Τετάρτη 24 Μάρτη 2021
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΚΕ
Αύριο η πρεμιέρα της παραγωγής για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821

Στις 20.00 προβάλλεται το πρώτο επεισόδιο

Η ΚΕ του ΚΚΕ, με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, ξεκινά στο επίσημο κανάλι του Κόμματος στο YouTube (youtube.com/kkemedia) την προβολή οπτικοακουστικής παραγωγής σε 6 επεισόδια.

Η πρεμιέρα θα πραγματοποιηθεί ανήμερα της 25ης Μαρτίου, αύριο στις 20.00, με το 1ο επεισόδιο: «Η Επανάσταση, ατμομηχανή της Ιστορίας».

Τα επόμενα επεισόδια θα προβάλλονται κάθε Πέμπτη στις 20.00.

  • Το 2ο επεισόδιο, «Στην αυγή της νέας εποχής», θα προβληθεί την 1η Απρίλη.
  • Το 3ο επεισόδιο, «Η πρωτοπορία του αγώνα», στις 8 Απρίλη.
  • Το 4ο επεισόδιο, «Και ποιοι θέλετε να αρματωθούν, αν όχι εμείς;», στις 15 Απρίλη.
  • Το 5ο επεισόδιο, «"Εμφύλιοι" πόλεμοι. Η επανάσταση μέσα στην επανάσταση», στις 22 Απρίλη.
  • Το 6ο και τελευταίο επεισόδιο, «Η επανάσταση διδάσκει», στις 29 Απρίλη.

Η σειρά των 6 επεισοδίων δίνει στον θεατή την ευκαιρία να παρακολουθήσει την εξέλιξη των γεγονότων που προηγήθηκαν και τα οποία οδήγησαν στην Επανάσταση και τελικά στη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους.

Μπορεί επίσης να παρακολουθήσει τις ηρωικές μάχες των πρωταγωνιστών, τις «εμφύλιες» συγκρούσεις, αλλά και να δει μέσα σε ποιες τοπικές και διεθνείς οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες εκδηλώθηκαν αυτές οι ιστορικές στιγμές.


Μέσα από τη σειρά επιχειρούνται η αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας - σε αντιδιαστολή με το σύνολο των εκδοχών της αστικής ιστοριογραφίας - και η προσπάθεια εξαγωγής χρήσιμων ιστορικών συμπερασμάτων από την Επανάσταση του 1821.

Παραγωγή: Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ.

Την παρουσιάζουν οι ηθοποιοί Θέμης Πάνου και Αφροδίτη Βραχοπούλου.

Δίνουν συνεντεύξεις: Μέλη και συνεργάτες του Τμήματος Ιστορίας και της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ.

Σύνθεση πρωτότυπης μουσικής: Εύα Φάμπα, σολίστ κλασικής κιθάρας.

Σκηνοθεσία: Κώστας Σταματόπουλος.

Διεύθυνση φωτογραφίας - μοντάζ: Σέργιος Κολίσικας.

Η Κεντρική Επιτροπή ευχαριστεί θερμά όλους τους συντελεστές που βοήθησαν στην υλοποίηση της παραγωγής, ηθοποιούς, μουσικούς, τεχνικούς, τα μουσεία και τους πολιτιστικούς χώρους για το οπτικοακουστικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε, τους συνθέτες Γιάννη Μαρκόπουλο και Χρήστο Λεοντή για την άδεια της χρήσης των έργων «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» και «Ο Θούριος του Ρήγα».

Εκδηλώσεις από Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ

Εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου της «Σύγχρονης Εποχής» «1821. Η Επανάσταση και οι απαρχές του ελληνικού αστικού κράτους» οργανώνει η Τομεακή Οργάνωση Πιερίας του ΚΚΕ το Σάββατο 27 Μάρτη, στις 6 μ.μ., με ομιλήτρια την Σταυρούλα Tσιολάκη, μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ.


