«Ολοι γνωρίζουμε τι διακυβεύεται στην Ουκρανία», ανέφερε πρόσφατα ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, έχοντας στο πλευρό του στον Λευκό Οίκο τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, και απαντώντας σε ερώτηση για τυχόν «ρήγματα» μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα.

Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον περασμένο Φλεβάρη. Οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών, ακόμα και των τελευταίων ημερών, είναι άκρως ενδεικτικές του τι διακυβεύεται για τα δύο ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα που συγκρούονται, των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και της Ρωσίας, της αποφασιστικότητάς τους να πετύχουν τους στόχους που υπηρετούν τα συμφέροντά τους, όπως και των κινδύνων ο πόλεμος στην Ουκρανία να διευρυνθεί με συμμετοχή κι άλλων κρατών, να εξελιχθεί σε άμεση σύγκρουση ΝΑΤΟ - Ρωσίας (αντί για σύγκρουση «δι' αντιπροσώπου», όπως είναι σήμερα από τη ΝΑΤΟική πλευρά). Οι δε πυρηνικές απειλές βρίσκονται καθημερινά στο τραπέζι...

Ολες οι πλευρές προετοιμάζονται για μακρόχρονη, σφοδρή γεωπολιτική αντιπαράθεση, με επίκεντρο προς το παρόν την Ουκρανία αλλά διακύβευμα τον συσχετισμό δυνάμεων συνολικά στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, στη Βαλτική και στη Μαύρη Θάλασσα.

Οπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Τζ. Σάλιβαν, σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας στον Λευκό Οίκο, με το βλέμμα σταθερά σε Κίνα και Ινδο-Ειρηνικό, οι πολιτικές της κυβέρνησης Μπάιντεν για την Ουκρανία θα πρέπει να κριθούν υπό παγκόσμια οπτική και με μέτρο το πού θα βρίσκονται οι ΗΠΑ έναντι των ανταγωνιστών τους σε 5, 10, 20 χρόνια.

Η τρέχουσα ένοπλη σύγκρουση στην Ουκρανία «έρχεται από πολύ μακριά», με κομβικό σημείο το πραξικόπημα που υποκινήθηκε από ΗΠΑ - ΕΕ και την ανατροπή της «φιλορωσικής» κυβέρνησης Γιανουκόβιτς το 2014, γεγονότα που ακολούθησε η έναρξη των συγκρούσεων των δυνάμεων του Κιέβου με τους φιλορώσους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία.

Ολα αυτά τα χρόνια, δυνάμεις του ΝΑΤΟ - με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ, τον Καναδά και τη Βρετανία - εκπαίδευαν και εξόπλιζαν ναζιστικές ουκρανικές δυνάμεις, όπως το Τάγμα Αζόφ κ.ά., και μέλη των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ αντίστοιχα η Ρωσία στήριζε τους φιλορώσους αυτονομιστές του Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ).

Οι «ειρηνευτικές» συμφωνίες του Μινσκ, που υπογράφηκαν το 2015 μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με διαμεσολάβηση Γερμανίας και Γαλλίας, ως ένας προσωρινός συμβιβασμός, αποδείχθηκαν στην πράξη ανεφάρμοστες, αφού ήταν ασυμβίβαστα τα ανταγωνιστικά συμφέροντα των δύο πλευρών. Στην πραγματικότητα δόθηκε χρόνος στην Ουκρανία προκειμένου να ισχυροποιηθεί, ενώ ήταν σαφές σε όλους ότι η σύγκρουση είχε απλά «παγώσει», όπως παραδέχτηκε πρόσφατα η Αγκ. Μέρκελ. Η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας δήλωσε χαρακτηριστικά ότι η Ουκρανία τότε «δεν είχε καμία σχέση με τη σημερινή», εκφράζοντας αμφιβολία ως προς το κατά πόσο τα κράτη του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να τη συνδράμουν όσο σήμερα.

Ταυτόχρονα οι συμφωνίες του Μινσκ, που προέβλεπαν μεταξύ άλλων ένα «αυτόνομο καθεστώς» στο Ντονμπάς, έδωσαν χρόνο και στη Ρωσία να πολλαπλασιάσει και να εκσυγχρονίσει το οπλοστάσιό της.

