Κυριακή 11 Σεπτέμβρη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Ασυμβίβαστη η καπιταλιστική ανάκαμψη με τη λαϊκή ευημερία

Οι πλημμύρες τις περασμένης βδομάδας, που είχαν ως αποτέλεσμα νεκρούς και καταστροφές, έκαναν για ακόμα μια φορά καθαρό ότι η ανάπτυξη με κριτήριο το κέρδος των επιχειρηματικών ομίλων δεν πάει μαζί με τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες, την προστασία των λαϊκών οικογενειών και την περιουσία τους.

Την ίδια στιγμή, μια σειρά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ο στόχος της ανάκαμψης των κερδών του κεφαλαίου προϋποθέτει το τσάκισμα των εργατικών δικαιωμάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα στοιχεία για την εκτίναξη της μερικής απασχόλησης, με την παράλληλη μείωση του μέσου μισθού. Την κατάσταση παρουσίασε με ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ ο «Ριζοσπάστης» και προκύπτουν από την επεξεργασία των στοιχείων του ΙΚΑ για την περίοδο 2012 - 2016. Τα στοιχεία λένε ότι σε συνθήκες κρίσης, οι επιχειρηματικοί όμιλοι κατάφεραν να μειώσουν δραστικά το λεγόμενο «κόστος εργασίας», πιο σωστά την τιμή της εργατικής δύναμης, και να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους, αυξάνοντας το ποσοστό του κέρδους. Ετσι διαμορφώνονται οι όροι για βελτίωση του «επιχειρηματικού κλίματος» και για την «προσέλκυση επενδύσεων», που μαζί με τις κάθε είδους επιδοτήσεις και προνόμια στο κεφάλαιο, τίθενται από την κυβέρνηση ως βασικές προϋποθέσεις για την καπιταλιστική ανάκαμψη. Τα «επιτεύγματα» αυτής και της προηγούμενης κυβέρνησης στην παραπέρα μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης αναγνωρίζονται ήδη πανηγυρικά από την Κομισιόν.

Η κοροϊδία καλά κρατεί

Για επαναφορά της πολιτικής στο προσκήνιο μίλαγε την προηγούμενη βδομάδα η κυβέρνηση, με αφορμή τις τηλεοπτικές άδειες, ότι το παιχνίδι γυρίζει πλέον, ότι θέλει, λέει, τα χέρια της λυμένα, για να επικεντρωθεί στη «μεγάλη μάχη» της ανάπτυξης.

Η κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει πίσω απ' αυτόν τον κουρνιαχτό όλη την αντιλαϊκή πορεία που έχει διανύσει μέχρι σήμερα. Με σημαντικό σταθμό την ψήφιση του 3ου μνημονίου. Την κατοχύρωση όλων των αντιλαϊκών μέτρων και των αναδιαρθρώσεων που είχαν αποφασιστεί τα προηγούμενα χρόνια, την ψήφιση και την υλοποίηση καινούριων. Τις απλόχερες παροχές προς το κεφάλαιο και τους επιχειρηματικούς ομίλους για τη στήριξη της κερδοφορίας τους, την ίδια στιγμή που τσακίζονταν τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά. Η πολιτική, λοιπόν, ήταν πάντα εδώ, μόνο που ήταν και είναι πολιτική στήριξης του κεφαλαίου.

Η μάχη της προσέλκυσης επενδύσεων, της ανάκαμψης των κερδών, της ελάφρυνσης του χρέους, έχει ένα μακρύ κατάλογο αντιλαϊκών προαπαιτούμενων που βάζουν στο στόχαστρο όσα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα έχουν μείνει. Αλλωστε, στα «κρίσιμα θέματα» του επόμενου διαστήματος είναι αυτό των εργασιακών σχέσεων, που «αποτελεί και σημαντικό κομμάτι των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ», και παρά τις κυβερνητικές υποσχέσεις για «κόκκινες γραμμές» - σαν αυτές στο Ασφαλιστικό ότι δεν θα μειωθούν συντάξεις - ήδη έχουν αρχίσει τα όργανα, με δηλώσεις διαφόρων εμπειρογνωμόνων που προετοιμάζουν το έδαφος για τη νέα επίθεση. Αλλωστε, και στο Γιούρογκρουπ της Παρασκευής, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε στην επιτάχυνση των αντιλαϊκών μέτρων. Η κοροϊδία, λοιπόν, πάει σύννεφο.