Η βιβλιοπαρουσίαση θα πραγματοποιηθεί μέσω της πλατφόρμας Zoom στο λινκ:

https://us05web.zoom.us/j/89144712041?pwd=cXdVTUtpTlFjby9OQjRvN0UxdjZzdz09, Meeting ID: 891 4471 2041, Passcode: 6KE0Fd

Πλούσιο πρόγραμμα παρεμβάσεων σε κεντρικά σημεία της πόλης και νεανικά στέκια προγραμματίζουν, στο πλαίσιο των δράσεων για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, οι μαθητικές Οργανώσεις της ΚΝΕ στην Πάτρα, όλη τη βδομάδα, στα Ψηλά Αλώνια, στο Καστρίτσι, στο κέντρο της Πάτρας, στις νότιες συνοικίες, στα Προσφυγικά, στο Ζαβλάνι.

Επίσης, οργανώνουν ιδιαίτερη δραστηριότητα με παιχνίδια γνώσης για την Επανάσταση του 1821 το ερχόμενο Σάββατο στις 17.00, στην πλατεία της Ταραμπούρας και στο Ζαβλάνι.

Οταν η αστική τάξη γιορτάζει... την «Επανάστασή της»

Μετά την εδραίωση της καπιταλιστικής εξουσίας, τα αστικά κράτη διαχειρίστηκαν με μεγάλη δυσκολία την ιστορία των αστικών επαναστάσεων, μέσα από τις οποίες συγκροτήθηκαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η στάση απέναντι στον Ζαν Ζακ Ρουσό. Ο Ρουσό, αν και πέθανε πριν από τη Γαλλική Επανάσταση (1778) και ο μικροαστικός ριζοσπαστισμός του αμφισβητούσε εκφάνσεις των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και της καπιταλιστικής εξουσίας και όχι την ίδια, βρήκε αργά τη θέση του στην αστική μετεπαναστατική Γαλλία, εξαιτίας κριτικών πλευρών του έργου του απέναντι στην ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, στον πλουτισμό κ.λπ. Μόλις το 1974, δηλαδή κοντά δύο αιώνες έπειτα από το θάνατό του, τα οστά του μεταφέρθηκαν στο Πάνθεον. Ακόμα χειρότερη μοίρα περίμενε τους εκπροσώπους των πιο ριζοσπαστικών ρευμάτων της Γαλλικής Επανάστασης. Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των σύγχρονων Γάλλων ιστορικών συνδέει (ξεκάθαρα ή συγκαλυμμένα) το Επαναστατικό Διευθυντήριο των Ιακωβίνων με την εδραίωση της καπιταλιστικής εξουσίας, τόσο απέναντι στις δυνάμεις του φεουδαρχικού παρελθόντος όσο και απέναντι σε όσους εκπροσωπούσαν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των μικροαστικών στρωμάτων (αβράκωτοι, κορδελιέροι κ.λπ.), η περίοδος των Ιακωβίνων εξακολουθεί να θεωρείται περίοδος της τρομοκρατίας και να ξορκίζεται από τη «συνετή» σύγχρονη αστική εξουσία. Αλλά και στην Ελλάδα, ορισμένες από τις προεπαναστατικές εκφράσεις των αστών επαναστατών διανοουμένων δεν έχουν βρει ποτέ τη θέση τους στα σχολικά εγχειρίδια. Παραθέτουμε ενδεικτικά το παρακάτω απόσπασμα από τον Ρήγα Φεραίο: «Οταν η διοίκησις βιάζη, αθετή, καταφρονή τα δίκαια του λαού και δεν εισακούη τα παράπονά του, το να κάμη τότε ο λαός, ή κάθε μέρος του λαού, επανάστασιν, ν' αρπάξη τα άρματα και να τιμωρήση του τυράννους του, είναι το πλέον ιερόν απ' όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητον απ' όλα τα χρέη του».

