Οποιος λαχταρά να ξεφύγει από τον παραλογισμό, τον ηθικό εκτραχηλισμό, τη σκληρότητα, την απαιδευσιά, τον «οχαδελφισμό», τον «εαυτουλισμό» που συναντάμε - αλλά δε συνειδητοποιούμε όλοι - στον καθημερινό μας βίο. Οποιος λαχταρά, με ένα βιβλίο, να σμίξει με τον πολιτισμό, με γνώσεις ωφέλιμες στο νου και την ψυχή, με βιώματα και τη σοφία μιας μακρόχρονης και πολύπλευρα δημιουργικής ζωής, με την καλοσύνη και την τρυφερότητα για τον άνθρωπο - ιδιαίτερα για τον απλό, αδύναμο άνθρωπο, με βαθιά ανθρωπιστικά αισθήματα, αλλά και με μια εύστοχη κριτική αντίληψη, ας διαβάσει την τελευταία συλλογή διηγημάτων του Ασημάκη Γιαλαμά «Εις μνήμην ανθρώπων» (εκδόσεις «Φιλίστωρ»). Ενα ακόμα βιβλίο - «κατάθεση» αυτού του ακατάβλητου ιδεολογικά, ηθικά, ψυχικά, πνευματικά δημιουργού. Ενός σεμνού, ζώντα «αγίου» των Γραμμάτων μας. Δεν είναι υπερβολή αυτός ο χαρακτηρισμός. Γιατί, όπως για τον αλλοτινό «άγιο των Γραμμάτων μας» Παπαδιαμάντη, το γράψιμο αν και μόλις του επέτρεπε να επιβιώνει, του ήταν ζωτικά αναγκαίο. Ηταν η «ανάσα» όλης της ύπαρξής του, έκφραση της συναίσθησης του «χρέους» του προς τον άνθρωπο και όχι μέσο πλουτισμού και δόξας. Το ίδιο ήταν και για τον Γιαλαμά. Το γράψιμο για τον Γιαλαμά, εκτός από βιοποριστικούς λόγους, ανάγκη, προέκυπτε από υπαρξιακή ανάγκη, από έγνοια για τον άνθρωπο και την κοινωνία. Από καημό για το κακό. Από πίστη και πόθο για το καλό. Ο Γιαλαμάς γράφει όπως μιλά, όπως ανασαίνει, φυσικά, απλά, αληθινά, το «λόγο» του ανθρώπου για τον άνθρωπο. Για τα βάσανα, τα πάθη και τους πόθους, τις αρετές και κακίες, τη μεγαλοσύνη και μικρότητα, τον αγώνα, τις ελπίδες, τις αποτυχίες και επιτυχίες του.

Η συλλογή (ο συγγραφέας την αφιερώνει στη μνήμη της μάνας του) απαρτίζεται από είκοσι ένα διηγήματα, μερικά από τα οποία έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί σε διάφορα έντυπα. Το πρώτο, με τίτλο «Εις μνήμην Παπαδιαμάντη», δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε κυριακάτικο φύλλο του «Ριζοσπάστη», την περασμένη άνοιξη, στη στήλη του διηγήματος. Μια διήγηση ενός παλιού δημοσιογράφου στο νεαρό δημοσιογράφο Γιαλαμά, για την ασέβεια ενός διευθυντή εφημερίδας απέναντι σε ένα κείμενο του Παπαδιαμάντη. Ο αναγνώστης της συλλογής, δε θα συγκινηθεί μόνο, αλλά θα χαρεί και τη μαεστρία του λυρικού Γιαλαμά να συνταιριάζει τη ζωή με κάποιο αρχαίο μύθο και την καυστική, επίκαιρη σάτιρά του περί της «θεόθεν» ψηφοθηρίας λογής λογής υποψήφιων δημάρχων...