Η μαύρη τρύπα που ανοίγει ο φασισμός στο κοινωνικό και πολιτικό σώμα δεν είναι πεδίο προς διαχείριση. Δεν είναι νομιμοποιημένο παράλληλο σύμπαν στο οποίο λειτουργούν ανακλαστικά είδωλα της όποιας δημοκρατίας. Δεν καθρεφτίζεσαι στο απόλυτο σκοτάδι.

Μπορεί να υπάρχει εύγλωττη σιωπή μεταξύ ζωντανών. Είναι η σιωπή που ακούγεται. Η σιωπή του θανάτου δεν είναι εύγλωττη. Είναι απλώς σιωπή.

Αυτός ο υφέρπων φασισμός με μικροαστικό κουστουμάκι ή και ακαδημαϊκές περγαμηνές ή και νταβραντίλα της συνειδητής ή ασυνείδητης κοινωνικής ακατεργασίας που ενδύεται αυθόρμητη λαϊκότητα είναι προοίμιο γενικευμένης εφόδου του. Κι η παραμικρή αντίσταση έχει σημασία. Λειτουργεί ως συναγερμός. Η αξία είναι στην προειδοποίηση.

Για όποιον θέλει να ορθώσει ανάστημα στην αντίληψη ότι το μαύρο έχει αποχρώσεις... Αποκτήνωση μόνον έχει.

Ταυτόχρονα με την προσυνεδριακή διαδικασία, αναπτύσσουμε μια πλούσια δράση μέσα στη νεολαία που έχει στόχο την ανάπτυξη της πάλης με βάση τις σύγχρονες ανάγκες μας, που δε χωράνε στις ουρές της ανεργίας, των προγραμμάτων τζάμπα εργασίας για τα αφεντικά, στο πανεπιστήμιο - επιχείρηση και το σχολείο - εξεταστικό κέντρο, που τσακίζει το δικαίωμα στη μόρφωση και τη ζωή. Οργανώνουμε την παρέμβασή μας κόντρα στο ρεύμα, την απάθεια και τη μοιρολατρία, το φόβο που σπέρνει η αστική τάξη και τα κόμματά της ταυτόχρονα με τις αυταπάτες και τη λογική των μειωμένων απαιτήσεων που καλλιεργείται, απέναντι στα φαινόμενα διάλυσης του κινήματος, τις προσπάθειες από διάφορες πλευρές να χτυπηθεί η οργανωμένη πάλη. Μπαίνουμε στα «γεμάτα» στην προετοιμασία και την οργάνωση της απεργίας στις 27 Νοέμβρη αξιοποιώντας τα συμπεράσματα, την πείρα, τις προϋποθέσεις που δημιουργήθηκαν από τη δράση μας για την προετοιμασία του πανελλαδικού συλλαλητηρίου που πραγματοποιήθηκε την 1η Νοέμβρη. Αποδεικνύεται και με αυτόν τον τρόπο ότι έχουμε τη δυνατότητα να συνδυάζουμε την πλούσια εσωοργανωτική συζήτηση με μια αντίστοιχη δράση, ότι η ΚΝΕ μπορεί σε κάθε φάση να είναι Οργάνωση μάχης, ιδεολογικά εξοπλισμένη, που αξιολογεί και κρίνει τα συμπεράσματα από τη δράση της.

Αυτή είναι μια πολύ ουσιαστική δουλειά στην ΚΝΕ. Αφορά τη σταθερή προσπάθεια να κατακτιούνται και να αφομοιώνονται η στρατηγική και το Πρόγραμμα του ΚΚΕ, οι επεξεργασίες του, οι θέσεις της ΚΝΕ, όχι μόνο μέσω της ατομικής μελέτης που είναι φυσικά απαραίτητη αλλά και μέσα συνολικά από τον τρόπο λειτουργίας της ΟΒ, από το πώς τα όργανα της ΚΝΕ συζητούν, σχεδιάζουν και ελέγχουν τη δράση τους. Συμβάλλει καθοριστικά η μελέτη και η αφομοίωση της ιστορίας του επαναστατικού κινήματος, όχι μόνο των μεγάλων και ηρωικών στιγμών αλλά και των καμπών, των περιόδων της σκληρής προετοιμασίας, των περιόδων που τα πράγματα κυλούσαν φαινομενικά αργά. Αλλωστε, οι μεγάλες μορφές που ανέδειξε το Κόμμα μας, οι αγωνιστές που έδιναν ακόμα και τη ζωή τους για το δίκιο της υπόθεσης του λαού δεν ήταν κάποιοι «μυθικοί ήρωες», ήταν άνθρωποι που, έχοντας οδηγό την ιδεολογία τους και την πίστη στο δίκιο του λαού, μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες, έκαναν επιλογή ζωής διαλέγοντας το δρόμο της τιμής και της αξιοπρέπειας, ενώ θα μπορούσαν να λουφάξουν σε μια γωνιά και να εξασφαλίσουν μια «ήσυχη ζωή». Είχαν τέτοια επιλογή αλλά δεν την προτίμησαν.