Η καπιταλιστική ιδιοκτησία καθορίζει την ενημέρωση

Η κυβέρνηση έχει γίνει εξπέρ στη διαστρέβλωση σε όλους τους τομείς. Είναι χαρακτηριστικό πως το μοίρασμα της πίτας των τηλεοπτικών καναλιών σε παλιά και νέα τζάκια παρουσιάζεται σαν «διαφάνεια» και δήθεν «πάταξη της διαπλοκής». Η κυβερνητική προπαγάνδα ισχυρίζεται ότι η νομιμότητα αποκαθίσταται και η διαπλοκή σπάει, ότι αποκτούν προτεραιότητα η κοινωνία και οι ανάγκες της.

Η κυβέρνηση μιλάει λες και η αλλαγή των επιχειρηματικών ομίλων που ελέγχουν την ενημέρωση - γιατί αυτό συνέβη με τον πλειστηριασμό των τηλεοπτικών αδειών - σηματοδοτεί καμιά ριζική αλλαγή στο χαρακτήρα των ΜΜΕ. Ομως, η ουσία είναι ότι το τοπίο παραμένει ίδιο, διαπλεκόμενο και αντιλαϊκό όπως και πριν, αφού τα ΜΜΕ, η ενημέρωση βρίσκονται υπό τον έλεγχο των επιχειρηματικών ομίλων, του κεφαλαίου, όπως και πριν.

Το ΚΚΕ κάλεσε τους εργαζόμενους σε όλα τα ΜΜΕ να ενώσουν τη φωνή τους με το σύνολο των εργαζομένων, που πλήττονται απ' την αντεργατική πολιτική όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων, για να μη χαθεί καμία θέση εργασίας, να πληρωθούν τα δεδουλευμένα των εργαζομένων και οι οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία, να μην αξιοποιηθεί το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για να χειροτερεύσουν ακόμα περισσότερο εργασιακές συνθήκες και μισθοί. Τόνισε ότι καμία εμπιστοσύνη δεν μπορεί να υπάρχει σε πολιτικές δυνάμεις που έχουν συνυπογράψει παλιά και νέα αντιλαϊκά μέτρα, όπως επίσης καμιά εξασφάλιση δεν μπορεί να υπάρξει για τους εργαζόμενους σ' ένα περιβάλλον όπου βασιλεύει το καπιταλιστικό κέρδος.

Σε ξένο αχυρώνα

Μέσα σ' ένα τέτοιο κλίμα, η αντιπαράθεση με την αξιωματική αντιπολίτευση πάει γάντι με την παροιμία για τους δυο γαϊδάρους που μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα. Κυβέρνηση και ΝΔ τσακώνονται για το εάν «προχωρά κανονικά» και «χωρίς καθυστερήσεις» η νέα επίθεση στα Εργασιακά, το νέο «σφαγείο», που ακούει στο όνομα «αξιολόγηση των κοινωνικών παροχών», η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, η οποία θα επισπεύσει την άρση της όποιας προστασίας έχει απομείνει στα χρεωμένα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά και την παράδοσή τους στα νύχια των διαφόρων αρπακτικών «funds», η νομοθεσία για την ακόμα ταχύτερη αδειοδότηση των επιχειρήσεων, σε βάρος της υγείας των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων, του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζουν και δουλεύουν κ.ο.κ.

Αντίστοιχη, άλλωστε, είναι και η αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης και των άλλων αστικών κομμάτων για την πορεία των φορολογικών εσόδων: Πιάνονται ή δεν πιάνονται οι στόχοι; Αποδίδει ή δεν αποδίδει το παρόν φορολογικό μείγμα; Με την κυβέρνηση να καθησυχάζει πως η όποια υστέρηση στην είσπραξη φόρων θα καλυφθεί οπωσδήποτε.

