωή του υπερασπίστηκε την κοινωνική δικαιοσύνη. Τα έργα του ανήκουν στα λογοτεχνικά κοσμήματα του 20ού αιώνα και οι στίχοι των τραγουδιών του σε όλο τον ελληνικό λαό. Είχε ενταχθεί από τα πολύ τρυφερά του χρόνια στο ΕΑΜ και στην ΕΠΟΝ. Σ' όλη τη ζωή του αγωνίστηκε ενάντια στην αδικία. Οφείλουμε κοινό και καλλιτέχνες στις 18 Νοεμβρίου να γίνει μια μεγαλειώδης συναυλία».

Προπώληση more.com.

Το 12μελές Σύνολο Πνευστών και Κρουστών «Παύλος Καρρέρ» διευθύνει ο μαέστρος Χρήστος Ηλ. Κολοβός. Μιλώντας στον «Ριζοσπάστη» για τη συναυλία σημείωσε:

«Πρόκειται για ένα πρόγραμμα "βαριετέ" που λέγαμε παλιά. Δηλαδή διάφορα είδη μουσικής που εναλλάσσονται για δύο λόγους. Πρώτον, για να κρατιέται το ενδιαφέρον του κόσμου αυξημένο και η προσοχή του τεταμένη με την ποικιλία αυτή χωρίς να κουράζεται όμως και, δεύτερον, μέσω αυτών των εναλλαγών το κοινό να γνωρίζει περισσότερα έργα και διαφορετικά στιλ γραψίματος και τα συναισθήματά του να μην παραμένουν ίδια ή η χρωματική παλέτα του καθενός να γεμίζει με πολλά χρώματα. Γι΄αυτό για καθαρή μουσική περίπου 70', θα παιχτούν 18 (!) κομμάτια των 2' - 4' έκαστο.

Ετσι, θα έχετε την ευκαιρία να ακούσετε σοβιετικά εμβατήρια, ρομάντσες, άριες από όπερες, παραδοσιακές μελωδίες της Ρωσίας, της Γεωργίας, αλλά και κάποια έργα Ελλήνων συνθετών, του Αλκη Μπαλτά και του Σπύρου Προσωπάρη, πάνω σε ποίηση του πρώτου Ελληνα σοσιαλιστή λογοτέχνη, του Κερκυραίου Ντίνου Θεοτόκη. Δεν λείπουν βέβαια ο Σοστακόβιτς και "τρία" από τα ελληνικά του τραγούδια, ο Θεοδωράκης με τους "Χαρταετούς" του, αποσπάσματα από την "Οπερα της Πεντάρας" των Μπρεχτ - Βάιλ, ο Ραχμάνινοφ, οι "Υμνοι"της "Διεθνούς" και της "3ης Διεθνούς", "ο Βαρκάρης του Βόλγα", "οι Γερανοί", "ο αποχαιρετισμός στην Σλαβιάνκα", "το Μπλε Μαντήλι" κ.ά. πολύ γνωστά και πιο σπάνια έργα.

Αξίζει να τονίσω ότι όλα τα έργα, πλην των Μπαλτά και Προσωπάρη, θα ακουστούν σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση, τα οποία ενοργάνωσαν και μετέγραψαν για το Σύνολό μας δύο από τους σημαντικότερους ενορχηστρωτές για πνευστά της εποχής μας, ο Σπύρος Μαυρόπουλος και ο Αλέκος Κάτσιος.

Το νεοσύστατο (ιδρ. 2023) δωδεκαμελές μας Σύνολο Πνευστών και Κρουστών "Παύλος Καρρέρ" κάνει το "ντεμπούτο" του με την συναυλία αυτή, έχοντας στους στόχους του την παρουσίαση έργων Ελλήνων συνθετών και σπάνιων ξένων του ρεπερτορίου ή μη. Αποτελείται από κορυφαίους μουσικούς της Ορχήστρας της Λυρικής, της Κρατικής, της Συμφωνικής της ΕΡΤ και αθηναϊκών Φιλαρμονικών και είναι όλοι τους Κερκυραίοι. Η δε σολίστ, Ευδοκία Μωυσίδου (σοπράνο), είναι μια λυρική τραγουδίστρια, με μεγάλη καλλιτεχνική δραστηριότητα και έντονη θεατρικότητα επί σκηνής, η οποία εγγυάται την απόλαυση ακροάματος και παιξίματος.