Οι πηγές της αντίφασης

Η συγκεκριμένη στάση της αστικής τάξης απέναντι στην ιστορία των αστικών επαναστάσεων αποτέλεσε σε αρκετές περιπτώσεις αιτία σύγχυσης στο εσωτερικό του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Ηδη από τα πρώτα χρόνια εγκαθίδρυσης της καπιταλιστικής εξουσίας, οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις θεωρούσαν ότι εντοπίζουν διαφορές ανάμεσα στις προεπαναστατικές διακηρύξεις της αστικής τάξης περί ελευθερίας, ισότητας και αδελφότητας και στα καθεστώτα που διαμορφώθηκαν από τις αστικές επαναστάσεις, κάνοντας λόγο για προδοσία της επανάστασης. Στην πραγματικότητα, βέβαια, η ελευθερία που επικαλούνταν οι αστικές επαναστατικές δυνάμεις αφορούσε μόνο την απελευθέρωση από τις σχέσεις φυσικού καταναγκασμού και το διάπλατο άνοιγμα του δρόμου για την κυριαρχία των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αργότερα, παρόμοιες συγχύσεις επαναλήφθηκαν, όταν μέσα στο πλαίσιο του εργατικού και του κομμουνιστικού κινήματος οι πιο ριζοσπαστικές αστικές διακηρύξεις παρουσιάστηκαν λαθεμένα ως πρώιμες σοσιαλιστικές, που ηττήθηκαν στο πλαίσιο των αστικών επαναστάσεων. Οι προηγούμενες παρερμηνείες προκύπτουν από την αστική στάση απέναντι στην ίδια την ουσία των αστικών επαναστάσεων. Κι αυτό διότι οι αστικές επαναστάσεις αποτελούν τη γενέθλια πράξη αστικών κρατών, αλλά την ίδια στιγμή συνιστούν και την απόδειξη της ιστορικής κίνησης και σηματοδοτούν τον καθοριστικό ρόλο της πάλης των τάξεων σε αυτή. Επανάσταση σημαίνει αλλαγή τάξης στην εξουσία και στην περίπτωση της αστικής επανάστασης και με τη συμμετοχή στη μαζική ένοπλη πάλη των υπό εκμετάλλευση μαζών. Γι' αυτό και τα αστικά κράτη είναι πολύ επιφυλακτικά στη διαχείριση των μηνυμάτων ακόμα και αυτών, των αστικών επαναστάσεων. Οι σύγχρονες καπιταλιστικές εξουσίες γνωρίζουν πολύ καλά πως οι επαναστάσεις, που τους ήταν κάποτε απαραίτητες προκειμένου να ανατρέψουν τη φεουδαρχική εξουσία, έχουν πλέον μεταβληθεί σε απειλή για τη δική τους εξουσία. Αυτή εξάλλου είναι η πιο τρανή απόδειξη της συντηρητικοποίησης των εκπροσώπων της αστικής εξουσίας, οι οποίοι ως σύγχρονοι ιεροεξεταστές αντιμάχονται την ιστορική κίνηση και παρουσιάζουν τον καπιταλισμό ως τον τελευταίο σταθμό στην Ιστορία της ανθρωπότητας.

Οι κρατικοί εορτασμοί για την Επανάσταση του 1821

Οπως ήταν αναμενόμενο, οι εορτασμοί που διοργανώνονται από την ελληνική καπιταλιστική εξουσία δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση.

Ετσι, από πνεύμα μηδαμινής αναφοράς στην Ιστορία και επομένως στην ιστορική κίνηση χαρακτηρίστηκε το άρθρο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο cnn.gr, υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο «Το 1821 η Εθνική Ανάσταση, το 2021 η Εθνική Ανάταξη». Εδώ η Επανάσταση αποδίδεται ως Ανάσταση, ενώ οχι τυχαία ο όρος «επανάσταση» αναφέρεται μονάχα μια φορά κι αυτό ως μαϊντανός για τα υπόλοιπα, που δεν αφορούν την Επανάσταση αλλά τις σημερινές προτεραιότητες της αστικής τάξης:

«Αυτές οι μέρες δεν είναι μόνο περίοδος εορτασμών των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, αλλά και αφορμές αναστοχασμού. Μια ευκαιρία να στρέψουμε με κριτική ματιά το βλέμμα στο παρελθόν και να το μετατρέψουμε σε αυτοπεποίθηση για το μέλλον».