Σε κάθε περίπτωση χαμένος ο λαός, αφού «πυξίδα» όλων των μειγμάτων της αστικής διαχείρισης είναι ο αντιλαϊκός στόχος της καπιταλιστικής ανάκαμψης. Η «αγωνία» της κυβέρνησης και της ΝΔ για την πορεία της «αξιολόγησης» και την πορεία των φορολογικών εσόδων είναι η αγωνία του κεφαλαίου για την κλιμάκωση των αντιλαϊκών μέτρων που αυτό έχει ανάγκη. Μια αγωνία που όχι μόνο δεν πρέπει να γίνει έγνοια του λαού, αλλά και είναι ολότελα εχθρική στα δικά του συμφέροντα!

Κοινός παρονομαστής η στήριξη του κεφαλαίου

Με αυτό το πρίσμα πρέπει να αντιμετωπιστεί και η πρωτοβουλία του προέδρου της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, που εμφανίστηκε να ζητάει «χαλάρωση» των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων στην Ευρωζώνη. Ο καβγάς τους είναι για το ποια αναλογία στο μείγμα της αστικής διαχείρισης μπορεί να υπηρετήσει καλύτερα το στόχο της καπιταλιστικής ανάκαμψης, δεν γίνεται με κριτήριο την υπεράσπιση των λαϊκών δικαιωμάτων, που συνθλίβονται σε όλες ανεξαιρέτως τις χώρες της Ευρωζώνης. Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι πρωτοβουλίες παλιάς και «νέας» σοσιαλδημοκρατίας, όπως κι αυτή των χωρών του Νότου. Εχουν ως «κοινό παρονομαστή» την επιδίωξη σποράς μάταιων ελπίδων στους λαούς, πως το καπιταλιστικό σύστημα και το αντιδραστικό του διακρατικό «οικοδόμημα» στην ευρωπαϊκή ήπειρο - η ΕΕ - μπορούν να καλυτερεύσουν και να «εξανθρωπιστούν».

Οσες σύνοδοι και συνάξεις Κορυφής, ανάμεσα στους «επικεφαλής των χωρών του Νότου» κι αν γίνουν, όσες μεγαλοστομίες για «επανεκκίνηση της ΕΕ» κι αν ειπωθούν, η ΕΕ δεν μπορεί να γίνει φιλολαϊκή, μόνο χειρότερη για τους λαούς γίνεται, ούτε άλλωστε εξανθρωπίζεται το καπιταλιστικό σύστημα, που αυτή υπηρετεί. Η ελπίδα βρίσκεται στην πάλη των λαών για την ανατροπή τους.

Οι διαδηλώσεις προχτές το βράδυ στην Αθήνα και χτες στη Θεσσαλονίκη δείχνουν το δρόμο, και πρέπει να διαψευστούν οι ελπίδες της κυβέρνησης ότι στον αντιλαϊκό της κατήφορο θα έχει τη λαϊκή συναίνεση και ανοχή.

Πατριδογνωμόνιο
Η αυγή του σκότους...