Ο δε Σύλλογος "Εμείς που Σπουδάσαμε στον Σοσιαλισμό" με την πρότασή του αυτή, δείχνει έμπρακτα πόσο σοβαρό ρόλο έπαιζε η απόλυτη μουσική, η λεγόμενη "κλασική", στην παιδεία, στην εκπαίδευση και τη γενικότερη λαϊκή κουλτούρα στις σοσιαλιστικές χώρες, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους τυχερούς της βραδιάς να είναι αυτήκοοι και αυτόπτες μάρτυρες σε μια εκδήλωση, όπου θα ερμηνευτούν έργα για πρώτη φορά σε αυτήν την οργανική σύνθεση και για δύο σημαντικότατους ιστορικούς λόγους του 20ού αι. Τα 100χρονα από τον θάνατο του Λένιν και τα 107 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση (7 Νοεμβρίου 1917), η οποία άλλαξε τον κόσμο ολάκερο, παίρνοντας την εξουσία στα χέρια τους οι εργάτες. Μια ζωή για την οποία παλεύουμε και ονειρευόμαστε να ζήσουμε κι εμείς, όχι όμως με μια αλλαγή κοσμοϊστορική, μα αναμενόμενη».

Παίζουν οι μουσικοί Θόδωρος Μαυρομμάτης (φλάουτο), Πέτρος Μαυρομμάτης (όμποε), Σπύρος και Κώστας Τζέκος (κλαρινέτα), Σόνια Φαρούγγια (φαγκότο), Χρήστος Καλούδης και Σπύρος Μπάκος (κόρνα), Σπύρος Αρκούδης και Αλέκος Μαυρόπουλος (τρομπέτες), Σπύρος Φαρούγγιας (τρομπόνι), Σάκης Μυρώνης (τούμπα) και Ισίδωρος Θύμης (κρουστά).

Η παραγωγή της εκδήλωσης είναι της ΔΑΜΩΝ ΑΜΚΕ.

Προπώληση εισιτηρίων: Βιβλιοπωλείο «Σύγχρονη Εποχή», Μαυροκορδάτου 3, Αθήνα, τηλ. 210-3829-835, Σάββατο 9.00 - 18.00, κινηματογράφος «Studio New Star Art Cinema», Σταυροπούλου 33, πλ. Αμερικής Αθήνα, τηλ. 210-864-0054, Δευτέρα - Κυριακή 14.00 - 21.00, ticketservices.gr, Πανεπιστήμιου 39, τηλ. 210-723-4567

Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ, 8 ευρώ για φοιτητές, μαθητές, ΑμεΑ.

Πληροφορίες: 697-439-4464 / 694-966-5631 / studofsoc@gmail.com.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

Α' Μέρος:

Konstantin Andreyevich Garbar (1906-1975): «Oktober March», εμβατήριο για σύνολο πνευστών και κρουστών*

Dmitri Shostakovich (1906-1975): «Σατιρικός Χορός», από το μπαλέτο «Το Μπουλόνι» για σύνολο πνευστών και κρουστών*

Hanns Eisler (1898-1962): «Υμνος της 3ης Διεθνούς» για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών** (ποίηση: Franz Lahnke)

Yan Frenkel (1920-1989): «Οι Γερανοί» για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών** (π.: Rasul Gamzatov)

Kirill Vladimirovich Molchanov (1922-1982): Αρια «Περίμενέ με...» από την όπερα «Οι Ανατολές εδώ είναι ήσυχες», σε λιμπρέτο Boris Vasilyev για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών**

«Ο Βαρκάρης του Βόλγα», ρωσικό παραδοσιακό τραγούδι για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών*

Kurt Weill (1900-1950): «Τρεις Εικόνες» από τη σουίτα της «Οπερας της Πεντάρας» για σύνολο πνευστών και κρουστών* (από το θεατρικό έργο των Μπέρτολτ Μπρεχτ και Ελισάβετ Χάουπτμαν)

I. Εισαγωγή

II. «Η Μπαλάντα του Μακ του Μαχαιροβγάλτη»

III. «Αντί Τραγουδιού»

Σπύρος Προσωπάρης (γεν. 1979): «Οι Προλετάριοι», για σοπράνο και σύνολο πνευστών, π.: Ντίνος Θεοτόκης