Ανάλογα χρησιμοθηρικός και προσανατολισμένος στις σύγχρονες προτεραιότητές τους είναι και ο «ιστορικός» λόγος των ξένων πρεσβευτών και των άλλων ξένων επιτελείων. Η Βρετανίδα πρέσβειρα Κέιτι Σμίθ υπενθύμισε την ιστορική συμβολή της Μεγάλης Βρετανίας στη συγκρότηση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους1, στο βίντεο της αμερικάνικης πρεσβείας τονίζεται ο ρόλος των ΗΠΑ στη διάσωση της Ελλάδας από τον κομμουνισμό2, ενώ ο Γάλλος πρέσβης Πατρίκ Μεζονάβ και ο Ρώσος Αντρέι Μασλόβ χρησιμοποιούν την επιλεκτική αναφορά των ιστορικών δεσμών των κρατών τους με την Ελλάδα ως βάση για τη συνέχεια της συνεργασίας3.

Στη λογική που λέει ότι η 200ή επέτειος της Επανάστασης πρέπει να αποτελέσει αφορμή για να τεθούν οι προτεραιότητες και οι στόχοι της αστικής τάξης στο μέλλον - «να κοιτάξουμε το μέλλον με εθνική αυτοπεποίθηση και ομόνοια» - κινείται και το πλαίσιο εορτασμού της επιτροπής «Ελλάδα 2021», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά σε πρόσφατη συνέντευξή της η Γιάννα Αγγελοπούλου - Δασκαλάκη, πρόεδρος της επιτροπής4.

Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να διαφύγουν την προσοχή οι άμεσες παρεμβάσεις εκπροσώπων τμημάτων του κεφαλαίου, με χαρακτηριστικό το άρθρο του Θ. Βενιάμη, πρόεδρου της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, την περασμένη Κυριακή. Οπου προχωρά σε μια εκτενή αναφορά του «ρόλου» και της «προσφοράς» του «εφοπλισμού» από το 1821 μέχρι σήμερα, θέτοντας και τους στόχους του κεφαλαίου στον συγκεκριμένο κλάδο.

Η εργαλειακή αξιοποίηση των ιστορικών γεγονότων

Η αστική αρθρογραφία και το πλαίσιο του κρατικού εορτασμού των 200 χρόνων μόνο εργαλειακά χρησιμοποιούν τα ιστορικά γεγονότα. Σε αρθρογραφία που δημοσιεύτηκε στον αστικό Τύπο τις προηγούμενες μέρες, σε αφιερώματα, τηλεοπτικές εκπομπές, συνεντεύξεις αστών ιστορικών αλλά και σε κείμενα που αναρτώνται στην ιστοσελίδα της επιτροπής «Ελλάδα 2021», υπογραμμίζονται ιδιαίτερα τα αστικά φιλελεύθερα χαρακτηριστικά της Επανάστασης, ότι αυτή εντάσσεται στην αλυσίδα των αστικών επαναστάσεων της εποχής. Ομως οι ιδεολογικές - πολιτικές καταβολές της Επανάστασης αξιοποιούνται για να συγκροτηθεί η «σύγχρονη» «εθνική συναίνεση» και «ομοψυχία» γύρω από τον σεβασμό της καπιταλιστικής νομιμότητας και του πολιτικού φιλελευθερισμού, που αντιμετωπίζονται εξω-ιστορικά, ως αιώνια σύμβολα της πολιτικής και κοινωνικής προόδου. Ταυτόχρονα, αξιοποιείται η στάση των πιο ανεπτυγμένων αστικών κρατών της εποχής της Επανάστασης και του «φιλελληνισμού», για να προαχθεί σήμερα η σημασία των διεθνών συμμαχιών της αστικής τάξης (ενδεικτική είναι η πολύμορφη παρέμβαση της αμερικάνικης πρεσβείας), προωθώντας τον αστικό κοσμοπολιτισμό.

Με άλλα λόγια, στο όνομα της περιόδου της επαναστατικής ανόδου της αστικής τάξης και των ηρωισμών της Επανάστασης γίνεται προσπάθεια απ' όλες τις πλευρές της να συγκαλυφθεί η σημερινή σήψη της αστικής εξουσίας. Παράλληλα διαστρεβλώνεται και το ίδιο το περιεχόμενο της Επανάστασης, προβάλλοντάς την ως φορέα των «νεωτερικών ιδεών» έναντι των «μεσαιωνικών», σαν να ήταν απλώς μια ιδεολογική διαπάλη, ουσιαστικά χωρίς να γίνεται αναφορά στην εμφάνιση και εδραίωση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και στη συγκρότηση της ελληνικής αστικής τάξης. Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκονται και παρεμβάσεις από την πλευρά του ευρύτερου σοσιαλδημοκρατικού χώρου, που διεκδικεί για τον εαυτό του την «αυθεντικότητα» στη σύγχρονη έκφραση των οραμάτων του αστικού φιλελευθερισμού και του Διαφωτισμού.