Ο εμπαιγμός είναι πολιτική επιλογή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Τώρα πλέον το γεγονός αυτό αναγνωρίζεται ακόμη κι από τους πιο καλοπροαίρετους φίλους ή αντιπάλους της. Ο εμπαιγμός δεν είναι σαρκασμός, δεν είναι κυνισμός, είναι εξαπάτηση και κοροϊδία που έχει ως προαπαιτούμενα τη δημοσιότητα και το θόρυβο. Ως πολιτική επιλογή ο εμπαιγμός εξαχρειώνει το δημόσιο βίο και εκπαιδεύει συστηματικά τους πολίτες σε μια παθητική διαλεκτική που εκτείνεται από την παραλυτική σιωπή ως τη μετατροπή του τάχα μου δήθεν επαναστατικού «δεν πληρώνω - δεν πληρώνω» σε απλώς «πληρώνω τα σπασμένα με σπασμένα». Ο ιδεολογικός, πολιτικός και επικοινωνιακός διασυρμός κάθε έννοιας δικαίου, αυτής της γενικής, της χθόνιας, σύμφυτης με τη συνείδηση αντίληψης περί δικαίου των έλλογων ζωντανών ανθρώπων, βρήκε ως αθλιότερη προμετωπίδα το πρωτοσέλιδο της «Αυγής» (8/9/2016). «Οι πολίτες πληρώνουν και περιμένουν...» γράφει η ναυαρχίδα του ΣΥΡΙΖΑ καυχώμενη για κατά 5% αύξηση της εισπραξιμότητας των φόρων το πρώτο εφτάμηνο της χρονιάς, χρησιμοποιώντας την αναμονή και τα αποσιωπητικά ως δικαίωση της φύσης των φόρων, της συναίνεσης των υποζυγίων πολιτών, την αναγκαστική δουλεία, των μνημονιακών μαστιγωμάτων που πέφτουν στις πλάτες του λαού, αλλά με το καμτσίκι στο αριστερό χέρι.

Το πληρώνω και περιμένω είναι ο εμπαιγμός που εκτοξεύεται στα μούτρα των πολιτών σα χρυσόσκονη που σκορπίζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στον ορίζοντα εν αναμονή έλευσης του μεσσία Τσίπρα στο ιερό της Θεσσαλονίκης, εκεί που το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης (τέως πρόγραμμα) έχει στηθεί ως βάθρο του τίποτα. Η πρισματική αλλοίωση της πραγματικότητας στο χυδαίο τρενάκι του τρόμου του λούνα παρκ Κατρούγκαλος, γίνεται στο πρωτοσέλιδο της «Αυγής» φτηνή κολακεία της εκβιασμένης απελπισίας των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, έτσι ώστε να φαντάζουν εκτός από παράλυτοι και υπομονετικοί, και ο μεσσίας - μπρελόκ Αλέξης να μπορεί ν' αναφωνήσει «δε σε έσωσα εγώ, η πίστη σου σε μένα θα σε σώσει».

Εδώ δε μιλάμε πια για τη δευτέρα παρουσία! Εχει ήδη συντελεστεί κι όποιος δεν το 'χει καταλάβει θα πάει στην κόλαση που έχει φροντίσει να φτιάξει ο αριστερός μεσσίας. Εκεί που δε σε βράζουν σε καζάνι, αλλά σε βάζουν να βλέπεις πώς έτρωγαν, πώς κατούραγαν και πώς έχεζαν, πώς ποντάριζαν στο μυστικό δείπνο του Κρέτσου οι Ιούδες της επικοινωνίας... Οσο πιο πολλά εισπράττουν οι φοροεισπράκτορες του σουλτάνου, τόσο πιο πολύ λάμπει ο μεγάλος Πατισάχ στην αυτοκρατορία των δανειστών. Αλλά όταν η κρατική τηλεόραση παίζει τον Μιχαλολιάκο αντί να είναι καθισμένος στο εδώλιο, στη φιέστα του εξευτελισμού από τους ναζί των Θερμοπυλών, τότε το πρωτοσέλιδο της «Αυγής» εξηγεί γιατί ο ήλιος βγαίνει από τη δύση και το «αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις» είναι κενό περιεχομένου και της πρώτης και της δεύτερης φοράς αριστερά. Και η αυγή... αυγατίζει το σκότος.


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ

ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΔΣΕ
Ο καυτός Σεπτέμβρης του 1946

«Η κυβέρνηση απαγορεύει το συνέδριο του ΕΑΜ. Η αστυνομία κατέλαβε τα γραφεία του ΚΚΕ στην Αθήνα».

Το «ζωνάρι» στην πρώτη σελίδα του «Ριζοσπάστη» στις 17 Σεπτέμβρη του 1946, που αναφερόταν στα γεγονότα της 16ης Σεπτέμβρη, δεν άφηνε περιθώρια για αυταπάτες.