Sergei Rachmaninoff (1873-1943): «Ω! Ποτέ μη μου τραγουδήσεις ξανά», op. 4, n. 4, ρομάντσα για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών*

Vasiliy Ivanovich Agapkin (1884-1964): «Αποχαιρετισμός στην Σλαβιάνκα», εμβατήριο του Κόκκινου Στρατού για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών*, στ.: A. Fedotov

Β' Μέρος:

Σπύρος Προσωπάρης: «Κωνσταντίνος Θεοτόκης», εμβατήριο, έργο 100 για σύνολο πνευστών

Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021): «Οι Χαρταετοί» για σύνολο πνευστών και κρουστών*

Pierre Degeyter (1848-1932): «Ο Υμνος της Διεθνούς», για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών** (π.: Eugene Pottier)

D. Shostakovich: Τρία από τα «Ελληνικά Τραγούδια» για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών**:

I. «Εμπρός» (μουσ.: Αλ. Ξένου, π.: Κ. Παλαμά)

II. «Ζάλογγο»

III. «Πεντοζάλης»

Αλκης Μπαλτάς (γεν. 1948): «Αφιέρωμα στον Κωνσταντίνο Θεοτόκη» (πάνω σε μελωδίες γνωστές στην Κέρκυρα) με αφήγηση αποσπασμάτων σοσιαλιστικών κειμένων του Θεοτόκη, για αφηγητή και σύνολο πνευστών και κρουστών

«Suliko»: Παραδοσιακό γεωργιανό - σοβιετικό τραγούδι για σύνολο πνευστών και κρουστών*

Jerzy Petersbuski (1895-1979): «Το Μπλε Μαντήλι», βαλς για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών** (π.: I. Galitsky και M. Maximov)

Aleksandra Pakhmutova (γενν. 1929): «Και η μάχη συνεχίζει» («Και ο Λένιν είναι νέος ξανά»), εμβατήριο για σοπράνο και σύνολο πνευστών και κρουστών*, στ. Nikolai Dobronravov

Ολα τα έργα εκτός των 8, 11 και 15 θα ακουστούν σε α' παγκόσμια εκτέλεση.

*Αλέκος Κάτσιος (ενοργάνωση - μεταγραφή)

**Σπύρος Μαυρόπουλος (ενοργάνωση - μεταγραφή)

Ε, για δοκίμασε να κάνεις χρήση της λευτεριάς σου.

Είσαι λεύτερος, σου λέει ο άλλος,

μόνο σαν βαστά η τσέπη σου

να πληρώσεις τη λευτεριά σου».

(«Τα Σταφύλια της Οργής», Τζον Στάινμπεκ).

Εβλεπα τον αναψοκοκκινισμένο Τραμπ να χαρακτηρίζει τους μετανάστες «τέρατα», «ψυχρούς δολοφόνους» και «κτήνη», να απαιτεί την επιβολή θανατικής ποινής σε «οποιονδήποτε παράτυπο μετανάστη σκοτώσει Αμερικανό πολίτη».

Ακουγα όμως και την Κάμαλα Χάρις να διαβεβαιώνει το εκλογικό της ακροατήριο ότι θα υπάρχουν «συνέπειες» για τους μετανάστες και ότι «οι νόμοι» - μεταξύ αυτών και πολλοί που έφτιαξε η προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ - «πρέπει να τηρούνται και να επιβάλλονται».

Σκεφτόμουν λοιπόν τον Τζον Στάινμπεκ και το αριστουργηματικό του μυθιστόρημα «Τα σταφύλια της οργής», που θα απαιτούσαν οι καιροί να έχει κι ένα δεύτερο μέρος, εστιασμένο κι αυτό - αλλά από άλλο δρόμο - στους ίδιους πρωταγωνιστές: Τους μετανάστες.

Τότε που γράφτηκε, το 1939, πρωταγωνιστούσαν οι ξεριζωμένοι, άστεγοι, περιπλανώμενοι εργάτες της γης, οι βασανισμένοι άνθρωποι από τους βίαιους τσιφλικάδες. Αυτοί που βίωναν απίστευτες αδικίες και βάρβαρη εκμετάλλευση, σε μια κοινωνία ανισότητας μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Μόνη «περιουσία» τους ήταν η ανθρωπιά, η φροντίδα και η ταξική αλληλεγγύη.