Αυτή η προσπάθεια αφορά τη γενικότερη μορφωτική, πολιτιστική καλλιέργεια, την επαφή με το βιβλίο και άλλες μορφές τέχνης, ως αναπόσπαστο στοιχείο για τη δημιουργία ολόπλευρης προσωπικότητας. Την καλλιέργεια του προλεταριακού διεθνισμού, της μαχητικής στάσης απέναντι σε κάθε έκφραση φασισμού, εθνικισμού και σοβινισμού αλλά και της αντίθεσης στον κοσμοπολιτισμό της αστικής τάξης, συνολικά στις αξίες και τα ιδανικά που καλλιεργεί το κεφάλαιο στη νεολαία.

Το «να μαθαίνουμε να ζούμε με νέο τρόπο», που καθοδηγείται από το μεγάλο σκοπό της κοινωνικής απελευθέρωσης, αφορά την προσπάθεια να κατακτάμε μέσα στη ζωή τα χαρακτηριστικά του πρωτοπόρου αγωνιστή που διαφωτίζει, ενημερώνει, αποκαλύπτει, ηγείται στην οργάνωση της πάλης της νεολαίας. Που δένεται με νέους των εργατικών, λαϊκών οικογενειών, που φτιάχνει περίγυρο από το μηδέν, που δεν κινείται με τη λογική «όπως τα βρήκα» αλλά με τη λογική «πώς θα τα κάνω καλύτερα». Που κατανοεί ότι μεγάλο όπλο είναι το προσωπικό παράδειγμα στη δουλειά, το σχολείο, την παρέα, μέσα στην Οργάνωση. Που μέσα από τη συλλογική δράση, την αλληλεγγύη, την αγάπη προς τη μόρφωση και την ίδια τη ζωή, καλλιεργεί την αγωνιστική - μαχητική - ανυπότακτη στάση ζωής.

Μέσα από μια τέτοια προσπάθεια μπορεί και πρέπει να καλλιεργείται η ανάγκη ο νέος πρωτοπόρος αγωνιστής να κρίνει τη δουλειά του αυστηρά, εντοπίζοντας ο ίδιος πρώτα απ' όλα τις αδυναμίες του, να μαθαίνει από τα λάθη και τις αδυναμίες του και έτσι να μπορεί να ασκεί και δημιουργική κριτική. Καταπολεμώντας κάθε τάση για αδράνεια, κάθε προσπάθεια του συστήματος να βάλει τη νεολαία στην κοινωνική απομόνωση και αποξένωση.

Βασική πλευρά όλης αυτής της διαδικασίας είναι η αταλάντευτη τήρηση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, του καταστατικού και των αρχών λειτουργίας της ΚΝΕ, των μεθόδων και των κανόνων λειτουργίας και δράσης. Ταυτόχρονα, είναι η προσπάθεια να δυναμώνει η ΚΝΕ, να γίνεται πιο συγκροτημένη. Να αντιστοιχίζεται με το μεγάλο σκοπό για τον οποίο παλεύουμε η λειτουργία των οργάνων και των ΟΒ, να υπάρχει ουσιαστικός καταμερισμός, ομάδες δουλειάς και βοηθητικά επιτελεία. Πλούσια λειτουργία και δράση των γραφείων των ΟΒ.

Ξέρουμε ότι σε μεγάλα τμήματα νεολαίας η προοπτική του σοσιαλισμού, η αλλαγή τάξης στην εξουσία φαντάζει ως «κάτι ξένο», ως «ένα πείραμα που δοκιμάστηκε και απέτυχε». Εχει πιάσει τόπο ο αντικομουνισμός, ο οποίος παίρνει και νέες μορφές μήπως και ξεφύγει κανένας νέος από τα όρια του καπιταλισμού. Ξέρουμε ότι η δράση μας στις σημερινές συνθήκες απαιτεί γνώση, επιμονή, αντοχή, συστηματική και πολύπλευρη δουλειά.

Η συμμετοχή στον αγώνα, πολύ περισσότερο στην οργανωμένη πάλη μέσα από τη νεολαία του ΚΚΕ, μπορεί να γεμίζει τα παιδιά της εργατικής τάξης με περηφάνια και ικανοποίηση. Τι πιο όμορφο άλλωστε για ένα νέο άνθρωπο να δρα με βάση μεγάλους σκοπούς και ιδανικά, κρατώντας άσβηστη τη φλόγα της επανάστασης, με καρτερικότητα, υπομονή, με ανοιχτή καρδιά για τους νέους που ανήκουν στην τάξη μας, ανεξάρτητα σε ποιο βαθμό συμφωνούν με τις θέσεις μας και την πολιτική μας, με άσβεστο ταξικό μίσος για τους εκμεταλλευτές. Να δένεται πλατιά με τους συναδέλφους του στο χώρο δουλειάς, να πρωτοστατεί στη συλλογική δράση μέσα στο σχολείο, να δίνει τη μάχη στη σχολή του ώστε η επιστήμη να μπει στην υπηρεσία του λαού και όχι των μονοπωλίων, να μην κλείνεται στον εαυτό του, στη μιζέρια που προκαλεί η ανεργία αλλά να βρίσκεται μαζί με άλλους νέους της τάξης του.

