ΕΙΝΑΙ μεγάλη η χαρά μας που μια πρόσκληση του δημάρχου της Νίκαιας Στέλιου Μπενετάτου και του γλύπτη Μιχάλη Κάσση μας έφεραν στην ηρωική γειτονιά. Εκεί, που φέτος στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 60χρονα του Μπλόκου εγκαινιάστηκε προχτές η έκθεση «Ελληνικές Μορφές» του Μ. Κάσση σε γρανιτόπετρες της Μάνης και της Ικαρίας.

ΜΕΝΕΙΣ στοχαστικός μπροστά στις γρανιτένιες μορφές κι αναζητάς συντρόφους και φίλους, που έζησαν τις μεγάλες στιγμές του Μπλόκου, αγνοώντας τον τύραννο, αψηφώντας το θάνατο. Καλλιτέχνης που είναι στρατευμένος στον αγώνα του λαού ο Μ. Κάσσης, μας παρουσιάζει στην τωρινή του έκθεση στον Πολιτιστικό Πολυχώρο (Μηχανική Καλλιέργεια, οδός Θηβών 245, στη Νίκαια) την πλούσια προσφορά του με θέματα του μεγάλου αγώνα, του ΕΑΜικού αγώνα.

Η ΑΙΘΟΥΣΑ του Πολυχώρου γεμάτη. Ενα κοινό που όρθιο παρακολούθησε τη σύντομη προσλαλιά του γλύπτη και στη συνέχεια τα λίγα αλλά ζουμερά λόγια του δημοσιογράφου Βασίλη Καββαθά για τη δουλιά, τα όνειρα, για τη γη του και περισσότερο απ' όλα, για την πετρομάνα του καλλιτέχνη. Λόγια της καρδιάς, που φλογερά άνοιξαν την επίσκεψη του κοινού αλλά και τον επεξηγηματικό λόγο που σε κάθε περίπτωση έσπευδε να δώσει ο καλλιτέχνης.

«ΕΙΧΑ δουλέψει και είχα κάνει έκθεση με θέμα "Ελλάδα και Εθνική Αντίσταση"... Παιδί (και σήμερα ακόμη θα πει ο καλλιτέχνης), βίωσα στο πετσί μου όλη αυτή την περίοδο γιατί ήμουν από τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ. Ηταν μια διμοιρία Κάσσηδες με αρχηγό τον Μπαρμπαλιά, αδελφό του πατέρα μου. Οι περισσότεροι μόλις είχαν γυρίσει από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940».

ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ του γλύπτη Μιχάλη Κάσση μας το δίνει σ' ένα κριτικό γραφτό του ο αξέχαστος σύντροφος και συνεργάτης του «Ρ» Νίκος Αλεξίου, που στα πρώτα πρώτα λόγια του μας θυμίζει, για να μην το ξεχνάμε, πως από τα χέρια του Κάσση πλάστηκε η προτομή του μάρτυρα της δημοσιογραφίας Κώστα Βιδάλη, αυτή που έχει στηθεί στο χώρο του Φρουρίου στην καρδιά της Λάρισας. Είναι ο καλλιτέχνης που μαζί με τον αγωνιστή της Αντίστασης Χριστ. Δαμάνη αναζήτησαν και βρήκαν στα γύρω θεσσαλικά βουνά ένα τεράστιο γρανιτένιο βράχο, που τοποθετημένος σε χώρο που παραχωρήθηκε από το χωριό Μελία, έχει εντοιχισμένη μια δωρική επιγραφή με της θυσίας το μήνυμα.

«ΘΕΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ, παρατηρεί ο Ν. Αλεξίου, όλα τα γλυπτά του Κάσση αναφέρονται στον αγώνα για την εθνική και κοινωνική μας απελευθέρωση. Λάξεψε πάνω στη σκληρή πέτρα αδρές μορφές αδούλωτων ελασιτών, γιομάτων ορμή και δύναμη, έτοιμων να δώσουν τα πάντα ως την υπέρτατη θυσία. Μαζί και παράλληλα, όλη εκείνη η ατελείωτη στρατιά των μανάδων, αδελφών, γυναικών όλες οι ηρωίδες της σκιάς, τα θεμέλια του αντάρτικου. Ο άμαχος πληθυσμός, που τυραννιόταν χρόνια από τη στέρηση, το φόβο, τον πόνο, την περηφάνια, την πίστη. Ολο τον ελληνισμό που πολεμούσε και τραγουδούσε: "ΕΑΜ - ΕΑΜ - ΕΑΜ αντιλαλεί όλη η Ελλάδα μια φωνή".

... ΟΛΑ αυτά τα γλυπτά πορεύονται σ' ένα μνημειακό χώρο. Χαράζονται στην ιστορική μετόπη του λαού μας κι αποτελούν μεγάλους σταθμούς κι ορόσημα και σημεία οραματισμού κι αφετηρίας. Για να πάει μπροστά ο τόπος τούτος αναγκαστικά θα διασταυρωθεί με τα Εαμικά ιδανικά...».

ΜΕ ΠΑΘΟΣ ο γλύπτης ζήτησε, προσπάθησε ν' απεικονίσει στα έργα του την τόλμη, την αποφασιστικότητα, τα ανώτερα αγαθά της ζωής - τη λευτεριά - που θέλει αδιάκοπα θυσίες, οραματισμούς και θυσίες στον άνθρωπο. Τα γλυπτά του Κάσση έχουν διαχρονικό χαρακτήρα. Οταν στέκεσαι μπροστά στους Ελασίτες του, στο νου έρχεται εκείνος ο πασίγνωστος ελασίτικος στίχος (είναι από τον ύπνο του ΕΛΑΣ της Σοφίας Παπαδάκη). «Αντάρτης, κλέφτης, παλικάρι πάντα είναι ο ίδιος ο λαός...».

Η ΕΚΘΕΣΗ γλυπτικής του Μιχ. Κάσση «Ελληνικές Μορφές» σε χρεώνει με μια δεύτερη πληρέστερη επίσκεψη. Η προσφορά του καλλιτέχνη φτάνει σε μια ταιριαστή ανταπόκριση στο κάλεσμα που έκανε κάποτε στα χρόνια της Κατοχής στους «Πρωτοπόρους» ο Νίκος Καρβούνης, όταν ζητούσε από τους καλλιτέχνες να εμπνευστούν από το μεγάλο του λαού αγώνα και να δώσουν τα πρεπούμενα έργα που τα προσδιόριζε σαν «Εργα Πίστεως». Εκθεση για να τιμηθούν οι αθώοι του λαού μας που θυσιάστηκαν από τους χιτλεροφασίστες καταχτητές. Η έκθεση, στα πλαίσια των 60χρονων του Μπλόκου της Κοκκινιάς, θα λειτουργήσει ως τις 16 του Μάη. Πάμε ν' ανταμώσουμε την πέτρα της Μάνης και της Ικαριάς. Πάνω τους οι μορφές και τα μηνύματα του ΕΑΜικού Αγώνα. «Εργα Πίστεως» του γλύπτη Μιχ. Κάσση.