Πόσο απαραίτητη, αλήθεια, θα ήταν η φωνή του Αμερικανού πεζογράφου, σεναριογράφου και δραματουργού, σ' αυτήν την εποχή που ο καπιταλισμός βρίσκεται σε παράκρουση, που ένα - ακόμη - σύγχρονο «κυνήγι μαγισσών» εξαπολύεται, από κάποιον που δηλώνει πως ο αμερικανικός στρατός πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την πάταξη του «εσωτερικού εχθρού» και υπόσχεται πως εάν εκλεγεί θα προσλάβει άμεσα 10.000 συνοριοφύλακες, πέρα από τους 20.000 που υπάρχουν σήμερα...

Στο επικό μυθιστόρημά του «Τα Σταφύλια της Οργής», που το 1940 απέσπασε το βραβείο Πούλιτζερ Μυθοπλασίας, ο Στάινμπεκ κατήγγειλε την απάνθρωπη καταπίεση των εργατών από τους δυνάστες μεγαλογαιοκτήμονες του αμερικανικού νότου, αποκαλύπτοντας έγκαιρα το παραμύθι και την ψευδαίσθηση του πολυδιαφημισμένου «ονείρου», στην περίοδο της μεγάλης οικονομικής ύφεσης.

Η αλήθεια είναι πως η στενή επαφή του με τους προλετάριους τον βοήθησε να αποδώσει μοναδικά τον Γολγοθά ενός ολόκληρου λαού, που έψαχνε τρόπο να βγει από τις λάσπες και να βρει τη Γη της Επαγγελίας. Μέσα από την ιστορία μιας φτωχής οικογένειας καλλιεργητών από την Οκλαχόμα, που ξεριζώνεται από τον τόπο της (έχοντας χάσει τη γη της και με την περιουσία της να έχει κατασχεθεί από τις τράπεζες), και που μεταναστεύει μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριωτών της προς τις εύφορες πεδιάδες της Καλιφόρνιας, προκύπτει ένα μήνυμα τόσο επείγον σήμερα, όσο και τότε, όταν γράφτηκε.

Το μήνυμα για κοινωνική αφύπνιση και την ανάγκη της ομάδας. Για την τεράστια σημασία της ανθρώπινης σύνδεσης και της κοινότητας, ως μέσου επιβίωσης και αντίστασης στην καταπίεση των ισχυρών.

Το να παλεύει κάποιος μετανάστης, για την αξιοπρέπειά του, μέσα στις βάρβαρες συνθήκες ενός διεφθαρμένου συστήματος, να καταγγέλλει την οικονομική ανισότητα και να απαιτεί δικαιοσύνη, παραμένει - μέσα στους αιώνες - ένας αγώνας που δεν θα αναγνωριστεί ποτέ από καμία αστική τάξη. Πάντα θα αποσιωπά επιμελώς τις δικές της ευθύνες. Πάντα θα κρύβει πως κανείς δεν φεύγει από το σπίτι του επειδή διψάει για περιπέτεια, αλλά γιατί αυτό του επιβάλλει η πολιτική της ανεργίας, της φτώχειας, της πείνας και της εξαθλίωσης.

Αυτή που γεννάει τη μετανάστευση, αποφέροντας μεγάλα κέρδη στο κεφάλαιο. Το μόνο που μπορεί να γίνει στήριγμα του μετανάστη είναι η οργάνωση της πάλης στους χώρους δουλειάς, η στήριξη της δράσης των ταξικών σωματείων και η συσπείρωση σε επιτροπές αγώνα, ενάντια στα συμβιβασμένα συνδικάτα. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουν όλοι πως η μετανάστευση δεν αποτρέπεται με τείχη ή με συρματοπλέγματα και δεν αναχαιτίζεται με απειλές και τρομοκρατία.

Ο Στάινμπεκ έλεγε πως «ο σοσιαλισμός δεν ρίζωσε στην Αμερική, επειδή οι φτωχοί δεν βλέπουν τους εαυτούς τους σαν καταπιεσμένους προλετάριους, αλλά σαν προσωρινά ατυχήσαντες εκατομμυριούχους». Αλλά έλεγε και κάτι άλλο: «Αν έχεις πρόβλημα ή έχεις πληγωθεί ή έχεις ανάγκη, πήγαινε στους φτωχούς. Είναι οι μόνοι που θα σε βοηθήσουν - οι μόνοι!».

© Oakland Museum of California