Θέλουμε μέσα από τη λειτουργία και δράση της Οργάνωσης να καλλιεργείται ένα γενικότερο πλαίσιο αξιών, ιδανικών, αντιλήψεων, στάσης ζωής, για να μπορεί ένας νέος να αποκτά σταθερή αγωνιστική πορεία. Να γινόμαστε «άνθρωποι που οι πράξεις τους καθοδηγούνται από ανώτερα ιδανικά». Για να μην απογοητευόμαστε όταν ένας αγώνας δε φέρνει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, για να μην αποτραβιόμαστε από την πάλη όταν το κίνημα είναι «στα κάτω του», για να αποκτάμε σταθερό ταξικό κριτήριο απέναντι στην προπαγάνδα και τα ιδεολογήματα των αστικών κομμάτων, του οπορτουνισμού και των διαφόρων ειδών μηχανισμών του συστήματος. Για να αποκτάμε την ικανότητα να αντιμετωπίζουμε μαχητικά και αλληλέγγυα, συντροφικά όλα τα προβλήματα της πάλης και της ζωής, ιδιαίτερα στις κρίσιμες μεταβατικές στιγμές.

Στη μεγάλη αυτή προσπάθεια μπορούμε να γινόμαστε όλο και καλύτεροι. Να κατακτάμε την ικανότητα και την προετοιμασία στην καθοδηγητική δουλειά και τη λειτουργία των ΟΒ, για τη διεξαγωγή του ιδεολογικού αγώνα και την οργάνωση της πάλης ώστε να δημιουργούμε στέρεες υποδομές σε κάθε τομέα. Προϋπόθεση είναι η πλούσια εσωοργανωτική δραστηριότητα, ο πολιτικός και ιδεολογικός εξοπλισμός. Η μορφωτική και πολιτιστική δραστηριότητα των ΟΒ. Δραστηριότητα που βοηθά το συντροφικό δέσιμο. Πρόγραμμα ιδεολογικής δουλειάς. Συζήτηση ιδεολογικών και πολιτικών ζητημάτων που βγαίνουν από την παρέμβαση στο χώρο και από την προπαγάνδα του αντιπάλου. Μελέτη και αξιοποίηση των ντοκουμέντων του Κόμματος, του «Ριζοσπάστη», της ΚΟΜΕΠ, των υλικών της ΚΝΕ, του «Οδηγητή». Ετσι μπορεί να ανεβαίνει η ικανότητα από τα όργανα και τις ΟΒ να βγάζουν συμπεράσματα μέσα από την πείρα τους, από την παρέμβασή τους, από ό,τι ζουν και βιώνουν οι σύντροφοι στο χώρο που δρουν, να είναι επιτελεία μάχης, σχεδιασμού και ανάπτυξης της δράσης σε κάθε χώρο με βάση τα γενικότερα καθήκοντα, παίρνοντας υπόψη τις αντιλήψεις, τους προβληματισμούς, τις διαθέσεις της νεολαίας.

Δυναμώνουμε ακόμα περισσότερο τους δεσμούς με τους νέους που μας ενδιαφέρουν, τα παιδιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών οικογενειών. Αυτός ο προσανατολισμός πρέπει να εκφράζεται και στην κοινωνική σύνθεση της ΚΝΕ. Με Οργανώσεις στα σχολεία των λαϊκών περιοχών, στα ΕΠΑΛ, τα ΤΕΙ, στους χώρους κατάρτισης, σε κλάδους δουλειάς που συγκεντρώνουν νεολαία, στους άνεργους και περιστασιακά εργαζόμενους. Η κοινωνική σύνθεση της ΚΝΕ πρέπει να αντιστοιχίζεται στη φυσιογνωμία μας ως νεολαίας του ΚΚΕ. Το κόμμα μας είναι σάρκα από τη σάρκα της εργατικής τάξης κι εμείς έχουμε ιδιαίτερη ευθύνη για τα παιδιά της. Η ΚΝΕ πρέπει μέσα από τη δραστηριότητά της να δένεται σε προτεραιότητα κυρίως με αυτήν τη νεολαία. Οι τρόποι και οι μορφές επικοινωνίας ένα τέτοιο στόχο πρέπει να υπηρετούν.

Η κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση μέσα στην ΚΝΕ μπορεί να υπηρετεί πολύπλευρα αυτούς τους στόχους. Είμαστε υπερήφανοι για την Οργάνωσή μας. Στο πλευρό του ΚΚΕ, «κόντρα στον καιρό» παλεύουμε να φτιάξουμε μια κοινωνία στο «μπόι των ανθρώπων και των ονείρων». Η πίστη στο δίκιο της υπόθεσης της εργατικής τάξης μάς δίνει αισιοδοξία και δύναμη στον καθημερινό αγώνα.

Αφορμή της κουβέντας σήμερα είναι η Παιδεία. Κουβέντα πολλή. Αποφάσεις για την Παιδεία κάθε χρόνο. Οι κυβερνήσεις έχουν στο τσεπάκι τους κάθε φορά και κάτι. Νόμους. Νόμους. Νόμους. Και στο τέλος προσθέτουν καινούρια προβλήματα. Δε γνωρίζω αν λιγοστεύουν τα παλιά... Παράγουμε νόμους και διατάξεις πάνω στο άρρωστο κορμί της Παιδείας. Μα, τι είναι τούτο πάλι; Επιτυχόντες υποψήφιοι και γονείς αλαφιασμένοι.