Η πολεμική αναμέτρηση των τελευταίων 10 μηνών έχει βαθύνει ακόμα περισσότερο τη σύγκρουση ανάμεσα στα δύο ιμπεριαλιστικά στρατόπεδα, καθιστώντας ακόμα πιο σαφές ότι οι διάφορες σημερινές συζητήσεις για πιθανά «ειρηνευτικά σχέδια» και τους όρους τους αφορούν στην πραγματικότητα εξίσου προσωρινούς συμβιβασμούς, με την εκατέρωθεν παραδοχή ότι καθοριστικός παράγοντας στις όποιες διαπραγματεύσεις θα είναι οι εξελίξεις στο στρατιωτικό πεδίο.

Ανεξάρτητα από τα προσχήματα των δύο πλευρών, εξάλλου, η Ουκρανία βρίσκεται εδώ και πάνω από μια δεκαετία στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης για δρόμους μεταφοράς Ενέργειας και εμπορευμάτων, λόγω των πλουτοπαραγωγικών της πηγών και της στρατηγικής της θέσης. Μεταξύ άλλων διαθέτει τεράστιο δίκτυο μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, σημαντικά αποθέματα υδρογονανθράκων που μένουν ανεκμετάλλευτα, τεράστιες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης και βαριά βιομηχανία, ενώ μελέτες αναφέρουν ότι ο ορυκτός της πλούτος περιλαμβάνει σπάνιες γαίες, απαραίτητες για τις νέες τεχνολογίες.

Για αυτά τα «διακυβεύματα» των ιμπεριαλιστών, θυσιάζονται δεκάδες χιλιάδες Ουκρανοί και Ρώσοι, δυο λαοί που ζούσαν αρμονικά και μεγαλουργούσαν επί Σοβιετικής Ενωσης. Σύμφωνα με αμερικανικές και ρωσικές πηγές, κάθε πλευρά ενδέχεται να μετρά περίπου 100.000 νεκρούς και τραυματίες...

Τόσο πριν την έναρξη της ρωσικής εισβολής όσο και μετά, οι ΗΠΑ έχουν κάνει ξεκάθαρο ότι η ηγεσία του πολέμου στην Ουκρανία είναι δική τους υπόθεση, ενισχύοντας το Κίεβο με κάθε τρόπο, στέλνοντας στρατιωτικά πακέτα σχεδόν κάθε βδομάδα.

Από τα τεράστια κεφάλαια που διοχετεύονται για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν 45 δισ. δολάρια και οι χώρες της ΕΕ 28 δισ. δολάρια. Από τον προϋπολογισμό της ΕΕ έχουν δοθεί ήδη 3,5 δισ. ευρώ. Στον αμερικανικό προϋπολογισμό του 2023 ορίζονται σχεδόν 50 δισ. δολάρια για στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας και των ΝΑΤΟικών δυνάμεων στην Ανατολική Ευρώπη.

Περαιτέρω, ΝΑΤΟ - ΗΠΑ φέρεται να έχουν στρατιωτικούς διοικητές στην εμπόλεμη Ουκρανία, ενώ συνδράμουν το Κίεβο και με την παροχή πληροφοριών μέσω μυστικών υπηρεσιών, δορυφόρων και άλλων συστημάτων. Χιλιάδες μισθοφόροι «εθελοντές» από ΗΠΑ, Καναδά, Βρετανία, Πολωνία και αλλού έχουν βρεθεί στην πρώτη γραμμή του μετώπου, πολεμώντας τον ρωσικό στρατό.

Η τελευταία απόφαση των ΗΠΑ να παραδώσουν στις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις τουλάχιστον μία συστοιχία του πυραυλικού συστήματος αεράμυνας «Patriot», καθώς και κιτ που μετατρέπουν τα πυρά των μαχητικών αεροσκαφών σε «έξυπνες βόμβες» ακριβείας, αποτελεί ποιοτικό άλμα στην αμερικανική εμπλοκή και σπάει ένα «ταμπού» σε σχέση και με άλλους εξοπλισμούς που μέχρι τώρα οι ΗΠΑ αρνούνταν να στείλουν. Η παράδοση των «Patriot» σηματοδοτεί ότι η καλύτερη τεχνολογία του ΝΑΤΟ βρίσκεται στο τραπέζι για να στηρίξει την Ουκρανία απέναντι στη Ρωσία.