Παράλληλα με το κοσμοπολίτικο στοιχείο, που κυριαρχεί, συνυπάρχουν και οι αντιεπιστημονικές απόψεις περί συνέχειας του ελληνικού έθνους ανά τους αιώνες (δεν είναι τυχαίο π.χ. ότι ως επίσημο τραγούδι των εορτασμών επελέγη το «Ας κρατήσουν οι χοροί», που κάνει λόγο για τις κοινότητες των Ελλήνων στην αρχαιότητα και την Ορθοδοξία) και της συνδρομής της Εκκλησίας (αναφορές στον ιστορικό μύθο της Αγίας Λαύρας), τηρώντας και τις απαραίτητες ισορροπίες ανάμεσα στον κοσμοπολιτισμό και την εθνικιστική άποψη.

Με άλλα λόγια, όπως επισημαίνεται απ' όλες τις πλευρές (κυβέρνηση, αστικά κόμματα, επιτροπή εορτασμού, αφιερώματα στον αστικό Τύπο κ.λπ.) οι εορτασμοί δεν έχουν να κάνουν με την Ιστορία και με τα διδάγματα που μπορούν να εξαχθούν από αυτή, αλλά με στόχους ισχυροποίησης του ελληνικού αστικού κράτους και της διεθνούς του θέσης. Απ' όλες τις πλευρές κυριαρχεί η προβολή της «σύγχρονης», «ισχυρής», «ευρωπαϊκής χώρας». Ο εορτασμός αξιοποιείται στην προσπάθεια «αφομοίωσης», από τους εργαζόμενους και τις άλλες καταπιεζόμενες κοινωνικές δυνάμεις, αυτών των αστικών στόχων.

Για τα συμφέροντα της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας, εορτασμός των 200 χρόνων της Επανάστασης του 1821 σημαίνει άντληση πολύτιμων ιστορικών διδαγμάτων που επιβεβαιώνουν ότι οι βαθιές ριζικές κοινωνικές αλλαγές συντελούνται μέσα από επαναστατικά γεγονότα. Οτι - όπως σημειώνει η Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 200 χρόνια - «το σπάσιμο του φόβου τους (σ.σ. των λαϊκών δυνάμεων), ο ξεσηκωμός τους (κόντρα στις παραινέσεις ή και τις απειλές των ισχυρών, των "συνετών" κ.λπ.), η ανιδιοτέλειά τους στον αγώνα, η αντοχή τους στις δυσκολίες, γενικότερα η ισχύς του επαναστατημένου λαού: Ολα αποτελούν διαχρονική πηγή έμπνευσης για τις σύγχρονες μάχες που έχει μπροστά του ο λαός μας» . Πολύ περισσότερο από ποτέ ισχύει σήμερα το συμπέρασμα ότι «ο δυσμενής συσχετισμός δεν μπορεί να εμποδίσει σε τελική ανάλυση την ανατροπή ενός κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού, εφόσον έχουν ήδη αναπτυχθεί οι υλικές προϋποθέσεις που την απαιτούν»5.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. Κέιτ Σμιθ, «Η συμβολή της Βρετανίας στην Επανάσταση», «Βήμα της Κυριακής», 7/3/2021.

2. «What unites Greeks and Americans?» στο https://www.facebook.com/USEmbassyAthens/videos/what-unites-greeks-and-americans/793412307913784/?__so__=permalink&__rv__=related_videos, ανάκτηση 8/3/2021.

3. «Βήμα της Κυριακής», 21/3/2021.

4. ό.π.

5. Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 200 χρόνια της Επανάστασης του 1821, «Ριζοσπάστης» 20-21/3/2021.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