Η Επιτροπή Πόλης της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Αθήνας σε ανακοίνωσή της ανέφερε: «Σήμερα το πρωί αστυνομική δύναμη επέδραμε στα γραφεία της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Αθήνας και συνέλαβε όλους που βρισκότανε μέσα σ' αυτά και όσους περνούσαν απ' έξω (...) Η Επιτροπή Πόλης της ΚΟΑ καταγγέλλει στον ελληνικό λαό την αυθαίρετη, παράνομη και αντισυνταγματική αυτή ενέργεια κυβέρνησης και αστυνομίας, που βάζει ουσιαστικά την Κομμουνιστική Οργάνωση της Αθήνας εκτός νόμου».

Ομως, το σχετικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα μιλάει απλά για «χαφιέδικη επιχείρηση», ενώ ο αρμόδιος υπουργός, Εβερτ, δηλώνει πως «ό,τι έγινε, έγινε μετά από παραγγελία ανακριτή». Ομάδα δικηγόρων επισκέπτεται τον ανακριτή κ. Κακίση, με εντολή του οποίου έγινε η επιδρομή στην ΚΟΑ, αυτός δηλώνει ότι δεν έδωσε τέτοια εντολή αλλά αρνείται να διατάξει να παραδοθούν τα γραφεία στους κατόχους τους. Οι δικηγόροι απάντησαν ότι θα υποβάλουν μήνυση για παράβαση καθήκοντος και αυτοδικία...

Ως προς το θέμα της απαγόρευσης του Συνεδρίου του ΕΑΜ η κατάσταση είχε ως εξής: Η ΚΕ του ΕΑΜ ανακοίνωσε στην αστυνομική διεύθυνση ότι στις 27 Σεπτέμβρη, επέτειο ίδρυσης του ΕΑΜ, θα συγκροτηθεί πανελλαδικό συνέδριο 4 - 5 ημερών και ζητούσε χώρο για μια μεγάλη συγκέντρωση. Η κυβέρνηση απέρριψε το αίτημα δηλώνοντας ότι «η επιτροπή δεν κατέληξε εις τον καθορισμόν των οργανώσεων αι οποίαι άσκησαν την πραγματικήν εθνική αντίσταση και κατά συνέπεια δεν δύναται να επιτραπεί η μονοπώληση του ζητήματος εις μία παράταξη».

Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» στις 17 Σεπτέμβρη 1946 για την εισβολή στα γραφεία της ΚΟΑ και την απαγόρευση του Συνεδρίου του ΕΑΜ
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» στις 17 Σεπτέμβρη 1946 για την εισβολή στα γραφεία της ΚΟΑ και την απαγόρευση του Συνεδρίου του ΕΑΜ
Την ίδια ώρα, ο ανταποκριτής του «Ασοσιέιτεντ Πρες» στην Αθήνα μετέδιδε: «Το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε σειρά νέων μέτρων τάξεως στα οποία περιλαμβάνεται και η σύλληψη των ηγετών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ».

Κι όμως, την ίδια πάντα μέρα, εκ μέρους του ΕΑΜ, ο Μ. Πορφυρογένης στέλνει γράμμα στον αρμόδιο υπουργό και ζητά «να εφαρμόζονται οι νόμοι εξίσου εναντίον κάθε εγκληματίου», αναφέροντας ότι ενώ ασκούνται διώξεις κατά των δημοκρατών, υπάρχει ανοχή για τους ακροδεξιούς που οργίαζαν στις γειτονιές της Αθήνας και την επαρχία.