Σε αυτό το έδαφος οξύνονται και οι αντιθέσεις μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα. ΗΠΑ και ΕΕ εμπλέκονται μαζί στον πόλεμο στην Ουκρανία, ενισχύουν στρατιωτικά και οικονομικά το Κίεβο και επιδιώκουν ήττα και αποδυνάμωση της Μόσχας, ωστόσο τα συμφέροντά τους δεν ταυτίζονται πλήρως.

«Το τίμημα αυτού του πολέμου δεν είναι το ίδιο και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν στις αρχές Δεκέμβρη, με φόντο τη συνάντησή του στις ΗΠΑ με τον Αμερικανό ομόλογό του, αποτυπώνοντας τις πολύ μεγαλύτερες πιέσεις που ασκούνται στα ευρωπαϊκά μονοπώλια, με τη μεγάλη αύξηση του ενεργειακού κόστους και την απώλεια κερδοφόρων μπίζνες με ρωσικά μονοπώλια, την ώρα που ευνοούνται τα σχέδια αύξησης των πωλήσεων αμερικανικού LNG στην Ευρώπη.

Οι αντιθέσεις αυτές αποτυπώνονται μεταξύ άλλων στις διαφορετικές τοποθετήσεις για τη χρονική στιγμή και τους όρους των διαπραγματεύσεων, για τις «εγγυήσεις» που διεκδικεί η Ρωσία κ.ά., ενώ εμφανής είναι και ο ανταγωνισμός για τις επενδύσεις κεφαλαίων για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας.

Παράλληλα όλα τα κράτη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προετοιμάζονται για την «επόμενη μέρα», πολλαπλασιάζουν τις «αμυντικές» τους δαπάνες, ενισχύουν τα οπλοστάσιά τους.

Η Γερμανία ενέκρινε «πολεμικό ταμείο» ύψους 100 δισ. ευρώ και διακηρύσσει ότι θα σχηματίσει τον ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης, που θα παίζει πρώτο ρόλο στην «υπεράσπιση» του ευρωπαϊκού εδάφους.

Παράλληλα η Πολωνία, στενός εταίρος των ΗΠΑ και της Βρετανίας, αναδύεται ως μια νέα στρατιωτική «υπερδύναμη» στην Ευρώπη. Οι Πολωνοί στρατιώτες εκπαιδεύονται ήδη στα άρματα μάχης «Abrams» που τους παραδίδουν κατά εκατοντάδες οι ΗΠΑ, ενώ επιπλέον η Βαρσοβία αγοράζει όπλα μαζικά από τη Νότια Κορέα. Τον Σεπτέμβρη, το Κογκρέσο ενέκρινε την ένταξη της Πολωνίας στη Στρατιωτική Χρηματοδότηση Εξωτερικού (FMF), δηλαδή μέρος των αγορών του πολωνικού στρατού σε αμερικανικό εξοπλισμό θα χρηματοδοτείται από τις ΗΠΑ. Η χώρα όχι μόνο έχει γίνει κόμβος για τις δυτικές παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία, αλλά σύντομα εκτιμάται ότι θα διαθέτει τον μεγαλύτερο και ισχυρότερο συμβατικό στρατό στην ΕΕ. Το 2023 οι «αμυντικές» της δαπάνες θα αντιστοιχούν στο 3% του ΑΕΠ και δεν αποκλείεται να φτάσουν το 5% τα επόμενα χρόνια...

Την «αμυντική» συνεργασία με την Πολωνία έχει ενισχύσει και η Βρετανία, ενώ συγχρόνως προωθεί συμμαχίες «ασφαλείας» στην Ευρώπη - σε ανταγωνισμό με την ΕΕ - με τις βαλτικές και σκανδιναβικές χώρες.

