ΕΞΗΝΤΑ τρία χρόνια από τότε που στον θεοσκότεινο ορίζοντα της χώρας άστραψαν τα τρία εκείνα γράμματα της ελπίδας και του αγώνα. Είκοσι εφτά Σεπτέμβρη 1941: η μεγάλη η κοσμογονική ώρα, που ιδρύθηκε το ΕΑΜ, που θα οργάνωνε, θα ξεσήκωνε στον αγώνα την Ελλάδα.

ΕΙΝΑΙ η γενέθλια μέρα της νέας Φιλικής. Ο εγερτήριος παιάνας ακούγεται απ' άκρη σ' άκρη σ' όλη τη χώρα. Λόγια φλογερά, που καλούν σε αντίσταση στους ξένους καταχτητές και τους προσκυνημένους. Η ΕΑΜική Αντίσταση κάλεσε σε πανεθνικό συναγερμό ό,τι καλύτερο ό,τι πιο θαρραλέο δυναμικό στοιχείο διέθετε τότε το έθνος.

Ο Κ. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ, γράφοντας για την περίοδο της Κατοχής, παρατηρεί πως «η εθνική σκλαβιά της Ελλάδας κατρακύλησε τη χώρα σε βάραθρο. Βάραθρο οικονομικό, κοινωνικό, ηθικό. Το κατρακύλισμα υπήρξε πιο εύκολο, γιατί η Κατοχή ήρθε σαν φυσιολογική συνέχεια και συνέπεια της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας που δε ήταν τίποτε άλλο από μια εγχώρια φασιστική κατοχή και μια ιδεώδης πέμπτη φάλαγγα του Χίτλερ και του Μουσολίνι».

ΑΛΛΑ η 4η Αυγούστου μαζί με την ξένη κατοχή έβγαλαν, είτε το ήθελαν είτε όχι όλο το νεοελληνικό πρόβλημα. Μπήκε στο προσκήνιο ορμητική και λαίμαργη, κυνική και ασυνείδητη η ίδια η χρηματιστική ολιγαρχία του τόπου κι ήταν αυτή που διεύθυνε μέσα από το γραφείο του Μεταξά και το παλάτι του Γλύξμπουργκ την πολιτική της χώρας.

«ΠΟΥΘΕΝΑ αλλού γράφει ο Κ. Καραγιώργης δεν πλήρωσε λαός πιο ακριβά αυτή την οικονομική συνεργασία και δεν είναι διόλου σχήμα λόγου η φράση ότι οι λίρες και οι ράβδοι χρυσού, που θησαύρισε με το σωρό η ελληνική χρηματιστική ολιγαρχία τον καιρό της Κατοχής, είναι ζυμωμένες με τη σάρκα και τα κόκαλα εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών της πείνας...».

Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ δοσιλογισμός σαν φαινόμενο υπήρξε η αποκορύφωση και συμπλήρωση του εκμεταλλευτικού παρελθόντος της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας... Κανένας δεν πρόκειται να αρνηθεί τις τίμιες εξαιρέσεις των πατριωτών βιομηχάνων και εμπόρων - όπου υπήρξαν, αλλά προσθέτει ο τότε διευθυντής του «Ρ» «δυστυχώς, οι εξαιρέσεις αυτές δεν είναι πολλές».

ΑΥΤΗΝ ακριβώς την κρίσιμη στιγμή ο λεγόμενος «παλαιός πολιτικός κόσμος» παρουσίασε την αποσυνθετική του κρίση και χρεοκοπία του σε όλη τους τη μεγαλοπρέπεια. Η ηγεσία του ΕΑΜ προσπάθησε με κάθε τρόπο και υπομονή να πετύχει το πιο ευρύ μέτωπο Αντίστασης και αγώνα.

ΟΙ ΠΟΡΤΕΣ του ΕΑΜ διάπλατες σε κάθε πατριώτη, αλλά και σε κάθε κόμμα που ένιωθε πως ήταν χρέος να πάρει μέρος στον αγώνα για το διώξιμο του ξένου καταχτητή. Οσοι είχαν ευαίσθητη πατριωτική χορδή τ' άκουσαν. Και χωρίς να χάσουν ούτε μια στιγμή στρατεύτηκαν στον αγώνα.

ΕΙΝΑΙ πασίγνωστες οι απαντήσεις και γενικά η στάση την οποία τήρησαν τα αστικά κόμματα. Αλλα απ' αυτά γύρισαν τις πλάτες. Αλλα «λούφαξαν». Αλλα από αυτά τροφοδοτούσαν κι ευλογούσαν τους Γερμανοτσολιάδες. Ετσι μένει αιώνιο στίγμα η πλήρης λιποταξία τους από τον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα.

ΜΠΡΟΣΤΑ σ' αυτή την κατάσταση άλλη λύση δεν υπήρχε παρά να περάσουν αποφασιστικά στο προσκήνιο οι καθ' αυτό λαϊκές δυνάμεις.

ΩΡΑ γενέθλια του ΕΑΜ η αυριανή μέρα στις 27 Σεπτέμβρη 1941 που άρχιζε ο μεγάλος απελευθερωτικός αγώνας. Ωρα μοναδική, που σημάδεψε την εθνική μας ζωή, καρπερή και πολύχυμη. Τότε, που ανταμώναμε τους νεολαίους της ΟΚΝΕ, που 'χαν διαφύγει από τα στρατόπεδα και τους τόπους εξορίας και μαζί με τα στελέχη του ΚΚΕ να πέφτουν στον αγώνα χωρίς να χάσουν ούτε μια στιγμή.

ΠΑΝΩ στη γη μας υπάρχει μια αιμάτινη γραμμή από χιλιάδες ζωές συντρόφων μας, αγωνιστών του λαού μας που έδωσαν τις ζωές τους στον αγώνα. Στην πρώτη πάντα γραμμή και κανείς δεν μπορεί να σβήσει αυτή την αλήθεια ή να την παραχαράξει.

ΤΕΤΟΙΕΣ μέρες, πρωτακούγαμε για την ίδρυση του ΕΑΜ, καθώς μας καρτερούσε ο εφιαλτικός χειμώνας της πείνας και του θανάτου. Η γερμανική μπότα στα πεζοδρόμια έσκιζε την καρδιά. Κι ο αγώνας για τη ζωή και τη λευτεριά ξεκινούσε. Το θυμόμαστε, το τιμάμε και το γιορτάζουμε. Του δίνουμε το νόημα και την αξία που του ταιριάζει μέσα στο σήμερα.