Τραγικές αντιφάσεις

Αυτό που εκ πρώτης όψεως εμφανίζεται ως τουλάχιστον παράδοξο στην όλη κατάσταση εκείνων των ημερών, αν κάποιος αρκεστεί μόνο στην καταγραφή γεγονότων, εβδομήντα χρόνια μετά, είναι μάλλον σχετικά εύκολο να αποκωδικοποιηθεί: Με έναν εξαιρετικά τραγικό τρόπο εκφράζονταν οι αντιφάσεις και οι αδυναμίες της στρατηγικής του ΚΚΕ εκείνη την περίοδο. Το γεγονός, δηλαδή, πως παρόλο είχε γίνει φανερό από το Δεκέμβρη του 1944 ότι οι λογαριασμοί της αστικής τάξης με το εργατικό - λαϊκό κίνημα λύνονται με τα όπλα, ότι η ταξική πάλη είχε οξυνθεί και ενώ είχε ήδη εκδηλωθεί η δράση ομάδων καταδιωκομένων και ανταρτοομάδων, που αντέδρασαν στην κρατική βία και καταστολή, εντούτοις παρέμεναν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις περί «δημοκρατικής λύσης». Οτι, δηλαδή, μπορούσε η αστική τάξη, κάτω από την εργατική - λαϊκή πίεση, ακόμα και με ένοπλη αντίδραση, να υποχωρήσει από την απόφασή της να αποκαταστήσει, με κάθε τρόπο και κυρίως τσακίζοντας το λαό, την εξουσία της που είχε δεχθεί σημαντικούς κλονισμούς την περίοδο της Κατοχής. Αυτές οι αντιφάσεις και αδυναμίες συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια παρόλο που τελικά επιλέχθηκε ο δρόμος της ένοπλης αναμέτρησης με την αστική τάξη και τους συμμάχους της και κατά τη διάρκεια του 3χρονου αγώνα του ΔΣΕ.

Ομως, ούτε τα γεγονότα του Σεπτέμβρη του 1946 ήρθαν σαν κεραυνός εν αιθρία ούτε το ΚΚΕ ήταν εντελώς ανυποψίαστο.

Είχε προηγηθεί η 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το Φλεβάρη του 1946, που συνήλθε, όχι συμπτωματικά, ακριβώς στην πρώτη επέτειο της υπογραφής της απαράδεκτης συμφωνίας της Βάρκιζας, και η οποία ευθέως προσανατόλιζε στον ένοπλο αγώνα, όχι όμως ακόμα ως ξεκάθαρη επιλογή για την κατάκτηση της εξουσίας, αλλά ως μέσο πίεσης για δημοκρατική διέξοδο. Στο μεσοδιάστημα οξύνθηκε το όργιο της τρομοκρατίας κατά του λαϊκού κινήματος κι ενώ το ΚΚΕ διατηρούσε ακόμα σημαντικές δυνάμεις, η αστική τάξη αξιοποίησε το μετέωρο βήμα του Κόμματος για να στεριώσει την εξουσία της με τις εκλογές του Μάρτη του '46.

Οι διωκόμενοι από την αστική εξουσία έφταναν ήδη το καλοκαίρι του '46 κοντά στους 20.000. Το καλοκαίρι τα πράγματα είχαν ήδη εκτραχηλιστεί, με τις δολοφονίες να είναι στην ημερήσια διάταξη. Ωστόσο, οι αντιφάσεις στην πολιτική του Κόμματος εκφράστηκαν με τη συμμετοχή στο δημοψήφισμα της 1ης Σεπτέμβρη για το πολιτειακό (που έφερε τον βασιλιά), ενώ λίγους μήνες πριν πολύ σωστά είχε απόσχει από τις βουλευτικές εκλογές του Μάρτη.

Εκείνη την περίοδο στα βουνά είχαν βγει ήδη κοντά στους 4.000 καταδιωκόμενους και με τους υπό δίωξη να ξεπερνούν τους 20.000. Οπως προκύπτει από τη μελέτη σχετικών εγγράφων εκείνων των ημερών, στις 12 του Σεπτέμβρη, το ΚΚΕ εκτιμούσε ότι δεν μπορούσε να σηκώσει μόνο του το βάρος ενός νέου αντάρτικου, που εκ των πραγμάτων βρισκόταν προ των πυλών.

Η αστική τάξη, όμως, δεν έχανε χρόνο. Διαβάζουμε στις ανταποκρίσεις που παρέθετε ο «Ριζοσπάστης» λίγες μέρες πριν από την εισβολή στα γραφεία της ΚΟΑ: «Θεσσαλονίκη 14. Σήμερα το πρωί κατέλαβαν τα γραφεία της Οργάνωσης Περιοχής Μακεδονίας και Θράκης του ΚΚΕ. Η αστυνομική δύναμη συγκέντρωσε και κατέστρεψε όλο το έντυπο υλικό, δύο βιβλιοθήκες και τα αρχεία. Οι παρευρισκόμενοι εκδιώχθηκαν από τα γραφεία τα οποία φρουρούνται από τη χωροφυλακή».