Οι δε αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το περασμένο καλοκαίρι, για ακόμα μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία στην «ανατολική πτέρυγα», όπως και για ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, αποτελούν σημαντικό βήμα κλιμάκωσης και αλλάζουν τον γεωπολιτικό «χάρτη».

Αντίστοιχα η Ρωσία προετοιμάζεται για «αναπόφευκτες συγκρούσεις» με τους εχθρούς της, καθιστώντας σαφές ότι κύριος αντίπαλος είναι το ΝΑΤΟ, που θέλει «να αποδυναμώσει και να διασπάσει» τη Ρωσία.

Προχωρούν τα δικά της σχέδια καπιταλιστικής «ολοκλήρωσης» με τη Λευκορωσία, καθώς ενισχύονται το «Ενωσιακό Κράτος», ο «Κοινός Αμυντικός Χώρος» και οι προσπάθειες για εφαρμογή του κοινού στρατιωτικού δόγματος Ρωσίας - Λευκορωσίας.

Απανωτές είναι και οι συνεδριάσεις του «αμυντικού» συμφώνου της Ρωσίας, του Οργανισμού Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), με στόχο τη μεγαλύτερη συνοχή στην Αμυνα και την Εξωτερική Πολιτική, όπως και της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών, με τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.

Πριν λίγους μήνες η Μόσχα αναβάθμισε τα ρωσικής κατασκευής στρατιωτικά αεροσκάφη της Λευκορωσίας, για πιθανή χρήση πυρομαχικών με πυρηνικό φορτίο, και θα συνεχίσει να εκπαιδεύει πιλότους. Διέθεσε στη Λευκορωσία τα τακτικά πυραυλικά συστήματα «Iskander-M», ικανά να φέρουν πυρηνικές κεφαλές, και εγκαταστάθηκαν συστήματα αεράμυνας S-400.

Παραμένουν άλλωστε στη Λευκορωσία οι περίπου 9.000 Ρώσοι στρατιωτικοί που έχουν ενταχθεί σε ένα κοινό στρατιωτικό σώμα κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.

Εν μέσω έντονης φημολογίας ότι το Μινσκ ετοιμάζεται για μεγαλύτερη εμπλοκή στον πόλεμο, την Πέμπτη ουκρανικός αντιαεροπορικός πύραυλος S-300 φέρεται να συνετρίβη σε έδαφος της Λευκορωσίας, μετέδωσαν ρωσικά και λευκορωσικά ΜΜΕ.

Λίγες μέρες πριν, την ώρα που ο Ζελένσκι πετούσε για Ουάσιγκτον, ο Ρώσος Πρόεδρος ανήγγειλε σημαντικές επενδύσεις σε πολλούς τομείς του στρατού, αύξηση του μεγέθους των Ενόπλων Δυνάμεων (από 1 εκατ. προσωπικό σε 1,5 εκατ.), ανάπτυξη νέας γενιάς υπερηχητικών πυραύλων, «ετοιμότητα μάχης» των πυρηνικών δυνάμεων και ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα.

Μεταξύ άλλων οι «κορυφαίοι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι "Sarmat"», ικανοί να φέρουν πυρηνικές κεφαλές και να καταφέρουν πυρηνικά πλήγματα στις ΗΠΑ, θα τεθούν σύντομα για πρώτη φορά σε ετοιμότητα μάχης, ενώ πυραυλικά συστήματα «Yars» συνεχίζουν να παραδίδονται στα ρωσικά στρατεύματα.

Το πυρηνοκίνητο υποβρύχιο «Generalissimus Suvorov», οπλισμένο με βαλλιστικούς πυραύλους «Bulava», εντάχθηκε στο ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό, όπως και οι τελευταίας τεχνολογίας υπερηχητικοί πύραυλοι Κρουζ «Zircon». Γενικότερα το 2023 το ρωσικό Ναυτικό θα αποκτήσει στρατηγικά και πολλαπλών χρήσεων υποβρύχια, ποντοπόρα πλοία κ.ά.

Ενισχύονται με στρατιωτικές δυνάμεις οι μεθόριες περιοχές στη βορειοδυτική Ρωσία, ιδιαίτερα μετά την απόφαση Φινλανδίας και Σουηδίας να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.