Πού και πώς θα πάει το παιδί... Μα, και δεν έχουμε δουλειά και λεφτά... Και αν πάει... θα πάρει ή δε θα πάρει μετεγγραφή... Και πότε;

Και σήμερα η μετεγγραφή είναι η μαγική λέξη της εποχής. Και όποιος είναι ο τυχερός. Λαχείο... Πότε γεννήθηκες, ποια χρονιά πέρασες στις Πανελλήνιες... Και αρχίζουν τα βάσανα: Οχι για το 12, όχι για το 13, μόνο για το 2014... Για πόση διάρκεια θα είναι ο νόμος ή οι αποφάσεις για μετεγγραφές; Και βάλε...

Εγώ μεγάλωσα σε σοσιαλιστική χώρα, στη Ρουμανία μέχρι πριν 35 χρόνια. Εκεί μεγάλωσα μέχρι τα 30. Τη λέξη μετεγγραφή δεν τη γνώρισα, ούτε την άκουσα.

Ξένοι φοιτητές σε πανεπιστήμιο της Ρουμανίας επί σοσιαλισμού

Προχωράμε στο Λύκειο. Δεν έχουμε πουθενά φροντιστήρια. Γιατί άραγε; Ο χρόνος είναι πλούτος, δημιουργία, φαντασία και αργότερα εργασία. Είχαμε χρόνο να χαρούμε τους γονείς μας, να ονειρευτούμε... Φτάνουμε ένα χρόνο πριν τις εισαγωγικές εξετάσεις, για επαγγελματικές σχολές, μέσης και ανωτάτης εκπαίδευσης σχολές...

Στις επαγγελματικές, υπήρχαν Συμβάσεις Εργασίας. Εδώ, το εργοστάσιο είχε την υποχρέωση να σου μάθει την τέχνη, αλλά και να σε προσλάβει όταν αποφοιτούσες...

Στις μέσες και ανώτατες σχολές περνούσαμε με εισαγωγικές εξετάσεις. Ο αριθμός των φοιτητών στις σχολές ήταν γνωστός. Προκαθορισμένος και σχεδιασμένος πολλά χρόνια πριν, σύμφωνα με τις ανάγκες. Κι εμείς... κάναμε τις επιλογές μας. Το μόνο που δε σκεφτόμασταν ήταν το πού θα πάμε; Πού θα μείνουμε;... Πού θα νοικιάσουμε;... Πού θα βρούμε τα λεφτά;... Αυτό το καθημερινό ΠΟΥ και ΠΩΣ, εδώ στην Ελλάδα, το κουβαλάνε γονείς και παιδιά, παππούδες και γιαγιάδες.

«ΜΕΤΕΓΓΡΑΦΗ»: Αγνωστη λέξη για εμάς που μεγαλώσαμε και σπουδάσαμε στο σοσιαλισμό. Και πολύ δύσκολη λέξη για εμάς που ζούμε στην πατρίδα μας, με τα προβλήματα στη δουλειά, στη ζωή, στην υγεία.

Μα, εγώ, ορφανή σπούδασα. Μακριά από το σπίτι... και με μια μάνα με σύνταξη. Ποτέ, μα ποτέ δεν ασχολήθηκα ούτε εγώ, ούτε η μάνα μας με τέτοια προβλήματα. Ηταν υπόθεση του κράτους να με σπουδάσει και να μου εξασφαλίσει τη διατροφή μου.

Ενα πράγμα μόνο μου ζητούσε αυτό το κράτος του σοσιαλισμού. Να διαβάζω. Να διαβάζω. Να διαβάζω. Η άμιλλα ήταν η μαγική λέξη. Να είμαστε καλοί φοιτητές. Μας πρόσφεραν διαμονή και διατροφή στις φοιτητικές Εστίες. Με παθολόγο και οδοντίατρο στο χώρο του Πανεπιστημίου. Με αναγνωστήρια στην Εστία και δίπλα, στο Πανεπιστήμιο.

Ας δούμε λίγο... Κανένας γονιός δεν έχανε τον ύπνο του... Κανένα παιδί δεν σταμάτησε τα όνειρά του... Ημασταν στα χέρια αυτού του κράτους, του σοσιαλιστικού. Ποιος ήξερε για μετεγγραφές; Κανείς. Ποιος θα παραμιλούσε στον ύπνο του; Κανείς.

Αν το ελληνικό κράτος δημιουργούσε τις Εστίες που έπρεπε να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των φοιτητών... ποιος γονιός και ποιο παιδί θα ρωτούσε για μετεγγραφές; Τώρα, βλέπεις γονείς και παιδιά με το βλέμμα παγωμένο, σε αναμονή, περιμένοντας τη μαγική λέξη... «Μετεγγραφές»... Ορους και προϋποθέσεις... Πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων... Το θέμα θα έπρεπε να λυθεί εδώ και 50 χρόνια. Ναι. Ας κάνουν Εστίες με χρόνο και προοπτική. Και τότε, δε θα ρωτάει κανείς για μετεγγραφές.

Εκεί, στις χώρες του σοσιαλισμού, η Παιδεία στήθηκε στα μεταπολεμικά χρόνια της φτώχειας και της πείνας. Κι όμως... όση λάσπη και αν έριξαν οι καπιταλιστές, η Παιδεία στάθηκε όρθια, σταθερή και αναβαθμισμένη.