Σε άλλο σημείο, η εφημερίδα της ίδιας μέρας καταγγέλλει «ύποπτες φήμες» ότι «ετοιμάζονται 2.500 εντάλματα για τη σύλληψη ηγετών της Αριστεράς και των δημοκρατικών οργανώσεων».

Η κατάσταση είναι πράγματι περίπλοκη. Ο «Ριζοσπάστης» επισήμως δεν μπορεί να προβάλει ανοιχτά την αντάρτικη δράση. Μπορεί, όμως, να την προβάλει ως ρεπορτάζ που έχει δημοσιευθεί αλλού. Ετσι, διαβάζουμε ρεπορτάζ μοναρχικής εφημερίδας που αναπαράγει ο «Ριζοσπάστης», ότι «τρεις επαρχίες του Νομού Λάρισας Ελασσώνος, Αγιάς και Τυρνάβου, ελέγχονται απόλυτα από τους συμμορίτες». Και σε άλλη ανταπόκριση: «500 περίπου ένοπλοι υπό τους Γιαννούλη και Αννίβα επιτέθηκαν κατά τμήματος χωροφυλακής Πυρσόγιαννης που βοηθήθηκε από κατοίκους. Υστερα από 2ωρη μάχη η χωροφυλακή υπέκυψε και οι ένοπλοι κατέλαβαν την υποδιοίκηση χωροφυλακής και τα γύρω υψώματα».

Με τις μάχες να μαίνονται

Το αντάρτικο, λοιπόν, είχε φουντώσει για τα καλά στην επαρχία, αλλά στην Αθήνα ακόμα γινόταν κουβέντα για δημοκρατική λύση.

Κι όμως, την ίδια μέρα ανταπόκριση από το Λονδίνο αναφέρεται, στην «Ντέιλι Μέιλ», δήλωση του Γονατά ότι «σ' όλη τη χώρα θα επιβληθεί ο στρατιωτικός νόμος αν συνεχισθεί η κομμουνιστική δράση», αλλά και απόσπασμα από το «Ντέιλι Γουόρκερ», σύμφωνα με το οποίο ο Ν. Ζαχαριάδης σε άρθρο του τονίζει: «Οι απειλές δεν μας φοβίζουν. Αντιμετωπίζουμε ψύχραιμα την εξέλιξη της κατάστασης προτείνοντας το χέρι μας για συνεννόηση αλλά έχοντας και όπλο παρά πόδας».

Την επομένη, 20 Σεπτέμβρη, με άρθρο του στην πρώτη σελίδα ο διευθυντής του «Ριζοσπάστη», Κώστας Καραγιώργης, ανακοινώνει ότι «αύριο το πρωί οδηγείται στο νησί της εξορίας ο αρχηγός του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού στρατηγός Στέφανος Σαράφης». Μαζί του άλλοι 65 αξιωματικοί του ΕΛΑΣ, από τους οποίους 4 στρατηγοί. Αναρωτιέται στο άρθρο του ο Καραγιώργης: «Πρόκειται για ολοκλήρωση του αγγλοκρατούμενου φασιστικού προτεκτοράτου;».

Στο ίδιο φύλλο ο «Ριζοσπάστης», χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της αναπαραγωγής ρεπορτάζ από τον αστικό Τύπο, πληροφορεί το κοινό με ενδιαφέρουσες ειδήσεις, όπως αυτή που αναφέρει: «Οι περιοχές που υπάγονται στις υποδιοικήσεις χωροφυλακής Ραψάνης, Λειβαδίου, Ελασσόνας και Γρεβενών ελέγχονται απόλυτα από τους ενόπλους, οι δυνάμεις των οποίων είναι μοιρασμένες ως εξής: Στον Ολυμπο 400, Χάσια 500, Πιέρρια 200 (άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι στην περιοχή Πιερρίων οι ένοπλοι φθάνουν στους 1.100). Η δύναμή τους αυξάνει ανάλογα με εφεδρείες από τα χωριά.

