Επειδή, οι «σκλάβοι πολιορκημένοι» λαοί θα πληθύνουν, αν δεν αντιδράσουν στις κορυφούμενες ιμπεριαλιστικές απειλές των ΗΠΑ. Επειδή, ο αγώνας κάθε λαού έχει χρεία ενός πνεύματος «οδηγητή». Επειδή, σήμερα λείπει ένα τέτοιο πνεύμα, ανάγκη πάσα ο λαός μας να ξαναστραφεί στο οδηγητικό έργο - ποιητικό, πεζογραφικό, θεωρητικό - του Κώστα Βάρναλη. Από τα πιο ριζοσπαστικά έργα στην ιστορία της νεοελληνικής κριτικής, αντιπροσωπευτικότατο της επαναστατικής ιδεολογοαισθητικά βαρναλικής δημιουργίας, έργο «σκάνδαλο» στη δεκαετία του '20, το οποίο επέδρασε καθοριστικά στην εξέλιξη των λογοτεχνικών μας πραγμάτων, απασχόλησε και απασχολεί πολλούς μελετητές, η διδαχή του οποίου πρέπει να γίνει «κτήμα» των νέων γενεών, είναι η μελέτη «Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική». Η μελέτη εκδόθηκε το 1925 από το «Στοχαστή» και - αυτολογοκριτικά περικομμένη - επανεκδόθηκε από τον «Κέδρο» το 1956. Η πρώτη - και σπουδαιότερη - μορφή του έργου επανεκδόθηκε πρόσφατα («Κέδρος»), συμπληρωμένη με εκτενή ιστορικο-κριτική μελέτη του Γιώργου Βελουδή, σημειώσεις και επιλογή λίγων χαρακτηριστικών κριτικών που γράφτηκαν το 1925 και 1926 για το έργο.

Για τον Βάρναλη ο Σολωμός ήταν το «"δοκίμιν" της σκέψης και του λυρισμού του» και «ιδεολογικά λειτούργησε όπως για τον Μαρξ ο Εγελος» (Γιάννης Δάλλας «Η δημιουργική δεκαετία στην ποίηση του Βάρναλη»). Ο μαρξιστής Βάρναλης έγραψε τη μελέτη αυτή το 1923 στη Γαλλία, παράλληλα με την ανέκδοτη μελέτη «Η πραγματική έξοδος του Μεσολογγιού», τους «Σκλάβους πολιορκημένους», τα «πρώτα σκίτσα» της πεζογραφικής «Αληθινής απολογίας του Σωκράτη», τις διορθώσεις για τη β` έκδοση του «Φωτός που καίει». Η μελέτη ήταν μια σθεναρή ιδεολογοαισθητική απάντηση στη σκοταδιστικών αντιλήψεων σολωμική μελέτη του καθηγητή Γιάννη Αποστολάκη «Η ποίηση στη ζωή μας», για την οποία ο Βάρναλης στα «Φιλολογικά Απομνημονεύματά» του μεταξύ άλλων γράφει: «Το βιβλίο τούτο, φτασμένο σε μιαν ώρα γενικής κρίσης του καπιταλισμού σ' όλον τον κόσμο, ήτανε η πρώτη συνειδητή... απολογία του φασισμού. Ο Αποστολάκης εξευτέλιζε την επιστήμη, για να μην την έχει εμπόδιο κι έλεγχο στην ασύδοτη σκέψη του. Το βιβλίο έγινε το Ευαγγέλιο των διανοητών του φασισμού».