Και πάμε παρακάτω. Τελειώνουμε τις σχολές. Με την αξία μας θα διοριστούμε. Ναι. Ο γενικός βαθμός όλης της διάρκειας των σπουδών είναι το πρώτο και βασικό κριτήριο. Είναι η αξία μας και ο κόπος μας... και η προσπάθεια. Μέχρι εδώ οι γονείς στη Ρουμανία δεν πληρώσανε τίποτα εξτρά, γιατί όλα ήταν δωρεάν.

Και τώρα πάμε στο τελευταίο στάδιο των σπουδών. Στην Ελλάδα, με όλες τις δυσκολίες, οι σπουδαστές φτάνουν στο τέλος. Και τώρα... ΤΙ; Η κοινωνία, ο καπιταλισμός, αφήνει στον γκρεμό τα παιδιά της κι όποιος γλιτώσει... Και σήμερα φεύγουν όπου, όπου στα ξένα... Και τώρα, πριν αναφερθώ στην κοινωνία που έζησα και μεγάλωσα στα χρόνια του σοσιαλισμού για το πώς και τι ακολούθησε στην αποφοίτηση της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής της Ρουμανίας θα περιγράψω περιληπτικά το δρόμο προς τη ζωή, τη δημιουργία... Ετσι, για να μάθουν οι νέοι πως λύσεις υπάρχουν και εφαρμόστηκαν στο σοσιαλισμό... Εκεί που οι νέοι ήταν το μέλλον και το εννοούσαν. Εκεί που έπρεπε να πάρουν σάρκα και οστά οι γνώσεις... Η παραγωγή τούς περίμενε, τους είχε ανάγκη.

Εξω από το Πανεπιστήμιο, εκεί στην είσοδο, μέσα σε μια βδομάδα αναρτήθηκαν καταστάσεις με τη βαθμολογία των φοιτητών από τα πέντε Πανεπιστήμια Γεωπονικής της Ρουμανίας μαζί με τον τόπο παραμονής της οικογένειας. Την επόμενη βδομάδα έχουμε ανάρτηση καταστάσεων με τις κενές θέσεις διορισμού σε όλη την Επικράτεια της Ρουμανίας και για όλους. Θα διοριστούν όλοι οι απόφοιτοι. Εδώ αρχίζει η μελέτη. Με χαρτί και μολύβι σημειώνουμε... Γρήγορα φτάνει η μέρα του διορισμού μας. Σε 2 με 3 μέρες είμαστε όλοι συγκεντρωμένοι στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου. Μπροστά μας είναι ο πρύτανης της Σχολής. Εχει όλα τα στοιχεία μας στα χέρια του. Με ανοιχτή ακρόαση συνομιλεί στην άλλη άκρη του τηλεφώνου με τον υπουργό Γεωργίας και με τους πρυτάνεις όλων των Σχολών Γεωπονίας της Ρουμανίας.

Εγώ, πρώτη φορά ζω αυτό το όνειρο. Το ίδιο και οι συμφοιτητές μου. Και τώρα είναι όλα έτοιμα. Αρχίζει η μεγάλη στιγμή. Απόλυτη σιγή. Ο πρώτος, με τη σειρά των καταστάσεων και τον αύξοντα αριθμό. Υπάρχουν κριτήρια. Πρώτο και καλύτερο κριτήριο είναι ο βαθμός, η αξία και ο κόπος. Δεύτερο κριτήριο είναι η οικογενειακή κατάσταση (παντρεμένος ή όχι) και πάμε παρακάτω... Υπάρχει δημόσια και με διαφάνεια ένσταση. Ολα μπροστά μας... Ακούμε. Μιλάει απευθείας ο πρύτανης με τον υπουργό Γεωργίας. Ακούμε στην άλλη άκρη του τηλεφώνου το ΝΑΙ, το ΟΧΙ, ανάλογα με τα προσόντα μας. Κι εκεί, επιτόπου επικυρώνεται ο διορισμός μας. Εκεί, μέχρι τον τελευταίο... Και πώς να το ξεχάσω...

Εγώ, χωρίς ρουμάνικη υπηκοότητα, με ξένη ταυτότητα, έτοιμη να φύγω για την πατρίδα μου, στην Ελλάδα... διορίζομαι στην πόλη διαμονής της οικογένειάς μου. Εκεί που ζητούσα. Εκεί που ήταν μόνο μια θέση και 11 υποψήφιοι απ' όλες τις σχολές της Γεωπονίας. Και δίπλα στην πολυκατοικία μας ήταν υποψήφιος ο γιος ενός στρατηγού. Κι όμως, ο νόμος είναι πεντακάθαρος. Χωρίς λακκούβες και αλλά... Χωρίς περικοκλάδες και λαβύρινθους. Εγώ, ένα ξένο παιδί, Ελληνίδα με φωνάζανε, διορίζομαι στην πόλη μου. Και στο μικρόφωνο ακούω τη φωνή του υπουργού Γεωργίας να λέει το ΝΑΙ. Ακολουθούν τα χειροκροτήματα των συμφοιτητών μου κι έχουμε τη συνέχεια. Οι συνυποψήφιοί μου ακολουθούν τη δεύτερη, τρίτη επιλογή τους.