Το "Νιου Γιορκ Χέραλντ Τριμπιούν" στην παρισινή έκδοσή του δημοσιεύει ανταπόκριση του απεσταλμένου του από την Ελλάδα: "Στην Ελλάδα διεξάγεται αμείλικτος εμφύλιος πόλεμος (...) τώρα πια δεν υπάρχει έλεος ούτε για τις γυναίκες ούτε για τα παιδιά. Επειδή οι άρρενες συγγενείς τους πήραν τα βουνά, τα γυναικόπαιδα πιάνονται, φορτώνονται σε αυτοκίνητα και ή στέλνονται στα ξερονήσια ή στοιβάζονται κατά εκατοντάδες μέσα σε ασφυκτικά γεμάτες φυλακές (...) Επιπλέον η κυβέρνηση εγκρίνει τη δράση δυο τουλάχιστον μεγάλων συμμοριών, του Σούρλα, επικηρυγμένου για ληστεία και φόνο και του Καλαμπαλίκη. Και οι δυο απολαμβάνουν απόλυτης ασυδοσίας (...) Μπορεί κανείς να τους δει στα καφενεία της Λάρισας και του Βόλου».

«Εξω από κάθε νόμο της λογικής»

Η ΚΕ του ΕΑΜ με τηλεγράφημα προς τον πρωθυπουργό αναφέρει σχετικά με την εξορία του Σαράφη: «Εκτόπισις (...) εξεγείρει εθνικήν συνείδησιν και τορπιλίζει πάσαν προσπάθειαν εσωτερικού κατευνασμού», ενώ ο Κ. Καραγιώργης στο κύριο άρθρο της εφημερίδας αναφέρει: «Εμείς οι Κουκουέδες έχουμε έναν αρχηγό που είπε αυτά τα μεγάλα λόγια: "Οποιος φοβάται μην πέσει, πρέπει σε όλο το βιό να σούρνεται χάμου. Αλλά όσοι δεν φοβούνται μην πέσουν, αυτοί είναι ανίκητοι. Και αυτοί νικούν ακόμα και όταν πέφτουν"!».

Μια βδομάδα μετά την κατάληψη των γραφείων της ΚΟΑ στον κυριακάτικο «Ριζοσπάστη» ο Κ. Καραγιώργης σημειώνει: «Θα ήταν έξω από κάθε νόμο της λογικής αν δεν ξεπηδούσε αντίδραση έμπρακτη και ένοπλη (...) Η Αριστερά ζητάει πάντα με επιμονή, με πείσμα, με πάθος τη Συμφιλίωση, τη λογική συμφωνία για την άμεση λύση του εσωτερικού μας προβλήματος. Θα την αρνηθούν για άλλη μία φορά;».

Στη βάση της πρώτης σελίδας εκείνης της μέρας ο στίχος του Βασίλη Ρώτα προμηνύει:

«Στης σκλαβιάς τη νυχτιά και τον τρόμο

το λαό ξεσηκώνω με βιά

και του αγώνα του δείχνω το δρόμο

ενωμένος να βρει λευτεριά»

Ενα μήνα μετά, στα Χάσια, σε συνάντηση των ανταρτοομάδων που είχαν συγκροτηθεί από τους καταδιωκόμενους, αποφασίστηκε η συγκρότηση του Αρχηγείου Ανταρτών που μετονομάστηκε αργότερα σε Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. Οι αυταπάτες για τη δημοκρατική διέξοδο παρ' όλα αυτά συνέχιζαν να υπάρχουν, είχε όμως τώρα πια αρχίσει να γίνεται πιο καθαρό ότι η γενίκευση της ένοπλης σύγκρουσης ήταν αναπόφευκτη. Ως αποτέλεσμα ταλαντεύσεων, καθυστερήσεων όμως αυτή δεν αγκάλιασε τα κύρια αστικά κέντρα και πρώτα απ' όλα την Αθήνα.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