Το ΕΑΜ και η ΚΟ Χανίων συνεπείς στη Δημοκρατική ειρηνική πολιτική των καλούν όλες τις Οργανώσεις, κόμματα και ολόκληρο το λαό των Χανίων: 1) Σε στενή συνεργασία για την από κοινού αντιμετώπιση της ησυχίας και τάξεως στη μεταβατική περίοδο μέχρι της εγκαταστάσεως της νομίμου Ελληνικής Αρχής και την είσοδο Εθνικού ταχτικού στρατού και χωροφυλακής, απηλλαγμένων από κάθε εθελοντικό στοιχείο, προς εξασφάλιση της ζωής, τιμής και περιουσίας των πολιτών, προς αποφυγήν αδικαιολόγητης αδελφοκτόνου συγκρούσεως και κάθε βιαιοπραγίας και αυτοδικίας. 2) Για την πραγματική συμμετοχή ολόκληρου του Λαού των Χανίων στο χαρμόσυνο γεγονός του γιορτασμού της Λευτεριάς μας και της παγκόσμιας ειρήνης να συστήσουν μειχτές επιτροπές γιορτασμού, πράγμα που θα συντελέσει να σβήσει κάθε προηγούμενη αντίθεση και ο Λαός ενωμένος, αδελφωμένος τη μέρα της μεγάλης χαράς του να βαδίσει χειροπιασμένος τον ειρηνικό Δημοκρατικό δρόμο της ανοικοδόμησης και προόδου (...)». Αυτά μεταξύ άλλων έλεγε η διακήρυξη του ΕΑΜ Χανίων και της ΚΟ Χανίων του ΚΚΕ, στις 2/5/1945. Διαβάζοντας κανείς προσεκτικά τη διακήρυξη αυτή, μετρώντας το καθάριο, υψηλόφρον ήθος, το βαθύτατο πατριωτικό αίσθημα, τη συναίσθηση ευθύνης, την αποφασιστικότητα των αγωνιστών του ΕΑΜ και του ΚΚΕ να συμβάλουν για την ειρηνική εξέλιξη και πρόοδο της Ελλάδας, συνειδητοποιεί πόσο μεγάλο, πόσο δόλιο, πόσο καταστροφικό ήταν το έγκλημα των ξένων και ντόπιων δυνάμεων που θέλησαν και προκάλεσαν τον εμφύλιο πόλεμο.

Ενας εμφύλιος που επεκτάθηκε και στη Μεγαλόνησο και στον οποίο αναφέρεται το βιβλίο του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ Λευτέρη Ι. Ηλιάκη «Ο εμφύλιος πόλεμος στην Κρήτη» (Χανιά 2002). Ενας εμφύλιος που εξαπολύθηκε μονόπλευρα, στις 22 του Απρίλη 1947, από τα Χανιά, με τη σύλληψη όλων σχεδόν των ΕΑΜιτών του νομού και την άμεση εκτόπισή τους σε ξερονήσια. Την αδελφοκτόνο σύγκρουση - πρώτα - στο Νομό Χανίων και μετά στους Νομούς Ηρακλείου, Ρεθύμνου και σ' όλο το νησί, επιχείρησαν πριν ακόμη τη λήξη του πολέμου (9 Μάη 1945) και την παράδοση των γερμανικών δυνάμεων οι αγγλοκίνητες ομάδες των Μπαντουβάδων και του Γύπαρη. Μίσθαρνα και δολοφονικά όργανα των Αγγλων οι ομάδες αυτές πρωτοστάτησαν, όπως αποδεικνύει η πληθώρα ντοκουμέντων (κειμένων, ονομαστικών στοιχείων, μαρτυριών, φωτογραφιών) που περιέχει το - πολύτιμο για την ιστοριογράφηση του εμφυλίου - βιβλίο του Λευτέρη Ηλιάκη, στον αδελφοκτόνο διωγμό των αγωνιστών - ελευθερωτών της Κρήτης.