Ετσι φτάσαμε έως τον τελευταίο απόφοιτο. Κανένας αδιόριστος. Ακόμη και σήμερα βουίζει στα αυτιά μου αυτό το ΝΑΙ. Η στιγμή είχε την αξία της. Ηταν ο αποχωρισμός μας από αυτούς που μας κρατούσαν στα χέρια τους. Ηταν η αγκαλιά αυτών που μας δώσανε την ξενοιασιά μας. Και τώρα, η κοινωνία μας περιμένει. Μέσα στο μήνα παρουσιαστήκαμε όλοι στις δουλειές μας. Και τότε, αρχίζει η προσφορά μας στην κοινωνία, στην παραγωγή. Κι εμείς... με τη σειρά μας προσφέρουμε για την επόμενη γενιά...

Και τότε βλέπουμε πως τα Θα και τα Θα δεν υπάρχουν... Γιατί ο σοσιαλισμός τα έλυσε και κατάργησε τις έννοιες και τις λέξεις όπως: Αγχος, αβεβαιότητα, ανεργία, αδιοριστία... Κι αυτές οι μετεγγραφές των φοιτητών δεν υπήρχαν ούτε σαν έννοια, σαν λέξη. Γιατί, ποιος θα ζητούσε μετεγγραφή εδώ στην Ελλάδα, αν το κράτος είχε δωρεάν φοίτηση, με Εστίες και γιατρούς για όλους τους φοιτητές; Ποιος δε θα πήγαινε στην άλλη άκρη της Ελλάδας αν είχε τα απαραίτητα για διαμονή και διαβίωση; Εδώ βλέπουμε πως ο καπιταλισμός πατάει στις διακρίσεις, στις αδικίες και στο χαλί των νόμων του συστήματος που είναι φραγμός για τους φτωχούς και τη μόρφωση. Αυτό έζησα κι αυτό θέλω να γνωρίσω στους νέους. Πρέπει να ξέρουν οι νέοι ότι υπάρχει κι ο άλλος δρόμος... Ο δρόμος του αγώνα και των απαιτήσεων. Ναι, το ζήσαμε. Ναι, αυτή ήταν η Παιδεία στο σοσιαλισμό και αυτή είναι η Παιδεία στον καπιταλισμό. Πρέπει να ξέρουμε και να διαλέξουμε.

Αυτά έζησα νέα στα χρόνια του σοσιαλισμού κι αυτό το δράμα ζω σήμερα ως γονιός στα χρόνια του καπιταλισμού. Δύο διαφορετικά συστήματα... Ο σοσιαλισμός στα νιάτα κι ο καπιταλισμός στα γεράματα. Αξίζει να γνωρίζουμε την αλήθεια. Καιρός να διαλέξουμε και να αγωνιστούμε.

ΦΩΤΗΣ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΣ

Από τη διαδήλωση της περασμένης Πέμπτης στην Αθήνα

«Από την Α' Λυκείου για να τα βγάλω πέρα πρέπει να διαβάζω 10 ώρες τη μέρα», έλεγε χαρακτηριστικά ένας μαθητής, εξηγώντας έναν από τους λόγους που οδηγούν τους μαθητές να διαδηλώνουν και να απαιτούν. Και δεν πρόκειται για φυγοπονία και για τεμπελιά. Τα παιδιά σηκώνουν πολύ μεγάλα βάρη σε ένα σχολείο που τους φορτώνει με αποσπασματικές γνώσεις δύσκολα αφομοιώσιμες, με ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών ασύνδετων μεταξύ τους και συχνά άχρηστων... κι «ό,τι πιάσουν». Αυτό συμβαίνει από το Δημοτικό μέχρι και το Λύκειο. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, οι ελλείψεις εκπαιδευτικών έρχονται να πολλαπλασιάσουν τα παραπάνω προβλήματα, καθώς χάνονται μαθήματα για μήνες και μετά καλούνται να αφομοιώσουν τη συσσωρευμένη ύλη... «τρέχοντας». Αναγκάζονται να ξεκινούν φροντιστήριο σε όλο και μικρότερες ηλικίες και νιώθουν την οικονομική αφαίμαξη των οικογενειών τους.

Σε όλα τα παραπάνω προστέθηκε από πέρσι η εφαρμογή του «νέου» Λυκείου, στο οποίο μετρούν οι βαθμοί όλων των τάξεων για την πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση και στις εξετάσεις στο τέλος της χρονιάς εφαρμόζεται η «Τράπεζα Θεμάτων». Πρόκειται για εκατοντάδες θέματα εξετάσεων στο κάθε μάθημα, που οι μαθητές καλούνται να τα διαβάζουν από τώρα για να ανταποκριθούν στις εξετάσεις, παράλληλα με όλο το υπόλοιπο διάβασμα που έτσι κι αλλιώς είχαν. Η περσινή εφαρμογή του μέτρου της «Τράπεζας Θεμάτων» δεν έχει να επιδείξει τίποτα θετικό. Καθηγητές και μαθητές την επικρίνουν και οι μόνοι που την επιδοκίμασαν και τη χειροκρότησαν ήταν οι ιδιοκτήτες φροντιστηρίων. Γιατί άραγε; Μα φυσικά γιατί τους αυξάνει την πελατεία. Πέρσι ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών χρειάστηκε να κάνει φροντιστήρια και ιδιαίτερα ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι, αφού η «Τράπεζα Θεμάτων» άφησε πίσω της χιλιάδες μετεξεταστέους. Οταν όμως εμφανίζεται να αποτυγχάνει το 1/4 των μαθητών όλης της χώρας, τότε προφανώς το πρόβλημα δεν είναι των συγκεκριμένων παιδιών, αλλά του ίδιου του σχολείου. Κάτι δεν πάει καλά με αυτό το σχολείο, στο οποίο σχεδόν οι μισοί μαθητές βρίσκονται κάθε χρόνο στο όριο, για να περάσουν την τάξη (κι αυτό ίσχυε και πριν την εφαρμογή της «Τράπεζας Θεμάτων», αλλά η «Τράπεζα» το επέτεινε).

