Ο ίδιος «ομφάλιος λώρος» δένει το τρίτο μυθ-ιστόρημα του Βασίλη Κολοβού «Οι Αγίες των ημερών τους» (εκδόσεις «Καστανιώτη»), με το πρώτο του («Θυμάσαι, πατέρα;») και το δεύτερο («Η αυλή με τα σπασμένα όνειρα»). Ο «ομφάλιος λώρος» των ιδεών, πόθων, καημών, συναισθημάτων του για την ιστορία αυτού του τόπου και του λαού τους αγώνες, τα πάθη και τους ήρωες. Ιστορικοπολιτικό, λοιπόν, το υπόβαθρο και η εσωτερική ανάγκη και των τριών μυθιστορημάτων του. Το πρώτο λυρικότατο και αλληγορικό, για τις οικογενειακές του «ρίζες». Το δεύτερο ρεαλιστικό, για βιώματα και μνήμες της νιότης του από αγώνες, πολιτικά γεγονότα και πρόσωπα («αγίους» και «δαίμονες»). Το τρίτο, καθαρά ιστορικό, βασισμένο σε ιστορικά τεκμήρια και μαρτυρίες, πλέκει μυθ-ιστορικά μια πανοραμική «περιήγηση» στις αλληλένδετες συλλογικές και ατομικές τραγωδίες του λαού μας στον 20ό αιώνα. Μια περιήγηση, πολλαπλό κατόρθωμα: Μεγάλη οικονομία γραφής. Συγκριτολογική εξέταση, εμβάθυνση, ανάλυση των πολιτικών, στρατιωτικών, κοινωνικών στοιχείων και, βέβαια, των βαθύτερων αιτιών που προκάλεσαν τις κατά καιρούς τραγωδίες του λαού μας. Γλώσσα ρεαλιστικής ακρίβειας, πλούσια στην απλότητά της, αισθαντική, συγκινητική, η οποία συνθέτει μια πολυάνθρωπη, μακρόχρονης διάρκειας «τοιχογραφία». Μια λαϊκή «αγιογραφία», με αφετηρία την πρώτη μέρα της ξενοκίνητης, μεγαλοϊδεατικής εκστρατείας στη Μ. Ασία (2 Μάη 1919) και πρώτη την καταστροφή και τα μιλιούνια των ξεριζωμένων Μικρασιατών στην Ελλάδα. Και άλλες τραγωδίες και «άγιοι», λαϊκοί αγώνες και μαρτυρίων και θυσιών.

Η «αγιογραφία» αυτή προσκυνά όλους τους αγωνιστές του λαού μας. Μα, προπάντων, τη γυναίκα. Η γυναίκα - μήτρα του λαού και οι αγώνες της, «ζωγραφισμένη» σε διάφορους χωροχρόνους, έχει πολλά ονόματα. Αληθινό (όπως έλεγαν τη μάνα του συγγραφέα), αλλά και συμβολικό το πρώτο γυναικείο όνομα. Ελένη. Οι γυναίκες του μυθ-ιστορήματος συνθέτουν έναν γυναικείο «Χορό», θυμίζοντας την αρχαία τραγωδία. Θηλυκό όνομα έχει η «Κορυφαία» αυτού του «Χορού». Τη λένε Εργατική Τάξη, που η αφύπνισή της άρχισε στη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα, συνεχίστηκε με πρωτοπόρους αγώνες και «έπη» - παντοτινή κληρονομιά και δίδαγμα για το λαό μας.