Παράλληλα, με τα παραπάνω, από περιοχή σε περιοχή, οι μαθητές ανέδειξαν και άλλα σοβαρά προβλήματα στα σχολειά τους, από το πρόβλημα της μεταφοράς, διάφορα κτιριακά, μέχρι την ανάγκη παροχής ενός μικρογεύματος σε όλα τα παιδιά.

Από την πρώτη στιγμή που οι μαθητές βγήκαν στους δρόμους επιστρατεύτηκαν όλοι οι γνωστοί μηχανισμοί για την τρομοκράτησή τους. Το υπουργείο Παιδείας άρχισε τις απειλές για μαθήματα μέσα στις γιορτές και για περικοπή των εκδρομών, στη βάση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος που είχε βγει πέρσι και που υποκριτικά προέβλεπε δήθεν τρόπους αναπλήρωσης των μαθημάτων σε περιπτώσεις καταλήψεων, την ώρα που χιλιάδες διδακτικές ώρες χάνονταν και χάνονται από τις ελλείψεις εκπαιδευτικών. Μάλιστα, ο υπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να φέρει και νέες ρυθμίσεις γι' αυτήν την υποκριτική «αναπλήρωση» των ημερών των καταλήψεων. Ακολούθησαν και εισαγγελικές παρεμβάσεις για τις καταλήψεις, ενώ δεν έλειψαν και οι κατασταλτικές δράσεις απέναντι στις μαθητικές κινητοποιήσεις από διευθυντές σχολείων.

Εχει σημασία να σημειώσουμε ότι οι απειλές και η τρομοκρατία ξεκίνησαν αυτόματα με το που βγήκαν οι μαθητές μαζικά στους δρόμους σε όλη τη χώρα. Η κυβέρνηση και ο κρατικός μηχανισμός αντιμετώπισαν τις μαθητικές κινητοποιήσεις ως ένα πρόβλημα και κινητοποιήθηκαν άμεσα για να τις καταστείλουν. Κουβέντα δεν είπαν για τα αιτήματα των μαθητών, αλλά επικέντρωσαν την κουβέντα στη μορφή των καταλήψεων, επιμένοντας ότι αυτές πρέπει να σταματήσουν. Στην πραγματικότητα, οι μαθητές ακολούθησαν μια πραγματική πολυμορφία στις κινητοποιήσεις τους και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρέθηκαν για όλη τη βδομάδα στους δόμους, προσπαθώντας να ακουστεί η φωνή τους και τα «θέλω» τους όσο πιο δυνατά γίνεται.

Υπάρχει ακόμα μια πλευρά. Είναι αλήθεια ότι το σύνθημα για μαθητικές κινητοποιήσεις στις 3 Νοέμβρη δόθηκε αρχικά μέσω μιας ιστοσελίδας στο facebook. Η ανωνυμία πίσω από την οποία μπορεί κάποιος να καλύπτεται στο διαδίκτυο και να εκδίδει καλέσματα είναι πράγματι ένα πρόβλημα, που μάλιστα προβλημάτισε και τους ίδιους τους μαθητές. Και δεν είναι πρώτη φορά που χρησιμοποιούνται οι νέες τεχνολογίες με τέτοιον τρόπο, ώστε πίσω από την ανωνυμία τους να χειραγωγούνται μάζες νεολαίας. Οποιοσδήποτε όμως κι αν κρύβεται πίσω από το προφίλ του facebook σίγουρα δεν μπορεί να επισκιάσει τις συλλογικές αγωνιστικές αποφάσεις που πήραν οι ίδιοι οι μαθητές. Δεν ανακάλυψαν οι μαθητές ξαφνικά τα προβλήματά τους, επειδή κάποιος έκανε ένα κάλεσμα στο facebook. Κοινός τόπος στις συζητήσεις μέσα στα σχολεία είναι ότι «αυτό το σχολείο που μας έχουν φτιάξει δεν μας κάνει». Η «Τράπεζα Θεμάτων», τα φροντιστήρια, το διαρκές άγχος, οι ελλείψεις εκπαιδευτικών, το πρόβλημα με τη μεταφορά τους από και προς τα σχολεία τους κ.ά. είναι προβλήματα υπαρκτά και πυροδοτούν την αγανάκτηση και τις διαθέσεις των μαθητών να διεκδικήσουν αγωνιστικά όλα όσα τους ανήκουν. Εχουν 5μελή, έχουν 15μελή, έχουν συλλογικές διαδικασίες, κάνουν συνελεύσεις, κάνουν προσπάθειες συντονισμού από σχολείο σε σχολείο και αποφασίζουν.

Η κυβέρνηση, όμως, αντί να απαντήσει σε αυτά, ψάχνει να βρει «υποκινητές» των μαθητών. Ο υπουργός Παιδείας έκανε «αβάντα» στη Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ ότι τάχα αυτή καλεί τους μαθητές σε καταλήψεις (ενώ η Νεολαία ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε ανακοίνωση δυο μέρες, αφού ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις) και παράλληλα ήρθε σε επικοινωνία με τον διευθυντή της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και με την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για να βρεθεί αν αυτός που κρύβεται πίσω από την ιστοσελίδα στο facebook είναι μαθητής ή ενήλικος...

Ξεκίνησε από την κυβέρνηση μια ολόκληρη συζήτηση περί «υποκίνησης» των κινητοποιήσεων κι έγινε προσπάθεια να μπουν και οι μαθητικές κινητοποιήσεις στο κάδρο της κοκορομαχίας μεταξύ κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ. Η αντιπαράθεση όμως αυτή είναι μακριά κι έξω από τις κινητοποιήσεις, από τις ανάγκες και από την πραγματικότητα των ίδιων των μαθητών. Είναι ξένη για τους μαθητές που συζητούν μέσα στα σχολεία τα «θέλω» τους και τους τρόπους δράσης τους.

Ο υπουργός, λίγο - πολύ, υποστήριζε με διάφορες τοποθετήσεις του ότι κανένας ενήλικος, κανένα κόμμα ή πολιτική νεολαία δεν έχει δικαίωμα να εκφέρει γνώμη για τις μαθητικές κινητοποιήσεις ή να απευθύνει καλέσματα στους μαθητές. Πρόκειται για επικίνδυνες λογικές ποινικοποίησης της πολιτικής δράσης, αφού οι πολιτικές νεολαίες μπορούν κάλλιστα να έχουν ως μέλη τους μαθητές και αντίστροφα οι μαθητές έχουν κάθε δικαίωμα να έχουν πολιτική άποψη ακόμα και κομματική τοποθέτηση και δράση.

Αφησε, μάλιστα, αιχμές και για τους εκπαιδευτικούς, λέγοντας ότι δεν μπορεί «συνδικαλιστής να λέει στα παιδιά ότι "τα παιδιά γίνονται καλύτεροι μαθητές όταν κάνουν κινητοποιήσεις"». Μα ο εκπαιδευτικός πρέπει να μαθαίνει στα παιδιά την αλήθεια. Και η αλήθεια είναι ότι πρέπει να μάθουν να αγωνίζονται για όλα στη ζωή τους, πρέπει να μάθουν να διεκδικούν όλα όσα τους ανήκουν.

Απέναντι στις προσπάθειες τρομοκράτησης και συκοφάντησης των μαθητικών αγώνων πρέπει να σηκωθεί ένα τείχος στήριξης από γονείς και εκπαιδευτικούς, που πρέπει να ακολουθήσουν κοινό αγωνιστικό βηματισμό με τους μαθητές. Υπάρχουν θετικά παραδείγματα από την πρώτη στιγμή των κινητοποιήσεων: Οι Ενώσεις Γονέων στο Πέραμα και στο Ηράκλειο Κρήτης διαδήλωσαν μαζί με τους μαθητές, γονείς κι εκπαιδευτικοί στην Πρέβεζα πήγαν μαζί με τους εκπροσώπους των 15μελών Μαθητικών Συμβουλίων όταν τους κάλεσε ο εισαγγελέας, η Ενωση Γονέων Νίκαιας - Ρέντη κάλεσε τους εκπροσώπους των 15μελών σε κοινή σύσκεψη για να αναλάβουν μαζί πρωτοβουλίες, αντίστοιχες πρωτοβουλίες έχουν πάρει οι εκπαιδευτικοί και στην Κεφαλονιά κ.ά. Παράλληλα, γονείς και εκπαιδευτικοί στην Αθήνα κάνουν αύριο παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Δικαιοσύνης, απαιτώντας να σταματήσουν οι εισαγγελικές παρεμβάσεις. Υπάρχει έδαφος αυτές οι πρωτοβουλίες να συνεχιστούν και να εμπλουτιστούν.

Εχει σημασία ότι παρά το όργιο τρομοκρατίας από την έναρξη των κινητοποιήσεων, οι αγωνιστικές διαθέσεις των μαθητών δεν ανακόπηκαν. Μέχρι και την Παρασκευή γίνονταν μαζικές διαδηλώσεις. Η αγανάκτησή τους βράζει. Κι αυτό μπορεί να συνεχίζει να εκφράζεται και να δυναμώσει. Πολλές μορφές μπορούν να αξιοποιηθούν, μπορεί να επιστρατευθεί η φαντασία και η δημιουργικότητα που δεν τη στερούνται διόλου τα παιδιά και η φωνή τους να γίνει ακόμα πιο δυνατή μέσα κι έξω από το σχολείο. Οπλο τους είναι τα συλλογικά τους όργανα, τα 5μελή και τα 15μελή, οι γενικές τους συνελεύσεις, οι δυνατότητες συντονισμού μεταξύ σχολείων. Ηδη, στην Αττική έχει οριστεί για το Σάββατο, 15 Νοέμβρη, συνάντηση συντονισμού μαθητών εκλεγμένων σε 5μελή και 15μελή από την Αθήνα και τον Πειραιά. Συνεχίζουν. Για ένα καλύτερο σχολείο, για μια καλύτερη ζωή.